Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)

S ERSCHTE BUECH MOSES (GENESIS)

Was in däm Buech schtoht

S erschte Buech Moses isch genau so we di andere vier Becha vum "Pentateuch" (griechisch "Fünfbuech") vum Moses, däm große Prophet, uf ä Awiesig vu Gott hi ufgschribe wore (vgl. unda anderem 2.Mo 17,14; 5.Mo 31,24-26; 1.Kenig 2,3; Joh 5,46-47). D Jude nenne s erschte Buech Moses nohch sinem erschte Wort "Bereschith" (Am Afang). De griechischschwätzende Ibasetzer vum Alde Teschtament hän´s "Genesis" (Urschprung bzw. Entschtehig) gnennt.
S isch ä Bricht, wo vum Heilige Geischt inspiriert wore isch un wo vuzehlt, we Gott d Welt erschaffe het un we de Gschichte vu d Mensche agfange het. S offebart uns d Urschprung vu d Schepfig un vum Mensch, d Sindefall un we Gott gnädig ghandlet het, um d Mensche z rette.
De Kapitel 1 bis 11 bschäftige sich mit d Mensche vu Adam bis zuem Abraham, de Kapitel 12 bis 50 mit d Beruefig vu Abraham un mit d Zuesage, wo Gott nem Abraham ge het, üßadäm mit nem Isaak un mit nem Jakob ihrem Wäg bis zue d Ziit, wo d Israelite in Ägypte ware.

Kei Buech vum Alde Teschtament isch fir's Vuständnis vu d ganze Heilige Schrift so grundlegend wichtig we des "Buech vum Afang". S isch ä unataschtbare Grundschtei vu däm, was ma glaube, un ä wundabari Selbschtoffebarig vum lebändige Gott.

We des Buech ufbaut isch

1,1-11,9:	We alles agfange het
11,10-36,43:	D Patriarche
37,1-50,26:	Im Jakob sini Buebä (Sühn)

S 1. Kapitel

Gott erschafft d Welt

(1Mo 2,4-25; Ps 104)

1,1 Am Afang het Gott Himmel un Erde gschaffe. (a) (b) (c) (d)

Dr erschte Dag

1,2 Un d Erde war wescht un leer, un s war finschta uf d Defi; un dr Geischt Gottes het gschwebt uf fem Wassa.

1,3 Un Gott (a) (b) sait: S wird Lecht! Un isch Lecht wore. (c) 1,4 Un Gott het gsäh, das ses Lecht guet war. Do het Gott s Lecht vu d Finschtanis gschide1,5 un sait zuem Lecht Dag un dr Finschtanis Nacht. Do wars Obend un Morge dr erschte Dag.

Dr zweite Dag

1,6 Un Gott sait: S wird Fescht zwischä däm Wassa, des do gschide isch zwische däm Wassa. 1,7 Do macht Gott s Feschte un schiidet`s Wassa unda dr Feschte vum Wassa iba dr Feschte. Un s basiert so. (a) (b) (c) 1,8 Un Gott sait zue dr Feschte obe Himmel. Do wars Obend un Morge dr zweite Dag.

Dr dritte Dag

1,9 Un Gott sait: S vusammlä sich s Wassa unda rem Himmel am me bsundere Plätzli, daß ma s Trockene sieht. Un s basiert so. (a) (b) (c) 1,10 Un Gott sait zuem Trockene Erde, un zue d Sammlig vum Wassa sait da Meer. Un Gott sieht, daß ses guet war. 1,11 Un Gott sait: S loss d Erde wachse Gras un Krüt, des Some het, un gueti Baim uf d Erde, vu däne jeda we na isch trait, in däne Some isch. Un`s isch basiert so. 1,12 Un d Erde het Gras un Krut wachse lo, des Some traid het, jedes we`s war, un Baim, de Frücht hän, in däne ihr Some isch, jeda we na war. Un Gott sieht, das ses guet war. 1,13 Do wars Obend un Morge dr dritte Dag.

Dr vierte Dag

1,14 Un Gott sait: S wird Lecht an d Feschte vum Himmel, de do schiedet Dag un Nacht un genn Zeiche, Ziit, Däg un Johr (a) (b) (c) 1,15 un sin Lichta an d Feschte vum Himmel, daß si schine uf d Erde. Un`s basiert so. 1,16 Un Gott macht zwei großi Lechta: ei großes Lecht, des am Dag bschtimmt, un ä klins Lecht, des d Nacht bschtimmt, dozue au d Schterne. (a) 1,17 Un Gott het si gsetzt an d Feschte vum Himmel, daß si schine uf d Erd 1,18 un d Dag un d Nacht bschtimme un schiede Lecht un Finschdanis. Un Gott sieht, das ses guet war. 1,19 Do wars Obend un Morge dr vierte Dag.

Dr fünfte Dag

1,20 Un Gott sait: S wimmelt im Wassa vu lebändige Viecher, un Vegel solle flege uf d Erde unda d Feschte vum Himmel. 1,21 Un Gott schafft großi Walfisch un alli Viecher, de do läbte un wäbte, drvu s Wassa wimmlet, jedes we`s war, un alli gfiederte Vegel, alli we si ware. Un Gott sieht, das ses guet war. (a) (b) 1,22 Un Gott segnet si un sait: Sin fruchtbar un vumehre äich un fille s Wassa im Meer, un d Vegel soll sich vumehre uf d Erde. 1,23 Do wars Obend un Morge dr fünfte Dag.

Dr sechste Dag

1,24 Un Gott sait: D Erde bring lebändige Viecher, so we si sin: Vieh, Wirma un Viecher fir`s Feld, so we si sin. Un s basiert so. 1,25 Un Gott macht d Viecher fir`s Feld, So we si sin, un s Vieh nohch sinere Art un alli Wirma im Bode we si sin. Un Gott sieht, das ses guet war.

Gott erschafft d Mensch

1,26 Un Gott sait: Len uns Mensch mache, ä Bild, des uns glich isch, de herrsche iba d Fisch im Meer un iba d Vegel unda rem Himmel un iba s Vieh un iba alli Viecher ufem Feld un iba alli Wirma, de uf d Erde kracksle. (a) (b) (c) (d) (e) 1,27 Un Gott schafft d Mensch we si Bild, (a) we`s Bild Gottes het dan gschaffe ; (b) als Ma un Wieb. 1,28 Un Gott het si gsegnet un sait zue nene: Sin fruchtbar un vumehre äich un fille d Erde un mache si äich zrecht un herrsche iba d Fisch im Meer un iba d Vegel unda rem Himmel un iba s Vieh un iba alli Viecher, de uf d Erde kracksle. 1,29 Un Gott sait: Luege do, i (ich) ha äich alli Pflanze ge, de Some hän, uf d ganz Erde, un alli Baim mit d Frucht, de Some hän, zuem ässä fir äich. (a) 1,30 Aba alli Viecher uf dr Erde un alli Vegel unda rem Himmel un alli Wirma, de uf d Erde läbä, ha i (ich) alles grene Krüt z Fresse ge. Un`s basiert so. (a) 1,31 Un Gott sieht alles, was sa gmacht het, un Lueg, (a) (b) s war ganz guet. Do wars Obend un Morge dr sechste Dag.

S 2. Kapitel

Dr siebte Dag: Alles isch fertig

2,1 So isch d Himmel un Welt gmacht wore mit däm ganze Heer. 2,2 Un so het Gott alles am siebte Dag fertig gmacht, wo na gmacht het, un (a) röht üs am siebte Dag vu aller sinere Arbet, de na gmacht het. 2,3 Un Gott het`s gsegnet d siebte Dag un macht den heilig, wel la üsgröht het vu aller sinere Arbet (Schaffe), de Gott gschaffe un gmacht het. (a) (b) (c) (d)

2,4 So isch d Himmel un d Erde gmacht wore, als si gschaffe wore sin.

D Mensch im Garte Eden - S Paradies

S war zue dere Ziit, wo Gott dr HERR d Erde un d Himmel gmacht het. 2,5 Un alles Gschtrüb uf fem Feld war noh nit uf d Erde, un alles Krut uf fem Feld war noh nit gwachse; denn Gott dr HERR het noh nit rägne losse uf d Erde, un kei Mensch war do, der d Acka abäut het; 2,6 aba ä Nebel isch vu d Erde ufgschtige un het alles nass gmacht. 2,7 Do macht Gott dr HERR de Mensch üs (a) (b) Dreck vum Acka un blost nem d (c) (d) Odem vum Läbä in sini Nase. Un so (e) war d Mensch ä läbändiges Wese.

2,8 Un Gott dr HERR baut ä Garde a un zwa in Eden gege Oschte hi un setzt d Mensch ine, den na gmacht het. 2,9 Un Gott dr HERR het ufwachse lose üs d Erde vuschiedini Baim, gierig azluege un guet zuem ässä, un d (a) (b) (c) Baum vum Läbä midde im Garde un d Baum vum Wisse iba s Guete un s Bese. 2,10 Un isch üsgange vu Eden ä Schtrom (große Bach), d Garde zbewässere, un het sich deilt vu do in vier Hauptarm. (a) 2,11 D erschte heißt Pischon, er lauft um s ganze Land Hawila, un dert findet ma Gold; 2,12 un des Gold vum däm Land isch koschtbar. Au findet ma dert Bedolachharz un d Edelschtei Schoham. 2,13 D zweite Schtrom heißt Gihon, er lauft um s ganze Land Kusch. 2,14 D dritte Schtrom heißt Tigris, er lauft öschtlich vu Assyrie. D vierte Schtrom isch d Euphrat.

2,15 Un Gott dr HERR nimmt d Mensch un setzt den in d Garde Eden, daß sa nen bebaue (bäue) un druf ufbasse soll. 2,16 Un Gott dr HERR gebitet dem Mensch un sait: Dü darfsch ässä vu alle Baim im Garde, 2,17 aba vum Baum iba s Wisse vum Guete un Bese sollsch dü nit ässä; denn an däm Dag, wo dü vu nem issesch, mueß dü schterbe. (a)

Gott erschafft d Frau un setzt d Ehe i

2,18 Un Gott dr HERR sait: S isch nit guet, (a) daß d Mensch älleinig isch; i (ich) will lem ä Ghilfin mache, de um en isch. 2,19 Un Gott dr HERR macht uns Dreck alli Tierli uf fem Feld un alli Vegel unda rem Himmel un het si zuem Mensch brocht, daß sa säh däht, we na sie bnenne däht; denn we d Mensch jedes Tierli nenne däht, so soll s heiße. 2,20 Un d Mensch het alle Viecher un Vogel unda rem Himmel jedäm un Tierli uf fem Feld si Name ge; aba fir d Mensch war kei Ghilfin gfunde, de um nen wär. 2,21 Do losst Gott dr HERR ä defe Schlof uf d Mensch flege, un na schloft i. Un na (er) nimmt ä Rippe un schleßt de Schtell mit Fleisch zue. 2,22 Un Gott dr HERR baut ä Wieb uns d Rippe, de na vum Mensch gnuh het, un firt sie zue nem. 2,23 Do sait d Mensch: Des isch doch Bai vu minem Bai un Fleisch vu minem Fleisch; ma soll sie Männin heiße, wel sie vum Ma gnumme isch.
2,24 Drum wird ä Ma si Vada (Babbe) un si Muetter vulosse un sinem Wieb ahänge, un de wäche si we ei Fleisch. (a) (b) (c) 2,25 Un sie ware beidi nackt, d Mensch un si Wieb, un hän sich nit gschämt.

S 3. Kapitel

Dr Mensch zerschtert d Gmeinschaft mit Gott

3,1 Aba d (a) (b) Schlange war lischtiga als alli Viecher uf fem Feld, de d HERR GOTT gmacht het, un sait zuem Wieb: Jo (häjo), soll Gott gsait ha: ihr solle nit ässä vu alle Baim im Garde? 3,2 Do sait s Wieb zue d Schlange: Mir ässä vu d Fricht dr Baium im Garde; (a) 3,3 aba vu d Fricht vum Baum midde drin im Garde het Gott gsait: Ässät nit dvu, rihre sie au nit a, daß sa nit schterbe mehn! (a) 3,4 Do sait d Schlange zuem Wieb: Ihr den änewäg nit schterbe, (a) 3,5 sundern Gott weiß: an däm Dag, do na dvu ässä den, wäre äiri Aug ufgo, un na wäre si we Gott un wisse, was guet un bes isch. 3,6 Un s Wieb (a) sieht, daß vum Baum guet zässe wär un daß sa ä Luscht fir d Auge isch un vulockend, wel la schlau macht. Un sie (b) nimmt vu d Frucht un ißt un git ihrem Ma, der bi nare war, au dvu, un na ißt.

D Schtrof, wel d Mensch gsindigt het

3,7 Do wird beidene d Auge ufgmacht, un sie wäre gwahr, daß sie (a) nackt ware, un flechte Figeblätter zsämme un mache sich Schirz. 3,8 Un sie härä d HERR GOTT, we na im Garde gange isch, als d Dag hell wore isch. Un Adam (a) (b) vuschteckt sich mit sinem Wieb vor rem Agsicht Gottes des HERRN unda d Baium im Garde. 3,9 Un d HERR GOTT reft Adam un sait zue nem: Wo bisch dü? 3,10 Un na (er) sait: I (Ich) ha di ghärt im Garde un ha mi gfirchtet; denn i bi nackt, drum vusteck i mi au. 3,11 Un na het gsait: Wer het dir gsait, daß dü nackt bisch? Hesch dü nit ebis gässe vum Baum, vum däm i (ich) dir gsait ha, dü sollsch nit dvu ässä? 3,12 Do sait Adam: Des Wieb, des dü ma (mir) ge hesch, het ma (mir) ge vum Baum, un i (ich) ha gässe. 3,13 Do sait d HERR GOTT zuem Wieb: Wurum hesch dü des gmacht? S Wieb het gsait: (a) D Schlange het mi agloge, so daß i gässe ha.

3,14 Do sait Gott dr HERR zue d Schlange: Wel dü des doe hesch, bisch dü vufluecht, üsgstoße vu alle Viecher un alle Tierli uf fem Feld. Uf dinem Büch sollsch dü rutsche (krieche) un Dreck (Erde) frässä di Läbä lang. 3,15 Un i (ich) will (a) Unfeinde schtifte zwische dir un däm Wieb un zwische dinene Nohchkumme un ihre Nohchkumme; der soll dir d Schädel vutrambe, un dü wirsch nem in d Ferse schtäche.

3,16 Un zuem Wieb sait da: I (Ich) will dir viel meh vuschaffe, wenn dü schwanga wirsch; unda Mehsal sollsch dü Kinda uf d Welt bringe. Un di Vulange soll nohch dinem Manne si, aba (a) (b) der soll di Herr si.

3,17 Un zuem Ma sait da: Wel dü ghärt hesch uf d Schtimm vu dinem Wieb un gässä hesch vum Baum, vum däm i (ich) dir bfole un gsait ha: Dü sollsch nit dvu ässä -, (a) (b) vufluecht isch dr Acka wägä dir! Mit meh sollsch dü dich vu nem nähre di Läbä lang. 3,18 Dorne un Dischtle soll la dir bringe, un dü sollsch des Kraut uf fem Feld ässä. 3,19 Im Schweiß vu dinem Agsicht sollsch dü di Brot ässä, bis dü wida zue Dreck (Erde) wirsch, dvu dü gnumme bisch. Denn dü bisch Dreck (Erde) un sollsch zue Dreck (Erde) wäre. (a) (b) (c) (d) (e)

3,20 Un Adam het si Wieb Eva gheiße; denn sie wird d Muetter vu alle, de do läbä. 3,21 Un Gott dr HERR macht Adam un sinem Wieb Röck üs Fell un zeht sie ne a. 3,22 Un Gott dr HERR sait: Lueg, dr Mensch isch wore we unsareina un weiß, was guet un bese isch. Etze aba, daß sa nur nit sini Händ (Pfode) üsschtreckt un nimmt au vum Baum vum Läbä un ißt un läbt ebiglig! 3,23 Do wiest nen Gott dr HERR üs sem Garte Eden, daß sa d Erde apflanzt, vu dere na (er) gnumme war. (a) 3,24 Un na (er) trieb d Mensch üs un losst vor rem Garte Eden ä Engel (d Cherubim) lagere mit däm flammende, blitzende Schwert, um d Wäg zuem Baum vum Läbä zbwache.

S 4. Kapitel

Ei Brueda erhebt sich gege si Brueda

4,1 Un Adam erkennt si Wieb Eva, un sie ward schwanga un gebirt d Kain un sait: I (Ich) ha ä Ma gwunne mit d Hilfe vum HERRN. 4,2 Dnoh gebirt sie Abel, si Brueda. Un Abel wird ä Schäfa, Kain aba wird ä Bur (Ackama). 4,3 S war (isch gschehe (bassiert)) nohch einiga Ziit, daß Kain däm HERRN Opfa brocht het vu d (a) Fricht vum Feld. 4,4 Un au Abel het vu d (a) Erschtling vu sinere Herde un vu ihrem (b) Fett brocht. Un dr HERR luegt gnädig a Abel un si Opfa, 4,5 aba Kain un si Opfa (a) (b) luegt da nit gnädig a. Do wird Kain sehr (s�lli) bes (wetig) un senkt finschta si Blick. 4,6 Do sait dr HERR zue Kain: Wurum bisch dü bes (wetig);? Un wurum senksch dü di Blick? 4,7 Isch's nit eso? Wenn dü fromm bisch, so kasch dü fräi d Blick ufhebe. Bisch dü aba nit fromm, so (a) lauert d Sinde vor d Dire, un nohch dir het sie Vulange; dü aba (b) herrsch iba sie. 4,8 Do sait Kain zue sinem Brueda Abel: Loß uns ufs Feld go! Un s isch gschehe (bassiert), als sie uf fem Feld ware, schtrittet d Kain mit sinem Brueda Abel un schlat nen tot. (a)

4,9 Do sait dr HERR zue Kain: (a) Wo isch di Brueda Abel? Na (Er) sait: I (Ich) weiß nit; soll i (ich) vu minem Brueda Heta si? 4,10 Na (Er) aba sait: Was hesch dü doe? D (a) (b) (c) Schtimm vum Blut vu dinem Brueda brellt zue ma (mir) vu d Erde. 4,11 Un etze: Vufluecht bisch dü uf d Erde, de ihr Muul ufdoe het un vu dinem Brueda s Bluet vu dinene Händ (Pfode) gregt het. (a) 4,12 Wenn dü d Acka bschtelle wirsch, soll la dir etze si Ertrag nit ge. Unstet un uf d flucht sollsch dü si uf d Erde. 4,13 Kain aba sait zuem HERRN: Mini Schtrof isch z schwer, als daß i (ich) sie trage (schleipfe) kennt. 4,14 Lueg, dü triebsch mi hiit vum Acka, un (a) i (ich) mueß mi vor dinem Gsicht vuschtecke un mueß unstet un uf d flucht si uf Erde. So wird ma(mir)'s go, daß mi dotschleht, wer mi findet. 4,15 Aba dr HERR sait zue nem: Nei, sundern wer Kain dotschleht, der soll siebefach grächt wäre. Un dr HERR macht ä (a) (b) Zeiche an Kain, daß nen nemads erschlage dät, der nen findet. 4,16 So goht Kain wäg vo rem Gsicht des HERRN un wohnt im Land Nod, gegeiba vu Eden, gege Oschte.

Kains Nohchkumme

4,17 Un Kain erkennt si Wieb; de ward schwanga un gebar d Henoch. Un na het ä Schtadt baut, de gheiße het Henoch we si Bue (Suhn). 4,18 Henoch aba zeugt (ziigt) Irad, Irad zeugt (ziigt) Mehujaël, Mehujaël zeugt (ziigt) Metuschaël, Metuschaël zeugt (ziigt) Lamech. 4,19 Lamech aba nimmt zwei Wieba, eini hieß Ada, di andre Zilla. 4,20 Un Ada gebar Jabal; vu dem kumme, de in Zelte huuse un Viecher hän. 4,21 Un si Brueda hieß Jubal; vu dem kumme alli Zither- un Flötespiela. 4,22 Zilla aba gebar au, nämlich d Tubal-Kain; vu dem kumme alli Erz- un Iseschmied. Un d Schweschta vum Tubal-Kain war Naama.

4,23 Un Lamech sait zue sinene Wieba: Ada un Zilla, härä mi Wort, ihr Wieba Lamechs, merke uf, was i (ich) sag: Ä Ma schla i Tod fir ä Kratza (Schrame,Wunde) un ä Bebli fir ä Biile an minem Schädel. 4,24 Kain soll siebemol grächt wäre, aba Lamech siebenäsiebzigmol. (a) (b) (c) (d)

Set un Enosch

4,25 Adam erkennt abamols si Wieb, un sie gebar ä Bue (Suhn), der gheiße het Set; denn Gott het ma (mir), sait sie, ä andere Bue (Suhn) ge fir Abel, den wo Kain Tod gschla het. 4,26 Un Set zeugt (ziigt) au ä Bue (Suhn) un het nen Enosch gheiße. Zue der Ziit het ma agfange, (a) d Name des HERRN azruefe.

S 5. Kapitel

Vu Adam bis Noah

(1Chr 1,1-4)

5,1 Des isch des Buech vu Adams Gschlecht. Als Gott d Mensch gmacht het, (a) er macht nen nohch rem Bild Gottes 5,2 un gmacht het da sie als Ma un Wieb un segnet sie un git ne d Name Mensch zue d Ziit, do sie gschaffe wäre.

5,3 Un Adam war 130 Johr alt un zeugt (ziigt) ä Bue (Suhn), we na (er) (nem glich) un (a) (b) nohch sinem Bild, un het nen Set gheiße; 5,4 un läbt dnohch 800 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,5 un si ganzes Altr ward 930 Johr, un schtirbt.

5,6 Set war 105 Johr alt un zeugt (ziigt) Enosch 5,7 un läbt dnohch 807 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,8 un si ganzes Altr ward 912 Johr, un schtirbt.

5,9 Enosch war 90 Johr alt un zeugt (ziigt) Kenan 5,10 un läbt dnohch 815 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,11 un si ganzes Altr ward 905 Johr, un schtirbt.

5,12 Kenan war 70 Johr alt un zeugt (ziigt) Mahalalel 5,13 un läbt dnohch 840 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,14 un si ganzes Altr ward 910 Johr, un schtirbt.

5,15 Mahalalel war 65 Johr alt un zeugt (ziigt) Jered 5,16 un läbt dnohch 830 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,17 un si ganzes Altr ward 895 Johr, un schtirbt.

5,18 Jered war 162 Johr alt un zeugt (ziigt) Henoch 5,19 un läbt dnohch 800 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,20 un si ganzes Altr ward 962 Johr, un schtirbt.

5,21 Henoch war 65 Johr alt un zeugt (ziigt) Metuschelach. 5,22 Un Henoch (a) wandelt mit Gott. Un nohchdäm ma (er) Metuschelach zeugt (ziigt) het, läbt da 300 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,23 un si ganzes Altr ward 365 Johr. 5,24 Un wel la (er) mit Gott gwandelt isch, nimmt nen Gott wäg, un na (er) ward nit me gsähne. (a) (b)

5,25 Metuschelach war 187 Johr alt un zeugt (ziigt) Lamech 5,26 un läbt dnohch 782 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,27 un si ganzes Altr ward 969 Johr, un schtirbt. 5,28 Lamech war 182 Johr alt un zeugt (ziigt) ä Bue (Suhn) 5,29 un het nen Noah gheiße un sait: Der wird uns tröschte in unsera Meh un Arbet uf däm Acka, den dr HERR (a) vufluecht het. 5,30 Dnohch läbt da 595 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtarä, 5,31 un si ganzes Altr ward 777 Johr, un schtirbt.

5,32 Noah war 500 Johr alt un zeugt (ziigt) Sem, Ham un Jafet.

S 6. Kapitel

Gott grieft i

6,1 Als aba d Mensche sich afange zvumehre uf d Erde un nene Techtare gibore, 6,2 do sähn de (a) (b) (c) Gottesbuebä, we schen de Techtare dr Mensche ware, un nähmä sich zue Wieba, weli sie wen. 6,3 Do sait dr HERR: Mi Geischt soll nit imma im Mensch si, denn au dr Mensch isch Fleisch. I (Ich) will nem als Läbziit ge hundatzwanzig Johr. 6,4 Zue der Ziit un au schpeta noh, als de Gottesbuebä zue d Techtare dr Mensche igange sin un sie ne Kinda uf d Welt bringe, wäre drus de Riese uf d Erde. Des sin (a) de Helde dr Vorziit, de hochberehmte.

6,5 Als aba dr HERR sieht, daß vum Mensch d Bosget groß war uf Erde un (a) alles Dichte un Trachte im Herz nur bes war allfurt, 6,6 do (a) (b) reut`s nen, daß sa d Mensch gmacht het uf Erde, un`s macht nem weh in sinem Herz, 6,7 un na sait: I (Ich) will d Mensch, den i (ich) gschaffe ha, üsrote vu dr Erde, vum Mensch a bis hi zue d Viecher un bis zue d Wirma un bis zue d Vegel unda räm Himmel; denn s reut mi, daß i (ich) sie gmacht ha. (a) (b) (c) 6,8 Aba Noah findet Gnade vor rem HERRN. (a)

Noah soll vuschont wäre

6,9 Des isch de Gschicht vu Noahs Gschlecht. Noah war ä fromme Ma un ohni Tadel zue sinere Ziit; er (a) isch gwandelt mit Gott. 6,10 Un na (er) zeugt (ziigt) dräi Buebä (Sühn): Sem, Ham un Jafet. 6,11 Aba d Erde war vudorbe vor Gottes Aug un volla Schand (Frevel). 6,12 Do (a) luegt Gott uf d Erde, un sieht, sie war vudorbe; denn alles Fleisch het si Wäg vudorbe uf d Erde. 6,13 Do sait Gott zue Noah: Des (a) End vu allem Fleisches isch bi ma (mir) bschlosse, denn d Erde isch volla Schand (Frevel) vu nene; un lueg, i (ich) will sie vuderbe mit d Erde. 6,14 Mach dir ä Kaschte vu Tanneholz un mach Kammere drin un vupich nen mit Pech inne un uße. 6,15 Un mache nen so: Draiihundat Elle isch d Längi, fuchzig Elle d Breiti un driißig Elle d Hechi. 6,16 Ä Fenschta sollsch dü dra mache obena, ei Elle groß. Dire sollsch dü midde in sini Site anesetzä. Un na (er) soll dräi Schtockwerk ha, eins unde, des zweite in dr Middi, des dritte obe. 6,17 Denn lueg, i (ich) will ä Sintflut kumme losse uf d Erde, um z vuderbe alles Fleisch, wo Odem vum Läbä drin isch, unda räm Himmel. Alles, was uf d Erde isch, soll undagoh. 6,18 Aba mit dir will i (ich) mi (a) Abmachig (Abkumme) ufrichte, un dü sollsch in de Arche go mit dine Buebä (Sühn), mit dinem Wieb un mit d Wieba vu dinene Buebä (Sühn). 6,19 Un dü sollsch in de Arche bringe vu alle Tierli (Dierli), vu allem Fleisch, je ä Paar, Männli un Wiebli, daß sie am läbä bliebe mit dir. 6,20 Vu d Vegel nohch ihra Art, vu d Viecher nohch sinere Art un vu alle Wirma uf d Erde nohch sinere Art: vu däne alle solle je ä Paar zue dir inegoh, daß sie am läbä bliebe. 6,21 Un dü sollsch dir vu jedäm Ässä nähmä, des gässä wird, un sollsch sie bi dir sammle, daß sa z Ässä hän. 6,22 Un Noah doet alles, was nem Gott bifehlt. (a)

S 7. Kapitel

Noah soll in d Arche go

7,1 Un dr HERR sait zue Noah: Gang in de Arche, dü un di ganzes Huus; denn (a) di ha i (ich) Grecht erfunden vor ma (mir) zue der Ziit. 7,2 Vu alle (a) (b) sufare (reine) Tierli nimm zue dir je siebä, des Männchen un si Wiebchen, vu d schlechte Tierli aba je ä Paar, des Männchen un si Wiebchen. 7,3 eso vu d Vegel unda däm Himmel je siebä, des Männchen un si Wiebchen, um des Läbä zue gregä uf däm ganze Erdboden. 7,4 Denn vu hiit a in siebä Däg will i (ich) regnen losse uf Erde vierzig Däg un vierzig Nächte un vutilge vum Erdboden alle Lebendige, des i (ich) gmacht ha. 7,5 Un Noah doet alle, was nem dr HERR bifehlt. 7,6 Na (Er) war aba sechshundat Johr alt, als de Sintflut uf Erde kummt.

D Flut kummt iba d Erde

7,7 Un na (er) goht in de Arche mit sinene Sehn, vu sinere Wieb un d Wieba vu sinere Buebä (Sühn) vor d Wassa dr Sintflut. (a) 7,8 Vu d sufare (reine) Tierli un vu d schlechte, vu d Vegel un vu alle Wirma uf Erde 7,9 goht sie zue nem in de Arche (a) paarweise, je ä Männchen un Wiebchen, we nem Gott bifohle het.

7,10 Un als de siebä Däg vugange ware, kumme de Wassa dr Sintflut uf Erde. 7,11 In däm sechshundertsten Lebensjahr Noahs am siebzehnten Dag vum zweite Monet, a däm Dag breche alli (a) Brunne dr große Defi uf un gmacht hän sich de Fenschta vum Himmel uf 7,12 un ä Rägä kummt uf Erde vierzig Däg un vierzig Nächte. 7,13 An ebe däm Däg goht Noah in de Arche mit Sem, Ham un Jafet, sinene Sehn, un mit vu sinere Wieb un d dräi Wieba vu sinere Buebä (Sühn); 7,14 dzue alle wilde Viecher nohch vu sinere Art, alle Viecher nohch vu sinere Art, alle Wirma, des uf Erde kriecht, nohch vu sinere Art un alli Vegel nohch ihra Art, alle, was flege ka, alle, was Fittiche het; 7,15 des goht alle zue Noah in de Arche paarweise, vu alle Fleisch, drin Odem vum Läbä war. 7,16 Un des ware (a) Männchen un Wiebchen vu alle Fleisch, un sie goht inä, we denn Gott nem bifohle het. Un dr HERR schloß hinda nem zue.

7,17 Un de Sintflut war vierzig Däg uf Erde, un de Wassa wuchsen un hoben de Arche uf un trage sie nuf iba d Bode. 7,18 Un de Wassa nähmä ibahand un wuchsen sehr (s�lli) uf Erde, un de Arche fahrt uf d Wassa. 7,19 Un de Wassa nähmä ibahand un wuchsen so sehr (s�lli) uf Erde, daß alli hohen Berg unda däm ganze Himmel deckt wäre. 7,20 Fünfzehn Ellen hoch goht de Wassa iba de Berg, so daß sie ganz deckt wäre.

7,21 Do goht alle Fleisch unda, des sich uf Erde regte, a Vegel, a Viecher, a wildem Viecher un a alle, was do wimmelte uf Erde, un alli Mensch. (a) 7,22 Alles, was Odem vum Läbä het uf däm Trochene, des schtirbt. 7,23 So wird vutilgt alle, was uf däm Erdboden war, vum Mensch a bis hi zuem Viecher un zuem Wirma un zue d Vegel unda däm Himmel; des wird alle vu dr Erde vutilgt. Allein Noah bliebt ibrig un was mit nem in dr Arche war. 7,24 Un de Wassa wuchsen gewaltig uf Erde hundatfuchzig Däg.

S 8. Kapitel

Gott denkt a de, de uf d Arche ibaläbt hän

8,1 Do denkt Gott an Noah un an alli wilde Viecher un an alli Viecher, de mit nem in dr Arche ware, un het ä Wind uf Erde kumme glo, un do goht s Wassa wäg. 8,2 Un de Brunne vu d Defi wäre vuschtopft samt d Fenschta vum Himmel, un däm Rägä vum Himmel wird gwehrt. 8,3 Do vulauft s Wassa vu d Erde un nimmt ab nohch hundatfuchzig Däg. 8,4 Am (a) siebzehnte Dag vum siebte Monet het sich d Arche uf d Berg Ararat abe glo. 8,5 S Wassa aba nimmt imma me ab bis uf d zehnte Monet. Am erschte Dag vum zehnte Monet luege d Schpitze vu d Berg viiri.

8,6 Nohch (a) vierzig Däg doet Noah an d Arche s Fenschta uf, des sa gmacht het, 8,7 un het ä Rabe üsflege lo; der isch imma hi un her gfloge, bis des Wassa vutrocknet war uf d Erde. 8,8 Dnohch het da ä Dube üsflege lo, um z härä, ob s Wassa sich vuloofe het uf d Erde. 8,9 Do aba de Dube nigs findet, wo ihr Fueß ruehe ka, kummt sie wida zue nem in d Arche; denn nohch war Wassa uf däm ganze Erdbode. Do doet da (er) d Hand üsä un nimmt sie zue sich in d Arche. 8,10 Do harrt da (er) nohch widari siebä Däg un het abamols ä Dube flege lo üs d Arche. 8,11 De kummt zue nem am Obend, un lueg, ä Elblatt het sie abbroche un trait's in ihrem Schnabel. Do het Noah gmerkt, daß des Wassa sich vuloofe het uf d Erde. 8,12 Aba na (er) harrt nohch widari siebä Däg un het ä Dube üsflege lo; de kummt nit wida zue nem.

Noah bringt Gott ä Opfa, un Gott git nem ä Zuesag

8,13 Im (a) sechshundaschte Läbänsjohr Noahs am erschte Dag vum erschte Monet ware de Wassa vutrocknet uf d Erde. Do doet Noah s Dach vu d Arche uf un sieht, daß dr Erdbode trocke war. 8,14 Un am siebenezwanzigschte Dag vum zweite Monet war d Erde ganz trocke. 8,15 Do schwätzt Gott mit Noah un sait: 8,16 Gang üs dr Arche, dü un di Wieb, dini Buebä (Sühn) un de Wieba vu dinene Buebä (Sühn) mit dir. 8,17 Alli Viecher, de bi dir sin, vu allem Fleisch, an Vegel, an Viecher un alli Wirma, de uf d Erde krieche, de goht üsä mit dir, daß sie sich rege uf d Erde un fruchtbar sin un sich vumehre uf d Erde. 8,18 So goht Noah üsä mit sinene Buebä (Sühn) un mit sinem Wieb un d Wieba vu sinene Buebä (Sühn), (a) 8,19 dzue alli wilde Tierli (Dierli), alli Viecher, alli Vegel un alli Wirma, de uf d Erde krieche; de goht üs dr Arche, jedes mit sinesgliche.

8,20 Noah aba het däm HERRN ä Altar baut un nimmt vu alle (a) sufare (reine) Viecher un vu alle sufare (reine) Vegel un opfert ä Brandopfa uf däm Altar. 8,21 Un dr HERR het d liebliche Gruch gschmeckt un sait in sinem Herz: I (Ich) will etze nimmi d Erde vufluechen wägä d Mensche; denn s (a) (b) (c) (d) (e) Dichte un Trachte vum menschliche Herz isch bes vu klei uf. Un i (ich) will etze nimmi schla alles, was do läbt, we i (ich) doe ha. 8,22 Solang d Erde schtoht, soll nit ufhäre Saat un Ernte, Froscht un Hitzi, Summa un Winta, Dag un Nacht. (a)

S 9. Kapitel

Gott macht ä Friedensabkumme mit Noah

9,1 Un Gott segnet Noah un sini Buebä (Sühn) un sait: Sin fruchtbar un vumehret äich un fillt d Erde. (a) 9,2 Angscht un Angscht vor äich isch iba alle Tierli (Dierli) uf Erde un iba alle Vegel unda däm Himmel, iba alles, was uf däm Erdbode wimmelt, un iba alle Fisch im Meer; in äiri Händ (Pfode) sin sie ge. 9,3 Alles, was sich regt un läbt, des isch aicha Ässä; we (a) des grene Kraut ha i (ich) äich (b) alles ge. 9,4 Ässä des Fleisch nit mit sinem Bluet, in däm si Läbä isch! (a) (b) (c) 9,5 Au will i (ich) aicha eigenes Bluet, des isch`s Läbä vu jedäm unda äich, räche un will`s (a) vu alle Tierli (Dierli) fordare un will vum Mensch Läbä fordare vu jedäm Mensch. 9,6 Wer (a) (b) (c) (d) (e) (f) Menschebluet vugießt, däm si Bluet soll au durch Mensche vuschittet wäre; denn Gott het d Mensch zue sinem Bild gmacht. 9,7 Sin fruchtbar un vumehre äich un rege äich uf Erde, daß vieli vu äich druf wäre.

9,8 Un Gott het zue Noah un sinene Buebe gsait: 9,9 Lueg, (a) i (ich) richte mit äich ä Abmachig (Abkumme) uf un mit äire Nohchkumme 9,10 un (a) mit alle lebändige Viecher bi äich, an Vegel, an Vieh un alli Tierli (Dierli) vum Feld bi äich, vu allem, was üs dr Arche gange isch, was fir Tierli (Dierli) s au sin uf Erde. 9,11 Un i (ich) richt mi Abmachig (Abkumme) so mit äich uf, daß etze nimmi alles Fleisch vudorbe wäre soll durch s Wassa vu nare Sintflut un etze kein Sintflut me kumme soll, de uf d Erde kummt.

9,12 Un Gott sait: Des isch`s Zeiche vum Abmachig (Abkumme), den i (ich) gschlosse ha zwische ma (mir) un äich un alle lebändige Viecher bi äich uf ewig: 9,13 Mi Bogen ha i (ich) in d Wolke bschtimmt; der soll s Zeiche si vum Abmachig (Abkumme) zwische ma (mir) un dr Erde. 9,14 Un wenn`s kummt, daß i (ich) Wettawolke iba d Erde fihr, so soll ma mi Boge säh in d Wolke. 9,15 Alsdann will i (ich) a mi Abmachig (Abkumme) denke zwische ma (mir) un äich un alle lebändige Viecher unda allem Fleisch, daß etze kein Sintflut me kummt, de alles Fleisch vugoh losst. (a) 9,16 Drum soll mi Boge in d Wolke si, daß i (ich) nen alueg un denk a d ewige Abmachig (Abkumme) zwische Gott un alle lebändige Viecher unda allem Fleisch, des uf Erde isch. 9,17 Un Gott het zue Noah gsait: Des isch des Zeiche vum Abmachig (Abkumme), den i (ich) ufgrichtet ha zwische ma (mir) un allem Fleisch uf d Erde.

Noahs Fluech un Segen iba sini Buebä (Sühn)

9,18 D Buebä (Sühn) Noahs, de üs dr Arche goht, sin de: (a) Sem, Ham un Jafet. Ham aba isch dr Vada (Babbe) Kanaans. 9,19 Des sin de dräi Buebä (Sühn) Noahs; vu nene kumme alli Mensch her uf Erde.

9,20 Noah aba, dr Bur (Ackama), legt als erschtes ä Wiberg a. 9,21 Un do na (er) vum Wi trinkt, wird da bsoffe un lit im Zelt ufdeckt (Nackt). 9,22 Als etze Ham, Kanaans Vada (Babbe), vu sinem Vada (Babbe) Nackedei (Blößi) sieht, het er's sinene beidi Breda druße gsait. (a) (b) 9,23 Do nähmä Sem un Jafet ä Häß(Kleid) un lege s uf ihri beide Schultare un goht ruckwärts ri un decke vu ihrem Vada (Babbe) d Nackedei (Blößi) zue; un ihr Gsicht(Visasch) war abgwendet , dmit sie Nackedei (Blößi) vu ihrem Vada (Babbe) nit sähn. 9,24 Als etze Noah ufwacht vu sinem Rüsch un härt, was nem si jingschte Bue (Suhn) adoe het, 9,25 sait da (er): Vufluecht isch Kanaan un isch sinene Breda ä Knecht! 9,26 Un sait wida: Globt isch dr HERR, dr Gott Sems, un Kanaan isch si Knecht! 9,27 Gott breitet Jafet üs un losst nen huuse in d Zelt vum Sem, un Kanaan isch si Knecht!

9,28 Noah aba läbt noh d Sintflut draihundartunfuchzig Johr, 9,29 daß si ganzes Altr ward ninhundartunfuchzig Johr, un schtirbt.

S 10. Kapitel

D Velka, de vu Noah abschtamme

(1Chr 1,5-23)

10,1 Des isch des Gschlecht vu d Buebä (Sühn) Noahs: Sem, Ham un Jafet. Un`s de nem Buebä (Sühn) gibore nohch dr Sintflut.

10,2 (a) D Buebä (Sühn) Jafets sin de: Gomer, Magog, Madai, Jawan, Tubal, Meschech un Tiras. (b) (c) 10,3 D Buebä (Sühn) Gomers sin de: Aschkenas, Rifat un Togarma. 10,4 D Buebä (Sühn) Jawans sin de: Elischa, Tarsis, d Kittäer un d Rodaniter. 10,5 Vu däne hän sich üsbreitet d Bwohna vu d Insle un dr Heide. Des sin de Buebä (Sühn) Jafets nohch ihre Lända, un ihre Schproche, Gschlechta un Mensche.

10,6 D Buebä (Sühn) Hams sin de: Kusch, Mizrajim, Put un Kanaan. 10,7 Un d Buebä (Sühn) vum Kusch sin de: Seba, Hawila, Sabta, Ragma un Sabtecha. Aba de Buebä (Sühn) Ragmas sin de: Saba un Dedan. 10,8 Kusch aba zeugt (ziigt) d Nimrod. Der war dr erschte, der Macht gwinnt uf Erde, 10,9 un war ä gwaltige Jäga vor rem HERRN. Drum sait ma: Des isch ä gwaltige Jäger vor rem HERRN we (a) Nimrod.

D Nohchkumme vu Sem bis zue Abraham

(1Chr 1,24-27)

10,10 Un dr Afang vu sinem Rich war Babel, Erech, Akkad un Kalne im Land Schinar. 10,11 Vu däm Land isch scha(er) nohch Assur kumme un het Ninive un Rehobot-Ir un Kelach baut, 10,12 dzue Resen zwische Ninive un Kelach. Des isch de großi Schtadt. 10,13 Mizrajim zeugt (ziigt) d Luditer, d Anamiter, d Lehabiter, d Naftuhiter, 10,14 d Patrositer, d Kasluhiter un d Kaftoriter; vu däne sin d Philista kumme. 10,15 Kanaan aba zeugt (ziigt) Sidon, si erschte Bue (Suhn), un Het 10,16 un d Jebusita, d Amorita, d Girgaschita, 10,17 d Hiwita, d Arkita, d Siniter, 10,18 d Arwaditer, d Zemariter un d Hamatiter. Nochher hän sich de Gschlechta vu d Kanaanita wida üsbreitet, 10,19 un ihri Grenzen ware vu Sidon in d Richtig uf Gerar bis nohch Gaza, in d Richtig uf Sodom, Gomorra, Adma, Zebojim bis nohch Lescha. 10,20 Des sin de Buebä (Sühn) Hams nohch ihre Gschlechta, Schproche, Lända un Mensche.

10,21 Sem aba, däm Vada (Babbe) vu alle Buebä (Sühn) Ebers, Jafets eltere Brueda, sin au Buebä (Sühn) gibore . (a) 10,22 Un des sin sini Buebä (Sühn): Elam, Assur, Arpachschad, Lud un Aram. 10,23 Aba de Buebä (Sühn) Arams sin de: Uz, Hul, Geter un Masch. (a) 10,24 Arpachschad aba zeugt (ziigt) Schelach, Schelach zeugt (ziigt) Eber. 10,25 Eber ware zwei Buebä (Sühn) gibore . Eina hieß Peleg, wel zue sinere Ziit (a) (b) d Bode ufdeilt wird; un si Brueda hieß Joktan. 10,26 Un Joktan zeugt (ziigt) Almodad, Schelef, Hazarmawet, Jerach, 10,27 Hadoram, Usal, Dikla, 10,28 Obal, Abimaël, Saba, 10,29 Ofir, Hawila un Jobab. Des sin alles Buebä (Sühn) Joktans. 10,30 Un ihri Wohnsitze ware vu Mescha bis ma kummt nohch Sefar, an d Berg im Oschte. 10,31 Des sin de Buebä (Sühn) Sems nohch ihre Gschlechta, Schproche, Lända un Mensche.

10,32 Des sin etze de Nohchkumme vu d Buebä (Sühn) Noahs nohch ihre Gschlechta un Mensche. Vu däne her hän sich üsbreitet de Velka uf d Erde nohch d Sintflut.

S 11. Kapitel

D Turmbäu in Babel

11,1 S het aba alli Welt einalei Zunge un Schproch ka. 11,2 Als sie etze nohch Oschte ziehe, find sie ä Ebeni im Land Schinar un wohne (husse) dert. 11,3 Un sie sage undaänanda: Kumm, len uns Zegel schtriche un brenne! - un nähmä Zegel als Schtei (Wackes) un Erdharz als Mörtel 11,4 un sage: Kumm, len uns ä Schtadt un ä Turm baue (bäue), däm si Schpitze bis a d Himmel riche doet, dmit ma (mir) uns ä Name mache; denn ma (mir) wäre sunscht vudeilt in alli Lända. 11,5 Do (a) (b) fahrt dr HERR abe, daß sa (er) sieht dät de Schtadt un d Turm, de de Menschenkinder baue (bäue). 11,6 (a) Un dr HERR sait: Lueg, s isch einalei Volk un einalei Schproch unda alle, un des isch dr Afang vu ihrem Schaffe; etze wird ne nigs me vuwehrt wäre kenne vu allem, was sie sich vorgnumme hän z doe. 11,7 Kumm, len uns nabfahre un dert ihri Schproch vuwirre, daß keina vum andere d Schproch vuschtod! 11,8 So (a) (b) vuschtrait sie dr HERR vu dert in alli Lända, daß sie ufhäre mehn, de Schtadt z baue (bäue). 11,9 Drum heißt ihr Name Babel, wel dr HERR dert alli Lända Schproch vuwirrt het un sie vu dert vudeilt het in alli Lända.

Vu Sem bis Abram

11,10 (a) (b) Des isch des (c) Gschlecht Sems: Sem war 100 Johr alt un zeugt (ziigt) Arpachschad zwei Johr nohch dr Sintflut 11,11 un läbt dnohch 500 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,12 Arpachschad war 35 Johr alt un zeugt (ziigt) Schelach 11,13 un läbt dnohch 403 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,14 Schelach war 30 Johr alt un zeugt (ziigt) Eber 11,15 un läbt dnohch 403 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,16 Eber war 34 Johr alt un zeugt (ziigt) Peleg 11,17 un läbt dnohch 430 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,18 Peleg war 30 Johr alt un zeugt (ziigt) Regu 11,19 un läbt dnohch 209 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,20 Regu war 32 Johr alt un zeugt (ziigt) Serug 11,21 un läbt dnohch 207 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,22 Serug war 30 Johr alt un zeugt (ziigt) Nahor 11,23 un läbt dnohch 200 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,24 Nahor war 29 Johr alt un zeugt (ziigt) Terach 11,25 un läbt dnohch 119 Johr un zeugt (ziigt) Buebä (Sühn) un Techtare. 11,26 Terach war 70 Johr alt un zeugt (ziigt) Abram, Nahor un Haran.

Terachs Gschlecht. Sie Zug vu Ur nohch Haran

11,27 Des isch des Gschlecht Terachs: Terach zeugt (ziigt) Abram, Nahor un Haran; un Haran zeugt (ziigt) Lot. 11,28 Haran aba schtirbt vor sinem Vada (Babbe) Terach in sinem Vadaland z Ur in Chaldäa. 11,29 Do nähmä sich Abram un Nahor Wieba. Abrams Wieb hieß Sarai un Nahors Wieb (a) Milka, Harans Dochta, der d Vada (Babbe) war vu d Milka un d Jiska. 11,30 Aba Sarai war unfruchtbar un het kei Kind gregt.

11,31 Do nimmt (a) Terach sinene Bue (Suhn) Abram un Lot, d Bue (Suhn) vu sinem Bue (Suhn) Haran, un sini Schwiegadochta Sarai, de Wieb vu sinem Bue (Suhn) Abram, un fihrt sie üs (b) Ur in Chaldäa, um ins Land Kanaan s zeh. Un sie kumme nohch Haran un wohne (husse) dert. 11,32 Un Terach wird zweihundatfünf Johr alt un schtirbt in Haran.

S 12. Kapitel

Gott brueft Abraham

12,1 Un dr HERR sait zue Abram: Gang üs dinem Vadaland (dinere Heimet) un vu dinere Vuwandtschaft un üs vu dinem Vada (Babbe) Huus in ä Land, des i (ich) dir zeigä will. (a) (b) (c) 12,2 Un i (ich) will di zue nem große Volk mache un (a) will di segne un dir ä große Name mache, un dü sollsch (b) ä Sege si. 12,3 I (Ich) will segne, de dich segne, un (a) vuflueche, de dich vuflueche; un (b) (c) (d) (e) (f) (g) in dir soll gsegnet wäre alli Gschlechta uf Erde.

12,4 Do zeht Abram üs, we dr HERR zue nem gsait het, un Lot zeht mit nem. Abram aba war fünfäsiebzig Johr alt, als sa(er) üs Haran zeht. 12,5 So nimmt Abram Sarai, si Wieb, un Lot, vu sinem Brueda d Bue (Suhn), mit all ihra Habe, de sie gwunne hän, un de Lit, de sie kauft hän in Haran, un ziehe üs, um ins Land Kanaan z reise. Un sie kumme in des Land, 12,6 un Abram het des Land durchzoge bis sa d Platz bi (a) (b) Sichem gfunde het, bis zue d Eiche More; s wohne (husse) aba zue der Ziit de Kanaanita im Land. 12,7 Do erschient dr HERR däm Abram un sait: Dinene (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) Nohchkumme will i (ich) des Land ge. Un na (er) baut dert ä Altar däm HERRN, der nem erschiene war. 12,8 Dnohch bricht da (er) vu dert uf in d Berge öschtlich vu d Schtadt Bethel un schlat si Zelt uf, so daß sa Bethel im Weschte un Ai im Oschte het, un baut dert däm HERRN ä Altar un (a) reft d Name des HERRN a. 12,9 Dnohch zeht Abram wida ins Südland.

Abraham het Angscht um si Läbä

12,10 S kummt aba ä Hungasnot in des Land. Do zeht Abram nab nohch Ägypte, daß sa (er) sich dert als ä Fremdling ufhalte dät; denn d Hunga war groß im Land. 12,11 Un als sa nooch an Ägypte war, sait da zue Sarai, sinem Wieb: Lueg, i (ich) weiß, daß dü ä schenes Wieb bisch. 12,12 Wenn di etze de Ägypta aluege, so wäre sie sage: Des isch si Wieb, un wäre mi umbringe un di läbä losse. 12,13 So sag doch, dü bisch mi Schweschta, uf daß ma(mir)'s guet goht um wägä dir un i (ich) am Läbä blieb.

12,14 Als etze Abram nohch Ägypte kummt, sähn de Ägypta, daß si Wieb sehr (s�lli) schen war. 12,15 Un di Große vum Pharao sähn sie un priese sie vor nem. Do wird sie in des Huus vum Pharao brocht. 12,16 Un na (er) doet Abram Guetes um wägere; un na (er) gregt Schof, Rinda, Esel, Knecht un Mägde, Eselinnen un Kamele. 12,17 Aba dr HERR plagt d Pharao un si Huus mit große Ploog wägä d Sarai, Abrams Wieb.

12,18 Do reft d Pharao Abram zue sich un sait zue nem: Wurum hesch dü ma (mir) des adoe? Wurum hesch dü ma (mir) nit gsait, daß sie di Wieb isch? 12,19 Wurum hesch dü denn gsait: Sie isch mi Schweschta -, so daß i (ich) sie ma (mir) als Wieb nimm? Un etze lueg, do hesch dü di Wieb; nimm sie un zeh hi. 12,20 Un d Pharao beschtellt Lit um sinetwägä, daß sie nen gleite un si Wieb un alles, was sa het.

S 13. Kapitel

Abram un Lot trenne sich

13,1 So zeht Abram uffe üs Ägypte mit sinem Wieb un mit allem, was sa het, un Lot au mit nem, ins Südland. 13,2 Abram aba war sehr (s�lli) rich an Viecher, Silba un Gold. 13,3 Un na (er) zeht imma wida ins Südland bis nohch Bethel, a d Platz, wo zerscht si Zelt war, zwische Bethel un Ai, 13,4 ebe a d Platz, wo na freher d Altar ufgrichtet het. Dert (a) reft da d Name des HERRN a.

13,5 Lot aba, der mit Abram zeht, het au Schof un Rinda un Zelt. 13,6 Un des Land ka s nit vutrage, daß sie binanda huuse; denn ihri Habe war groß, un sie kenne nit binanda huuse. 13,7 Un s war imma Zank zwische d Schäfa (Hirte) vu Abrams Viecher un d Schäfa (Hirte) vu Lots Viecher. S wohne (husse) au zue der Ziit de Kanaanita un Perisita im Land. 13,8 Do sait Abram zue Lot: Loß doch nit Zank si zwische ma (mir) un dir un zwische mine un dine Schäfa (Hirte); denn ma (mir) sin Breda. 13,9 Schtoht dir nit s ganze Land offe? Trenn di doch vu ma (mir)! Willsch dü nohch links, so will i (ich) nach rchts, odr willsch dü zue d Rechte, so will i (ich) zue d Linke. 13,10 Do hebt Lot sini Auge uf un beschaut de ganzi Gegend am Jordan. Noh bvor dr HERR Sodom un Gomorra vunichtet het, war sie wasserrch, bis ma nohch Zoar kummt, (a) we d Garte des HERRN, gliechwe s Ägypteland. 13,11 Do bschtimmt sich Lot de ganzi Gegend am Jordan un zeht nohch Oschte. Eso trennte sich ä Brueda vum andere, 13,12 so daß Abram im Land Kanaan gwohnt het un Lot in d Schtädt am untere Jordan. Un Lot zeht mit sinene Zelt bis nohch Sodom. 13,13 Aba de Lit in Sodom ware bes un sündigte sehr (s�lli) gege d HERRN. (a) (b) 13,14 Als etze Lot sich vu Abram trennt het, sait dr HERR zue Abram: Hebe di Aug uf un lueg vu dem Platz üs, wo dü wohnsch, nohch Norde, nohch Süde, nohch Oschte un nohch Weschte. 13,15 Denn all des Land, des dü siehsch, will i (ich) dir un dine Nohchkumme ge fir alli Ziit (a) 13,16 un will dini Nohchkumme mache we d Schtaub uf Erde. Kann ä Mensch d Schtaub uf d Erde zehle, der wird au dini Nohchkumme zehle. (a) (b) (c) 13,17 Drum mach di uf un durchzieh des Land in d Längi un Breiti, denn dir will ich's ge. 13,18 Un Abram zeht wida mit sinem Zelt un kummt un wohnt im Hain (a) Mamre, der bi Hebron isch, un baut dert däm HERRN ä Altar.

S 14. Kapitel

Abram rettet Lot üs d Gfangeschaft

14,1 Un s isch gschehe (bassiert) zue d Ziit vum Kenig Amrafel vu Schinar, Arjochs, däm Kenig vu Ellasar, Kedor- Laomers, vum Kenig vu Elam, un Tidals, vum (a) Kenig vu Gojim, 14,2 daß sie Kreg fihre mit Bera, däm Kenig vu (a) Sodom, un mit Birscha, däm Kenig vu Gomorra, un mit Schinab, däm Kenig vu Adma, un mit Schemeber, däm Kenig vu Zebojim, un mit däm Kenig vu Bela, des isch Zoar. 14,3 De kumme alli zsämme in des Dal Siddim, wo etze des Salzmeer isch. 14,4 Denn sie ware zwöelf Johr däm Kenig Kedor-Laomer folgsam gsi, un im driezehnte Johr ware sie vu nem abtrinig wore. 14,5 (a) Drum kumme Kedor-Laomer un de Kenig, de mit nem ware, im vierzehnte Johr un schlen de Refa�ta zue Aschterot-Karnajim un de Susiter zue Ham un de Emiter in d Ebene Kirjatajim 14,6 un de Horiter uf ihrem Berg Seïr bis El-Paran, des an d Wüschte isch. 14,7 Dnohch wendte sie um un kumme nohch En-Mischpat, des isch Kadesch, un schlen des ganze Land vu d Amalekiter, dzue de Amorita, de zue Hazezon-Tamar wohne (husse).

14,8 Do ziehe üs dr Kenig vu Sodom, dr Kenig vu Gomorra, dr Kenig vu Adma, dr Kenig vu Zebojim un dr Kenig vu Bela, des isch Zoar, un rischte sich, z kämpfe im Dal Siddim 14,9 mit Kedor-Laomer, däm Kenig vu Elam, un mit Tidal, däm Kenig vu d Lit, un mit Amrafel, däm Kenig vu Schinar, un mit Arjoch, däm Kenig vu Ellasar, vier Kenig gege fünf. 14,10 Des Dal Siddim aba het vieli Erdharzgruebe. Un de Kenig vu Sodom un Gomorra wäre in d Flucht gschla un falle do inä, un was ibrigbliebt, floh uf d Berge. 14,11 Do nähmä sie alli Habe vu Sodom un Gomorra un alli Vorräte un ziehe dvu. 14,12 Sie nähmä au mit sich Lot, vum Abram sinem Brueda d Bue (Suhn), un sini Habe, denn (a) na (er) het in Sodom gwohnt, un ziehe dvu.

14,13 Do kummt eina, der gflohe war, un het`s Abram a gsait, däm Hebräer, der do wohnt im Hain Mamres, vum Amorita, vum Brueda vu Eschkol un Aner. De ware mit Abram im Abmachig (Abkumme). 14,14 Als etze Abram ghärt het, daß vu sinem Brueda d Bue (Suhn) gfange war, wappnete da sini Knecht, draihundatunachtzehn, de in sinem Huus uf d Welt kumme , un jage ne nohch bis (a) (b) Dan 14,15 un deilt sini Schar, un kumme bi Nacht iba sie her mit sinene Knecht un schlen sie un jage ne bis nohch Hoba, des nördlich vu d Schtadt Damaskus lit. 14,16 Un na (er) holt alli Habe wida zruck, dzue au Lot, vu sinem Brueda d Bue (Suhn), mit sinere Habe, au d Wieba un s Volk.

Abram trifft mit Melchisedek zämme

14,17 Als sa etze zruckkummt vum Sieg iba Kedor-Laomer un de Kenig mit nem, goht nem entgege dr Kenig vu Sodom in s Dal Schawe, des isch des Kenigstal. 14,18 Aba (a) Melchisedek, dr Kenig vu (b) Salem, trait Brot un Wi üsä. Un na war ä Prieschta Gottes vum Hechschte 14,19 un segnet nen un sait: Gsegnet bisch dü, Abram, vum hechschte Gott, der Himmel un Erde gschaffe het; 14,20 un globt isch Gott dr Hechschte, der dini Feinde (Gegna) in di Hand ge het. Un Abram git nem d (a) (b) Zehnte vu allem. 14,21 Do sait dr Kenig vu Sodom zue Abram: Gib ma (mir) d Lit, de Sache bhalt fir dich! 14,22 Aba Abram sait zue däm Kenig vu Sodom: I (Ich) heb mi Hand uf zuem HERRN, däm hechschte Gott, der Himmel un Erde gschaffe het, 14,23 daß i (ich) vu allem, was di isch, nit ä Faden noh ä Schuehreme nähmä will, dmit dü nit saisch, dü hesch Abram rich gmacht, 14,24 üsgnumme, was de Knecht gässä(vuzehrt) hän; doch loß de Männa (Manne) Aner, Eschkol un Mamre, de mit ma (mir) zoge sin, ihr Deil nähmä.

S 15. Kapitel

Gott vuheißt Abram ä Bue (Suhn) un macht mit nem ä Abmachig (Abkumme)

15,1 Nohch däne Gschichte isch`s gschehe (bassiert), daß zue Abram des Wort des HERRN kummt in einare (a) Offenbarig: Fircht di nit, Abram! (b) I (Ich) bi di Schild un di sehr (s�lli) große Lohn. 15,2 Abram sait aba: HERR, mi Gott, was willsch dü ma (mir) ge? I (Ich) gang dohi ohni Kinda, un mi Knecht Elïser vu Damaskus wird mi Huus bsitze. 15,3 Un Abram sait wida: Mir hesch dü keini Nohchkumme ge; un lueg, eina vu minem Knecht wird mi Erbe si. 15,4 Un lueg, dr HERR sait zue nem: Na (Er) soll nit di Erbe si, sundern der vu dinem Lyb (Ranze) kumme wird, der soll di Erbe si. 15,5 Un na (er) heißt nen nüsgoh un sait: Lueg uffe gen Himmel un zehl de Schterne; kasch dü sie zehle? Un sait zue nem: So zahlrich solle dini Nohchkumme si! (a) (b) (c) (d) 15,6 Abram het däm HERRN glaubt, un des rechnet da nem zue d Grechtigkeit. (a) (b)

15,7 Un na (er) sait zue nem: (a) (b) (c) I (Ich) bi dr HERR, der di üs (d) Ur in Chaldäa gfihrt het, uf daß i (ich) dir des Land zuem bsitze gib. 15,8 Abram aba sait: HERR, mi Gott, we soll i (ich) merke, daß ich's bsitze doe? 15,9 Un na (er) sait zue nem: Bringe ma (mir) ä draijährigi Chueh, ä draijährigi Geis, ä draijährige Widder, ä Turteldube un ä anderi Dube. 15,10 Un na (er) holt nem des alles un (a) vudeilt` s in d Middi un legt je ä Deil däm andere gegeiba; aba d Vegel vudeilt da nit. 15,11 Un d Raubvegel schtoße abe uf de Schtickli, aba Abram schiicht sie dvu.

15,12 Als etze d Sunne am Untago war, flegt ä (a) (b) (c) defä Schlof uf Abram, un lueg, Angscht un großi Nacht ibafallt nen. 15,13 Do sait dr HERR zue Abram: Des sollsch dü wisse, daß di Nohchkumme wäre Fremdlinge si in nem Land, des nit des ihri isch; un do wird ma sie zuem dene zwingen un plage vierhundat Johr. (a) (b) (c) 15,14 Aba i (ich) will des Volk richte, däm sie dene mehn. Dnohch solle sie üszeh mit große Guet un Habe. (a) (b) 15,15 Un dü sollsch fahre zue dinene Vädere mit Friide un (a) in guetem Altr beerdigt (bierdigt) wäre. 15,16 Des aba soll la(er)scht nohch vier Nohchkumme kumme; denn de Missetat vu d Amorita isch noh nit voll.

15,17 Als etze de Sunne undagange wa un`s finschta wore war, lueg, do war ä (a) rauchende Ofe, un ä Fiirflamme fahrt zwische d Schtickli hi un her. 15,18 An däm Dag het d HERR ä Abmachig (Abkumme) mit Abram gschlosse un sait: (a) Dinene Nohchkumme will i (ich) des Land ge, vum (b) Schtrom Ägypte a bis an d große (c) Schtrom Euphrat: 15,19 d Kenita, d Kenasita, d Kadmonita, 15,20 d Hetita, d Perisita, d Refa�ta, 15,21 d Amorita, d Kanaanita, d Girgaschita, d Jebusita.

S 16. Kapitel

Hagar un Ismael

16,1Vu d Sarai, Abrams Wieb, het da kei Kind gregt. Sie het aba ä ägyptische Magd, de hieß Hagar. 16,2 Un Sarai sait zue Abram: Lueg, dr HERR het mi vuschlosse, daß i (ich) nigs uf d Welt bringe ka. Gang doch zue minere Magd, ob i (ich) villicht durch de zue nem Bue (Suhn) kumm. (a) Un Abram ghorcht dr Schtimm Sarais. 16,3 Do nimmt Sarai, Abrams Wieb, ihri ägyptische Magd Hagar un git sie Abram, ihrem Ma, als Wieb, nohchdäm sie zehn Johr im Land Kanaan gwohnt hän.

16,4 Un na (er) goht zur Hagar, de ward schwanga. Als sie etze sieht, daß sie schwanga war, achtet sie ihri Herrin gring. 16,5 Do sait Sarai zue Abram: Des Unrecht, des ma (mir) gschehe (bassiert) isch, kummt iba dich! I (Ich) ha mi Magd dir in d Arm ge; etze wo sie aba sieht, daß sie schwanga wore isch, bi i (ich) gring gachtet in ihrem Aug. D HERR isch Richta zwische ma (mir) un dir. 16,6 Abram aba sait zue Sarai: Lueg, di Magd isch unda dinere Gwalt; doe mit dare, we dir's recht isch.

.Als etze Sarai sie schliefe wott, haut sie ab vu ihr. 16,7 Aba dr (a) (b) (c) (d) (e) Engel des HERRN findet sie bi nare Wasserquelle in dr Wüschte, nämlich bi dr Quelle am Wäg nohch Schur. 16,8 Der sait zue nare: Hagar, Sarais Magd, wo kummsch dü her, un wo willsch dü hi? Sie sait: I (Ich) bi vu Sarai, wägä minere Herrin, abghaue. 16,9 Un dr Engel des HERRN sait zue nare: Kehre wida um zue dinere Herrin un buck di unda ihri Hand. 16,10 Un dr Engel des HERRN sait zue nare: I (Ich) will dini Nohchkumme so mehre, daß sie nit zehlt wäre kenne. (a) 16,11 Wida sait dr Engel des HERRN zue nare: Lueg, dü bisch schwanga wore un wirsch ä Bue (Suhn) uf d Welt bringe, däm si Name sollsch dü Ismael nenne; denn (a) (b) (c) (d) (e) dr HERR het di Elend ghärt. 16,12 Na (Er) wird ä wilde Mensch si; sini Hand gege jede un jedi Hand gege nen, un na (er) wird huuse vor all sinene Breda zuem Trotz. (a)

16,13 Un sie het d Name des HERRN gsait, der mit dare schwätzt: (a) (b) (c) Dü bisch ä Gott, der mi sieht. Denn sie sait: Gewiß hab i (ich) do hinda däm hergluegt, der mi agsähne het. 16,14 Drum het ma d Brunne (a) (b) �Brunnen vum Lebendigen, dr mi sieht� gheiße. Na (Er) lit zwische Kadesch un Bered.

16,15 Un Hagar bringt Abram ä Bue (Suhn) uf d Welt, un Abram het d Bue (Suhn), der nem Hagar ge het, Ismael gheiße. 16,16 Un Abram war sechseachzig Johr alt, als nem Hagar d Ismael ge het.

S 17. Kapitel

Abram heißt etze Abraham

17,1 Als etze Abram nineninzig Johr alt war, erschient nem dr HERR un sait zue nem: (a) (b) I (Ich) bi dr allmächtige Gott; (c) wandel vor ma (mir) un blieb fromm. 17,2 Un i (ich) will mi Abmachig (Abkumme) zwische ma (mir) un dir schleße un will di iba alli Maße vumehre.

17,3 Do flegt Abram uf si Gsicht(Visasch). Un Gott schwätzt wida mit nem un sait: 17,4 Lueg, i (ich) ha mi Abmachig (Abkumme) mit dir, un dü sollsch ä Vada (Babbe) viela Velka wäre. 17,5 Drum sollsch dü nimmi Abram heiße, sundern Abraham soll di Name si; denn (a) i (ich) ha di gmacht zuem Vada (Babbe) viela Velka. 17,6 Un i (ich) will di sehr (s�lli) fruchtbar mache un will üs dir Velka mache, un au Kenig solle vu dir kumme. 17,7 Un i (ich) will ufrichte mi Abmachig (Abkumme) zwische ma (mir) un dir un dinene Nohchkumme vu Gschlecht zue Gschlecht, daß ä ewige Abmachig (Abkumme) isch, so daß i (ich) dir un dinene Nohchkumme Gott bi. 17,8 Un i (ich) will dir un dinem Gschlecht nohch dir des Land ge, do drin dü ä (a) (b) Fremdling bisch, des ganze Land Kanaan, (c) zue ewigem Hab un Guet, un will ihr Gott si.

S Zeiche vu d Bschiedig

17,9 Un Gott sait zue Abraham: So hebe (halte) etze mi Abmachig (Abkumme), dü un dini Nohchkumme vu Gschlecht zue Gschlecht. 17,10 Des aba isch mi Abmachig (Abkumme), den na hebe solle zwische ma (mir) un äich un dinem Gschlecht nohch dir: Alles, was männlich isch unda äich, soll bschnitte wäre; 17,11 äiri Vorhuut solle na bschnide. Des soll des (a) Zeiche si vum Bunde zwische ma (mir) un äich. (b) (c) 17,12 Jedes Bebli, wenn's acht Däg alt isch, solle na`s bschnide bi äire Nohchkumme. Eso au alles, was an Gsindel im Huus uf d Welt kumme odr was kauft isch vu irgendeinem Fremde, de nit üs äirem Gschlecht sin. 17,13 Bschnide soll wäre alles Gsindel, was dir im Huus uf d Welt kumme odr was kauft isch. Un so soll mi Abmachig (Abkumme) a äirem Fleisch zue nem ewige Abmachig (Abkumme) wäre. 17,14 Wenn aba ä Ma nit bschnide wird an sinere Vorhuut, wird da üsgrottet wäre üs sinem Volk, wel la mi Abmachig (Abkumme) broche het.

Sarai heißt etze Sara

17,15 Un Gott sait abamols zue Abraham: Dü sollsch Sarai, di Wieb, nimmi Sarai nenne, sundern Sara soll ihr Name si. 17,16 Denn i (ich) will sie (a) segne, un au vu ihr will i (ich) dir ä Bue (Suhn) ge; i (ich) will sie segne, un Velka solle üs ihr wäre un Kenig iba vieli Velka. 17,17 Do flegt Abraham uf si Gsicht(Visasch) un (a) (b) lacht un sait in sinem Herz: (c) (d) Soll ma (mir) mit hundat Johr ä Kind gibore, un soll Sara, ninzig Johr alt, nohch was uf d Welt bringe? 17,18 Un Abraham sait zue Gott: Ach daß Ismael mecht läbä bliebe vor dir! 17,19 Do sait Gott: Nei, Sara, di Wieb, wird dir ä Bue (Suhn) uf d Welt bringe, den sollsch dü Isaak nenne, un mit dem will i (ich) mi (a) ewige Abmachig (Abkumme) ufrichte un mit sinem Gschlecht nohch rem. 17,20 Un fir Ismael ha i (ich) dich au ghärt. Lueg, i (ich) ha nen gsegnet un will nen fruchtbar mache un (a) (b) iba alli Maße mehre. (c) Zwöelf Firschte wird da vorbringe, un i (ich) will nen zuem große Volk mache. 17,21 Aba mi Abmachig (Abkumme) will i (ich) ufrichte mit Isaak, der dir Sara uf d Welt bring soll um de Ziit im nägschte Johr. 17,22 Un na (er) het ufghärt, mit nem z schwätze. Un Gott fahrt uf vu Abraham.

17,23 Do nimmt Abraham si Bue (Suhn) Ismael un alli Knecht, de im Huus gibore , un alli, de kauft ware, un alles, was männlich war in sinem Huus, un bschnidet ihri Vorhuut an ebe däm Dag, we nem Gott gsait het. 17,24 Un Abraham war nineninzig Johr alt, als sa sini Vorhuut bschnidet. 17,25 Ismael aba, si Bue (Suhn), war driezeh Johr alt, als sini Vorhuut bschnide wird. 17,26 Ebe uf dän Dag wäre sie alli bschnide, Abraham, si Bue (Suhn) Ismael, 17,27 un was männlich in sinem Huus war, im Huus uf d Welt kumme un kauft vu Fremde; s wird alles mit nem bschnide.

S 18. Kapitel

Gott kindigt Abraham un Sara ä Suhn a

18,1 Un dr HERR erschient nem im Hain Mamre, während da an d Dire vu sinem Zelt hockt, als d Dag am heißeschte war. 18,2 Un als sa sini Aug ufhebt un luegt, lueg, do sin dräi Männa (Manne) vor nem gschtande. Un als sa sie sieht, lauft da ne entgege vu d Dire vu sinem Zelt un heldet sich bis an d Bode (a) 18,3 un sait: Herr, hab i (ich) Gnade gfunde vor dinene Auge, so gang nit an dinem Knecht vorbi. 18,4 Ma soll äich ä weng Wassa bringe, äiri Feß z wäsche, un lege äich ane unda däm Baum. 18,5 Un i (ich) will äich ä Bisse Brot bringe, daß ihr aichi Herze labet; dnohch mege da widazeh. Denn drum sin ihr bi äirem Knecht vorbikumme. Sie sage: Doe, we dü gsait hesch.

18,6 Abraham eilt ins Zelt zue Sara un sait: Schick di un meng (knet) dräi Maß fienes Mehl, knet un bach Weihe. 18,7 Na (Er) aba lauft zue d Rinda un holt ä zartes guetes Kalb un git's däm Knecht; der eilt un breitet`s zue. 18,8 Un na trait Butter un Milch uf un vum Kalb, des sa zuebreitet het, un het sich anekockt un bliebt schtoh vor ne unda däm Baum, un sie ässä.

18,9 Do sag sie zue nem: Wo isch Sara, di Wieb? Na (Er) git zantwort: Drinne im Zelt. 18,10 Do sait da: I (Ich) (a) (b) will wida zue dir kumme ibas Johr; lueg, dann (dnoh) soll Sara, di Wieb, ä Bue (Suhn) ha. Des het Sara hinda nem ghärt, hinda d Dire vum Zelt. 18,11 Un sie ware beidi, Abraham un Sara, ganz alt, so daß ses d Sara nimmi goht nohch d Wieba Art. 18,12 Drum (a) lachte sie bi sich selbscht un sait: Etze wo i (ich) alt bi, soll i (ich) nohch d Lebi (Liebe) pflege, un mi (b) Herr isch au alt! 18,13 Do sait dr HERR zue Abraham: Wurum lacht den Sara un sait: Meinsch dü, daß ses wohr isch, daß i (ich) nohch Kinda uf d Welt bringe wär, wo i (ich) doch alt bi? 18,14 (a) (b) Sollte däm HERRN ebis unmeglich si? Um de Ziit will i (ich) wida zue dir kumme ibas Johr; dann (dnoh) soll Sara ä Bue (Suhn) ha. 18,15 Do legt Sara un sait: I (Ich) ha nit glacht -, denn sie firchtet sich. Aba na (er) sait: S isch nit so, dü hesch glacht.

Abraham schtoht fir Sodom i

18,16 Do bräche de Männa (Manne) uf un wendte sich nohch Sodom, un Abraham goht mit ne, um sie z gleiten. 18,17 Do sait dr HERR: We kennt i (ich) vor Abraham vuschtecke, was i (ich) doe will, (a) 18,18 do na (er) doch ä großes un mächtiges Volk wäre soll un alli Velka uf Erde in nem gsegnet wäre solle? (a) 18,19 Denn dzue ha i (ich) nen üsgwählt, daß sa (er) (a) (b) sinene Kinda bfehl un sinem Huus nohch nem, daß sie des HERRN d Wäg goht un den, was recht un guet isch, uf daß dr HERR uf Abraham kumme lasst, was sa nem vuheiße het. 18,20 Un dr HERR sait: S isch ä großes (a) Gschrei (Geblär) iba Sodom un Gomorra, daß ihri Sinde sehr (s�lli) schwer sin. 18,21 Drum will i (ich) nabfahre un luege, ob sie alles so doe hän nohch rem Gschrei (Geblär), des vor mi kumme isch, odr ob's nit so isch, dmit ich's weiss. 18,22 Un de Männa (Manne) wendte ihr Gsicht(Visasch) un goht nohch Sodom.

.Aba Abraham bliebt schtoh vor rem HERRN 18,23 un kummt zue nem un sait: Willsch dü denn d Grechte mit däm Gottlose umbringe? (a) 18,24 S kennte villicht fuchzig Grechti in dr Schtadt si; willsch dü de umbringe un däm Platz nit vuge um fuchzig Grechti wägä, de drin wäre? 18,25 Des isch nit vu dir, daß dü des doesch un umbringsch d Grechte mit däm Gottlose, so daß dr Grechti wär glich we dr Gottlose! Des isch nit vu dir! Soll dr (a) (b) Richta vu alla Welt nit Grecht richte? 18,26 Dr HERR sait: Find i (ich) fuchzig Grechti bi Sodom in dr Schtadt, so will i (ich) um wägä däne dem ganze Platz vuge. (a) (b) 18,27 Abraham git zantwort un sait: Ach lueg, i (ich) ha mi ibawunde, z schwätze mit däm Herrn, wewohl i (ich) Erde un Asche bi. 18,28 S kennte villicht fünf weniger als fuchzig Grechti drin si; willsch dü denn de ganzi Schtadt vuderbe um dr fünf wille? Na (Er) sait: Find i (ich) drin fünfevierzig, so will i (ich) sie nit vuderbe. 18,29 Un na (er) fahrt furt mit nem z schwätze un sait: Ma kennt villicht vierzig drin find. Na (Er) aba sait: I (Ich) will ne nigs doe um dr vierzig wägä. 18,30 Abraham sait: Zürne nit, Herr, daß i (ich) noh me sag. Ma kennt villicht driißig drin finde. Na (Er) aba sait: Find i (ich) driißig drin, so will i (ich) ne nigs doe. 18,31 Un na (er) sait: Ach lueg, i (ich) ha mi ibawunde, mit däm Herrn z schwätze. Ma kennt villicht zwanzig drin find. Na (Er) git zantwort: I (Ich) will sie nit vuderbe um dr zwanzig wägä. 18,32 Un na (er) sait: Ach, ziirn nit, Herr, daß i (ich) nur noh eimol schwätz. Ma kennt villicht zehn drin find. Na (Er) aba sait: I (Ich) will sie nit vuderbe um dr zehn wägä. 18,33 Un dr HERR goht wäg, nohchdäm ma (er) ufghert het, mit Abraham z schwätze; un Abraham kehrt wida um an si Platz.

S 19. Kapitel

D Männa vu Sodom sin vudorbe

19,1 (a) De zwei Engel kumme nohch Sodom am Obend; Lot aba hockt zue Sodom unda däm Door. Un als sa sie sieht, schtoht da uf, goht ne entgege un heldet sich bis zue d Erde 19,2 un sait: Lueg doch, liebi Herre, kehrt doch i im Huus äires Knechts un bliebe iba Nacht; len äiri Feß wäsche un brecht frehmorgens uf un ziehe äiri Schtroß. Aba sie sage: Nei, ma (mir) wen iba Nacht im Fraie bliebe. 19,3 Do blockt da sie sehr (s�lli) , un sie kehre bi nem i un kumme in si Huus. Un na macht ne ä Ässä un bacht ungsiirti Weihe, un sie ässä.

19,4 Aba bvor sie sich nalege, kumme de Männa (Manne) vu d Schtadt Sodom un umgen des Huus, jung un alt, des ganze Volk üs alle Ende, 19,5 (a) (b) (c) un refe Lot un sag zue nem: Wo sin de Männa (Manne), de zue dir kumme sin de Nacht? Fihr sie üsä zue uns, daß ma (mir) uns iba sie her mache. 19,6 Lot goht üsä zue nene vor d Dire un schleßt de Dire hinda sich zue 19,7 un sait: Ach, liebi Breda, den nit so schlecht! 19,8 Lueg, i (ich) ha zwei Techta, de wisse noh vu keinem Ma; de will i (ich) rüsge unda äich, un den mit ne, was äich gfallt; aba däne Männa (Manne) den nigs, denn drum sin sie unda d Schatte vu minem Dachs kumme. 19,9 De aba sag: Wäg mit dir! Un sage au: Dü bisch dr einzige Fremdling do un willsch regiere? Wohlan, ma (mir) wen di noh me plage als sälli. Un sie (a) dränge härt i uf d Ma Lot. Doch wo sie kumme un d Dire ufbreche wen, 19,10 griffe de Männa (Manne) üsä un ziehe Lot ri zue sich ins Huus un schlesse de Dire zue. 19,11 Un (a) sie schlen de Lit vor d Dire vum Huus, klei un groß, mit Blindheit, so daß sie s aufgän, de Dire zue find.

Lot un sini Techtare wäre grettet

19,12 Un de Männa (Manne) sag zue Lot: Hesch dü do nohch ä Schwogabue (Hochziita) un Buebä (Sühn) un Techtare un wer dir sunscht aghert in d Schtadt, de fihr wäg vu dem Platz. 19,13 Denn ma (mir) wäre d Platz vuderbe, wel (a) des Gschrei (Geblär) iba sie groß isch vor rem HERRN; der het uns gschickt, sie z vuderbe. 19,14 Do goht Lot üsä un schwätzt mit d Männa (Manne), de sini Techta hirote solle: Mache äich uf un (a) goht üs däm Platz, denn dr HERR wird de Schtadt vuderbe. Aba s war ne zblet.

19,15 Als etze d Morgesunne ufgoht, dränge de Engel Lot dzue gschwint zmache un sage: Mach di uf, nimm di Wieb un di beidi Techtare, de do sin, dmit dü nit au umkummsch in dem Arge vu däre Schtadt. 19,16 Als sa aba zegert, packe de Männa (Manne) nen un si Wieb un sini beide Techtare bi d Hand, wel dr HERR nen vuschone wott, un fihre nen üsä un len nen erscht druße vor d Schtadt wida los.

19,17 Un als sie nen nüsbrocht hän, sait d eine: Rett di Läbä un lueg nit hinda dich, blieb au nit schtoh in d ganze Gegend. Uf d Berg rett di, dmit dü nit umkummsch! 19,18 Aba Lot sait zue nene: Ach nei, Herr! 19,19 Lueg, di Knecht het Gnade gfunde vor dine Auge, un dü hesch di Barmherzigkeit groß gmacht, de dü an ma (mir) doe hesch, wo dü mich am Läbä glo hesch. I (Ich) ka mi nit uf d Berg rette; s kennt mi sunscht ä Unheil ihole, so daß si schtirbt. 19,20 Lueg, do isch ä Schtadt nooch, in de i (ich) fliehe ka, un sie isch klei; dohi will li mich rette - isch sie doch klei -, dmit i (ich) am Läbä blieb. 19,21 Do sait da zue nem: Lueg, i (ich) ha au des dir agsähne, daß i (ich) de Schtadt nit kabüt mach, vu däre dü gschwätzt hesch. 19,22 Schick di un rett dich dohi; denn i (ich) ka nigs doe, bis dü hikummsch. Drum heißt de Schtadt Zoar.

Sodom un Gomora gehn unda. Lots Wieb luegt zruck

19,23 Un d Sunne war ufgange uf Erde, als Lot nohch Zoar kummt.

19,24 Do het dr HERR Schwefel un Fiir regne glo vum Himmel rab uf Sodom un Gomorra (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) 19,25 un het de Schtädt vunichtet un di ganzi Gegend un alli Inwohna vu d Schtädt un was uf däm Land gwachse war. 19,26 Un Lots Wieb luegt hinda sich un ward zue nare Salzsiile gwore. (a)

19,27 Abraham aba macht sich freh am Morge uf a d Platz, wo na vo rem HERRN gschtande het, 19,28 un drillt sich gege Sodom un Gomorra un alles Land vu d Gegend un luegt, un lueg, do goht ä Rauch uf vum Land we dr Rauch vu nem Ofe. 19,29 Un s isch gschehe (bassiert), als Gott de Schtädt in dr Gegend vunichtet het, do denkt da an Abraham un gleitete Lot üs d Schtädt, de na vunichtet, in däne Lot gwohnt het.

Lot un sini Techtare: Woher d Moabita un Ammonita schtamme

19,30 Un Lot zeht wäg vu Zoar un bliebt uf däm Berg mit sinene beide Techtare; denn na firchtet sich, in Zoar z bliebe; un so bliebt da in einare Hehli mit sinene beide Techtare. 19,31 Do sait di eltere zue dr jingere: Unsa Vada (Babbe) isch alt, un kei Ma isch me im Land, der zue uns igo kennt we`s alli Welt macht. 19,32 So kumm, loß uns unsrem Vada (Babbe) Wi z trinke ge un uns zue nem lege, daß ma (mir) uns Nohchkumme schaffe vu unsrem Vada (Babbe). (a) 19,33 Do gän sie ihrem Vada (Babbe) Wi z trinke in dselbe Nacht. Un di erschti goht inä un legt sich zue ihrem Vada (Babbe); un na ward's nit gwahr, we sie sich legt noh we sie ufschtod. 19,34 Am Morge sait di eltere zue dr jingere: Lueg, i (ich) ha geschtern bi minem Vada (Babbe) gläge. Loß uns nem au de Nacht Wi z trinke ge, daß dü inegosch un dich zue nem legsch, dmit ma (mir) uns Nohchkumme schaffe vu unserm Vada (Babbe). 19,35 Do gän sie ihrem Vada (Babbe) au de Nacht Wi z trinke. Un di jingere macht sich au uf un legt sich zue nem; un na ward's nit gwahr, we sie sich legt noh we sie ufschtod.

19,36 So wäre de beide Techta Lots schwanga vu ihrem Vada (Babbe). 19,37 Un di eltere gregt (gebar) ä Bue (Suhn), der het sie Moab gheiße. Vu däm her kumme de Moabita bis uf d hiitige Dag. (a) 19,38 Un di jingere gregt (gebar) au ä Bue (Suhn), den het sie Ben-Ammi gheiße. Vu däm her kumme de Ammonita bis uf d hiitige Dag.

S 20. Kapitel

Abraham un Sara bi Abimelech

20,1 Abraham aba zeht vu danne ins Südland un wohnt zwische Kadesch un Schur un läbt etze als ä Fremdling z Gerar. (a) (b) 20,2 Na (Er) het aba gsait vu Sara, vu sinem Wieb: Sie isch mi Schweschta. Do schickt Abimelech, dr Kenig vu Gerar, hi un het sie holen lo. 20,3 Aba Gott kummt zue Abimelech in d Nacht im Träum un sait zue nem: Lueg, dü bisch Tod um wägä dem Wieb, des dü gnumme hesch; denn sie isch vumä Ma d Frau. 20,4 Abimelech aba het sie nit brihrt un sait: Herr, willsch dü denn au ä Grechtes Volk umbringe? 20,5 Het da nit zue ma (mir) gsait: sie isch mi Schweschta? Un sie het au gsait: er isch mi Brueda. Hab i (ich) des doch doe mit nem ifältige Herze un unschuldige Händ (Pfode). 20,6 Un Gott sait zue nem im Träum: I (Ich) weiß au, daß dü des mit ifältigem Herze doe hesch. Drum ha i (ich) di au bhetet, daß dü nit gege mich gsindigt hesch, un ha`s nit zueglosse, daß dü sie brihrt hesch. 20,7 So gib etze däm Ma si Wieb wida, denn na isch ä Prophet, un (a) loß nen fir di bitte, so wirsch dü am Läbä bliebe. Wenn dü sie aba nit widagibsch, so weiss, daß dü des Todes schterbe mueß un alles, was di isch.

20,8 Do schtoht Abimelech freh am Morge uf un reft alli sini Große un het des alles vor ihre Ohre gsait. Un de Männa (Manne) firchte sich sehr (s�lli) . 20,9 Un Abimelech reft Abraham au dzue un sait zue nem: Wurum hesch dü uns des adoe? Un was ha i (ich) an dir gsindigt, daß dü ä so großi Sin willsch uf mi un mi Rich bringe? Dü hesch an ma (mir) gfeilscht, we ma`s nit doe soll. 20,10 Un Abimelech sait wida zue Abraham: We bisch dü dzue kumme, daß dü des doe hesch? 20,11 Abraham sait: I (Ich) ha denkt, gwiß isch keini Gottesfurcht in däne Derfa (Käffa), un sie wäre mi wägä minem Wieb umbringe. 20,12 Au isch sie mi Schweschta, denn sie isch vu minem Vada (Babbe)d Dochta, aba nit vu minere Muetter d Dochta; so isch sie mi Wieb wore. (a) 20,13 Als mich aba Gott üs minem Vada (Babbe) sinem Huus wanderä gheiße het, ha i (ich) zue nare gsait: Lebi (Liebe) doe ma (mir) des a, daß, wo ma (mir) hikumme, dü vu ma (mir) saisch, i (ich) bi di Brueda.

20,14 Do nimmt Abimelech Schof un Rinda, Knecht un Mägd un git sie Abraham un git nem Sara, si Wieb, wida 20,15 un sait: Lueg do, mi Land schtoht dir offe; wohn, wo dir's wohlgfällig isch. 20,16 Un zue Sara sait da: Lueg do, i (ich) ha dinem Brueda duusig Silberstückli ge; lueg, des soll ä Decki si iba dini Auge, de bi dir sin, dir zguet. Dmit isch dir bi allem Recht vuschafft. 20,17 Abraham aba bätet zue Gott. Do heilt Gott Abimelech un sini Wieba un sini Mägde, daß sie wida Kinda gregä. 20,18 Denn dr HERR het zvor jede Mueterschoß härt vuschlosse im Huus Abimelechs wägä d Sara, Abrahams Wieb.

S 21. Kapitel

Isaak kummt uf d Welt

21,1 Un dr HERR suecht Sara heim, we na (er) gsait het, un doet an nare, we na (er) gsait het. (a) 21,2 Un Sara ward schwanga un git däm Abraham in sinem Altr ä Bue (Suhn) um de Ziit, vu der Gott zue nem gsait het. (a) 21,3 Un Abraham het si Bue (Suhn), der nem gibore war, Isaak gheiße, der nem Sara ge het, (a) 21,4 un bschnitt nen am achte Dag, we nem Gott bifohle het. (a) (b) 21,5 Hundat Johr war Abraham alt, als nem si Bue (Suhn) Isaak gibore isch. (a) 21,6 Un Sara sait: Gott het ma (mir) ä (a) Lache zuegrichtet; denn wer`s härä wird, der wird iba mi lache. 21,7 Un sie sait: Wer het wohl vu Abraham gsait, daß Sara Kinda stillt! Un doch ha i (ich) nem ä Bue (Suhn) uf d Welt brocht in sinem Altr.

Ismael un si Muetter wäre wäggschickt

21,8 Un des Kind isch rah gwachse un groß gnoe. Un Abraham macht ä großes Ässä am Dag, wo Isaak d Bruscht abgwehnt wird. 21,9 Un Sara sieht d Bue (Suhn) Hagars, vu d Ägypterin, den sie Abraham uf d Welt bocht het, we na Muetwille trieb. 21,10 Do sait sie zue Abraham: (a) Trieb de Magd wäg mit ihrem Bue (Suhn); denn d Bue (Suhn) vu d Magd soll nit erbe mit minem Bue (Suhn) Isaak. 21,11 Des Wort gfallt Abraham garnit wägä sinem Bue (Suhn). 21,12 Aba Gott sait zue nem: Loß dir`s nit sehr (s�lli) si wägä dem Bebli un dr Magd. Alles, was Sara dir gsait het, däm ghorch; denn nur (a) (b) (c) nohch Isaak soll di Gschlecht benannt wäre. 21,13 Aba (a) au d Bue (Suhn) vu d Magd will i (ich) zue nem Volk mache, wel la di Bue (Suhn) isch.

21,14 Do schtoht Abraham freh am Morge uf un nimmt Brot un ä Schlauch mit Wassa un legt`s d Hagar uf ihri Schultere, dzue s Bebli, un schickt sie furt. Do ziehe sie hi un irre in dr Wüschte umä bi Beerscheba. 21,15 Als etze des Wassa in däm Schlauch üsgange war, wirft sie s Bebli unda ä Busch 21,16 un goht hi un het sich anekockt gegeiba vu wietem, ä Bogenschuß wiet; denn sie sait: I (Ich) ka nit mitaluege we des Bebli schterbe doet. Un sie het sich anekockt gegeiba un macht ihr Muul uf un hiilt. (a) 21,17 Do härt Gott de Schtimm vum Bebli. Un dr Engel Gottes reft Hagar vum Himmel her un sait zue nare: Was isch dir, Hagar? Fircht di nit; denn Gott het de Schtimm vum Bebli ghärt, der dert lit. 21,18 Schtand uf, nimm di Bebli un fihr nen an dinere Hand; denn i (ich) will nen zue nem große Volk mache. 21,19 Un (a) Gott doet ihr d Auge uf, daß sie ä Wassabrunne sieht. Do goht sie hi un fillt d Schlauch mit Wassa un git dem Bebli ztrinke. 21,20 Un Gott war mit däm Bebli. Der isch rah gwachse un wohnt in d Wüschte un wird ä guete Schütze. 21,21 Un na het in dr Wüschte Paran gwohnt, un sini Muetter nimmt nem ä Wieb üs (a) sem Ägypteland.

Abraham un Abimelech mache ä Abkumme

21,22 Zue der Ziit schwätzt Abimelech zsämme mit Pichol, sinem Feldhauptmann, zue Abraham un sait: Gott isch mit dir in allem, was dü doesch. 21,23 So schwer ma (mir) etze bi Gott, daß dü ma (mir) un mine Sehn un mine Enkel keini Untreui erwiese wirsch, sundern de Barmherzigkeit, de i (ich) an dir doe ha, an ma (mir) au doesch un an däm Land, wo drin dü ä Fremdling bisch. (a) 21,24 Do sait Abraham: I (Ich) will schwere. 21,25 Un Abraham schtellt Abimelech wägä dem Wassabrunne, de Abimelechs Knecht mit Gwalt gnumme hän. 21,26 Do git Abimelech zantwort: I (Ich) ha`s nit gwißt, wer des doe het; dü hesch ma(mir)'s nit agsait, nohch hab ich's ghärt bis hiit. 21,27 Do nimmt Abraham Schof un Rinda un git sie Abimelech, un de beide schlesse ä Abmachig (Abkumme) mitänanda. 21,28 Un Abraham schtellt siebä Lämma bsunders. 21,29 Do sait Abimelech zue Abraham: Was solle de siebä Lämma, de dü bsunders gschtellt hesch? 21,30 Na (Er) git zantwort: Siebe Lämma sollsch dü vu minere Hand nähmä, dmit sie fir mi ä Ziignis (Z��gnis) sin, daß i (ich) den Brunne grabe ha. 21,31 Drum heißt d Platz Beerscheba, wel sie beidi mitänanda do gschwore hän. 21,32 Un so schlesse sie d Abmachig (Abkumme) bi Beerscheba.

.Do mache sich Abimelech un Pichol uf, si Feldhauptmann, un ziehe wida ins Philista Land. 21,33 Abraham aba legt ä Tamariskebaum in Beerscheba a un (a) (b) reft dert d Name des HERRN, dem ewige Gott, a. 21,34 Un na (er) war ä Fremdling im Philista Land ä langi Ziit.

S 22. Kapitel

Gott schtellt Abrahams uf d Probe

22,1 Nohch däne Gschichte (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) vusuecht Gott Abraham un sait zue nem: Abraham! Un na git zantwort: Do bi ni. 22,2 Un na (er) sait: Nimm Isaak, di einzige Bue (Suhn), den wo dü liebhesch, un gang hi in des Land Morija un opfa nen dert zuem Brandopfa uf nem Berg, den i (ich) dir sag wär.

22,3 Do schtoht Abraham freh am Morge uf un gürtet si Esel un nimmt mit sich zwei Knecht un si Bue (Suhn) Isaak un schpaltet Holz zuem Brandopfa, macht sich uf un goht hi a d Platz, vu dem Gott gsait het. 22,4 Am dritte Dag hebt Abraham sini Auge uf un sieht d Platz vu wietem 22,5 un sait zue sinene Knecht: Bliebe ihr do mit däm Esel. I (Ich) un`s Bebli wen derthi go, un wenn ma (mir) abätet hän, wen ma (mir) wida zue äich kumme.

22,6 Un Abraham nimmt des Holz zuem Brandopfa un legt`s uf si Bue (Suhn) Isaak. Na (Er) aba nimmt s Fiir un s Messa in sini Hand; un so goht de zwei mitänanda. 22,7 Do sait Isaak zue sinem Vada (Babbe) Abraham: Vada (Babbe)! Abraham git zantwort: Do bi ni, mi Bue (Suhn). Un na sait: Lueg, do isch Fiir un Holz; wo isch aba des Schof zuem Brandopfa? 22,8 Abraham git zantwort: Bue (Suhn), Gott wird sich ä Schof üsöre zuem Brandopfa. Un so goht de zwei mitänanda.

22,9 Un als sie a d Platz kumme, den nem Gott gsait het, baut Abraham dert ä Altar un legt s Holz druf un bindet si Bue (Suhn) Isaak, legt nen uf d Altar obe uf`s Holz 22,10 un reckt si Hand üs un langt s Messa, daß sa si Bue (Suhn) schlachtet. (a) (b)

22,11 Do reft nen dr Engel des HERRN üsem Himmel un sait: Abraham! Abraham! Na (Er) git zantwort: Do bi ni. 22,12 Na (Er) sait: Lege di Hand nit an des Bebli un doe nem nigs; denn etze wiß i (ich), daß dü Gott firchtesch un (a) (b) hätsch di einzige Bue (Suhn) nit vuschont wägä ma (mir). 22,13 Do hebt Abraham sini Auge uf un sieht ä Widder hinda sich in d Hecke mit sinene Herna hänge un goht hi un nimmt d Widder un opfert nen zuem Brandopfa an Schtatt sinem Bue (Suhn). 22,14 Un Abraham het d Platz (a) "Dr HERR sieht" gheiße. Drum ma noh hiit sait: Uf däm Berg, do dr HERR sieht.

22,15 Un dr Engel des HERRN reft Abraham abamols vum Himmel her 22,16 un sait: (a) (b) (c) (d) (e) (f) I (Ich) ha bi ma (mir) selba gschwore, sait dr HERR: Wel dü des doe hesch un hesch di einzige Bue (Suhn) nit vuschont, 22,17 will i (ich) (a) (b) di Gschlecht segne un mehre we de Schternli am Himmel un we d Sand am Ufa vum Meer, un dini Nohchkumme solle de Doore ihra Feinde (Gegna) bsitze; 22,18 un durch (a) (b) di Gschlecht soll alli Velka uf Erde gsegnet wäre, wel dü uf mi Schtimm ghärt hesch. 22,19 So kehrt Abraham zruck zue sinene Knecht. Un sie mache sich uf un ziehe mitänanda nohch Beerscheba, un Abrahm bliebt dert.

D Nohchkumme Nahors

22,20 Nohch däne Gschichte ischs gschehe (bassiert)'s, daß Abraham agsait wird: Lueg, (a) Milka het au Buebä (Sühn) uf d Welt bbrocht dinem Brueda Nahor, 22,21 nämlich Uz, d Erstgeborene, un Bus, si Brueda, un Kemuël, vu däm de Aramäer herkumme, 22,22 un Kesed un Haso un Pildasch un Jidlaf un Betuël. 22,23 (a) Betuël aba zeugt (ziigt) Rebekka. De acht het Milka däm Nahor ge, Abrahams Brueda. 22,24 Un si Näbefrau, mit Name Rëuma, gebar au, nämlich d Tebach, Gaham, Tahasch un Maacha.

S 23. Kapitel

Sara schtirbt. Abraham kauft ä Grab (Gottsacka, Friidhof)

23,1 Sara wird hundatsiebenezwanzig Johr alt 23,2 un schtirbt in Kirjat-Arba - des isch Hebron - im Land Kanaan. Do kummt Abraham, doet sie beklagte un bwiene.

23,3 Dnohch schtoht da uf vu sinere Tode un schwätzt mit d Hetita un sait: 23,4 I (Ich) bi ä (a) Fremdling un Baisasse bi äich; gän ma (mir) ä Grab (Gottsacka,Friidhof) bi äich, daß i (ich) mi Doti nüstrag un ins Grab bring. 23,5 Do antworte de Hetita Abraham un sage zue nem: 23,6 Her uns a, lieba Herr! Dü bisch ä Firscht Gottes unda uns. Begrabe dini Doti in nem vürnehme Gräba; kei Mensch unda uns wird dir`s vuwehre, daß dü in sinem Grabe dini Doti legsch.

23,7 Do schtoht Abraham uf un vuneigt sich vor rem Volk vu dem Land, vor d Hetita. 23,8 Un na schwätzt mit ne un sait: isch s äich recht, daß i (ich) mini Doti nüstrag un ins Grab bring, so härä mi a un bitte fir mi d Efron, d Bue (Suhn) Zohars, 23,9 daß sa ma (mir) si Bergli in Machpela git, des am End vu sinem Acka lit; er soll`s ma fir Geld ge, so viel`s wert isch, zuem Gottsacka unda äich. 23,10 Efron aba hockt unda d Hetita. Do git Efron zantwort, d Hetita, däm Abraham vor d Ohre vu d Hetita, vor alle, de bim Door vu sinere Schtadt vusammelt ware, un sait: 23,11 Nei, mi Herr, sundern her ma (mir) zue! I (Ich) schenk dir d Acka un des Bergli drin un ibagib dir's vor d Auge vu d Buebä (Sühn) vu minem Volk, um di Doti dert zue bierdige.

23,12 Do vuneigt sich Abraham vor rem Volk vum Land 23,13 un schwätzt mit Efron, so daß des Volk vum Land s ghärt het, un sait: Willsch dü nen ma (mir) ibalosse, so bitt i (ich), nimm vu ma (mir) des Geld fir d Acka, des i (ich) dir gib, so will i (ich) mi Doti dert bierdige. 23,14 Efron git zantwort Abraham un sait zue nem: 23,15 Mi Herr, her mi doch! Des Feld isch vierhundat Lot Silba wert; was isch des aba zwische ma (mir) un dir? Begrab nur di Doti! 23,16 Abraham ghorcht Efron un wiegt nem des geld ab, des sa gnennt het vor d Ohre vu d Hetita, vierhundat Lot Silba nohch rem Gwicht, des im Kauf gang a gäbe war.

23,17 So wird Efrons Acka in Machpela öschtlich vu Mamre Abraham z Eige, mit dr Höhli drin un mit alle Baim uf däm Acka, 23,18 vor d Auge vu d Hetita un alle, de bim Door vu sinere Schtadt vusammelt ware. 23,19 Dnohch brint Abraham Sara, si Wieb, in d Höhli vum Acka in Machpela öschtlich vu Mamre, des isch Hebron, im Land Kanaan. 23,20 So wäre Abraham dr Acka un (a) (b) (c) (d) de Höhli drin zuem Gottsacka bschtätigt vu d Hetita.

S 24. Kapitel

Abrahams Knecht suecht � Wieb fir Isaak

24,1 Abraham war alt, un dr HERR het nen gsegnet allenthalba. (a) 24,2 Un na (er) sait zue däm elteschte Knecht vu sinem Huus, der ällei sinene Gabe vorschtod: Leg di Hand unda mini Hüfte 24,3 un schwör ma (mir) bim HERRN, däm Gott vum Himmel un dr Erde, daß dü minem Bue (Suhn) (a) (b) kei Wieb nimmsch vu d Techtare dr Kanaanita, unda däne i (ich) wohn, 24,4 sundern daß dü gosch in mi Vadaland (dinere Heimet) un zue minere Vuwandtschaft un nimmsch minem Bue (Suhn) Isaak dert ä Wieb.

24,5 Dr Knecht sait: We, wenn des Maidle ma (mir) nit folge wott in des Land, soll i (ich) dann (dnoh) di Bue (Suhn) zruckbringe in jenes Land, vum däm dü üsgzoge bisch? 24,6 Abraham sait zue nem: Dovor hüetet di blos, daß dü mi Bue (Suhn) wida dohi bringsch! 24,7 (a) (b) Dr HERR, dr Gott vum Himmel, der mi vu minem Vada (Babbe) sinem Huus gnumme het un vu minere Heimet, der ma (mir) zuegsait un ma (mir) au gschwore het: Des Land will i (ich) dine Nohchkumme ge -, der wird si Engel vor dir her schicke, daß dü minem Bue (Suhn) dert ä Wieb nimmsch. 24,8 Wenn aba des Maidle dir nit folge will, so bisch dü des Eides ledig. Nur bring mi Bue (Suhn) nit wida derthi! 24,9 Do legt dr Knecht sini Hand unda d Hüfte Abrahams, vu sinem Herrn, un schwert`s nem.

24,10 So nimmt dr Knecht zehn Kamel vu d Kamel vu sinem Herrn un zeht hi un het mit sich allaläi Sache vu sinem Herrn un macht sich uf un zeht nohch Mesopotamie, zue d Schtadt (a) Nahors. 24,11 Do het da de Kamel sich lagere glo druße vor d Schtadt bim Wassabrunne am Obend um de Ziit, do wo de Wieba kumme un Wassa schepfe. 24,12 Un na (er) sait: HERR, dü Gott Abrahams, vu minem Herrn, loßes ma (mir) hiit glinge un doe Barmherzigkeit an Abraham, minem Herrn! 24,13 Lueg, i (ich) schtand do bi däm Wassabrunne, un de Techtare vu d Lit in d Schtadt wäre ruskumme, um Wassa z schepfe. 24,14 Wenn etze ä Maidle kummt, zue däm i (ich) sag: Nimm di Krueg un loß mi trinke, un de schwätze wird: Trink, i (ich) will dinene Kamel au zsuffe ge -, des isch de, de dü dinem Diena Isaak bschert hesch, un dra wär i (ich) erkenne, daß dü Barmherzigkeit an minem Herrn doe hesch.

24,15 Un bvor ra (er) usgschwätzt het, lueg, do kummt (a) Rebekka, de Dochta Betuëls, der ä Bue (Suhn) vu d Milka war, de des Wieb Nahors isch, vum Brueda Abrahams, war, un trait ä Krueg uf ihra Schultar. 24,16 Un des Maidle war sehr (s�lli) schen (im Gsicht), ä Jungfrau, de noh vu keinem Mann gwißt het. De schtiegt nab zuem Brunne un fillt d Krueg un schtiegt uffe. 24,17 Do lauft ihr dr Knecht entgege un sait: Loß mi ä weng Wassa üs dinem Kruge trinke. 24,18 Un sie sait: Trink, mi Herr! Un schnell lost sie d Krueg abe uf ihri Hand un git nem z trinke. 24,19 Un als sie nem z trinke ge het, sait sie: I (Ich) will dine Kamele au schepfe, bis sie alli gnoe trunke hän. 24,20 Un eilt un gießt d Krueg üs in de Tränki un lauft abamols zuem Brunne, um z schepfe, un schepft allene sinene Kamele.

24,21 Der Ma aba bschaut sie un schwiegt schtill, bis sa gwißt het, ob dr HERR zue sinere Reise Gnade ge het odr nit. 24,22 Als etze de Kamel alli trunke hän, nimmt da ä goldene Schtirnrief, sechs Gramm schwer, un zwei goldeni Armriefe fir ihri Händ (Pfode), hundatzwanzig Gramm schwer, 24,23 un sait: Wäm si Dochta bisch dü? Des sag ma (mir) doch! Hän ma (mir) au Platz in dinem Vada (Babbe) sinem Huus, um uns z herberge? 24,24 Sie sait zue nem: I (Ich) bi de Dochta Betuëls, d Bue (Suhn) vu d Milka, de sie däm Nahor uf d Welt brocht het. 24,25 Un sait wida zue nem: S isch au viel Schtroh un Fuetter bi uns un Platz gnoe, um äich z herberge. 24,26 Do heldet sich der Ma un bätet d HERRN a 24,27 un sait: Globt isch dr HERR, dr Gott Abrahams, vu minem Herrn, der sini Barmherzigkeit un sini Treui vu minem Herrn nit het platze losse; denn dr HERR het mi gradewägs zuem Huus vum Brueda vu minem Herrn gfihrt.

Abrahams Knecht wirbt um Rebekka

24,28 Un des Maidle lauft un sait des alles in ihrem Muetter Huus.

24,29 Un Rebekka het ä Brueda, der Laban heißt; un Laban lauft zuem Ma druße bi däm Brunne. 24,30 Denn als sa d Schtirnrief un de Armriefe a d Händ (Pfode) vu sinere Schweschta gsähne het un de Worte Rebekkas, vu sinere Schweschta, ghärt het: So het ma (mir) der Ma gsait -, do kummt da zuem Ma, un lueg, er schtoht bi d Kamel am Brunne. 24,31 Un na sait: Kumm ri, dü Gsegnete des HERRN! Wurum schtohsch dü druße? I (Ich) ha des Huus gmacht un fir d Kamel au Platz gmacht. 24,32 Do fihrt da d Ma ins Huus un zäumt de Kamele ab un git ne Schtroh un Fuetter, dzue au Wassa, fir sini Feß un d Feß vu d Männa (Manne), de mit nem ware.

24,33 Un ma het sich anekockt um z Ässä. Na (Er) sait aba: I (Ich) will nit ässä, bis i (ich) zvor mi Sach vorbrocht ha. Do sage sie: Sage a! 24,34 Na (Er) sait: I (Ich) bi Abrahams Knecht. 24,35 Un d HERR het mi Herr rich gsegnet, daß sa groß wore isch, un het nem Schof un Rinda, Silba un Gold, Knecht un Mägd, Kamel un Esel ge. 24,36 Dozue het Sara, de Wieb vu minem Herr, ä Bue (Suhn) uf d Welt brocht minem Herr in sinem Altr; däm het da alle ge, was sa het. 24,37 Un mi Herr het ä Eid vu ma (mir) gnumme un gsait: Dü sollsch minem Bue (Suhn) kei Wieb nähmä vu d Techtare dr Kanaanita, in dere Land i (ich) wohn, 24,38 sundern zeh hi zue minem Vada (Babbe) sinem Huus un zue minem Gschlecht; dert nimm minem Bue (Suhn) ä Wieb. 24,39 I (Ich) sag aba zue minem Herr: We, wenn ma (mir) des Maidle nit folge will? 24,40 Do sait da zue ma (mir): Der HERR, vor dem i (ich) wandle, wird si Engel mit dir schicke un Gnade zue dinere Reise ge, daß dü minem Bue (Suhn) ä Wieb nimmsch vu minere Vuwandtschaft un vu minem Vada (Babbe) sinem Huus. 24,41 Dann (Dnoh) sollsch dü vu dinem Eides ledig si: Wenn dü zue minere Vuwandtschaft kummsch un sie gän sie dir nit, so bisch dü vu dinem Eid ledig.

24,42 So kummt i (ich) hiit zuem Brunne un sag: HERR, dü Gott Abrahams, vu minem Herr, hesch dü Gnade zue minere Reise ge, uf der i (ich) bi, 24,43 lueg, so schtand i (ich) do bi däm Wassabrunne. Wenn etze ä Maidle ruskummt, um z schepfe, un i (ich) zue nare sag: Gib ma (mir) ä weng Wassa z trinke üs dinem Krueg, 24,44 un sie sage wird: Trinke dü, i (ich) will dini Kamel au schepfe -, des isch des Wieb, des dr HERR däm Bue (Suhn) vu minem Herr bschert het. 24,45 Bivor i (ich) etze de Wort usgschwätzt ha in minem Herz, lueg, do kummt Rebekka üsä mit nem Krueg uf ihra Schulta un goht nab zuem Brunne un schepft. Do sag i (ich) zue nare: Gib ma (mir) z trinke. 24,46 Un sie nimmt schnell d Krueg vu ihra Schulta un sait: Trink, un dini Kamel will i (ich) au zsuffe ge. Do trinkt i (ich), un sie tränkte de Kamel au. 24,47 Un i (ich) ha sie gfrogt un gsait: Wäm si Dochta bisch dü? Sie git zantwort: I (Ich) bi de Dochta Betuëls, d Bue (Suhn) Nahors, d nem Milka uf d Welt brocht het. Do legt i (ich) ä Räif a ihri Schtirn un Armriefe an ihri Händ (Pfode). 24,48 un buckt mich un bät d HERRN a un lobt d HERRN, d Gott Abrahams, vu minem Herr, der mi d rechte Wäg gfihrt het, daß i (ich) fir si Bue (Suhn) de Dochta vum Brueda vu minem Herr nihm.

24,49 Sin ihr etze de, de an minem Herr Freundschaft un Treui bwiese wen, so sage ma(mir)'s; wenn nit, so sage ma(mir)'s au, daß i (ich) mi wend zue d Rechte odr zue d Linke.

24,50 Do sage Laban un Betuël: Des kummt des HERRN, drum kenne ma (mir) nigs dzue sag, nit Beses nohch Guetes. 24,51 Do isch Rebekka vor dir, nimm sie un zeh hi, daß sie des Wieb isch vum Bue (Suhn) vu dinem Herr, we dr HERR gsait het. 24,52 Als Abrahams Knecht de Wort ghärt het, heldet da sich vor rem HERRN bis zue d Erde. 24,53 Dnohch zeht da viiri silberne un goldeni Kleinode un Kleida un git sie Rebekka; au ihrem Brueda un dr Muetter git da koschtbari Gschenk.

Rebekka wird Isaaks Wieb

24,54 Dann (Dnoh) ißt un trinkt da samt d Männa (Manne), de mit nem ware, un sie bliebe iba Nacht do. Am Morge aba sin sie ufgschtande, un na (er) sait: Len mi zeh zue minem Herr. 24,55 Aba ihr Brueda un ihri Muetter sage: Loß doch des Maidle nohch ä baar Däg bi uns bliebe; dnohch sollsch dü zeh. 24,56 Do sait da zue nene: Haltet mi nit uf, denn dr HERR het Gnade zue minere Reise ge. Len mi, daß i (ich) zue minem Herr zeh. 24,57 Do sage sie: Mir wen des Maidle ruefä un froge, was sie dzue sait. 24,58 Un sie refe Rebekka un sage zue nare: Willsch dü mit däm Ma zeh? Sie git zantwort: Jo, i (ich) will`s. 24,59 Do len sie Rebekka, ihri Schweschta, zeh mit ihra Amme, samt Abrahams Knecht un sinene Lit. 24,60 Un sie segnete Rebekka un sage zue nare: Dü, unseri Schweschta, wachs zue vielduusigmol duusig, un (a) di Gschlecht bsitze de Doore vu äire Feinde (Gegna). 24,61 So macht sich Rebekka uf mit ihre Mägd, un sie hocke sich uf de Kamel un ziehe däm Ma nohch. Un dr Knecht nimmt Rebekka un zeht vu danne.

24,62 Isaak aba war am (a) (b) "Brunnen vum Lebendige, der mi sieht" un wohnt im Südland. 24,63 Un na war rüsgange, um z bäte uf däm Feld gege Obend, un hebt sini Auge uf un luegt, daß Kamel doherkume. 24,64 Un Rebekka hebt ihri Auge uf un sieht Isaak; do schtiegt sie schnell vum Kamel 24,65 un sait zue däm Knecht: Wer isch der Ma, der uns entgegekummt uf däm Feld? Dr Knecht sait: Des isch mi Herr. Do nimmt sie d Schleier un vuhüllt sich. 24,66 Un dr Knecht vuzehlt Isaak alles, was sa usgrichtet het. 24,67 Do fihrt sie Isaak in des Zelt vu sinere Muetter Sara un nimmt d Rebekka, un sie wird si Wieb, un na gwinnt sie leb(lieb). Eso wird Isaak (a) treschtet iba sini Muetter.

S 25. Kapitel

Abrahams zweiti Ehe. Sie Tod un Bierdigung (Lycht)

(1Chr 1,32-33)

25,1 Abraham nimmt sich wida ä Wieb, de heißt Ketura. 25,2 De bringt nem Simran un Jokschan, Medan un Midian, Jischbak un Schuach uf d Welt. 25,3 Jokschan aba zeugt (ziigt) Saba un Dedan. De Buebä (Sühn) vu Dedans aba ware: d Aschuriter, d Letuschiter un d Lëummiter. 25,4 De Buebä (Sühn) vu Midians ware: Efa, Efer, Henoch, Abida un Eldaa. De alli sin Buebä (Sühn) vu d Ketura.

25,5 Un Abraham git all si Guet Isaak. 25,6 Aba d Sehn, de na vu d Näbenfraue het, git da Gschenkli un schickt sie nohch zue sinene Läbzeite furt vu sinem Bue (Suhn) Isaak, nohch Oschte hi ins Morgeland.

25,7 Des isch aba Abrahams Altr, des sa gchaft het: hundatunfünfunsiebzig Johr. (a) 25,8 Un Abraham schtirbt un (a) schtirbt in nem guete Altr, als sa alt un l�benssatt war, un wird zue sinene Vädere vusammelt. 25,9 (a) Un s bierdige nen sini Buebä (Sühn) Isaak un Ismael in dr Höhli vu Machpela uf däm Acka Efrons, d Bue (Suhn) Zohars, vum Hetiters, de do lit öschtlich vu Mamre 25,10 uf däm Feld, des Abraham vu d Hetita kauft het. Do isch Abraham bierdige mit Sara, sinem Wieb. 25,11 Un nohch rem Tod Abrahams segnet Gott (a) Isaak, si Bue (Suhn). Un na wohnt bi däm (b) "Brunnen vum Lebendige, dr mi sieht".

Ismaels Nohchkumme

(1Chr 1,28-31)

25,12 Des isch (a) des Gschlecht Ismaels, d Bue (Suhn) Abrahams, de nem Hagar ge het, de Magd Saras üs Ägypte; 25,13 un des sin de Name vu d Buebä (Sühn) Ismaels, nohch däne ihri Gschlechta gnennt sin: dr erschtgeborene Bue (Suhn) Ismales Nebajot, dann (dnoh) Kedar, Adbeel, Mibsam, 25,14 Mischma, Duma, Massa, 25,15 Hadad, Tema, Jetur, Nafisch un Kedma. 25,16 Des sin de Buebä (Sühn) Ismaels mit ihrem Name nohch ihre Höf un Zeltderfa, (a) (b) zwöelf Firschte nohch ihre Schtämm. 25,17 - Un des isch des Altr Ismaels: hundatunsiebenedriißig Johr. Un na schtirbt un schtirbt un wird vusammelt zue sinene Vädere. - 25,18 Un sie wohne (husse) vu Hawila a bis nohch Schur öschtlich vu Ägypte nohch Assyrien hi. So (a) setzt da sich ane all sinene Breda zuem Trotz vor d Nase.

Esau un Jakob kumme uf d Welt

25,19 Des isch des Gschlecht Isaaks, d Bue (Suhn) Abrahams: Abraham zeugt (ziigt) Isaak. 25,20 Isaak aba war vierzig Johr alt, als sa Rebekka zuem Wieb nimmt, d Dochta Betuëls, vum Aramäer üs Mesopotamien, d Schweschta vum Aramäer Laban.

25,21 Isaak aba bittet d HERRN fir si Wieb, denn sie war unfruchtbar. Un dr HERR het sich erbitten lo, un Rebekka, si Wieb, ward schwanga. 25,22 Un de Kinda schtoße sich mitänanda in ihrem Lyb (Ranze). Do sait sie: Wenn ma(mir)'s so go soll, wurum bi i (ich) schwanga wore? Un sie goht hi, d HERRN z froge. 25,23 Un dr HERR sait zue nare: Zwei Velka sin in dinem Lyb (Ranze), un zweierlei Velka werde sich trenne üs dinem Lyb (Ranze); un ei Volk wird däm andere ibalege si, un d Ältere wird däm Jingere (a) (b) (c) dene. 25,24 Als etze de Ziit kummt, daß sie uf d Welt bringe soll, lueg, do ware Zwillinge in ihrem Lyb (Ranze). 25,25 Dr erschte, der unsä, war war rötlich, ganz rauh we ä Fell, un si heiße nen Esau. 25,26 Dnohch kummt si Brueda üsä, der (a) hebt (haltet) mit vu sinere Hand de Ferse vum Esau, un sie heiße nen Jakob. Sechzig Johr alt war Isaak, als sie gibore wäre.

25,27 Un als etze de Bebli groß wäre, wird Esau ä Jäger un strieft uf fem Feld umä, Jakob aba ä gsittete Ma un bliebt bi d Zelt. 25,28 Un Isaak het Esau leb(lieb) un ißt gern vu sinem Wildbret; Rebekka aba het Jakob leb(lieb).

Esau vukauft si Erstgeburtsrecht

25,29 Un Jakob kocht ebis zässä. Do kummt Esau vum Feld un war med 25,30 un sait zue Jakob: Loß mi ässä des rote Gricht; denn i (ich) bi med. Drum heißt da Edom. 25,31 Aba Jakob sait: Vukauf ma (mir) hiit dini Erschtgiburt. 25,32 Esau git zantwort: Lueg, i (ich) mueß doch schterbe; was soll ma (mir) do de Erschtgiburt? 25,33 Jakob sait: So schwör ma (mir) zvor. Un na schwert nem un (a) (b) vukauft so Jakob sini Erschtgiburt. 25,34 Do git nem Jakob Brot un des Linsegricht, un na ißt un trinkt un schtoht uf un goht dvu. So vuachte Esau sini Erschtgiburt.

S 26. Kapitel

Isaak het Anscht um si Läbä

26,1 S kummt aba ä Hungasnot ins Land nohch dr frehere, de zue Abrahams Ziit war. Un Isaak zeht zue Abimelech, däm Kenig vu d Philista, nohch Gerar. 26,2 Do erschient nem dr HERR un sait: Zieh nit nab nohch Ägypte, sundern blieb in däm Land, des i (ich) dir sag. 26,3 Blieb als Fremdling in däm Land, un i (ich) will mit dir si un di segne; denn dir un dine Nohchkumme will i (ich) alli de Lända ge un will mi Eid wohr mache, den i (ich) dinem Vada (Babbe) Abraham gschwore ha, (a) (b) 26,4 un will (a) dini Nohchkumme mehre we d Schterne am Himmel un will dine Nohchkumme alli de Lända ge. Un durch di Gschlecht solle alli Velka uf Erde gsegnet wäre, 26,5 wel Abraham wägä minere Schtimm hörig gsi isch un ghalte het mi Rechte, mini Gebote, mini Awiesige un mi Gsetz. 26,6 So het Isaak z Gerar gwohnt. 26,7 Un wenn de Lit am Platz froge nohch sinem Wieb, so sait da: Sie isch mi Schweschta; denn na firchtet sich z sage: Sie isch mi Wieb. Na (Er) het nämlich gmeint: Sie kennte mi umbringe wägä d Rebekka, denn sie isch schen vu Gschtalt.

26,8 Als sa etze ä Ziit lang do war, luegt Abimelech, dr Kenig vu d Philista, durchs Fenschta un wird gewahr, daß Isaak scherzt mit Rebekka, sinem Wieb. 26,9 Do reft Abimelech d Isaak un sait: Lueg, s isch di Wieb. We hesch dü dann (dnoh) gsait: sie isch mi Schweschta? Isaak git nem zantwort: I (Ich) ha gmeint(denkt), i (ich) wir villicht schterbe meße wägerä. 26,10 Abimelech sait: Wurum hesch dü uns des adoe? S wär liecht bassiere, daß öbber (ebber) vum Volk sich zue dinem Wieb glegt hät, un dü hättsch so ä Schuld uf uns brocht. 26,11 Do bifehlt Abimelech allem Volk un sait: Wer dän Ma odr si Wieb alängt(ataschtet), der soll schterbe.

D Philista schtritte mit Isaak wägä d Brunne

26,12 Un Isaak sajt in däm Land un erntet in däm Johr hundatfältig; denn (a) dr HERR segnet nen. 26,13 Un na wird ä riche Ma un nimmt imma me zue, bis sa sehr (s�lli) rich wird, 26,14 so daß sa viel Guet het a kleine un große Viecher un ä großes Gsindel. Drum benaide nen d Philista.

26,15 Etze hän sie aba alli Brunne vuschtopft, de vu sinem Vada (Babbe)d Knecht grabe hän zue d Ziit Abrahams, vu sinem Vada (Babbe), un hän sie mit Dreck gfillt. 26,16 Un Abimelech sait zue nem: Zieh vu uns wäg, denn dü bisch uns z mächtig wore. 26,17 Do zeht Isaak vu danne un schlat sini Zelt im Land vu Gerar uf un wohnt do 26,18 un hän de Wassabrunne wida ufgrabe, de sie zue d Ziit Abrahams, sinem Vada (Babbe), grabe hän un de de Philista vuschtopft hän nohchem Tod Abrahams, un het sie mit dselbe Name bnennt, mit däm si Vada (Babbe) sie bnennt het. 26,19 Au hän Isaaks Knecht im Grund grabe un finde dert ä Quelle mit lebändigem Wassa. 26,20 Aba de Schäfa (Hirte) vu Gerar schtritte mit d Schäfa (Hirte) Isaaks un sage: Des Wassa isch unsa. Do het da d Brunne �Schtritt� gnennt, wel sie mit nem do gschtritte hän. 26,21 Do grabe sie ä andere Brunne. Todribar kämpfe sie au, drum het da nen �Kampf� gnennt. 26,22 Do zeht da wida un grabt nooch ä andere Brunne. Todribar schtritte sie sich nit, drum het da nen �Wiete Platz� gnennt un sait: Etze het uns dr HERR Platz gmacht, un ma (mir) kenne wachse im Land.

D Philista erkenne, daß Gott Isaak segnet

26,23 Dnohch zeht da vu danne nohch Beerscheba. 26,24 Un dr HERR erschient nem in dselbe Nacht un sait: I (Ich) bi dr Gott vu dinem Vada (Babbe) Abraham. Fircht di nit, denn i (ich) bi mit dir un will di segne un dini Nohchkumme mehre wägä minem Knecht Abraham. 26,25 Dann (Dnoh) (a) het da dert ä Altar baut un reft d Name des HERRN a un schlat dert si Zelt uf, un sini Knecht grabe dert ä Brunne.

26,26 Un Abimelech goht zue nem vu Gerar mit Ahusat, sinem Fründ (Freund), un Pichol, sinem Feldhauptman. 26,27 Aba Isaak sait zue nene: Wurum kumme na zue ma (mir)? Hasse ihr mich doch un hän mi vu äich wäg triebe. 26,28 Sie sage: Mir (a) (b) sähn mit scharfe Aug, daß dr HERR mit dir isch. Drum sage ma (mir): S soll ä Eid zwische uns un dir si, un ma (mir) wen ä Abmachig (Abkumme) mit dir schleße, 26,29 daß dü uns kei Schadä adoesch, gliechwe ma (mir) dich nit ataschtet hän un dir nur alle Guetes doe un dich mit Friide hän zeh losse. Dü bisch jo doch dr Gsegnete des HERRN. 26,30 Do macht da ne ä Ässä, un sie ässä un trinke. 26,31 Un freh am Morge sin sie ufgschtande, un eina schwor däm andere. Un Isaak het sie go lo, un sie ziehe vu nem mit Friide.

26,32 Am selbe Dag kumme Isaaks Knecht un sage nem vum Brunne, den sie grabe hän, un sage zue nem: Mir hän Wassa gfunde. 26,33 Un na het nen �Schwur� gnennt; doher heißt de Schtadt Beerscheba* bis uf d hiitige Dag. *des heißt Schwurbrunnen.

Esaus Wieba

26,34 Als Esau vierzig Johr alt war, nimmt da zue sich d Jehudit, de Dochta Beeris, vum Hetita, un Basemat, de Dochta (a) Elons, vum Hetita als Wieba. 26,35 De mache Isaak un Rebekka luta Herzeleid.

S 27. Kapitel

Jakob haut Esau iba´s Ohr

27,1 Un s isch gschehe (bassiert), als Isaak alt wore war un sini Aug z schwach zuem Sähe wäre, reft da Esau, si elteschte Bue (Suhn), un sait zue nem: Bue (Suhn)! Na (Er) aba git nem zantwort: Do bi ni. 27,2 Un na sait: Lueg, i (ich) bi alt wore un weiß nit, wenn i (ich) schterbe doe. 27,3 So nimm etze di Grät, d Köcher un d Boge, un gang ufs Feld un jage ma (mir) ä Wildbret 27,4 un mach ma (mir) ä Ässä, we ich's gern ha, un bring ma(mir)'s ri, daß i (ich) ässä doe, uf daß di mi Seele segnet, bvor i (ich) schtirb. 27,5 Rebekka aba het de Wort ghärt, de Isaak zue sinem Bue (Suhn) Esau gsait het. Un Esau goht hi ufs Feld, daß sa ä Wildbret jagt un heimbringt.

27,6 Do sait Rebekka zue Jakob, ihrem Bue (Suhn): Lueg, i (ich) ha di Vada (Babbe) mit Esau, dinem Brueda, schwätze härä: 27,7 Bring ma (mir) ä Wildbret un mach ma (mir) ä Ässä, daß i (ich) ässä doe un di segne vor rem HERRN, bvor i (ich) schtirb. 27,8 So her etze, mi Bue (Suhn), uf mi un doe, was i (ich) di heiß. 27,9 Gang hi zue dr Herde un hole ma (mir) zwei gueti Böcklie, daß i (ich) dinem Vada (Babbe) ä Ässä dvu mach, we na's gern het. 27,10 Des sollsch dü dinem Vada (Babbe) inetrage, deß sa ässä doet, uf daß sa di segnet vor sinem Tod. 27,11 Jakob aba sait zue sinere Muetter Rebekka: Lueg, mi Brueda (a) Esau isch rauh, doch i (ich) bi glatt; 27,12 so kennt villicht mi Vada (Babbe) mi alänge, un i (ich) wir vor rem doschtoh, als ob i (ich) nen bschiesse wott, un brächt iba mi ä Fluech un nit ä Sege. 27,13 Do sait sini Muetter zue nem: Dr Fluech isch uf ma (mir), Bue (Suhn); här nur uf mi Wort, gang un hol ma`s.

27,14 Do goht da hi un holt alles un git`s sinere Muetter. Do macht sini Muetter ä Ässä, we`s si Vada (Babbe) gern het, 27,15 un nimmt Esaus, ihrem elteschte Bue (Suhn), sini Feierklamode, de sie bi sich im Huus het, un zeht sie Jakob a, ihrem jingere Bue (Suhn). 27,16 Aba de Fell vu d Böcklie doet sie nem um sini Händ (Pfode) un wo na glatt war am Hals. 27,17 Un so git sie des Ässä mit däm Brot, we sie`s gmacht het, in d Hand ihrem Bue (Suhn) Jakob.

Jakob wird anschtatt sinem Brueda gsegnet

27,18 Un na goht inä zue sinem Vada (Babbe) un sait: Vada (Babbe)! Na (Er) git zantwort: Do bi ni. Wer bisch dü, Bue (Suhn)? 27,19 Jakob sait zue sinem Vada (Babbe): I (Ich) bi Esau, di erschtgeborena Bue (Suhn); i (ich) ha doe, we dü ma (mir) gsait hesch. Kumm etze, hock di na un iß vu minem Wildbret, uf daß mi di Seele segnet. (a) 27,20 Isaak aba sait zue sinem Bue (Suhn): We hesch dü`s so bald gfunde, Bue (Suhn)? Na (Er) git zantwort: Dr HERR, di Gott, het ma (mir)`s bschert. 27,21 Do sait Isaak zue Jakob: Kumm dzue, Bue (Suhn), daß i (ich) di aläng, ob dü mi Bue (Suhn) Esau bisch odr nit. 27,22 So kummt Jakob zue sinem Vada (Babbe) Isaak. Un als nen aglängt het, sait da: De Schtimm isch Jakobs Schtimm, aba de Händ (Pfode) sin Esaus Händ (Pfode). 27,23 Un na erkennt nen nit; denn sini Händ (Pfode) ware rauh we Esaus, vu sinem Brueda, d Händ (Pfode).

Und na segnet nen 27,24 un sait: Bisch dü mi Bue (Suhn) Esau? Na (Er) git zantwort: Ja, i (ich) bi's. 27,25 Do sait da: So bring ma (mir) her, Bue (Suhn), z ässä vu dinem Wildbret, daß di mi Seele segnet. Do holt da's nem, un na ißt; un na git nem au Wi inä, un na trinkt. 27,26 Un Isaak, si Vada (Babbe), sait zue nem: Kumm her un küss mi, Bue (Suhn)! 27,27 Na (Er) kummt dzue un schmutzt (k�sst) nen. Do richt da d Gruch vu sinene Kleida un segnet nen un sait: Lueg, dr Gruch vu minem Bue (Suhn) isch we dr Gruch vum Feld, des dr HERR gsegnet het. 27,28 (a) Gott gib dir vum Tau vum Himmel un vu dr Fettauge vu dr Erde un Korn un Wi ganz viel. 27,29 Velka solle dir dene, un Schtämm solle dir vor d Feß flege. Sollsch au (a) ä Herr iba dini Breda si, un dinere Muetter Buebä (Sühn) solle dir vor d Feß flege. (b) Vufluecht isch, wer dir fluecht; gsegnet isch, wer di segnet!

Isaak ka d Sege nit zruck ne

27,30 Als etze Isaak d Sege iba Jakob gmacht het un Jakob kum nüsgange war vu sinem Vada (Babbe) Isaak, do kummt Esau, si Brueda, vu sinere Jagd 27,31 un macht au ä Ässä un trait's inä zue sinem Vada (Babbe) un sait zue nem: Richt di uf, Vada (Babbe), un iß vum Wildbret vu dinem Bue (Suhn), daß mi di Seele segnet. 27,32 Do git nem Isaak zantwort, si Vada (Babbe): Wer bisch dü? Na (Er) sait: I (Ich) bi Esau, di erschtgeborena Bue (Suhn). 27,33 Do vuschreckt Isaak ganz sehr (s�lli) un sait: Wer? Wo isch denn der Jäger, der ma (mir) was brocht het, un i (ich) ha vu allem gässä, bvor dü kumme bisch, un hab nen gsegnet? Na (Er) wird au gsegnet bliebe.

27,34 Als Esau de Wort vu sinem Vada (Babbe) ghärt het, brellt da lut un wird ganz sehr (s�lli) truurig un sait zue sinem Vada (Babbe): Segne mi au, Vada (Babbe)!a 27,35 Na (Er) aba sait: Di Brueda isch kumme mit Lischt un het di Sege wäggnumme. 27,36 Do sait da: Na (Er) heißt mit Recht (a) Jakob, denn na (er) het mi etze zweimol ibalischtet. Mini (b) Erschtgiburt het da gnumme, un lueg, etze nimmt da au mi Sege. Un na sait: Hesch dü ma (mir) denn kei Sege vorbhalte? 27,37 Isaak git zantwort un sait zue nem: I (Ich) ha nen zuem Herrn iba di bschtimmt, un alli sini Breda hab i (ich) nem zue Knecht gmacht, mit Korn un Wi hab i (ich) nen vusähe; was soll i (ich) etze dir noh doe, Bue (Suhn)? 27,38 Esau sait zue sinem Vada (Babbe): Hesch dü denn nur ei Sege, Vada (Babbe)? Segne mi au, Vada (Babbe)! Un na hebt sini Schtimm un hiilt. 27,39 Do git Isaak zantwort, si Vada (Babbe), un sait zue nem: Lueg, dü wirsch huuse ohni Fettauge vu dr Erde un ohni Tau vum Himmel vu obe her. 27,40 Vu dinem Schwert wirsch dü di nähre, un dinem Brueda sollsch dü dene. Aba s wird bassiere, daß dü eimol si Joch vu dinem Hals riße wirsch. (a)

Rebekka rotet Jakob, z flüchte

27,41 Un Esau war Jakob bes(gram) wägem Sege, mit däm nen si Vada (Babbe) gsegnet het, un sait in sinem Herz: S wird de Ziit bald kumme, daß ma um mi Vada (Babbe) Leid trage mueß; dann (dnoh) will i (ich) mi Brueda Jakob umbringe. 27,42 Do wird Rebekka vurote(agsait,aditet) de Wort vu ihrem elteschte Bue (Suhn) Esau. Un sie schickt hi un het Jakob ku lo, ihr jingere Bue (Suhn), un sait zue nem: Lueg, di Brueda Esau droht dir, daß sa di umbringe will. 27,43 Un etze her uf mi, Bue (Suhn): Mach di uf un flieh zue minem Brueda (a) Laban nohch Haran 27,44 un blieb ä Wieli bi nem, bis sich d ärga(dr Wuet) vu dinem Brueda legt 27,45 un bis si Zorn (Wuet) gege dich sich vu dir gwendet het un na vugißt, was dü nem doe hesch; dann (dnoh) will i (ich) schicke un di vu dert hole lo. Wurum soll i (ich) äich beidi vuliere an einem Dag?

27,46 Un Rebekka sait zue Isaak: Mich vudrießt z läbä, mit d Hetiterinne. Wenn Jakob ä Wieb nimmt vu d Hetiterinne we de, eini vu d Techtare vu dem Land, was soll ma (mir) des Läbä?

S 28. Kapitel

Jakob soll ä Wieb üs Mesepotamien hirote

28,1 Do reft Isaak si Bue (Suhn) Jakob un segnet nen un bifehlt nem un sait zue nem: (a) Nimm dir nit ä Wieb vu d Techtare Kanaans, 28,2 sundern mach di uf un zeh nohch Mesopotamie zuem Huus (a) Betuëls, vum Vada (Babbe) dinere Muetter, un nimm dir dert ä Wieb vu d Techtare (b) Labans, vum Brueda dinere Muetter. 28,3 Un dr allmächtige Gott segne di un mach di fruchtbar un mehr di, daß dü wirsch ä Haufe vu Mensche, 28,4 un gib dir d Sege Abrahams, dir un dine Nohchkumme mit dir, daß dü des Land hesch, drin dü etzed ä Fremdling bisch, des Gott däm Abraham ge het. 28,5 So schickt Isaak d Jakob wäg, daß sa nohch Mesopotamie zeht zue Laban, däm Bue (Suhn) vum Aramäer Betuël, däm Brueda Rebekkas, Jakobs un Esaus Muetter.

28,6 Etze sieht Esau, daß Isaak Jakob gsegnet un nohch Mesopotamie gschickt het, um sich dert ä Wieb z neh; er het nen nämlich gsegnet un nem bifohle: Dü sollsch dir kei Wieb nähmä vu d Techtare Kanaans. 28,7 Au sieht Esau, daß Jakob sinem Vada (Babbe) un sinere Muetter ghorcht un nohch Mesopotamien zeht 28,8 un daß Isaak, si Vada (Babbe), de Techta Kanaans nit gern sieht. 28,9 Do goht da hi zue (a) Ismael un nimmt zue d Wieba, (b) de na scho het, Mahalat, de Dochta Ismaels, d Bue (Suhn) Abrahams, d Schweschta (c) Nebajots, als Wieb.

Jakob träumt vu einare Himmelsleidare

28,10 Aba Jakob zeht üs vu Beerscheba un macht sich uf d Wäg nohch Haran 28,11 un kummt a nä Platz, do bliebt da iba Nacht, denn d Sunne war undagange . Un na nimmt ä Schtei (Wackes) vu dem Platz un legt nen zue sinem Kopf un legt sich an dem Platz schlofe. 28,12 Un nem träumt, un lueg, ä Leidare schtoht uf fem Bode, de rihrt mit dr Schpitze an d Himmel, un lueg, de Engel Gottes schtiege dra nuf un abe. (a) 28,13 Un dr HERR schtoht obe druf un sait: I (Ich) bi dr HERR, dr Gott vu dinem Vada (Babbe) Abraham, un Isaaks Gott; des Land, druf dü liegsch, will i (ich) dir un di Nohchkumme ge. 28,14 Un di Gschlecht soll wäre we d Schtaub uf Erde, un (a) dü sollsch üsbreitet wäre gege Weschte un Oschte, Norde un Süde, un durch dich un dini Nohchkumme solle alli Gschlechta uf Erde gsegnet wäre. 28,15 Un lueg, i (ich) bi mit dir un will di hüete (heete), wo dü hizesch, un will di wida herbringe in des Land. Denn i (ich) will di nit vulo, bis i (ich) alle doe, was i (ich) dir zuegsait ha.

28,16 Wo etze Jakob vu sinem Schlof ufgwacht isch, sait da: Gwiß, dr HERR isch an dem Platz, un i (ich) wußt`s nit! 28,17 Un na firchtet sich un sait: We (a) heilig isch der Platz! Do isch nigs anderes als Gottes Huus, un do isch de Pforte zuem Himmel. 28,18 (a) Un Jakob schtoht freh am Morge uf un nimmt d Schtei (Wackes), dena an si Kopf glegt het, un richtet nen uf zue nem Schteimol un gießt El obe druf 28,19 un het den Platz Bethel(Huus Gottes) gheiße; dvor aba hieß de Schtadt Lus.

28,20 Un Jakob doet ä Vuschpreche(Glübde) un sait: Wird Gott mit ma (mir) si un mi hüete (heete) uf däm Wäg, den i (ich) gang, un ma (mir) Brot z ässä git un Kleida zuem azehe 28,21 un mi mit Friide wida heim zue minem Vada (Babbe) bringt, so soll dr HERR mi Gott si. 28,22 Un (a) der Schtei (Wackes), den i (ich) ufgrichtet ha zue nem Steimol, soll ä Gotteshuus wäre; vu allem, was dü ma (mir) gibsch, will i (ich) dir d Zehnte ge.

S 29. Kapitel

Jakob kummt in Haran a

29,1 Do macht sich Jakob uf d Wäg un goht in des Land, des im Oschte lit, 29,2 un luegt sich um, un lueg, do war ä Brunne uf däm Feld; un lueg, dräi Herde Schof liege däbi, denn vum Brunne pflege sie d Herde zsuffe zge. Un ä große Schtei (Wackes) lit vor rem Loch vum Brunne. 29,3 Un sie pflege d Herde alli dert z vusammle un d Schtei (Wackes) vu däm Brunneloch z wälze un d Schof zsuffe zge un hän alsdann d Schtei (Wackes) wida vor des Loch gmacht an sini Schtell. 29,4 Un Jakob sait zue nene: Lebi (Liebe) Breda, wo sin ihr her? Sie antworte: Mir sin vu Haran. 29,5 Na (Er) sait zue nene: Kenne ihr au Laban, d Bue (Suhn) (a) Nahors? Sie antworte: Jo, ma (mir) kenne nen. 29,6 Na (Er) sait: Goht`s nem au guet? Do sage sie: S goht nem guet; un lueg, do kummt sini Dochta Rahel mit d Schof. 29,7 Na (Er) sait: S isch nohch freh am Dag un isch noh nit Ziit, d Viecher iztriebe; tränke de Schof un goht hi un weide sie. 29,8 Do sage sie: Mir kenne s nit, bis alli Herde zämmebrocht sin un ma (mir) d Schtei (Wackes) vum Brunneloch wälzen un dann (dnoh) d Schof zsuffe ge.

29,9 Als sa nohch mit tene schwätzt, kummt Rahel mit d Schof vu ihrem Vada (Babbe), denn sie hüetet de Schof. 29,10 Als Jakob aba Rahel sieht, de Dochta Labans, vum Brueda vu sinere Muetter, un de Schof Labans, vum Brueda vu sinere Muetter, kummt da dzue un wälzte d Schtei (Wackes) vum Loch vum Brunne un tränkt de Schof Labans, vum Brueda vu sinere Muetter. 29,11 Un na schmutzt (k�sst) Rahel un hiilt lut 29,12 un het ihr gsait, daß sa ihrem Vada (Babbe) Vuwandt wär un Rebekkas Bue (Suhn). Do lauft sie un het`s ihrem Vada (Babbe) gsait. 29,13 Als aba Laban ghärt het vum Jakob, vu sinere Schweschta Bue (Suhn), lauft da nem entgege un herzt un schmutzt (k�sst) nen un fihrt nen in si Huus. Do vuzehlt da Laban alles, was sich begebe het. 29,14 Do sait Laban zue nem: Gwiß, dü bisch vu minem Gebein un Fleisch.

Jakob mue� sich Lea un Rahel vudene

Und als sa etze ä Monet lang bi nem gsi isch, 29,15 sait Laban zue Jakob: Zwar bisch dü mi Vuwandte, aba solltsch dü ma (mir) drum umsunscht dene? Sage a, was soll di Lohn si? 29,16 Laban aba het zwei Techtare; di elteri hieß Lea, di jingeri Rahel. 29,17 Aba Leas Auge ware ohni Glanz, Rahel dgege war schen vu Gschtalt un ihri Visasch (Gsicht)au. 29,18 Un Jakob gwinnt Rahel leb(lieb) un sait: I (Ich) will dir siebä Johr um Rahel, di jingeri Dochta, dene. 29,19 Laban git zantwort: S isch bessa, i (ich) gib sie dir als nem andere; blieb bi ma (mir).

29,20 So dene Jakob um Rahel siebä Johr, un`s kummt nem vor, als wäre's einzelni Däg, so leb(lieb) het da sie. 29,21 Un Jakob sait zue Laban: Gib ma (mir) etze mi Braut; denn de Ziit isch do, daß i (ich) zue nare gang. 29,22 Do ladet Laban alli Lit vum Platz i un macht ä Hochziitsässä. 29,23 Am Obend aba nimmt da sini Dochta Lea un bringt sie zue Jakob; un na (er) goht zue nare i. 29,24 Un Laban git zue sinere Dochta Lea sini Magd Silpa dzue, d Lybmagd. 29,25 Am Morge aba, lueg, do war`s Lea. Un Jakob sait zue Laban: Wurum hesch dü ma (mir) des adoe? Hab i (ich) dir nit um Rahel dene? Wurum hesch dü mi denn bschiese? 29,26 Laban git zantwort: S isch nit Sitte in unsarem Land, daß ma de jingeri wäggit vor dr elteschte. 29,27 Halte mit der d Hochziitswuchä, so will i (ich) dir di andere au ge fir de Densch, dü bi ma (mir) nohch widari siebä Johr. (a) 29,28 Des doet Jakob un hebet (haltet) de Hochziitswuchä. Do git nem Laban sini Dochta Rahel als Wieb. 29,29 Un na git zue sinere Dochta Rahel sini Magd Bilha dzue, au d Lybmagd. 29,30 So (a) goht Jakob au zue Rahel i un het Rahel leba als Lea; un na dene bi nem nohch widari siebä Johr.

Gott schenkt Leo Buebä (Sühn)

29,31 Als aba dr HERR sieht, daß Lea ungliebt war, macht da (er) sie fruchtba; Rahel aba war unfruchtba. 29,32 Un Lea ward schwanga un gebar ä Bue (Suhn); den het sie Ruben gheiße un sait: Dr HERR het agsähne mi Elend; etze wird mi mi Ma liebha. 29,33 Un sie ward abamols schwanga un gebar ä Bue (Suhn) un sait: Dr HERR het ghärt , daß i (ich) ungliebt bi, un het ma (mir) dän au ge. Un het nen Simeon gheiße. 29,34 Abamols ward sie schwanga un gebar ä Bue (Suhn) un sait: Etze wird mi Ma ma (mir) doch zuegneigt si, denn i (ich) ha nem dräi Buebä (Sühn) uf d Welt brocht . Drum het sie nen Levi gheiße. 29,35 Zum viertemol ward sie schwanga un gebar ä Bue (Suhn) un sait: Etze will i (ich) däm HERRN danken. Drum het sie nen Juda gheiße. Un sie het ufghärt, Kinda uf d Welt zbringe.

S 30. Kapitel

D Buebä (Sühn) vu beide Näbefraue

30,1 Als Rahel sieht, daß sie fir Jakob kei Kind het, isch sie näjdisch uf ihri Schweschta un sait zue Jakob: Schaff ma (mir) Kinda, wenn nit, so schtirb i (ich). 30,2 Jakob aba wird sehr (s�lli) zornig uf Rahel un sait: Bin i (ich) doch nit Gott, der dir nit (a) vu dinem Lyb (Ranze) Frucht ge will. 30,3 De aba sait: Lueg, do isch mi Magd Bilha; gang zue nare, (a) daß sie uf minem Schoß gebäre soll un i (ich) doch durch sie zue Kinda kummt. 30,4 So git sie nem Bilha, ihri Lybmagd, als Wieb, un Jakob goht zue nare. 30,5 Un Bilha ward schwanga un gebar Jakob ä Bue (Suhn). 30,6 Do sait Rahel: Gott het ma (mir) Recht vuschafft un mi aghärt un ma (mir) ä Bue (Suhn) ge. Drum het sie nen Dan gheiße. 30,7 Abamols ward Bilha, Rahels Lybmagd, schwanga un gebar Jakob ihren zweite Bue (Suhn). 30,8 Do sait Rahel: Iba alli Maße ha i (ich) kämpft mit minare Schweschta, un i (ich) ha dwunne. Un het nen Naftali gheiße.

30,9 Als etze Lea sieht, daß sie ufghert het Kinda uf d Welt zbringe, nimmt sie ihri Lybmagd Silpa un git sie Jakob als Wieb. 30,10 Un Silpa, Leas Lybmagd, gebar Jakob ä Bue (Suhn). 30,11 Do sait Lea: Gliick ka! Un het nen Gad gheiße. 30,12 Dnohch gebar Silpa, Leas Lybmagd, Jakob ihren zweite Bue (Suhn). 30,13 Do sait Lea: Wohl ma (mir), denn mi wäre selig preise de Techtare. Un het nen Asser gheiße.

Gott schenkt Rahel ä Bue (Suhn)

30,14 Ruben goht üs zue d Ziit dr Weizeernte un findet Liebesepfel uf fem Feld un bringt sie heim zue sinere Muetter Lea. Do sait Rahel zue Lea: Gib ma (mir) vu däm Liebesepfele vu dinem Bue (Suhn). 30,15 Sie git zantwort: Hesch dü nit gnoe, daß dü ma (mir) mi Ma gnumme hesch, un willsch au den Liebesepfel vu minem Bue (Suhn) nähmä? Rahel sait: loos (här mol), loß nen de Nacht bi dir schlofe fir den Liebesepfel vu dinem Bue (Suhn). 30,16 Als etze Jakob am Obend vum Feld kummt, goht Lea üsä nem entgege un sait: Zue ma (mir) sollsch dü kumme, denn i (ich) ha di kauft mit d Liebesepfele vu minem Bue (Suhn). Un na schloft de Nacht bi ihrä. 30,17 Un Gott erhörte Lea, un sie ward schwanga un gebar Jakob ihrem fünften Bue (Suhn) 30,18 un sait: Gott het ma (mir) glohnt, daß i (ich) mi Magd minem Mann ge ha. Un het nen Issachar gheiße. 30,19 Abamols ward Lea schwanga un gebar Jakob ihren sechste Bue (Suhn) 30,20 un sait: Gott het mi rich bschenkt; etze wird mi Ma doch bi ma (mir) bliebe; denn i (ich) ha nem sechs Buebä (Sühn) uf d Welt brocht. Un het nen Sebulon gheiße. 30,21 Dnohch gebar sie ä Dochta, de het sie Dina gheiße.

30,22 Gott (a) denkt aba au an Rahel un erhört sie un macht sie fruchtbar. 30,23 Do ward sie schwanga un gebar ä Bue (Suhn) un sait: Gott het (a) (b) mi Schmach vu ma (mir) gnumme; 30,24 un sie het nen Josef gheiße un sait: (a) Dr HERR wott ma noh ä Bue (Suhn) dzue ge!

Jakob kummt zue sinem vudente Lohn

30,25 Als etze Rahel d Josef uf d Welt brocht het, sait Jakob zue Laban: Loß mi zeh un fahre a mi Platz un in mi Land. 30,26 Gib ma mini Wieba un mini Kinda, fir de i (ich) dir dene ha, daß i (ich) wäg zeh; denn dü weisch, we i (ich) dir dene ha. (a) (b) 30,27 Laban sait zue nem: Loß mi Gnade vor dinem Aug finde. I (Ich) spir, daß mi (a) dr HERR segnet wägä dir. 30,28 Bschtimm d Lohn, den i (ich) dir ge soll. 30,29 Na (Er) aba sait zue nem: Dü weisch, we i (ich) dir dene ha un was üs dine Viecher wore isch unda ma (mir). 30,30 Dü hesch ä weng ka, bvor i (ich) herkumme bi; etze aba isch's wore zue na große Sach, un dr HERR het di gsegnet uf jedäm Schritt vu ma (mir). Un etze, wenn soll i (ich) au fir mi Huus sorge? 30,31 Na (Er) aba sait: Was soll i (ich) dir denn ge? Jakob sait: Dü sollsch ma (mir) gar nigs ge; sundern wenn dü ma (mir) doe willsch, was i (ich) dir sag, so will i (ich) dini Schof wida weide un hüete (heete). 30,32 I (Ich) will hiit durch alli dini Herde go un üssondere alli gfleckte un bunte Schof un alli schwarze Schof un de bunte un gfleckte Ziege. Was etze bunt un gefleckt isch, des soll mi Lohn si. 30,33 So wird mi Redlichkeit morg fir mi ziige, wenn dü kummsch wäg minem Lohn, den i (ich) vu dir nähmä soll: was nit gfleckt odr bunt unda d Ziege un nit schwarz si wird unda d Lämma, des isch Gschtohle, wenn s sich bi ma (mir) findet. 30,34 Do sait Laban: Also(Wohlan), s isch, we dü gsait hesch. 30,35 Un na sundere an däm Dag üs de sprenklige un bunte Böck un alli gfleckt un bunte Ziege, wo nur ebis Wißes dra war, un alles, was schwarz war unda d Lämma, un doet's unda d Hand vu sinene Buebä (Sühn) 30,36 un macht ä Platz, dräi Däg wiet, zwische sich un Jakob. Jakob aba weidet de ibrige Herde Labans.

30,37 Un Jakob nimmt frischi Schtäb vu Papple, Mandelbaime un Platane un schält wißi Schtreife dra üs, so daß an d Schtäb des Wiße bloß wird, 30,38 un legt de Schtäb, de na gschält het, in de Tränkrinne, wo de Herde hikumme mehn z trinke, daß sie do jungi gregä(werfe) solle, wenn sie z trinke käme. 30,39 So gregä(werfe) de Herde iba d Schtäb un bring Sprenkligi, Gfleckti un Bunti. 30,40 Do sundere Jakob de Lämma üs un macht sich eigeni Herde; de doet da nit zue d Herde Labans. 30,41 Wenn aba de Brunstziit vu d schtarke Tierli (Dierli) war, legt da de Schtäb in de Rinne vor d Auge dr Herde, daß sie iba d Schtäb gregä(ufnähme). 30,42 Aba wenn de Tierli (Dierli) schwächlich ware, legt da sie nit inä. So wäre de schwächlichen Tierli (Dierli) däm Laban zdeil, aba di schtarke däm Jakob. 30,43 Drum wird der Ma ganz rich, so daß sa vieli Schof, Mägd un Knecht, Kamel un Esel het.

S 31. Kapitel

Jakob, Rahel un Lea flüchte heimlig

31,1 Un s kumme vor nen des Gschwätz vu d Buebä (Sühn) Labans, daß sie sage: Jakob het alles Guet vu unsarem Vada (Babbe) an sich brocht, un nur vu unsarem Vada (Babbe) s Guet het da den Richtum zwäg brocht. 31,2 Un Jakob sieht de Visasch (des Gsicht) Labans, un lueg, er war gege nen nit me we zvor.

31,3 Un dr HERR sait zue Jakob: Zieh wida in di Vadaland un zue dinere Vuwandtschaft; i (ich) will mit dir si. (a) 31,4 Do schickt Jakob hi un losst Rahel un Lea ufs Feld ruefä zue sinere Herde 31,5 un sait zue nene: I (Ich) ha vu äirem Vada (Babbe) d Visasch (s Gsicht) gsäh, daß sa (er) gege mi nit isch we zvor; aba dr Gott vu minem Vada (Babbe) isch mit ma (mir) gsi. 31,6 Un ihr wißt, daß i (ich) üs alla minere Kraft äirem Vada (Babbe) dene ha. 31,7 Un na (er) het mi täuscht un zehnmol mi Lohn vuändert; aba Gott het`s nem nit gschtattet, daß sa ma (mir) Schadä dät. 31,8 Wenn na sait: Di Bunte solle di Lohn si, so trait di ganzi Herde Bunti. Wenn na aba sait: Di Sprenklige solle di Lohn si, so trait di ganzi Herde Sprenkligi. 31,9 So het Gott de Sache vu äirem Vada (Babbe) nem wäggnu(entwunde) un ma (mir) ge. 31,10 Denn wenn d Brunstziit kumme isch, ha i (ich) mi Aug uf doe un sieh im Träum, un lueg, de Böck, de uf d Herde gschprunge sin, ware schprenkligi, gfleckti un bunti. 31,11 Un dr Engel Gottes sait zue ma (mir) im Träum: Jakob! Un i (ich) gib zantwort: Do bi ni. 31,12 Na (Er) aba sait: Heb dini Auge uf un lueg! Alli Böck, de uf d Herde springe, sin schprenkligi, gfleckti un bunti; denn i (ich) ha alles gsähne, was Laban dir adoet. 31,13 I (Ich) bi dr Gott, dr dir z Bethel erschiene isch, wo dü (a) d Schtei (Wackes) gsalbt hesch, un dü hesch ma (mir) dert ä Glübde doe. Etze mach di uf un zeh üs däm Land un kähr zruck in des Land dinere Vuwandtschaft.

31,14 Do antworte Rahel un Lea un sage zue nem: Mir hän doch kei Deil noh Erbe me in unsarem Vada (Babbe) sinem Huus. 31,15 Hän ma (mir) nem doch golte we Fremdi, denn na (er) het uns vukauft un unsa Kaufpries gässä(vuzehrt). (a) 31,16 Gwiß, dr ganze Richtum, den Gott unserm Vada (Babbe) entzoge het, ghärt uns un unsari Kinda. Alles etze, was Gott dir gsait het, des doe! 31,17 Do macht sich Jakob uf un ladet sini Kinda un Wieba uf d Kamel 31,18 un fihrt wäg all sini Viecher un alli sini Habe, de na in Mesopotamien kauft het, daß sa käm zue Isaak, sinem Vada (Babbe), ins Land Kanaan. 31,19 Laban aba war wäggange, sini Herde z schäre. Un Rahel het ihrem Vada (Babbe) (a) (b) (c) (d) (e) d Huusgott gschtole. 31,20 Un Jakob täuscht Laban, d Aramäer, dmit, daß sa (er) nem nit sait, daß sa (er) zeh wott. 31,21 So flieht da mit allem, was si war, macht sich uf un fahrt iba d Euphrat un richtet si Wäg nohch rem Berg Gilead.

Gott bschitzt Jakob vor Laban. Rahel goht hindalischtig vor

31,22 Am dritte Dag wird Laban vurote(agsait,aditet), daß Jakob gflohe wär. 31,23 Un na (er) nimmt sini Breda zue sich un jagt nem nohch, siebä Däg wiet, un holt nen i uf däm Berg (a) Gilead. 31,24 Aba Gott kummt zue Laban, däm Aramäer, im Träum bi Nacht un sait zue nem: Heet di, mit Jakob anders (andascht) z schwätze als fründlig. 31,25 Un Laban holt Jakob i. Jakob aba het si Zelt ufgschla uf däm Berg, un Laban mit sinene Breda schlat si Zelt au uf däm Berg Gilead uf.

31,26 Do sait Laban zue Jakob: Was hesch dü doe, daß dü mi täuscht hesch un hesch mini Techtare entführt, als wenn sie im Kreg gfange wäre? 31,27 Wurum bisch dü heimlich gflohe un hesch mi hintergange un hesch ma(mir)'s nit vurote(agsait,aditet), daß i (ich) dich gleitet het mit Fräid (Freud), mit Leda, mit Pauke un Harfe? 31,28 Un hesch mi nit ämol mini Enkel un Techtare küsse losse? Etze, dü hesch dumm doe. 31,29 I (Ich) het wohl so viel Macht, daß i (ich) äich Beses adoe kennt; aba äires Vada (Babbe) Gott het de Nacht zue ma (mir) gsait: Heet di, mit Jakob andascht z schwätze als fründlig. 31,30 Un wenn dü scho wägzoge bisch un sehnsch di so sehr (s�lli) nohch dinem Vada (Babbe) sinem Huus, wurum hesch dü ma (mir) dann (dnoh) aba mi Gott gschtohle? 31,31 Jakob git zantwort un sait zue Laban: I (Ich) ha mi gfirchtet un ha denkt, dü würdesch dini Techtare vu ma riße. 31,32 Bi wäm dü aba di Gott findesch, der schtirb! Do vor unsari Breda suech des was Dir isch bi ma (mir) un nimm's hi. Jakob wußt aba nit, daß (a) Rahel nen gschtohle het.

31,33 Do goht Laban in de Zelte Jakobs un Leas un der beide Mägd un findet nigs. Un goht üs däm Zelte Leas in des Zelt Rahels. 31,34 Rahel aba het d Huusgott gnumme un unda d Kamelsattel glegt un sich druf bschtimmt. Laban aba suecht im ganze Zelt un findet nigs. 31,35 Do sait sie zue ihrem Vada (Babbe): Mi Herr, zürn nit, denn i (ich) ka nit ufschtoh vor dir, denn (a) s goht ma (mir) nohch dr Wieba Art. Drum findet da (er) d Huusgott nit, we sehr (s�lli) ga(er) au suecht. 31,36 Un Jakob wird zornig un schalt Laban un sait zue nem: Was hab i (ich) Schlechtes doe odr gsindigt, daß dü so hitzig hinda ma (mir) her bisch? 31,37 Dü hesch all mi Huusrat aglängt. Was hesch dü vu dinem Huusrat gfunde? Lege des her vor mine un dine Breda, daß sie zwische uns beidi richte. 31,38 De zwanzig Johr bi i (ich) bi dir gsi, dini Schof un Ziege hän keini Fehlgeburt ka; d Widda dinere Herde hab i (ich) ne gässä; 31,39 was di wilde Tierli (Dierli) vurisse hän, ha i (ich) nit zue dir brocht, i (ich) ha`s meße ersetze; dü hesch`s vu minere Hand gfordert, s mecht ma am Dag odr in d Nacht gschtohle si. (a) 31,40 Am Dag kumm i (ich) um vor Hitzi un in d Nacht vor Froscht, un kei Schlof kummt in mi Aug. 31,41 So ha i (ich) de zwanzig Johr in dinem Huus dene, vierzehn (a) um dini Techtare un sechs (b) um di Herde, un dü hesch ma (mir) mi Lohn zehnmol vuändert. 31,42 Wenn nit dr Gott vu minem Vada (Babbe), dr Gott Abrahams un dr Angscht Isaaks, (a) uf minere Site gsi wär, dü hättesch mich leer zeh losse. Aba Gott het mi Elend un mi Meh agsähne un het de Nacht rechtes Urdeil gsait.

Jakob un Laban mache ä Abmachig (Abkumme)

31,43 Laban git zantwort un sait zue Jakob: Dini Techtare sin mini Techtare, un de Kinda sin mini Kinda, un de Herde sin mini Herde, un alles, was dü siehsch, isch mi. Was ka i (ich) hiit fir mini Techtare odr ihri Kinda doe, de sie uf d Welt brocht hän? 31,44 So kumm etze un loß uns ä Abmachig (Abkumme) schleße, i (ich) un dü, dr ä Ziige isch zwische ma (mir) un dir. 31,45 Do nimmt Jakob ä Schtei (Wackes) un richte nen uf zue nem Schteimol. 31,46 Laban aba sait zue sinene Breda: Läset Schtei (Wackes) uf! Un sie nähmä Schtei (Wackes) un mache dvu ä Hufä un ässä dert uf däm Schteihufä. 31,47 Un Laban het nen Jegar-Sahaduta gheiße, Jakob aba het nen (a) Gal-Ed gheiße.

31,48 Do sait Laban: (a) Der Schteihufä isch hiit Ziige zwische ma (mir) un dir. Drum nennt ma nen Gal-Ed 31,49 un (a) Mizpa; denn na (er) sait: Dr HERR wache als Späher iba ma (mir) un dir, wenn ma (mir) vuänanda gange sin. 31,50 daß dü mini Techtare nit bedrücksch odr anderi Wieba dzue nimmsch zue minene Techtare. S isch do kei Mensch bi uns; lueg aba, Gott isch dr Ziige zwische ma (mir) un dir. 31,51 Un Laban sait wida zue Jakob: Lueg, des isch dr Haufe, un des isch des Schteimol, des i (ich) ufgrichtet ha zwische ma (mir) un dir. 31,52 Der Schteihufä isch Ziige, un des Schteimol isch au Ziige, daß i (ich) nit a däm Hufä vorbaizeh zue dir hi odr dü vorbaizehsch zue ma (mir) hi a däm Hufä un däm Mol in besa Absicht! 31,53 Dr Gott Abrahams un dr Gott Nahors isch Richta zwische uns - dr Gott vu userem Vada (Babbe)! 31,54 Un Jakob schwor nem bi däm (a) Angscht Isaaks, däm Gott vu sinem Vada (Babbe). Un Jakob opfert uf däm Berg un ladet sini Breda zuem Ässä i. Un als sie gässä hän, bliebe sie uf däm Berg iba Nacht.

S 32. Kapitel

Jakob rüschtet sich zue d Begegnig mit Esau

32,1 Am Morge aba schtoht Laban freh uf, schmutzt (k�sst) sini Enkel un Techtare un segnet sie un zeht hi un kummt wida an si Platz. 32,2 Jakob aba zeht si Wäg. Un s träffe nem (a) de Engel Gottes. 32,3 Un als a sie sieht, sait da: Do isch Gottes Heerlaga, un het den Platz Mahanajim gheiße.

32,4 Jakob aba schickt Laufbursch(Bote) vor sich her zue sinem Brueda Esau ins Land (a) Seïr, in des Biet (G�u, Gau) vu Edom, 32,5 un bifihlt ne un sait: So sage zue Esau, minem Herrn: Di Knecht Jakob losst dir sage: I (Ich) bi bisher bi Laban lang in dr Fremdi gsi 32,6 un ha Rinda un Esel, Schof, Knecht un Mägd, un ha usgsandt, s dir, minem Herrn, azsage, dmit i (ich) Gnade vor dine Auge fänd.

32,7 De Laufbursch(Bote) kumme zue Jakob zruck un sage: Mir kumme zue dinem Brueda Esau, un na (er) zeht dir au entgege mit vierhundat Ma. 32,8 Do firchtet sich Jakob sehr (s�lli) , un nem wird bang. Un na (er) deilt des Volk, des bi nem war, un de Schof un de Rinda un de Kamele in zwei Laga 32,9 un sait: Wenn Esau iba des eine Laga kummt un macht`s ane(kabüt), so wird des andere dvuku(verwitsch).

32,10 Wida sait Jakob: Gott vu minem Vada (Babbe) Abraham un Gott vu minem Vada (Babbe) Isaak, (a) der dü zue ma (mir) gsait hesch: Zieh wida in di Land un zue dinere Vuwandtschaft, i (ich) will dir wohldoe -, 32,11 HERR, (a) i (ich) bi z gring fir alli Barmherzigkeit un alli Treui, de dü an dinem Knecht doe hesch; denn i (ich) ha nigs ka als dän Bengel(Schtäckä), als i (ich) do iba d Jordan gange bi, un etze sin üs ma (mir) zwei Laga wore. 32,12 Errett mi vu dr Hand vu minem Brueda, vu dr Hand Esaus; denn i (ich) fircht mi vor nem, daß sa (er) kummt un mi schlet, de Muettere samt d Kinda. 32,13 Dü hesch (a) gsait: I (Ich) will dir wohldoe un dini Nohchkumme mache we d Sand am Meer, d ma dr Lit wägä nit zehle ka.

32,14 Un na (er) bliebt de Nacht do un nimmt vu dem, was sa(er) kauft het, ä Gschenk fir si Brueda Esau: 32,15 zweihundat Ziege, zwanzig Böck, zweihundat Schof, zwanzig Widder 32,16 un driißig säugende Kamel mit ihre Esili, vierzig Keh un zehn jungi Schtier, zwanzig Eselinne un zehn Esel, 32,17 un doet sie unda de Hand vu sinene Knecht, imma ei Herde bsunders, un sait zue nene: Gehn vor ma (mir) her un len Platz zwische eina Herde un dr andere. 32,18 Un na (er) bifehlt däm erschte un sait: Wenn dir mi Brueda Esau begegnet un di froge: Wäm ghersch dü a un wo willsch dü hi un wäm si Eigentum isch des, was dü vor dir hertriebsch?, 32,19 sollsch dü sage: S ghärt dinem Knecht Jakob, der schicke`s als Gschenk sinem Herrn Esau un zeht hinda uns her. 32,20 Ebeso bifehlt da au däm zweite un däm dritte un alle, de d Herde nochgehn, un sait: We i (ich) äich gsait ha, so saget zue Esau, wenn ihr nem begegne, 32,21 un sage jo au: Lueg, di Knecht Jakob kummt hinda uns. Denn na (er) het denkt: I (Ich) will nen vusehne mit däm Gschenk, des vor ma (mir) hergoht. Dnohch will i (ich) nen säh; villicht wird da (er) mi aneh. 32,22 So goht des Gschenk vor rem her; er aba bliebt de Nacht im Laga.

Jakobs Kampf am Jabbok. Sie näji(naii) Name

32,23 Un Jakob schtoht uf in dr Nacht un nimmt sini beidi Wieba un de beidi Mägd un sini elf Buebä (Sühn) un zeht an de Furt vum Jabbok, 32,24 nimmt sie un fihrt sie iba`s Wassa, so daß iberikummt, was sa het, 32,25 un bliebt ällei zruck.

(a) Do kämpft ä Ma mit nem, bis d Morgeröti abroche het. 32,26 Un als sa sieht, daß sa (er) nen nit übrikummt, schlat da (er) nen uf des Glenk vu sinere Hüfte, un des Glenk dr Hüfte Jakobs wird iba däm Ringe mit nem vurenkt. 32,27 Un na (er) sait: Loß mi go, denn d Morgeröti bricht a. Aba Jakob git zantwort: (a) I (Ich) loss di nit, dü segnesch mi denn. 32,28 Na (Er) sait: We heißesch dü? Na (Er) git zantwort: Jakob. 32,29 Na (Er) sait: (a) Dü sollsch nimmi Jakob heiße, sundern Israel; denn (b) dü hesch mit Gott un mit Mensch kämpft un hesch gwunne. 32,30 Un Jakob het nen gfrogt un sait: Sag doch, (a) we heißesch dü? Na (Er) aba sait: Wurum frogsch dü, we i (ich) heiß? Un na (er) segnet nen dert. 32,31 Un Jakob het den Platz Pnuël gheiße; denn, sait da, i (ich) (a) ha Gott vu ins Gsicht gsähne, un doch wird mi Läbä grettet. 32,32 Un als sa an Pnuël vorbikummt, goht nem d Sunne uf; un na hinkte an sinere Hüfte. 32,33 Drum ässä d Israelite nit des Muskelschtick uf däm Glenk dr Hüfte bis uf d hiitige Dag, wel la uf d Muskel am Glenk dr Hüfte Jakobs gschla het.

S 33. Kapitel

Jakobs vusehnt sich mit Esau

33,1 Jakob hebt sini Auge uf un sieht si Brueda (a) Esau kumme mit vierhundat Ma. Un na (er) vudeilt sini Kinda uf Lea un uf Rahel un uf de beide Lybmägd 33,2 un schtellt d Mägd mit ihre Kinda vornedra un Lea mit ihre Kinda dhinda un Rahel mit Josef zletscht. 33,3 Un na (er) goht vor ne her un heldet sich siebemol zue d Erde, bis sa(er) zue sinem Brueda kummt. 33,4 Esau aba lauft nem entgege un herzt nen un flegt nem um d Hals un schmutzt (k�sst) nen, un sie hiilä. 33,5 Un Esau hebt sini Auge uf un sieht de Wieba mit d Kinda un sait: Wer sin de bi dir? Na (Er) git zantwort: S sin de (a) Kinda, de Gott dinem Knecht bschert het. 33,6 Un de Mägd kumme dzue mit ihre Kinda un bucke sich vor rem. 33,7 Lea kummt au dzue mit ihre Kinda, un sie bucke sich vor rem. Dnohch kumme Josef un Rahel dzue, un sie bucke sich au vor rem.

33,8 Un Esau sait: Was willsch dü mit (a) all däne Herde, däne i (ich) begegnet bi? Na (Er) git zantwort: Daß i (ich) Gnade fänd vor minem Herrn. 33,9 Esau sait: I (Ich) ha gnoe, Brueda; bhalt, was dü hesch. 33,10 Jakob git zantwort: Ach nei! Hab i (ich) Gnade gfunde vor dir, so nimm mi Gschenk vu minere Hand; denn i (ich) ha di Gsicht(Visasch) gsäh, (a) als dät i (ich) Gottes Gsicht(Visasch) säh, un dü hesch mi fründlig agsähne. 33,11 Nimm doch de Segensgabe vu ma (mir) a, de i (ich) dir zuebrocht ha; denn Gott het sie ma (mir) bschert, un i (ich) ha vu allem gnoe. So nötigt da (er) nen, daß sa sie nimmt.

33,12 Un Esau sait: Loß uns ufbreche un furtzeh; i (ich) will mit dir zeh. 33,13 Na (Er) aba sait zue nem: Mi Herr weiß, daß i (ich) zarti Kinda bi ma (mir) ha, dzue säugendi Schof un Keh; wenn sie au nur ei Dag ibatriebe däte, wird ma (mir) de ganzi Herde schterbe. 33,14 Mi Herr zeht vor sinem Knecht her. I (Ich) will gmächlich hintenohch triebä, we de Viecher un d Kinda go kenne, bis i (ich) zue minem Herrn nohch Seïr kumm. 33,15 Esau sait: So will i (ich) doch bi dir etlichi vu mine Lit lo. Na (Er) git zantwort: Isch des denn nedig? Loß mi nur Gnade vor minem Herrn finde. 33,16 So zeht Esau an däm Dag nomol vu sinem Wäg nohch Seïr.

Jakob siedelt sich bi Sichem a

33,17 Un Jakob zeht nohch Sukkot un het sich ä Huus baut un macht sine Viecher Hittene; doher heißt d Platz Sukkot. 33,18 Dnohch kummt Jakob wohlbehalte zue dr Schtadt Sichem, de im Land Kanaan lit, nohchdäm ma (er) üs Mesopotamien kumme war, un lagert vor dr Schtadt 33,19 un (a) kauft des Land, wo na (er) si Zelt ufgschla het, vu d Sehn Hamors, vum Vada (Babbe) Sichems, um hundat Goldschtickli 33,20 un errichtet dert ä Altar un het nen �Gott isch dr Gott Israels� gheiße. (a)

S 34. Kapitel

Dina wird vugwaltigt, un Jakobs Sehn richte unda d Kanaanita ä Bluetbad a

34,1 (a) Dina aba, Leas Dochta, de sie Jakob uf d Welt brocht het, goht üs, de Techtare vum Land azluege. 34,2 Als (a) Sichem sieht sie, d Bue (Suhn) vum Hiwita Hamor, der vum Land Herr war, der nimmt sie, legt sich zue nare un doet ihr Gwalt a. 34,3 Un si Herz hengt a nare, un na (er) het des Maidle leb(lieb) un schwätzt fründlig mit ihr. 34,4 Un Sichem sait zue sinem Vada (Babbe) Hamor: Nimm ma (mir) des Maidle als Wieb.

34,5 Un Jakob wird gwar, daß sini Dochta Dina gschändet war; un sini Buebä (Sühn) ware mit d Viecher uf fem Feld, un Jakob schwiegt, bis sie kumme. 34,6 Do goht Hamor, Sichems Vada (Babbe), üsä zue Jakob, um mit nem zue schwätze. 34,7 Glichziitig kumme de Buebä (Sühn) Jakobs vum Feld. Un als sie`s ghärt hän, ärgert`s de Männa (Manne), un sie wäre sehr (s�lli) zornig, daß sa ä Schandtat an Israel gmacht het un bi Jakobs Dochta gläge isch. Denn des het derfe nit bassiere.

34,8 Do schwätzt Hamor mit ne un sait: Des Herz vu minem Bue (Suhn) Sichem sehnt sich nohch äira Dochta; gän sie nem doch als Wieb. 34,9 Vuschwägere äich mit uns; gän uns äiri Techtare un nähmä ihr unsari Techtare 34,10 un wohnt bi uns. Des Land soll äich uff si; bliebe un triebä Handel un wäre asässig. 34,11 Un Sichem sait zue ihrem Vada (Babbe) un zue ihre Breda: Len mi Gnade bi äich finde; was ihr ma (mir) sage, des will i (ich) ge. 34,12 Fordere nur getroscht vu ma (mir) (a) ä Bräutpries un ä Gschenk, i (ich) will's ge, we ihr's vulangt; gän ma (mir) nur des Maidle als Wieb.

34,13 Do antworte Jakobs Buebä (Sühn) däm Sichem un sinem Vada (Babbe) Hamor hintalischtig, wel ihri Schweschta Dina gschändet war, 34,14 un sage zue nene: Mir kenne des nit doe, daß ma (mir) unseri Schweschta nem unbschnittene Ma gen; denn des wär uns ä Schand. 34,15 Doch dann (dnoh) wen ma (mir) äich z Wille si, wenn ihr uns glich sin un alles, was männlich unda äich isch, bschnitte wird. (a) 34,16 Dann (Dnoh) wen ma (mir) unseri Techtare äich ge un äiri Techtare uns nähmä un bi äich huuse un ä Volk si. 34,17 Wenn ihr aba nit iwillige wen, äich z bschnide, so wen ma (mir) unseri Schweschtare nähmä un dvuzeh. 34,18 De Wort gfalle Hamor un sinem Bue (Suhn) guet. 34,19 Un der Bue (Suhn) zegert nit, des zdoe; denn na (er) het große Gfalle a dr Dochta Jakobs. Un na (er) war me agsähne als alli in sinem Vada (Babbe) sinem Huus.

34,20 Do kumme sie etze, Hamor un si Bue (Suhn) Sichem, zuem Door ihra Schtadt un schwätze mit d Lit(Bürga) vu d Schtadt un sage: 34,21 De Lit sin friedsam bi uns; len sie im Land huuse un Handel triebä; des Land isch wiet gnoe fir sie. Mir wen uns ihri Techtare als Wieba nähmä un nene unseri Techtare ge. 34,22 Aba nur dann (dnoh) wen sie uns z Wille si, daß sie bi uns huuse un ä Volk mit uns wäre, wenn ma (mir) alli, de männlich unda uns sin, bschnide, gliechwe sie bschnitte sin. 34,23 Ihr Viecher un ihri Sache un alles, was sie hän, wird`s nit unsa si? So wen ma (mir) ne nur z Wille si, dmit sie bi uns huuse. 34,24 Un sie ghorchte däm Hamor un Sichem, sinem Bue (Suhn), alli, de zuem Door vu sinere Schtadt üs- un igange sin, un bschnitte alles, was männlich war, des vu sinere Schtadt üs- un igange isch.

34,25 Aba am dritte Dag, als sie Schmerze hän, nähmä de (a) zwei Buebä (Sühn) Jakobs Simeon un Levi, de Breda vu d Dina, jeda si Schwert un ibafalle de friidlichi Schtadt un erschlage alles, was männlich war, 34,26 un erschlage au Hamor un si Bue (Suhn) Sichem mit d Schärfi vum Schwert un nähmä ihri Schweschta Dina üs däm Huus Sichems un goht dvu. 34,27 Do kumme de Buebä (Sühn) Jakobs iba di Erschlagene un plündere de Schtadt, wel ma ihri Schweschta gschändet het, 34,28 un nähmä ihri Schof, Rinda, Esel un was in dr Schtadt un uf fem Feld war 34,29 un alli ihri Habe; alli Kinda un Wieba fihre sie gfange wäg un plündere alles, was in d Hiisa war. 34,30 Aba Jakob sait zue Simeon un Levi: Ihr hän mi ins Ungliick gfloge (gschtirzt) un in Vuruef brocht bi d Bwohna vu dem Land, d Kanaanita un Perisita, un i (ich) ha nur wenig Lit. Wenn sie sich etze gege mi vusammle, wäre sie mich erschlage. So wär i (ich) vutilgt samt minem Huus. 34,31 Do sage sie aba: Darf fa(er) denn an unsera Schweschta we an nare Hure handle?

S 35. Kapitel

Jakob kummt nohch Bethel

35,1 Un Gott sait zue Jakob: Mach di uf un zeh nohch Bethel un wohn dert un bäu dert ä Altar däm Gott, der dir erschiene isch, als dü gflohe bisch vor dinem Brueda Esau. (a) (b) 35,2 Do sait Jakob zue sinem Huus un zue allene, de mit nem ware: Den vu äich (a) (b) (c) de fremde Götta, de unda äich sin, un den äich sufa mache un wechsle äiri Kleida, 35,3 un len uns ufbreche un nohch Bethel zeh, daß i (ich) dert ä Altar bäu däm Gott, dr mi ghärt het zue d Ziit an minere Trebsal un mit ma (mir) gsi isch uf däm Wäg, den i (ich) zoge bi. 35,4 Do gän sie nem alli fremdi Götta, de in ihre Händ (Pfode) ware, un ihri Ohrringle, un na (er) vugrubt sie (a) (b) unda dr Eiche, de bi Sichem schtoht. 35,5 Un sie breche uf. Un`s kummt ä (a) (b) Gottesschrecke iba de Schtädt, de um sie her gläge sin, so daß sie d Sehn Jakobs nit nohchgjagt sin. 35,6 So kummt Jakob nohch Lus im Land Kanaan, des etze Bethel heißt, samt all däm Volk, des mit nem war, 35,7 un na (er) het dert ä Altar baut un het d Platz El-Bethel gheiße, wel Gott sich nem dert zeigt (offenbart) het, als sa vor sinem Brueda gflohe isch. 35,8 Do schtirbt (a) Debora, de Amme vu d Rebekka, un wird beerdigt (bierdigt)(vugrabe) undahalb vu Bethel unda dr Eiche; de wird gnennt de Klageeiche.

Gott sait noh mol zue, was sa (er) vuschproche het

35,9 Un Gott erschient Jakob abamols, nohchdäm ma (er) üs Mesopotamien kumme war, un segnet nen 35,10 un sait zue nem: Dü heisches Jakob; aba dü sollsch nimmi Jakob heiße, sundern (a) Israel sollsch dü heiße. Un so het da (er) nen Israel gheiße. 35,11 Un Gott sait zue nem: I (Ich) bi dr (a) (b) allmächtige Gott; bisch fruchtbar un mehr di! Ei Volk un viel Lit solle vu dir kumme, un (c) Kenig solle vu dir abschtamme, 35,12 un des Land, des i (ich) Abraham un Isaak ge ha, will i (ich) dir ge un will's dinem Gschlecht nohch dir ge. 35,13 Un Gott fahrt uf vu nem,vu dem Platz, an dem ma (er) mit nem gschwätzt het. 35,14 (a) Jakob aba richtet ä Schteinmol uf an dem Platz, do na (er) mit nem gschwätzt het, un gießt Trinkopfa druf un begießt`s mit El. 35,15 Un Jakob het de Platz, do Gott mit nem gschwätzt het, Bethel gheiße.

Rahel schtirbt bi d Giburt Benjamins

35,16 Un sie breche uf vu Bethel. Un als ses noh ä Schtrecki Wäg war bis Efrata, do gebar Rahel. Un s kummt iba sie her. 35,17 Do ihr aba des so schwer wird, sait de Wehmuetter zue nare: Fircht di nit, denn au diesmol wirsch dü ä (a) Bue (Suhn) ha. 35,18 Als sere aba des Läbä üsgoht un sie schterbe mueß, het sie nen Ben-Oni gheiße, aba si Vada (Babbe) het nen Ben-Jamin gheiße. 35,19 So schtirbt Rahel un wird beerdigt (bierdigt) uf däm Wäg nohch Efrata, des etze Bethlehem heißt. (a) (b) (c) (d) 35,20 Un Jakob richtet ä Schtei (Wackes) uf iba ihrem Grab; des isch des Grabmol Rahels bis uf dän Dag. 35,21 Un Israel zeht wida un schlat si Zelt gegeiba vu Migdal-Eder uf.

35,22 Un s isch gschehe (bassiert), als Israel im Land wohnt, goht (a) Ruben hi un legt sich zue Bilha, zue d Näbefrau vu sinem Vada (Babbe). Un des kummt vor Israel.

Ä Lischte vu d Buebä (Sühn) Jakobs

S het aba Jakob zwöelf Buebä (Sühn). 35,23 De Buebä (Sühn) Leas ware d: Ruben, dr erschtgeborene Bue (Suhn) Jakobs, Simeon, Levi, Juda, Issachar un Sebulon. 35,24 De Buebä (Sühn) Rahels ware: Josef un Benjamin. 35,25 De Buebä (Sühn) Bilhas, Rahels Magd: Dan un Naftali. 35,26 De Buebä (Sühn) Silpas, Leas Magd: Gad un Asser. Des sin de Buebä (Sühn) Jakobs, de nem gibore sin in Mesopotamien.

Isaaks schtirbt

35,27 Un Jakob kummt zue sinem Vada (Babbe) Isaak nohch Mamre, nohch Kirjat-Arba, des isch Hebron, wo Abraham un Isaak als Fremdlinge gläbt hän. 35,28 Un Isaak wird hundatachtzig Johr alt, 35,29 schtirbt un wird vusammelt zue sinene Vädere, alt un l�benssatt. Un sini Buebä (Sühn) Esau un Jakob bierdige nen.

S 36. Kapitel

Esaus Nohchkumme: D Edomita

(1Chr 1,34-37)

36,1 Des isch des Gschlecht Esaus, der au (a) (b) Edom heißt: 36,2 Esau nimmt sich (a) Wieba vu d Techtare Kanaans: Ada, de Dochta Elons, vum Hetita, un Oholibama, de Dochta vum Ana, d Bue (Suhn) Zibons, vum Horiter, 36,3 un (a) Basemat, Ismaels Dochta, Nebajots Schweschta. 36,4 Un Ada gebar däm Esau Elifas, un Basemat gebar Reguïl. 36,5 Oholibama gebar Jëusch, Jalam un Korach. Des sin Esaus Buebä (Sühn), de nem gibore sin im Land Kanaan. 36,6 Un Esau nimmt sini Wieba, Buebä (Sühn) un Techtare un alli Lit vu sinem Huus, sini Habe un alli Viecher mit alle Gabe, de na (er) im Land Kanaan kauft het, un zeht in des Land Seïr, wäg vu sinem Brueda Jakob. 36,7 Denn ihri Habe war z groß, als daß sie binanda huuse kenne; des Land, drin sie Fremdlinge ware, vumocht sie nit zue ernähre wägä dr Lit un ihrem Vieh. (a) 36,8 Drum wohnt Esau uf däm Berg Seïr. Esau isch Edom.

36,9 Des isch des Gschlecht Esaus, vu dem d Edomiter herkumme uf däm Berg Seïr, 36,10 un so heiße de Buebä (Sühn) Esaus: Elifas, d Bue (Suhn) Adas, Esaus Wieb; Reguïl, d Bue (Suhn) Basemats, Esaus Wieb. 36,11 Elifas Buebä (Sühn) aba ware de: Teman, Omar, Zefo, Gatam un Kenas. 36,12 Un Timna war ä Nebenfrau vum Elifas, d Bue (Suhn) Esaus; de gebar nem Amalek. Des sin de Buebä (Sühn) vu Ada, Esaus Wieb. 36,13 De Buebä (Sühn) aba Reguïls sin de: Nahat, Serach, Schamma, Misa. Des sin de Buebä (Sühn) vu d Basemat, Esaus Wieb. 36,14 De Buebä (Sühn) aba vu Oholibama, Esaus Wieb, dr Dochta vum Ana, vum Bue (Suhn) Zibons, de sie däm Esau gebar, sin de: Jëusch, Jalam un Korach.

36,15 Des sin de Schtammesfirschte dr Buebä (Sühn) Esaus. De Buebä (Sühn) vum Elifas, vum erschte Bue (Suhn) Esaus: Dr Firscht Teman, dr Firscht Omar, dr Firscht Zefo, dr Firscht Kenas, 36,16 dr Firscht Korach, dr Firscht Gatam, dr Firscht Amalek. Des sin de Firschte vu Elifas im Land Edom un sin Buebä (Sühn) vu dr Ada. 36,17 Un des sin de Buebä (Sühn) Reguïls, d Bue (Suhn) Esaus: Dr Firscht Nahat, dr Firscht Serach, dr Firscht Schamma, dr Firscht Misa. Des sin de Firschte vu Reguël im Land dr Edomiter un sin Buebä (Sühn) vu dr Basemat, Esaus Wieb. 36,18 Des sin de Buebä (Sühn) Oholibamas, Esaus Wieb: Dr Firscht Jëusch, dr Firscht Jalam, dr Firscht Korach. Des sin de Firschte vu Oholibama, dr Dochta vum Ana, Esaus Wieb. 36,19 Des sin Esaus Buebä (Sühn) un ihri Firschte. Des isch Edom.

Se�rs Nohchkumme

(1Chr 1,38-42)

36,20 De Buebä (Sühn) aba vu Seïr, däm (a) (b) Horiter, de im Land wohne (husse), sin de: Lotan, Schobal, Zibon, Ana, 36,21 Dischon, Ezer un Dischan. Des sin de Schtammesfirschte dr Horiter, Buebä (Sühn) vum Seïr, im Land Edom. 36,22 Aba vum Lotan Buebä (Sühn) ware de: Hori un Hemam; un Lotans Schweschta hießt Timna. 36,23 De Buebä (Sühn) vu Schobal ware de: Alwan, Manahat, Ebal, Schefi un Onam. 36,24 De Buebä (Sühn) vu Zibon ware: Ajja un Ana. Des isch dr Ana, der in dr Schteppe de warmen Quelle findet, als sa de Esel vu sinem Vada (Babbe) Zibon hüetet. 36,25 D Bue (Suhn) Anas aba war: Dischon; un Oholibama war de Dochta Anas. 36,26 De Buebä (Sühn) Dischons ware: Hemdan, Eschban, Jitran un Keran. 36,27 De Buebä (Sühn) Ezers ware: Bilhan, Saawan un Akan. 36,28 De Buebä (Sühn) Dischans ware: Uz un Aran.

36,29 Des sin de Schtammesfirschte dr Horiter: Dr Firscht Lotan, dr Firscht Schobal, dr Firscht Zibon, dr Firscht Ana, 36,30 dr Firscht Dischon, dr Firscht Ezer, dr Firscht Dischan. Des sin de Firschte dr Horiter nohch ihre Schtämm im Land Seïr.

Di frehere Kenig dr Edomiter

(1Chr 1,43-50)

36,31 De (a) Kenig aba, de im Land Edom regiert hän, bvor Israel Kenig ka het, sin de: 36,32 Bela war Kenig vu Edom, ä Bue (Suhn) Beors, un sini Schtadt hießt Dinhaba. 36,33 Un als Bela schtirbt, wird Kenig an sinere Statt Jobab, ä Bue (Suhn) Serachs vu Bozra. 36,34 Als Jobab schtirbt, wird an sinere Statt Kenig Huuscham üs däm Land dr Temanita. 36,35 Als Huuscham schtirbt, wird Kenig an sinere Statt Hadad, ä Bue (Suhn) Bedads, der de Midianita schlat uf däm Feld dr Moabita; un sini Schtadt hießt Awit. 36,36 Als Hadad schtirbt, regierte Samla vu Masreka. 36,37 Als Samla schtirbt, wird Schaul vu Rehobot am Schtrom Kenig an sinere Statt. 36,38 Als Schaul schtirbt, wird Kenig an sinere Statt Baal-Hanan, d Bue (Suhn) Achbors. 36,39 Als Baal-Hanan, Achbors Bue (Suhn), schtirbt, wird Kenig an sinere Statt Hadar; un sini Schtadt hießt Pagu, un si Wieb hießt Mehetabel, ä Dochta Matreds, de Me-Sahabs Dochta war.

De Schtammesfirschte dr Edomiter

(1Chr 1,51-54)

36,40 So heiße de Firschte vu Esau nohch ihre Gschlechta, Derfa (Käffa) un Name: Dr Firscht Timna, dr Firscht Alwa, dr Firscht Jetet, 36,41 dr Firscht Oholibama, dr Firscht Ela, dr Firscht Pinon, 36,42 dr Firscht Kenas, dr Firscht Teman, dr Firscht Mibzar, 36,43 dr Firscht Magdïl, dr Firscht Iram. Des sin de Firschte vu Edom nohch ihre Wohnsitze in ihre Erblända. Des isch Esau, dr Schtammvada dr Edomiter.

S 37. Kapitel

Josef träumt prophetischi Sache

37,1 Jakob aba wohnt im Land, in däm si Vada (Babbe) ä Fremdling gsi isch, im Land Kanaan. 37,2 Un des isch de Gschichte vu Jakobs Gschlecht: Josef war siebzehn Johr alt un war ä Schäfa (Hirte) bi d Schof mit sinene Breda; er war Helfa bi d Sehn Bilha un Silpas, dr Wieba vu sinem Vada (Babbe), un het`s vor ihr Vada (Babbe) brocht, wenn ebis Schlechtes iba nen gsait wore isch.

37,3 Israel aba het Josef lieba als alli sini Buebä (Sühn), wel la (er) d Bue (Suhn) vu sinem Alta war, un macht nem ä bunte Rock. 37,4 Als etze sini Breda sähn, daß nen ihr Vada (Babbe) lieba het als alli sini Breda, wäre sie nem feind un kenne nem kei freundliches Wort sage. 37,5 Dozue het Josef eimol ä Träum un het sinene Breda dvu gsait; do wäre sie nem noh me feind. 37,6 Denn na (er) sait zue nene: Horche doch, was ma (mir) traimt het. 37,7 Lueg, ma (mir) hän Garbe bunde uf däm Feld, un mi Garbe richte sich uf un schtoht, aba äiri Garbe schtelle sich ringsum un bucke sich vor minere Garbe. 37,8 Do sage sini Breda zue nem: Willsch dü unsa Kenig wäre un iba uns herrsche? Un sie wäre nem noh me feind wägä sinem Träum un sine Wort. 37,9 Un na (er) het noh ä zweite Träum, d vuzehlt da (er) sinene Breda un sait: I (Ich) ha noh ä Träum ka; lueg, d Sunne un dr Mond un elf Schterne buckt sich vor ma (mir). 37,10 Un als sa(er) des sinem Vada (Babbe) un sinene Breda vuzehlt, schalt nen si Vada (Babbe) un sait zue nem: Was isch des fir ä Träum, den dü traimt hesch? Soll i (ich) un di Muetter un dini Breda kumme un vor dir aneflege? 37,11 Un sini Breda wäre näjdisch uf nen. Aba si Vada (Babbe) bhaltet de Wort.

Josef wird nohch Ägypte vukauft

37,12 Als etze sini Breda higange ware, um de Viecher vu ihrem Vada (Babbe) in (a) Sichem z weide, 37,13 sait Israel zue Josef: hüete (heete) nit dini Breda s Vieh in Sichem? Kumm, i (ich) will di zue nene schicke. Na (Er) aba sait: Do bi ni. 37,14 Un na (er) sait: Gang hi un lueg, ob's guet schtoht um dini Breda un um s Vieh, un sag ma (mir) dann (dnoh), we sich's vuhaltet. Un na (er) schickt nen üs däm Dal vu (a) Hebron, un na (er) kummt nohch Sichem. 37,15 Do findet nen ä Ma, we na (er) umherirrt uf fem Feld; der het nen gfrogt un sait: 37,16 Wär suechsch dü? Na (Er) git zantwort: I (Ich) suech mini Breda; sag ma (mir) doch, wo sie hüete (heete). 37,17 Der Ma sait: Sie sin vu danne zoge; denn i (ich) ha ghärt, daß sie gsait hän: Len uns nohch Dotan go. Do zeht Josef sinene Breda nohch un findet sie in Dotan.

37,18 Als sie nen etze sähn vu wietem, bvor ra (er) nooch zue nene kummt, mache sie ä Plan, daß sie nen umbring däte, 37,19 un sage undaänanda: Lueg, dr Träuma kummt doher! 37,20 So kummt etze un len uns nen umbringe un in ä Gruebe werfe un sage, ä beses Tierli het nen gfrässä; so wird ma scho säh, was sini Träum sin. 37,21 Als des d Ruben ghärt het, wott da (er) nen üs ihre Händ (Pfode) rette un sait: Len uns nen nit umbringe! 37,22 Un wida sait Ruben zue nene: Vugießte nit Bluet, sundern werfe nen in de Gruebe do in dr Wüschte un lege d Hand nit a nen! Na (Er) wott nen aba üs ihra Hand rette un nen sinem Vada (Babbe) widabringe.

37,23 Als etze Josef zue sinene Breda kummt, ziehe sie nem si Rock üs, (a) d bunte Rock, den na aka het, 37,24 un nähmä nen un werfe nen in de Gruebe; aba de Gruebe war leer un kei Wassa drin. 37,25 Un sie hocke sich ane, um z ässä. Glichziitig hebä sie ihri Aug uf un sähn ä Karawane vu Ismaeliter kumme vu Gilead mit ihre Kamelen; de trage koschtbares Harz, Balsam un Myrrhe un ziehe nab nohch Ägypte. 37,26 Do sait Juda zue sinene Breda: Was hilft's uns, daß ma (mir) unsa Brueda umbringe un si Bluet vuschtecke? 37,27 Kumm, len uns nen d Ismaeliter vukaufe, dmit sich unseri Händ (Pfode) nit a nem vugriefe; denn na (er) isch unsa Brueda, unsa Fleisch un Bluet. Un sie ghorchte nem. 37,28 Als aba de midianitischen Kauflit voribakume, ziehe sie nen üsä üs dr Gruebe un (b) vukaufe nen um zwanzig Silbaschtickle d Ismaeliter; de bringe nen nohch Ägypte.

37,29 Als etze Ruben wida zue d Gruebe kummt un Josef nit drin findet, vuriß da si Häß(Kleid) 37,30 un kummt wida zue sinene Breda un sait: Des Bebli isch nit do! Wo soll i (ich) hi? 37,31 Do nähmä sie Josefs Rock un schlachte ä Ziegebock un täuche d Rock ins Bluet 37,32 un schicke d bunte Rock hi un len nen ihrem Vada (Babbe) bringe un sage: Den hän ma (mir) gfunde; lueg, ob's vu dinem Bue (Suhn) d Rock isch odr nit. 37,33 Na (Er) erkennt nen aba un sait: S isch vu minem Bue (Suhn) d Rock; ä (a) beses Tierli het nen gfrässä, ä Tierli het Josef vurisse! 37,34 Un Jakob vuriß sini Kleida un legt ä härenes Duech um sini Lende un trait Leid um si Bue (Suhn) langi Ziit. 37,35 Un alli sini Buebä (Sühn) un Techtare kumme zue nem, um nen z tröschte; aba na (er) wott sich nit tröschte losse un sait: I (Ich) wär mit Leid nabfahre zue d Tode, zue minem Bue (Suhn). Un si Vada (Babbe) beweint nen.

37,36 Aba de Midianita vukaufe nen in Ägypte an Potifar, d Kämmera un Obaschte dr Lybwache vum Pharao.

S 38. Kapitel

Tamar kämpft fir ihr Recht

38,1 S isch gschehe (bassiert) um de Ziit, daß Juda abezoge isch vu sinene Breda un gsellt sich zue nem Ma üs Adullam, der hieß Hira. 38,2 Un Juda sieht dert de Dochta vumä Kanaanita, der hießt Schua, un nimmt sie sich als Wieb. Un als sa zue ihre igange isch, 38,3 ward sie schwanga un gebar ä Bue (Suhn), den het da Na (Er) gheiße. 38,4 Un sie ward abamols schwanga un gebar ä Bue (Suhn), den het sie Onan gheiße. 38,5 Sie gebar abamols ä Bue (Suhn), den het sie Schela gheiße; un sie war in Kesib, als sie nen gebar.

38,6 Un Juda git sinem erschte Bue (Suhn) na (er) ä Wieb, de hießt Tamar. 38,7 Aba na (er) war bes vor rem HERRN, drum het nen dr HERR schterbe glo. 38,8 Do sait Juda zue Onan: Gang zue dem Wieb vu dinem Brueda un nimm sie zue da in d Schwoogaehe, uf daß dü dinem Brueda Nohchkumme schaffsch. (a) 38,9 Aba do Onan gwußt het, daß de Kinda nit si eige si solle, het er's uf d Erde flegä glo; un vuderbe, wenn na (er) igange isch zuem Wieb vu sinem Brueda, uf daß sa (er) sinem Brueda nit Nohchkumme schafft. 38,10 Dem HERRN mißfallt des aba, was sa(er) doet, un na (er) het nen au schterbe glo. 38,11 Do sait Juda zue sinere Schwiegadochta Tamar: Blieb ä Witwe in dinem Vada (Babbe) sinem Huus, bis mi Bue (Suhn) Schela groß wird. Denn na (er) het denkt, villicht wird der au schterbe we sini Breda. So goht Tamar hi un bliebt in ihrem Huus vum Vada (Babbe) .

38,12 Als etze vieli Däg vuloofe ware, schtirbt Judas Wieb, de Dochta vum Schua. Un nohchdäm Juda üstrauert het, goht da (er) nuf, sini Schof z schere, nohch Timna mit sinem Freunde Hira vu Adullam. 38,13 Do wird dr Tamar gsait: Lueg, di Schwiegavada goht nuf nohch (a) Timna, sini Schof z schere. 38,14 Do legt sie de Witwekleida vu sich, de sie trait, deckt sich mit nem Schleier zue un vuhüllt sich un het sich anekockt vor des Door vu Enajim an däm Wäg nohch Timna; denn sie het gsähne, daß Schela groß wore war, aba sie wird nem nit als Wieb ge. 38,15 Als Juda sie etze sieht, meind da, s wär ä Hure(Nute), denn sie het ihr Gsicht(Visasch) vudeckt. 38,16 Un na (er) macht sich zue ihr am d Wäg un sait: Loß mi doch zue dir kumme; denn (a) na (er) wußt nit, daß ses sini Schwiegadochta war. Sie git zantwort: Was willsch dü ma (mir) ge, wenn dü zue ma (mir) kummsch? 38,17 Na (Er) sait: I (Ich) will dir ä Ziegebock vu dr Herde schicke. Sie git zantwort: So gib ma (mir) ä Pfand, bis dü nen ma (mir) schicksch. 38,18 Na (Er) sait: Was willsch dü fir ä Pfand, den i (ich) dir ge soll? Sie git zantwort: Di Siegel un di Schnur un di Bengel(Schtäckä), den dü in dr Hand hesch. Do git er's ihr un kummt zue nare; un sie ward vu nem schwanga. 38,19 Un sie macht sich uf un goht wäg un legt d Schleier ab un zeht ihri Witwekleida wida a.

38,20 Juda aba schickt d Ziegebock durch si Fründ (Freund) vu Adullam, dmit da (er) des Pfand zruckholt vu dem Wieb. Un na (er) findet sie nit. 38,21 Do het da de Lit vum Platz gfrogt un gsait: Wo isch de Hure, de zue Enajim am Wäg ghockt isch? Do sage sie: S isch kei Hure do gsi. 38,22 Un na (er) kummt wida zue Juda un sait: I (Ich) ha sie nit gfunde; dzue sage de Lit vum Platz, s isch kei Hure do gsi. 38,23 Juda sait: Sie mag's bhalte, dmit ma (mir) nur nit in Vuruef grote! Lueg, i (ich) ha d Bock gschickt, un dü hesch sie nit gfunde.

38,24 Nohch dräi Monet wird Juda vurote(agsait,aditet): Di Schwiegadochta Tamar het Hurarai triebe; un lueg, sie isch dvu schwanga wore. Juda sait: Fihrt sie üsä, daß sie vubrennt wird. 38,25 Un als ma sie nüsgfihrt het, schickt sie zue ihrem Schwiegavada un sait: Vu däm Ma bi i (ich) schwanga, däm des ghärt . Un sie sait: Erkennsch dü au, wäm des Siegel un de Schnur un der Bengel(Schtäckä) ghäre? 38,26 Juda erkennt`s un sait: Sie isch Grechter als i (ich); denn i (ich) ha sie minem Bue (Suhn) Schela nit ge. Doch wohnt da (er) ihr nimmi bai.

38,27 Un als sie uf d Welt bringe soll, wäre Zwillinge in ihrem Lyb (Ranze) gfunde. 38,28 Un als sie gebar, doet sich ä Hand üsä. Do nimmt de Wehmuetter ä rote Fade un bindet nen drum un sait: Der isch zerscht rüskumme. 38,29 Als aba dr sini Hand wida inäzoge het, kummt si Brueda üsä, un sie sait: Wurum hesch dü wägä dir dän Riß grisse? Un ma het nen (a) (b) Perez gheiße. 38,30 Dnohch kummt si Brueda üsä, dr d rote Fade um sini Hand het. Un ma het nen Serach gheiße.

S 39. Kapitel

Josef im Huus vum Potifar

39,1 Josef wird nab nohch Ägypte gfihrt, un Potifar, ä ägyptische Ma, vum Pharao d Kämmera un Oberschte dr Lybwache, kauft nen vu d Ismaeliter, de nen nabbrocht hän. (a) 39,2 Un dr HERR war mit Josef, so (a) daß sa ä Ma wird, däm älles glickt. Un na (er) war im Huus vu sinem Herrn, vum Ägypta. 39,3 Un si Herr sieht, daß dr HERR mit nem war; denn älles, was sa(er) doet, des het dr HERR in sinere Hand glinge lo, 39,4 so daß sa Gnade findet vor sinem Herrn un si Diena wird. Der het nen iba si Huus gsetzt; un älles, was sa het, git da unda sini Händ (Pfode). 39,5 Un vu der Ziit a, do na (er) nen iba si Huus un alli sini Sache bschtimmt het, (a) segnet dr HERR vum Ägypta s Huus wägem Josef, un s war luta Sege des HERRN in ällem, was sa(er) het, d Heim un uf fem Feld. 39,6 Drum het da älles unda Josef sini Händ (Pfode) ge, was sa(er) het, un kimmert sich, do na (er) nen het, um nigs üßa um des, was sa (a) ißt un trinkt. Un Josef war schen vu Gschtalt un het ä scheni Visasch (schenes Gsicht).

39,7 Un s isch dnohch gschehe (bassiert) , daß vu sinem Herrn s Wieb ihri Aug uf Josef wirft un sait: Leg di zue ma (mir)! 39,8 Na (Er) will nit un sait zue nare: Lueg, mi Herr kimmert sich, do na (er) mich het, um nigs, was im Huus isch, un älles, was sa het, des het da unda mini Händ (Pfode) ge; 39,9 er isch in däm Huus nit greßa als i (ich), un na (er) het ma (mir) nigs nit ge üßa dir, wel dü si Wieb bisch. We soll i (ich) denn etze ä solch großes Ding doe un gege Gott sindige? 39,10 Un sie drängt Josef mit däne Wort jede Dag. Aba na (er) ghorcht ihr nit, daß sa sich zue nare legt un bi ihr wär.

39,11 S isch gschehe (bassiert) amä Dag, daß Josef in`s Huus goht, sini Arbet z doe, un kei Mensch vum Gsindel vum Huus war däbi. 39,12 Un sie erwischt nen bi sinem Häß(Kleid) un sait: Leg di zue ma (mir)! Aba na (er) het des Häß(Kleid) in ihra Hand glo un haut ab un lauft zuem Hüs üsä. 39,13 Als sie etze luegt, daß sa si Häß(Kleid) in ihra Hand glo het un ab üsä isch, 39,14 reft sie des Gsindel vu ihrem Huus un sait zue nene: Luege, er het uns der hebräische Ma herbrocht, daß der si Muetwille mit uns trib. DEr kummt zue ma ri un wott sich zue ma lege; aba i (ich) ref mit luta Schtimm. 39,15 Un als sa ghärt het, daß i (ich) ä Gschrei (Geblär) mach un ref, do het da sini Häß(Kleid) bi ma (mir) glo un isch ab un lauft üsä. 39,16 Un sie legt sini Kleida näbe sich, bis si Herr heimkume isch, 39,17 un het zue nem ebede Wort gsait un sait: Der hebräische Knecht, den dü uns herbrocht hesch, kummt zue ma (mir) ri un wott si Muetwille mit ma (mir) triebä. 39,18 Als i (ich) aba ä Gschrei (Geblär) mach un ref, do het da si Häß(Kleid) bi ma (mir) glo un isch ab nüs.

Josef im Gfängnis (Loch)

39,19 Als si Herr des vu sinem Wieb ghärt het, des sie nem gsait het un sait: So het di Knecht an ma (mir) doe, wird da sehr (s�lli) zornig (bes). 39,20 Do nimmt nen si Herr un wirft nen ins Gfängnis (Loch), in däm vum Kenig Gfangeni ware. Un na (er) lit do im Gfängnis (Loch). 39,21 Aba dr HERR war mit nem un lost nen im Herz vum Gfängniswärta Gnade finde, 39,22 so daß sa nem alli Gfangeni im Gfängnis (Loch) unda sini Händ (Pfode) git un älles, was dert gschehe (bassiert), durch nen bassiere mueß. 39,23 Der Amtma iba des Gfängnis (Loch) kimmert sich um nigs; denn dr HERR war mit Josef, un was sa doet, dzue git dr HERR Gliick.

S 40. Kapitel

Josef legt zwei Gfangene ihri Traim üs

40,1 Un s isch dnohch gschehe (bassiert) , daß sich dr Mundschenk vum Kenig vu Ägypte un dr Beck vusindigt hän an ihrem Herrn, däm Kenig vu Ägypte. 40,2 Un dr Pharao wird zornig iba sini beide Kämmera, gege d Obaschte iba de Üsschenka un gege d Obaschte iba de Becka, 40,3 un het sie vum Amtma ins Gfängnis (Loch) werfe lo, wo Josef gfange lit. 40,4 Un dr Amtma git ne Josef, daß sa (er) ne dene. Un sie hocke etlichi Ziit im Gfängnis (Loch).

40,5 Un s traimt ne beide, däm Schenk un däm Beck vum Kenig vu Ägypte, in eina Nacht jedäm ä eigene Träum, un jeda Träum het sini Beditig. 40,6 Als etze am Morge Josef zue nene inekumme isch un sieht, daß sie truurig ware, 40,7 het da sie gfrogt un gsait: Wurum sin ihr hiit so truurig? 40,8 Do sage sie: S het uns traimt, un ma (mir) hän nemads, der`s uns üslegt. Josef sait: Üslege schtod Gott zue; doch vuzehle ma(mir)'s.

40,9 Do vuzehlt dr oberschte Schenk si Träum un sait zue Josef: Mir het traimt, daß ä Wischtock vor ma (mir) wär, 40,10 der het dräi Räbä, un na (er) war gren, isch gwachse un het bleht, un sini Triebel ware rief. 40,11 Un i (ich) ha d Becha vum Pharao in minare Hand un nimm de Bäre un vudruckt sie in d Becha un gib d Becha däm Pharao in d Hand. 40,12 Josef sait zue nem: Des Beditets: Drei Räbä sin dräi Däg. 40,13 Nohch dräi Däg wird dr Pharao di Schädel ufhebe un di wida in di Amt isetzä, daß dü nem d Becha in Hand gibsch we vormols, wo dü si Schenk warsch. 40,14 Aba denk an mi, wenn dir's guetgoht, un doe Barmherzigkeit a ma (mir), daß dü däm Pharao vu ma (mir) saisch un mi so üs däm Huus bringsch. 40,15 Denn (a) i (ich) bi üs däm Land dr Hebräer heimlich gschtohle worde; un au do hab i (ich) nigs doe, weswege sie mich ins Gfängnis (Loch) gworfe hän.

40,16 Als dr oberschte Beck sieht, daß de Beditig guet war, sait da (er) zue Josef: Mir het`s au traimt, i (ich) ha dräi Kerb mit fienem (fäinem) Backwerk uf minem Schädel trage40,17 un im oberschte Kratte (Zeine) allaläi Backenes fir d Pharao, un de Vegel fräße üs däm Kratte (Zeine) uf minem Schädel. 40,18 Josef git zantwort un sait: Des Beditets: Drei Kerb sin dräi Däg. 40,19 Un nohch dräi Däg wird dr Pharao di Schädel ufhebe un di an d Galge hänge, un de Vegel wäre di Fleisch vu dir frässä.

40,20 Un s isch gschehe (bassiert) am dritte Dag, do fiirt dr Pharao si Geburtstag. Un na (er) macht ä Feschtmohl fir alli sini Große un hebt d Schädel vum oberschte Schenk un d Schädel vum oberschte Beck unda sinene Große uf40,21 d oberschte Schenk wida in si Amt, daß sa (er) d Becha in d Hand vum Pharao git, 40,22 aba d oberschte Beck het da (er) ufhänge lo, we nene Josef hiditet het. 40,23 Aba dr oberschte Schenk het nimmi an Josef denkt, sundern het nen vugässä.

S 41. Kapitel

D Pharao weiß ni mi wieda

41,1 Un nohch zwei Johr het dr Pharao ä Träum, er stünd am Nil 41,2 un sieht üs däm Wassa schtiege siebä scheni, fetti Keh; de goht uf dr Weid im Grase. 41,3 Nohch däne sieht da anderi siebä Keh üs sem Wassa ufschtiege; de ware häßlich un maga un kumme näbe de Keh am Ufa vum Nil. 41,4 Un de häßliche un magare fräße de siebä schene, fette Keh uf. Do wacht dr Pharao uf.

41,5 Un na (er) schloft wida i, un nem träumt abamols, un na (er) sieht, daß siebä Ähre üs nem Halm wachse, voll un dick. 41,6 Dnohch sieht da siebä dinni Ähre ufgoh, de ware vum Oschtwind vubrennt. 41,7 Un de siebä magare Ähre vuschlinge de siebä dicke un volle Ähre. Do wacht dr Pharao uf un het gmerkt, daß ses ä Träum war. 41,8 Un als ses Morge wird, war si Geischt truurig, un na (er) schickt üs un het (a) alli Wahrsaga in Ägypte ruefä lo un alli Arte un vuzehlt ne sini Traim. Aba do war keina, der sie däm Pharao ditte ka.

41,9 Do schwätzt dr oberschte Schenk zuem Pharao un sait: I (Ich) mueß hiit an mini Sinde denke: 41,10 Als dr Pharao zornig war iba sini Knecht un mich mit däm oberschte Beck ins Gfängnis (Loch) lege lo het, 41,11 do traimt uns beide in einare Nacht jedäm si Träum, däm si Beditig fir uns wichtig wa. 41,12 Do war bi uns ä hebräisches Bebli, vum Amtma d Knecht, däm vuzehle ma(mir)'s. Un na (er) ditet uns unseri Traim, jedäm nohch sinem Träum. 41,13 Un we na (er)`s uns ditet, so isch's kumme; denn i (ich) bi wida in mi Amt bschtimmt wore, aba sella wird ufghängt.

Josef ditet de Traim vum Pharao

41,14 Do schickt dr Pharao hi un losst Josef ruefä, un sie len nen schnell üs däm Gfängnis (Loch). Un na (er) losst den sich schere un zeht anderi Kleida a un kummt inä zuem Pharao. 41,15 Do sait dr Pharao zue nem: I (Ich) ha ä Träum ka, un s isch nemads, der nen ditte ka. I (Ich) ha aba vu dir sage härä, wenn dü ä Träum hersch, so kasch dü nen ditte. 41,16 Josef git zantwort däm Pharao un sait: (a) Des schtoht nit bi ma (mir); Gott wird jedoch däm Pharao Guetes vuzehle. 41,17 Dr Pharao sait zue Josef: Mir traimt, i (ich) schtand am Ufa vum Nil 41,18 un luegt üs däm Wassa schtiege siebä scheni, fette Keh; de goht uf dr Weid im Gras. 41,19 Un nohch dene sieh i (ich) anderi siebä dirri, sehr (s�lli) häßlichi un mageri Keh rufkumme. I (Ich) hab in ganz Ägypteland nit so häßlichi gsähne. 41,20 Un de siebä mageri un häßlichi Keh fräße de siebä erschte, fette Keh uf. 41,21 Un als sie de insichnigfrässä hän, het ma's ne nit a gmerkt, daß sie de gfrässä hän, un ware häßlich we zvor. Do bin i (ich) ufgwacht. 41,22 Un i (ich) sieh abamols in minem Träum siebä Ähre uf nem Halm wachse, voll un dick. 41,23 Dnohch goht siebä dirri Ähre uf, dinn un vubrennt. 41,24 Un de siebä dinni Ähre vuschlingte de siebä dicke Ähre. Un i (ich) ha`s d Wahrsaga gsait, aba de kenne's ma (mir) nit ditte.

41,25 Josef git zantwort däm Pharao: Beidi Traim vum Pharao bediite des gliche. Gott vuzehlt däm Pharao, was sa(er) vorhet. 41,26 Di siebä schene Keh sin siebä Johr, un de siebä guete Ähre sin deselbe siebä Johr. S isch ei un sella Träum. 41,27 De siebä magere un häßliche Keh, de nohch däne ufgschtiege sin, des sin siebä Johr, un de siebä magere un vubrennte Ähre sin siebä Johr Hunga. 41,28 Des meine i (ich), wenn i (ich) gsait ha zuem Pharao, daß Gott däm Pharao zeigt, was sa(er) vorhet. 41,29 Lueg, siebä richi Johr wäre kumme im ganze Ägypterland. 41,30 Un nohch dene wäre siebä Johr Hunga kumme, so daß ma vugässä wird alles Massige (Fülle) in Ägypteland. Un dr Hunga wird des Land vuzehre, 41,31 daß ma nigs wisse wird vu dr Massig(Fülle) im Land vor dr Hungasnot, de dnohch kummt; denn sie wird sehr (s�lli) schwer si. 41,32 Daß des aba däm Pharao zweimol traimt het, bediitet, daß Gott des gwiß un schnell doe wird.

41,33 Etze soll dr Pharao nohch nem schlaue un waise Ma luegä, den na iba Ägypteland setzt (hock), 41,34 un sorgt dfir, daß sa (er) Amtlit isetzt im Land un nihmt d Fünfte in Ägypteland in däne siebä Johr 41,35 un lass sie sammle d ganze Ertrag vu d guete Johr, de kumme wäre, daß sie Korn ufschitte in d Kornhiisa vum Pharao zuem Vorrot in d Schtädt un sie vuwahre, 41,36 dmit fir Ässä gsorgt isch fir des Land in d siebä Johr vum Hunga, de iba Ägypteland kumme wird, un des Land nit vor Hunga vugoht.

Josef wird d Schtellvutreta vum Pharao

41,37 Des Wort gfallt däm Pharao un alle sinene Große guet. (a) 41,38 Un dr Pharao sait zue sinene Große: We kennte ma (mir) ä Ma finde, in däm der Geischt Gottes isch we in däm? 41,39 Un na (er) sait zue Josef: Wel dir Gott des alles kundgmacht het, isch keina so vuschtändig un wies(weise) we dü. 41,40 Dü sollsch iba mi Huus si, un dinem Wort soll all mi Volk hörig si; ällei um d kenigliche Thron will i (ich) hecha si als dü. (a) 41,41 Un wida sait dr Pharao zue Josef: Lueg, i (ich) ha di iba ganz Ägypteland bschtimmt. (a) 41,42 Un na (er) (a) doet si Ring vu sinere Hand un git nen Josef an sini Hand un kleidet nen mit koschtbara Lienwand un legt nem ä (b) goldeni Kette um si Hals 41,43 un het nen uf sinem zweite Kärre fahre loun het vor nem her üsruefe lo: Der isch vum Land Vada (Babbe)! Un het sich anekockt nen iba`s ganze Ägypteland. (a) 41,44 Un dr Pharao sait zue Josef: I (Ich) bi dr Pharao, aba ohni di Wille soll nemads sini Hand odr si Fueß rege in ganz Ägypteland. 41,45 Un na (er) het nen Zafenat-Paneach gheiße un git nem als Wieb Asenat, de Dochta Potiferas, vum Priester zue On. 41,46 Un Josef war driißig Johr alt, als sa(er) vor rem Pharao schtoht, däm Kenig vu Ägypte. Un na (er) goht wäg vum Pharao un zeht durch`s ganze Ägypteland.

Josef vorsorgid fir Ägypte. Sini Buebä (Sühn)

41,47 Un des Land trait in d siebä guete Johr Massig(d Fülle). 41,48 Un Josef sammlet de ganzi Ernte vu d siebä Johr, do Ibafluß im Land Ägypte war, un doet sie in de Schtädt. Was an Korn (Getreide) uf däm Feld rings um jedi Schtadt gwachse isch, des doet da (er) ni. 41,49 So schittet Josef des Korn (Getreide) uf, ganz viel we Sand am Meer, so daß sa (er) ufghert het z zehle; denn ma ka s nit zehle.

41,50 Un Josef wäre zwei Buebä (Sühn) uf d Welt brocht , bvor de Hungasziit kummt; de gebar nem Asenat, de Dochta Potiferas, vum Priesters zue On. 41,51 Un na (er) het d erschte Manasse gheiße; denn Gott, sait da (er), het mi vugässä losse all mi Ungliick un mi ganzes Vadahuus. 41,52 D andere het da (er) Ephraim gheiße; denn Gott, sait da (er), het mi wachse losse in däm Land vu minem Elend.

41,53 Als etze de siebä guete Johr um ware im Land Ägypte, 41,54 do fange de siebä Hungasjohr z kumme, we Josef gsait het. Un s ward ä Hungasnot in alle Lända, aba in ganz Ägypteland war Brot. 41,55 Als etze ganz Ägypteland au Hunga glitte het, brellt des Volk zuem Pharao um Brot. Aba dr Pharao sait zue alle Ägypta: Gehn hi zue Josef; was der äich sait, des den. 41,56 Als etze im ganze Land Hungasnot war, doet Josef alli Kornhiisa uf un vukauft d Ägypta Korn; denn dr Hunga ward je länga je greßa im Land. 41,57 Un alli Welt kummt nohch Ägypte, um bi Josef z kaufe; denn dr Hunga war groß in alle Lända.

S 42. Kapitel

Josefs Breda kumme nohch Ägypte

42,1 Als aba Jakob sieht, daß Korn (Getreide) in Ägypte z ha wär, sait da (er) zue sinene Sehn: Was luege ihr äich lang a? 42,2 Lueg, i (ich) ha ghärt, s isch in Ägypte Korn (Getreide) z ha; zeht nab un kaufe uns Korn (Getreide), daß ma (mir) läbä un nit schterbe. 42,3 Do ziehe nab zehn Breda vu Josef, um in Ägypte Korn (Getreide) z kaufe. 42,4 Aba d Benjamin, Josef si Brueda, het Jakob nit mit sinene Breda zeh lo; denn na (er) sait: S kennt nem ä Unfall gschäh.

42,5 So kumme de Buebä (Sühn) Israels, Korn (Getreide) z kaufe, samt andere, de mit ne ziehe; denn s war au im Land Kanaan Hungasnot.

D Breda erkenne Josef nit

42,6 Aba Josef war dr Regent im Land un vukauft Korn (Getreide) allem Volk im Land. Als etze sini Breda kumme, flege sie vor nem(rem) ane uf d Bode. 42,7 Un na (er) luegt sie a un erkennt sie, aba na (er) schtellt sich fremd gege sie un schwätzt härt mit ne un sait zue nene: Woher kumme ihr? Sie sage: Üs däm Land Kanaan, Korn (Getreide) z kaufe. 42,8 Aba wewohl la (er) sie erkennt, erkenne sie nen doch nit. 42,9 Un Josef het an de (a) Traim denkt, de na (er) vu nene traimt het, un sait zue nene: Ihr sin Kundschafta un sin kumme z luege, wo des Land uff isch. 42,10 Do sage sie nem: Nei, mi Herr! dini Knecht sin kumme, Korn (Getreide) z kaufe. 42,11 Mir sin alles Buebä (Sühn) vu einem Ma; ma (mir) sin redlich(ehrlich), un dini Knecht sin ne Kundschafta gsi. 42,12 Na (Er) sait zue nene: Nei, sundern ihr sin kumme z luege, wo des Land uff isch. 42,13 Do sage sie nem: Mir, dini Knecht, sin zwöelf Breda, Buebä (Sühn) vu einem Ma im Land Kanaan, un dr jingschte isch nohch bi unsrem Vada (Babbe), aba eina isch nimmi do. 42,14 Josef sait zue nene: S isch, we i (ich) äich gsait ha: Kundschafta sin ihr. 42,15 Dodra will i (ich) äich prefä: So we dr Pharao läbt: ihr solle nit vu do wägkumme, s kummt denn aicha jingschte Brueda her! 42,16 Schike eina vu äich hi, der aiar Brueda holt, ihr aba solle gfange si. Dodra will i (ich) prefä äira Gschwätz, ob ihr mit d Wohret umgehn. Andafalls - so we dr Pharao läbt! - sin ihr Kundschafta! 42,17 Un na (er) het sie zsämme in Gewahrsam lege lo dräi Däg lang. (a)

42,18 Am dritte Dag aba sait da (er) zue nene: Wen ihr läbä, so den etze des, denn i (ich) fircht Gott: 42,19 Sin ihr redlich, so len eina vu äich Breda bunde liege in äirem Gfängnis (Loch); ihr aba zeht hi un bringe heim, was ihr kauft hän fir d Hunga. 42,20 Un bringe airen jingschte Brueda zue ma (mir), so will i (ich) äirem Wort glaube, so daß ihr nit schterbe mehn. Un sie goht druf i.

42,21 Sie sage aba undaänanda: Des hän ma (mir) an unsarem Brueda vuschuldet! Denn ma (mir) hän de Angscht vu sinere Seele gsäh, als sa(er) uns angfleht het, un ma (mir) hän nen nit erhert; drum kummt etze de Trebsal iba uns. (a) 42,22 Ruben git zantwort un sait ne: ha ich's äich nit gsait, als i (ich) gsait ha: (a) Vusindige äich nit an däm Bebli, doch ihr wellet nit härä? Etze wird si Bluet gforderet. 42,23 Sie wiße aba nit, daß ses Josef vuschtande het; denn na (er) schwätzt mit ne durch ä Dolmetscher. 42,24 Un na (er) drillt sich vu nene um un hiilt. Als sa(er) sich etze wida zue nene drillt un mit ne schwätzt, nimmt da (er) üs ihra Middi d Simeon un het nen binde lo vor ihre Auge. 42,25 Un Josef git Bifehl, ihri Säck mit Korn (Getreide) z fille un nene ihr Geld widazge, jedäm in si Sack, dzue au Ässä uf d Wäg; un so doet ma ne. 42,26 Un sie lade ihri War uf ihri Esel un ziehe vu danne.

D Breda kumme bsorgt heim

42,27 Als aba eina si Sack ufgmacht het, daß sa (er) sinem Esel Fuetta git in dr Herberg, sieht da (er) si Geld, des obe im Sack lit, 42,28 un sait zue sinene Breda: Mi Geld isch wida do, luege, in minem Sack isch`s! Do flegt ne ihr Herz in d hose, un sie luege änanda erschrocke a un sage: Wurum het Gott uns des adoe?

42,29 Als sie etze heimkumme zue ihrem Vada (Babbe) Jakob ins Land Kanaan, vuzehle sie nem alles, was ne begegnet war, un sage: 42,30 Der Ma, der im Land Herr isch, schwätzt härt mit uns un hebet (haltet) uns fir Kundschafta. 42,31 Un ma (mir) sage nem: Mir sin redlich un ne Kundschafta gsi, 42,32 sundern zwöelf Breda, unsares Vada (Babbe) Buebä (Sühn); eina isch nimmi do, un dr jingschte isch nohch bi unserm Vada (Babbe) im Land Kanaan. 42,33 Do sait dr Herr im Land zue uns: Dodra will i (ich) merke, ob ihr redlich sin: (a) eina vu äich Breda len bi ma (mir) un riße fir aicha Huus, soviel ihr bruuche, un zeht hi 42,34 un hole airen jingschte Brueda zue ma (mir), so merk i (ich), daß ihr nit Kundschafta, sundern redlich sin; dann (dnoh) will i (ich) äich au aiar Brueda widage, un ihr mege im Land Handel triebä. 42,35 Un als sie de Säck üsgschittelt hän, finde jeda si Baitel Geld in sinem Sack. Un als sie sähn, daß ses de Baitel mit ihrem Geld ware, vuschrekä sie samt ihrem Vada (Babbe).

42,36 Do sait Jakob, ihr Vada (Babbe), zue nene: Ihr braubt mich mine Kinda! Josef isch nimmi do, Simeon isch nimmi do, Benjamin wen ihr au wägnähme; s goht ällei iba mi. 42,37 Ruben git zantwort sinem Vada (Babbe) un sait: Wenn i (ich) nen dir nit widabring, so bring mini zwei Buebä (Sühn) um. Gib nen nur in mi Hand, i (ich) will nen dir widabringe. 42,38 Na (Er) sait: Mi Bue (Suhn) soll nit mit äich nabzeh; denn si Brueda isch tot, un na (er) isch ällei ibrigbliebe. Wenn nem ä Unfall uf däm Wäg trifft, wenn ihr reise, däte ihr mini graue Hoor mit Herzeleid zue d Tode abe bringe.

S 43. Kapitel

Jakob losst Benjamin mitgoh

43,1 D Hungasnot aba druckt des Land. 43,2 Un als alles gässä(vuzehrt) war, was sie an Korn (Getreide) üs Ägypte brocht hän, sait ihr Vada (Babbe) zue nene: Zehn wida hi un kaufe uns ä weng Korn (Getreide). 43,3 Do git nem Juda zantwort un sait: Der Ma het uns des härt igschärft un gsait: Ihr den mi Gsicht(Visasch) nit säh, s isch denn aicha Brueda bi äich. (a) 43,4 Willsch dü etze unsa Brueda mit uns schicke, so wen ma (mir) nabzeh un dir z ässä kaufe. 43,5 Willsch dü nen aba nit schicke, so ziehe ma (mir) nit nab. Denn der Ma het zue uns gsait: Ihr den mi Gsicht(Visasch) nit säh, aicha Brueda isch denn mit äich. 43,6 Israel sait: Wurum hän ihr so schlecht an ma (mir) doe, daß ihr däm Ma gsait hän, daß ihr noh ä Brueda hän? 43,7 Do sage sie: Der Ma het so gnau gfrogt nohch uns un unsera Vuwandtschaft un gsait: Lebt aicha Vada (Babbe) noh? Hän ihr au noh ä Brueda? Do antwortete ma (mir) nem, we na (er) uns gfrogt het. We kenne ma (mir) wisse, daß sa (er) sage wird: Hole aicha Brueda mit rab? (a)

43,8 Do sait Juda zue Israel, sinem Vada (Babbe): Loß des Bebli mit ma (mir) zeh, daß ma (mir) uns ufmache un reise un läbä un nit schterbe, ma (mir) un dü un unseri Kinda. 43,9 I (Ich) will Bürge fir nen si; vu minere Händ (Pfode) sollsch dü nen fordare. Wenn i (ich) nen dir nit widabring un vor dini Auge schtell, so will i (ich) mi Läbä lang de Schuld trage(schleipfe). 43,10 Denn wenn ma (mir) nit zegeret hättä, wäre ma (mir) wohl scho zweimol widakumme. 43,11 Do sait Israel, ihr Vada (Babbe), zue nene: Wenn`s denn so isch, wohlan so den's un nähme vum Land di beschte Fricht in äiri Säck un bringe däm Ma (a) Gschenkli nab, ä weng Balsam un Honig, Harz un Myrrhe, Nüss un Mandle. 43,12 Nähme au anderes Geld mit äich, un (a) des Geld, des ihr obedruf in äire Säck widagregt hän, bringe na au wida hi. Vielliecht isch ä Irrtum do bassiere. 43,13 Dozue goht aicha Brueda mit, mache äich uf un goht wida zuem Ma. 43,14 Aba dr allmächtige Gott gib äich Barmherzigkeit vor rem Ma, daß sa (er) mit äich zeh losst airen anderen Brueda un Benjamin. I (Ich) aba mueß si we eina, der (a) um sini Kinda ganz un gar bschtohle isch.

Josef macht sinene Breda ä große Empfang

43,15 Do nähmä sie de Gschenkli un des doppelte Geld mit sich, dzue Benjamin, mache sich uf, ziehe nohch Ägypte un kumme vor Josef. 43,16 Als Josef sie sieht mit Benjamin, sait da (er) zue sinem Huushalta: Fihr de Männa (Manne) ins Huus un schlacht un richt zue, denn sie solle z Mittag mit ma (mir) ässä. 43,17 Un der Ma doet, we nem Josef gsait het, un fihrt de Männa (Manne) in Josefs Huus.

43,18 Sie firchte sich aba, wel sie in Josefs Huus gfihrt wäre, un sage: Mir sin hergfihrt wore wägen dem Geld, des (a) ma (mir) in unsari Säck des vorige Mol widagfunde hän; ma will uf uns indringe un iba uns herflegt un uns zue Sklave mache un uns de Esel nähmä. 43,19 Drum goht sie zue Josefs Huushalta un schwätze mit nem vor dr Huusdire 43,20 un sage: Mi Herr, ma (mir) sin des vorige Mol rabzoge, Korn (Getreide) z kaufe, 43,21 un als ma (mir) in de Herberge kumme un unseri Säck ufmache, lueg, do war vu jedäm s Geld obe in sinem Sack mit vollem Gwicht. Drum hän ma(mir)'s wida mit uns brocht, 43,22 hän au anderes Geld mit uns herbrocht, um Korn (Getreide) z kaufe. Mir wisse aba nit, wer uns unsa Geld in unseri Säck gschteckt het. 43,23 Na (Er) aba sait: Wohl uf, firchtet äich nit! Aira Gott un äires Vada (Babbe) Gott het äich ä Schatz ge in äiri Säck. Aira Geld ha i (ich) gregt. Un na (er) fihrt (a) Simeon zue nene üsä 43,24 un bringt sie in Josefs Huus, git ne Wassa, daß sie ihri Feß wäsche, un git ihre Esel Fuetta. 43,25 Sie aba richte des Gschenk zue, bis Josef mittags käm; denn sie ghärt hän , daß sie dert ässä solle.

43,26 Als etze Josef ins Huus kummt, bringe sie nem des Gschenk ins Huus, des sie mitbrocht hän, un flege vor rem ane uf d Bode. 43,27 Na (Er) aba greßt sie fründlig un sait: Goht`s äirem alte Vada (Babbe) guet, vu däm ihr ma (mir) gsait hän? Läbt(Lebt) da noh? 43,28 Do sage sie: S goht dinem Knecht, unserm Vada (Babbe), guet, un na (er) läbt noh. Un sie (a) vuneige sich un flege vor rem ane. 43,29 Un na (er) hebt sini Auge uf un sieht si Brueda Benjamin, vu sinere Muetter, un sait: Isch des aicha jingschte Brueda, vu dem ihr ma (mir) gsait hän? Un sait wida: Gott isch dir gnädig, mi Bue (Suhn)! 43,30 Un Josef rennt üsä; denn si Herz got üs zue sinem Brueda, un na (er) suecht, wo na (er) hiile kennt, un goht in sini Kamma un hiilt dert. 43,31 Un als sa(er) si Gsicht(Visasch) gwäsche het, goht da (er) üsä un hebet (haltet) sich un sait: Legt des Ässä uf! 43,32 Un ma trait nem bsunders uf un (a) däne au bsunders un d Ägypta, de mit nem ässä, au bsunders. Denn de Ägypta derfe nit ässä mit d Hebräer; denn s isch ä (b) (c) Greuel fir sie. 43,33 Un ma het sich anekockt Josef gegeiba, d Erschtgiborene nohch sinere Erschtgiburt un d Jingschte. Todribar vuwundrete sie sich undaänanda. 43,34 Un ma trait ne Ässä uf vu sinem Disch, aba Benjamin gregt fünfmol me als di andere. Un sie trinke un wäre frehlich mit nem.

S 44. Kapitel

Josef schtellt sini Breda uf d Prob

44,1 Un Josef bifihlt sinem Huushalta un sait: Massig(Fülle) d Männa (Manne) ihri Säck mit Korn (Getreide) zfille, soviel sie fortbringe, un leg jedäm si Geld obe in si Sack. 44,2 Un mi silberne Becha leg obe im Jingschte si Sack mit däm Geld fir des Korn (Getreide). Der doet, we nem Josef gsait het.

44,3 Am Morge, als ses hell war len sie de Männa (Manne) zeh mit ihre Esel. 44,4 Als sie aba zue d Schtadt unsä ware un noh nit wiet kumme sin, sait Josef zue sinem Huushalta: Loss, jag d Männa (Manne) nohch, un wenn dü sie ereilt hesch, so sag zue nene: Wurum hän ihr Guetes mit Besem zruck ge? 44,5 Wurum hän ihr d silberne Becha gschtohle? Isch des nit der, üs däm mi Herr trinkt un üs däm ma (er) wahrsait? Ihr hän schlecht doe. 44,6 Un als sa(er) sie igholt het, schwätzt da (er) mit nene de Wort. 44,7 Do sage sie nem: Wurum schwätzt mi Herr solchi Wort? S isch wiet vu dine Knecht, des zue doe. 44,8 Lueg, (a) des Geld, des ma (mir) gfunde hän obe in unsari Säck, hän ma (mir) widabrocht zue dir üs däm Land Kanaan. We solle ma (mir) do üs dinem Herrn sinem Huus Silba odr Gold gschtohle ha? 44,9 Bi wäm ma (er) gfunde wird unda dine Knecht, der isch Tod; dzue wen au ma (mir) minem Herrn Sklave si. 44,10 Na (Er) sait: Jo, s isch, we ihr gsait hän. Bi wäm ma (er) gfunde wird, der isch mi Sklave, ihr aba den fräi si. 44,11 Un sie lege schnell jeda si Sack ab uf d Bode, un jeda doet si Sack uf. 44,12 Un na (er) suecht un fangt a bim Älteschte bis hi zuem Jingschte. Do findet sich d Becha in Benjamins Sack. 44,13 Do vurisse sie ihri Kleida, un jeda ladet si Esel, un sie ziehe wida in d Schtadt. 44,14 Un Juda goht mit sinene Breda in Josefs Huus, denn na (er) war noh dert. Un sie flege vor nem ane uf d Bode. 44,15 Josef aba sait zue nene: We hän ihr des doe kenne? Hän ihr nit gwißt, daß so ä Ma, we i (ich) bi, wahrsage ka? 44,16 Juda sait: Was soll i (ich) minem Herrn sage, odr we solle ma (mir) schwätze, un womit kenne ma (mir) uns guet schtellä? (a) Gott het de Missetat dinere Knecht gfunde. Lueg, ma (mir) un der, bi däm d Becha gfunde isch, sin minem Herrn Sklave. 44,17 Na (Er) aba sait: Des isch wiet vu ma (mir), des z doe! Der, bi däm dr Becha gfunde isch, soll mi Sklave si; ihr aba ziehe nuf mit Friide zue äirem Vada (Babbe).

Juda setzt sich fir si Brueda i

44,18 Do kummt Juda zue nem un sait: Mi Herr, loß di Knecht ä Wort schwätze vor d Ohre vu minem Herrn, un di Zorn (Wuet) entbrenn nit iba di Knecht, denn dü bisch we dr Pharao. 44,19 Mi Herr het gfrogt sini Knecht un gsait: Hän ihr noh ä Vada (Babbe) odr Brueda? 44,20 Do antwortete ma (mir): Mir hän ä Vada (Babbe), der isch alt, un ä junges Bebli, in sinem Altr, un si Brueda isch tot, un na (er) isch ällei ibrigbliebe vu sinere Muetter, un si Vada (Babbe) het nen leb(lieb). 44,21 Do saisch dü zue dine Knecht: Hole nen rab zue ma (mir), i (ich) will nem Gnade erwiese. 44,22 Mir aba antwortete minem Herrn: Des Bebli ka si Vada (Babbe) nit vulo; wenn na (er) nen vuloßt, wird da schterbe. 44,23 Do (a) (b) saisch dü zue dine Knecht: Wenn aicha jingschte Brueda nit mit äich herkummt, solle ihr mi Gsicht(Visasch) nimmi säh. 44,24 Do ziehe ma (mir) nuf zue dinem Knecht, minem Vada (Babbe), un sage nem vu minem Herrn. 44,25 Do sait unsa Vada (Babbe): Zehn wida hi un kaufe uns ä weng Korn (Getreide). 44,26 Mir aba sage: Mir kenne nit nabzeh; nur wenn unsa jingschte Brueda mit uns isch, wen ma (mir) nabzeh; denn ma (mir) derfe vum Ma d Visasch (s Gsicht) nit säh, wenn unsa jingschte Brueda nit mit uns isch. 44,27 Do sait di Knecht, mi Vada (Babbe), zue uns: Ihr wißt, daß ma (mir) mi Wieb zwei Buebä (Sühn) uf d Welt brocht het; 44,28 eina goht vu ma (mir), un (a) i (ich) mueß ma (mir) sage: Na (Er) isch vurisse. Un i (ich) hab nen nit gsähne bisher. 44,29 Wen (a) ihr dän au vu ma (mir) nähmä un widafahrt nem ä Unfall, so den ihr mini graue Hoor mit Kumma abe zue d Tode bringe. 44,30 Etze, wenn i (ich) heimkumm zue dinem Knecht, minem Vada (Babbe), un des Bebli wär nit mit uns, an däm ma (er) mit ganza Seele hängt, 44,31 so wird's bassiere, daß sa (er) schtirbt, wenn na (er) sieht, daß des Bebli nit do isch. So däte ma (mir), dini Knecht, de graue Hoor vu dinem Knecht, unsarem Vada (Babbe), mit Herzeleid abe zue d Tode bringe. 44,32 Denn i (ich), di Knecht, (a) bi Bürge wore fir des Bebli vor minem Vada (Babbe) un ha gsait: Bring i (ich) nen dir nit wida, so will i (ich) mi Läbä lang de Schuld trage(schleipfe). 44,33 Drum loß di Knecht do bliebe an Schtatt vum Bebli als Sklave vu minem Herrn un des Bebli mit sinene Breda nufzeh. 44,34 Denn we soll i (ich) nufzeh zue minem Vada (Babbe), wenn des Bebli nit mit ma (mir) isch? I (Ich) kennt d Kumma nit aluege, der iba mi Vada (Babbe) kumme wird.

S 45. Kapitel

Josef git sich sinene Breda z erkenne

45,1 Do ka Josef nit länga sich zruckhebe vor allene, de um nen rum gschtande sin, un na (er) reft: Len alli vu ma (mir) nusgoh! Un`s schtoht kei Mensch bi nem, als sich Josef sinene Breda z erkenne git. 45,2 Un na (er) hiilt lut, daß ses de Ägypta un des Huus vum Pharao härä, 45,3 un sait zue sinene Breda: I (Ich) bi Josef. Lebt mi Vada (Babbe) noh? Un sini Breda kenne nem nigs sage, so vuschrekä sie vor sinem Gsicht(siner Visasch).

45,4 Na (Er) aba sait zue sinene Breda: Kumme doch her zue ma (mir)! Un sie kumme zue nem. Un na (er) sait: I (Ich) bi Josef, aicha Brueda, (a) den ihr nohch Ägypte vukauft hän. 45,5 Un etze sin nit truurig un denke nit, daß sa zorne mehn, daß ihr mich dona vukauft hän; denn wägä (a) äirem Läbä het mi Gott vor äich hergschickt. 45,6 Denn`s sin etze zwei Johr, daß d Hungasnot im Land isch, un sin noh fünf Johr, daß nit Pflöge nohch Ernte si wird. 45,7 Aba Gott het mich vor äich hergschickt, daß sa (er) äich ibriglosst uf d Erde un äich am Läbä losst fir ne großi Rettig. 45,8 Un etze, ihr hän mi nit hergschickt, sundern Gott; der het mi däm Pharao zuem Vada (Babbe) bschtimmt un zuem Herrn iba si ganzes Huus un zuem Herrscha iba ganz Ägypteland. (a) 45,9 Schicke äich(Etze gschwint) un ziehe nuf zue minem Vada (Babbe) un sage nem: Des losst dir Josef, di Bue (Suhn), sage: Gott het mi zuem Herrn iba ganz Ägypte bschtimmt; kumm rab zue ma (mir), vuwill (säume) nit! 45,10 Dü sollsch im Land Goschen huuse un nooch bi ma (mir) si, dü un dini Kinda un dini Kindeskinda, di Kleivieh un`s Großvieh un alles, was dü hesch. 45,11 I (Ich) will di dert vusorge, denn`s sin noh fünf Johr Hungasnot, dmit dü nit vuarmsch mit dinem Huus un allem, was dü hesch. 45,12 Luege, äiri Auge sähn`s un de Auge vu minem Brueda Benjamin, daß i (ich) wirglich mit äich schwätz. 45,13 Sage minem Vada (Babbe) alles mini Herrlichkeit in Ägypte un alles, was ihr gsähne hän; schicke äich un kumme rab mit minem Vada (Babbe) dona. 45,14 Un na (er) flegt sinem Brueda Benjamin um d Hals un hiilt, un Benjamin hiilt au an sinem Hals, 45,15 un na (er) schmutzt (k�sst) alli sini Breda un hiilt an ihra Bruscht. Dnohch schwätze sini Breda mit nem.

D Pharao losst Jakob nohch Ägypte bringe

45,16 Un als des Gschwätz ins Huus vum Pharao kummt, daß Josefs Breda kumme wäre, gfallt`s däm Pharao guet un alle sinene Große. 45,17 Un dr Pharao sait zue Josef: Sag dine Breda: Macht`s so: Ladet äiri Tierli (Dierli), ziehen hi! 45,18 Un wenn ihr ins Land Kanaan kumme, so bringe airen Vada (Babbe) un alli de wen un kumme zue ma (mir); i (ich) will äich des Beschte ge in Ägypteland, deß Fett vum Land solle na ässä. 45,19 Un bifihlt ne: Mache`s so: Nähme mit äich üs Ägypteland Kärre fir äiri Kinda un Wieba un hole airen Vada (Babbe) mit un kumme dohi. 45,20 Un luege airen Huusrat nit a; denn des Beschte vum ganze Land Ägypte soll äich si.

45,21 De Buebä (Sühn) Israels hän`s so gmacht. Un Josef git ne Kärre nohch rem Bifehl vum Pharao un Ässä uf d Wäg 45,22 un git ne alles, jedäm ä Feschtkleid, aba Benjamin git da (er) draihundat Silbaschtickle un fünf Feschtkleida. 45,23 Un sinem Vada (Babbe) schickt da (er) zehn Esel, mit däm Beschte üs Ägypte blade, un zehn Eselinne mit Korn (Getreide) un Brot un mit Ässä fir si Vada (Babbe) uf d Wäg. 45,24 Dmit schickt da (er) sini Breda, un sie ziehe hi. Un na (er) sait zue nene: (a) Schtritte nit uf fem Wäg!

45,25 So ziehe sie nuf vu Ägypte un kumme ins Land Kanaan zue ihrem Vada (Babbe) Jakob 45,26 un vuzehle nem un sage: Josef läbt noh un isch Herr iba ganz Ägypteland! Aba si Herz bliebt kalt, denn na (er) glaubte ne nit. 45,27 Do sage sie nem alli Wort Josef, de na (er) zue nene gsait het. Un als sa(er) de Kärre sieht, de nem Josef gschickt het, um nen z hole, wird dr Geischt Jakobs, vu ihrem Vada (Babbe), lebändig. 45,28 Un Israel sait: (a) S isch gnoe, daß mi Bue (Suhn) Josef noh läbt; i (ich) will hi un nen säh, bvor i (ich) schtirb.

S 46. Kapitel

Gott ermuetigt Jakob zuer Reis nohch Ägypte

46,1 Israel zeht hi mit allem, was sa(er) het. Un als sa(er) nohch (a) Beerscheba kummt, bringt da (er) Opfa dar däm Gott vu sinem Vada (Babbe) Isaak. 46,2 Un Gott sait zue nem in d Nacht in eina Offenbarig: Jakob, Jakob! Na (Er) sait: Do bi i (ich). 46,3 Un na (er) sait: I (Ich) bin Gott, der Gott vu dinem Vada (Babbe); fircht di nit, nohch Ägypte nabzgoh; denn (a) (b) dert will i (ich) di zuem große Volk mache. 46,4 I (Ich) will mit dir nab nohch Ägypte zeh un will di au wida ruffihre, un Josef soll dir mit sinene Händ (Pfode) de Auge zuedrucke. 46,5 Do macht sich Jakob uf vu Beerscheba. Un de Buebä (Sühn) Israels hebe Jakob, ihren Vada (Babbe), mit ihre Kinda un Wieba uf de Kärre, de dr Pharao gschickt het, um nen z hole, 46,6 un nähmä ihri Viecher un ihri Habe, de sie im Land Kanaan kauft hän, un kumme so nohch Ägypte, Jakob un si ganzes Gschlecht mit nem. 46,7 Sini Buebä (Sühn) un sini Enkel, sini Techtare un sini Enkelinne un sini ganzi Nohchkumme bringt da (er) mit sich nohch Ägypte.

Ä Lischte vu Jakobs Bagasch (Familie)

46,8 Des sin de Näme vu d Buebä (Sühn) Israel, de nohch Ägypte kumme sin: Jakob un sini Buebä (Sühn). Dr erschtgeborene Bue (Suhn) Jakobs: Ruben. 46,9 De Buebä (Sühn) Rubens: Henoch, Pallu, Hezron un Karmi. 46,10 De Buebä (Sühn) Simeons: Jemuël, Jamin, Ohad, Jachin, Zohar un Schaul, dr Bue (Suhn) vu d Kanaaniteri. 46,11 De Buebä (Sühn) Levis: Gerschon, Kehat un Merari. 46,12 De Buebä (Sühn) Judas: Na (Er), Onan, Schela, Perez un Serach. Aba Na (Er) un Onan ware gschtorbe im Land Kanaan. De Buebä (Sühn) aba vum Perez: Hezron un Hamul. (a) 46,13 De Buebä (Sühn) Issachars: Tola, Puwa, Jaschub un Schimron. 46,14 De Buebä (Sühn) Sebulons: Sered, Elon un Jachleel. 46,15 Des sin de Buebä (Sühn) vu d Lea, de sie Jakob gebar in Mesopotamien, dzue si Dochta Dina. De mache zsämme mit ihre Sehn un Techtare draiedriißig Seele.

46,16 De Buebä (Sühn) Gads: Zifjon, Haggi, Schuni, Ezbon, Eri, Arod un Areli. 46,17 De Buebä (Sühn) Assers: Jimna, Jischwa, Jischwi, Beri, dzue Serach, ihri Schweschta; un de Buebä (Sühn) Berias: Heber un Malkïl. 46,18 Des sin de Buebä (Sühn) vu d (a) Silpa, de Laban zue sinere Dochta Lea ge het, un sie gebar Jakob de sechzehn Seele.

46,19 De Buebä (Sühn) Rahels, dem Wieb Jakobs: Josef un Benjamin. 46,20 Un däm Josef den in Ägypteland uf d Welt kumme Manasse un Ephraim, de nem Asenat gebar, de Dochta Potiferas, vum Priesters zue On. (a) 46,21 De Buebä (Sühn) Benjamins: Bela, Becha, Aschbel, Gera, Naaman, Ehi, Rosch, Muppim, Huppim un Ard. 46,22 Des sin de Buebä (Sühn) vu d Rahel, de Jakob uf d Welt brocht wäre, zsämme vierzehn Seele.

46,23 D Bue (Suhn) Dans: Schuham. 46,24 De Buebä (Sühn) Naftalis: Jachzeel, Guni, Jezer un Schillem. 46,25 Des sin de Buebä (Sühn) vu d (a) Bilha, de Laban zue sinere Dochta Rahel ge het, un sie gebar Jakob de siebä Seele.

46,26 Alli Seele, de mit Jakob nohch Ägypte kumme, sini Nohchkumme - üsgnumme de Wieba vu sinene Buebä (Sühn) - sin alli zsämme sechsesächzig Seele. 46,27 De Buebä (Sühn) Josef, de in Ägypte gibore sin, ware zwei Seele; so daß alli Seele vum Huus Jakobs, de nohch Ägypte kumme, siebzig ware.

Jakob kummt mit sinere Bagasch (Familie) nohch Ägypte

46,28 Un Jakob schickt Juda vor sich her zue Josef, daß der nem (a) Goschen zeigt. Als sie in des Land Goschen kumme, 46,29 spannt Josef si Karre a un zeht nuf sinem Vada (Babbe) Israel entgege nohch Goschen. Un als sa(er) nen sieht, flegt er nem um d Hals un hiilt lang a sinem Halse. 46,30 Do sait Israel zue Josef: I (Ich) will etze gern schterbe, nohchdäm i (ich) di Gsicht(Visasch) gsähne ha, daß dü noh läbsch. (a)

46,31 Josef sait zue sinene Breda un zue sinem Vada (Babbe): I (Ich) will nufzeh un däm Pharao asage un zue nem schwätze: Mini Breda un mi Vada (Babbe) sin zue ma (mir) kumme üs däm Land Kanaan 46,32 un sie sin Viehhirte, denn`s sin Lit, de Viecher hän; ihr Kleivieh un Großvieh un alles, was sie hän, hän sie mitbrocht. 46,33 Wenn äich etze dr Pharao ruefä wird un sait: Was hän ihr glernt? 46,34 So solle na sage: Dini Knecht sin Lit, de Viecher hän, vu klei a bis etzed, ma (mir) un unseri Vädare-, dmit ihr huuse derfe im Land Goschen. Denn alli Viehhirte sin (a) d Ägypta ä Greuel.

S 47. Kapitel

Josef git däm Pharao Bricht

47,1 Do kummt Josef un sait`s däm Pharao a un sait: Mi Vada (Babbe) un mini Breda, ihr Kleivieh un Großvieh un alles, was sie hän, sin kumme üs däm Land Kanaan, un lueg, sie sin im Land Goschen. 47,2 Un na (er) nimmt vu alle sinene Breda fünf un schtellt sie vor d Pharao. 47,3 Do sait dr Pharao zue sinene Breda: Was isch aichi Arbet? Sie antworte: Dini Knecht sin (a) Viehhirte, ma (mir) un unseri Vädare. 47,4 Un sage wida zuem Pharao: Mir sin kumme, bi äich zue huuse im Land; denn dini Knecht hän kei Weide (Matte) fir uneri Viecher, so härt druckt de Hungasnot des Land Kanaan. So loß doch etze dini Knecht im Land Goschen huuse. 47,5 Dr Pharao sait zue Josef: S isch di Vada (Babbe), un s sin dini Breda, de zue dir kumme sin. 47,6 Des Land Ägypte schtoht dir frai, loß sie am beschte Platz vum Land huuse, loß sie im Land Goschen huuse, un wenn dü weisch, daß Lit unda ne sin, de tichtig sin, so schtell sie iba mini Viecher.

Jakob schtoht vor rem Pharao

47,7 Josef bringt au si Vada (Babbe) Jakob inä un schtellt nen vor d Pharao. Un Jakob segnet d Pharao. 47,8 Dr Pharao aba het Jakob gfrogt: We alt bisch dü? 47,9 Jakob sait zuem Pharao: De Ziit vu minere Wanderschaft isch hundatdriißig Johr; wenig un bese isch de Ziit vu minem Läbä un längt nit rah an de Ziit vu mine Vädare in ihra Wanderschaft. (a) 47,10 Un Jakob segnet d Pharao un goht üsä vu nem. 47,11 Aba Josef het si Vada (Babbe) un sini Breda in Ägypteland huuse lo un git ne Hab un Guet am beschte Platz vum Land, im Land Ramses, we dr Pharao bifohle het. 47,12 Un na (er) (a) vusorgt si Vada (Babbe) un sini Breda un des ganze Huus vu sinem Vada (Babbe) mit Brot, jeden nohch d Zahl vu sinene Kinda.

D Ägypta vukaufe ihri Habe un sich selbscht däm Pharao

47,13 S war aba kei Brot im ganze Land; denn de Hungasnot war sehr (s�lli) schwer, so daß Ägypte un Kanaan gschunde war vor Hunga. 47,14 Un Josef bringt alles Geld zsämme, des in Ägypte un Kanaan gfunde wird, fir des Korn (Getreide), des sie kaufe; un na (er) doet alles Geld in des Huus vum Pharao. 47,15 Als ses etze kei Geld me git im Land Ägypte un in Kanaan, kumme alli Ägypta zue Josef un sage: Schaff uns Brot! Wurum losch dü uns vor dir schterbe, etze wo ma (mir) ohni Geld sin? 47,16 Josef sait: Schaffe aichi Viecher her, so will i (ich) äich Brot als Geld fir de Viecher ge, wel ihr ohni Geld sin. 47,17 Do bringe sie Josef ihri Viecher, un na (er) git ne Brot als Gelt fir ihri Gäul (Pferde), Schof, Rinda un Esel. So föderett er sie mit Brot des Johr iba durch fir all ihri Viecher.

47,18 Als des Johr um war, kumme sie zue nem im zweite Johr un sage zue nem: Mir wen unserm Herrn nit vuberge, daß nit nur alles Geld, sundern au alli Viecher hi sin fir unseren Herrn, un isch nigs me ibrig vor unserm Herrn als nur unseri Lyba (Ranze) un unsa Feld. 47,19 Wurum losch dü uns vor dir schterbe un unsa Feld? Kaufe uns un unsa Land fir Brot, daß ma (mir) un unsa Land leibeigeni sin däm Pharao; gib uns Korn als Saat, daß ma (mir) läbä un nit schterbe un Felda nit wescht wäre. 47,20 So kauft Josef däm Pharao des ganze Ägypte. Denn de Ägypta vukaufe alles jeda si Acka, wel de Hungasnot schwer uf ne lit. Un so wird des Land däm Pharao z eige. 47,21 Un na (er) macht des Volk zue leibeigene vu einem End Ägypte bis ans andere. 47,22 Üsgnumme (a) (b) (c) (d) des Feld vu d Prieschta, des kauft er nit; denn`s war vum Pharao fir de Prieschta vorge, daß sie ässä solle vum Landadeil, de na (er) ne ge het. Drum derfe sie ihr Feld nit vukaufe.

47,23 Do sait Josef zuem Volk: Lueg, i (ich) hab hiit äich un aicha Feld fir d Pharao kauft; luege, do hän ihr Korn fir d Saat, un etze bschtelle des Feld. 47,24 Un vum Korn (Getreide) solle na d Fünfte däm Pharao ge; vier Deil solle äich si, des Feld z bschtelle un fir äich Ässä un fir aicha Huus un äiri Kinda. 47,25 Sie sage: Dü hesch unsa Läbä grettet loß uns nur Gnade find vor dir, unserm Herrn, dann (dnoh) wen ma (mir) däm Pharao leibeigeni si. 47,26 So macht`s Josef zuem Gsetz bis uf d hiitige Dag, d Fünfte vum Feld dr Ägypta däm Pharao z ge; üsgnumme bliebt des Feld dr Prieschta, des wird nit däm Pharao z eige.

Jakobs letschte Wunsch

47,27 So wohnt Israel in Ägypte im Land Goschen, un sie hän`s inne un wachse un mehre sich sehr (s�lli) . (a) (b) 47,28 Un Jakob läbt siebzehn Johr in Ägypte, daß si ganzes Altr hundatsiebenevierzig Johr sin. 47,29 Als etze de Ziit do isch, daß Israel schterbe soll, reft er si Bue (Suhn) Josef un sait zue nem: Hab i (ich) Gnade vor dir gfunde, so leg di Hand unda mini Hüfte, daß dü de Lebi (Liebe) un Treui a ma (mir) doesch un beerdigsch mi nit in Ägypte, 47,30 sundern (a) i (ich) will liege bi mine Vädere, un dü sollsch mi üs Ägypte fihre un in ihrem Grab bierdige. Na (Er) sait: I (Ich) will doe, we dü gsait hesch. 47,31 Na (Er) aba sait: So schwör ma (mir). Un na (er) schwor nem. Do (a) legt sich Israel zuem abäte iba des Kopfend vum Bette hi.

S 48. Kapitel

Jakob segnet Ephraim un Manasse

48,1 Dnohch wird dem Josef gsait: Lueg, di Vada (Babbe) isch krank. Un na (er) nimmt mit sich sini beidi Buebä (Sühn) Manasse un Ephraim. 48,2 Do wird Jakob vurote(agsait,aditet): Lueg, di Bue (Suhn) Josef kummt zue dir. Un Israel macht sich stark un het sich anekockt uf`s Bett 48,3 un sait zue Josef: (a) D allmächtige Gott erschient ma (mir) zue Lus im Land Kanaan un segnet mi 48,4 un sait zue ma (mir): Lueg, (a) i (ich) will di wachse losse un mehre un will di zue einem Volk vu Mensch mache un will des Land dine Nohchkumme z eige ge fir alli Ziit. 48,5 So solle etze dini (a) beide Buebä (Sühn) Ephraim un Manasse, de dir gibore sin in Ägypte, bvor i (ich) herkumme bi zue dir, mi si gliechwe Ruben un Simeon. 48,6 De dü aba nohch ne gregsch, solle di si un gnennt wäre nohch däm Name ihra Breda in dere Erbdeil. 48,7 Un als i (ich) üs Mesopotamien kumm, schtirbt ma (mir) (a) Rahel im Land Kanaan uf d Reise, als noh ä Schtrecki Wäg war nohch Efrata, un i (ich) ha sie dert beerdigt (bierdigt) an däm Wäg nohch Efrata, des etze Bethlehem heißt.

48,8 Un Israel luegt de Buebä (Sühn) Josef a un sait: Wer sin de? 48,9 Josef git zantwort sinem Vada (Babbe): Des sin mini Buebä (Sühn), de ma (mir) Gott do ge het. Na (Er) sait: Bring sie her zue ma (mir), daß i (ich) sie segne. 48,10 Denn de Auge Israels ware schwach wore vor Altr, un na (er) ka nimmi guet säh. Un Josef bringt sie zue nem. Na (Er) aba schmutzt (k�sst) sie un herzt sie 48,11 un sait zue Josef: Lueg, i (ich) ha di Gsicht(Visasch) gsähne, was i (ich) (a) (b) nit denkt hät, un lueg, Gott het mi (c) au dini Buebä (Sühn) säh losse. 48,12 Un Josef nimmt sie vu sinem Schoß un vuneigt sich vor rem uf d Bode.

48,13 Dann (Dnoh) nimmt sie Josef beidi, Ephraim an sini rechti Hand gegeiba Israels linke Hand un Manasse a sini linke Hand gegeiba Israels rechte Hand, un bringt sie zue nem. 48,14 Aba Israel schtreckt sini rechti Hand üs un legt sie uf Ephraims, dem Jingere, Schädel un sini linke uf Manasses Schädel un kriizt sini Arm, obwohl Manasse dr Erschtgiborene war. 48,15 Un na (er) segnet Josef un sait: Der Gott, vor dem (a) mini Vädare Abraham un Isaak gwandelt sin, der Gott, der (b) mi Schäfa (Hirte) gsi isch mi Läbä lang bis uf dän Dag, 48,16 (a) (b) der Engel, der mi erlest het vu allem Schlechte(Übel), der segne de Bebli, daß durch de mi Name un der vu minene Vädare Abraham un Isaak fortläbt, daß sie wachse un viel wäre uf Erde.

48,17 Als aba Josef sieht, daß si Vada (Babbe) de rechti Hand uf Ephraims Schädel legt, gfallt`s nem nit, un na (er) längt Hand vu sinem Vada (Babbe), daß sa (er) sie vu Ephraims Schädel uf Manasses Schädel legt, 48,18 un sait zue nem: Nit so, mi Vada (Babbe), der isch dr Erschtgiborene; lege di rechti Hand uf si Schädel. 48,19 Aba si Vada (Babbe) will nit un sait: I (Ich) weiß wohl, mi Bue (Suhn), i (ich) weiß wohl. Der soll au ä Volk wäre un wird groß si, aba si jingere Brueda wird greßa als sa(er) wäre, un si Gschlecht wird ä Volk vu Mensch wäre. (a) (b) 48,20 So (a) segnet da (er) sie an däm Dag un sait: Wer in Israel jemanden segne will, der sait: Gott mach di we Ephraim un Manasse! Un so het da (er) Ephraim vor Manasse anekockt.

48,21 Un Israel sait zue Josef: Lueg, i (ich) schtirb; aba Gott wird mit äich si un wird äich zruckbringe in des Land äira Vädare. 48,22 I (Ich) gib dir ä Schtuck (a) Land vor dine Breda, des i (ich) mit minem Schwert un Bogen üs dr Hand vu d Amorita gnumme ha.

S 49. Kapitel

Jakob luegt in de Zuekunft vu d zwöelf Schtämm Israel

49,1 Un Jakob rueft sini Buebä (Sühn) un sait: Vusammle äich, daß i (ich) äich vuzehl(vukünd), was äich begegne wird in künftige Ziite. 49,2 Kumme alli un härä zue, ihr Buebä (Sühn) Jakobs, un härä airen Vada (Babbe) Israel.

49,3 Ruben, mi erschta Bue (Suhn) bisch dü, mi Kraft un dr Erschtling vu minere Schtärki, dr Oberschte im Asähe (in d Würde) un dr Oberschte in d Macht. (a) (b) 49,4 Wel dü ufgschpritzt bisch we Wassa, sollsch dü nit dr Oberschte si; denn (a) dü bisch uf dinem Vada (Babbe) si Laga gschtiege, dert hesch dü mi Bett vuschandelt(entwaiht), des dü bschtiege hesch.

49,5 De Breda Simeon un Levi, ihri Schwerter sin mördarischi Waffe. 49,6 Mi Seele folgt nit in ihrem Rot, un mi Herz isch nit in ihra Vusammlig (Bagasch,Pack); denn in ihrem Zorn (Wuet) hän sie Männa (Manne) gmordet, un in ihrem Muetwille hän sie Schtier glähmt. 49,7 Vufluecht isch ihr Zorn (Wuet), daß sa (er) so sehr (s�lli) isch, un ihr Wuet, daß sa (er) so bes isch. I (Ich) will sie vudeile in Jakob un vustraije in Israel. (a) (b)

49,8 Juda, dü bisch's! Dich wäre dini Breda praise. Di Hand wird dine Feinde (Gegna) im Knick sitze, vor dir wäre d Buebä (Sühn) vu dinem Vada (Babbe) sich vuneige. 49,9 Juda isch ä (a) (b) (c) junge Löwe. Dü bisch hochkumme, mi Bue (Suhn), durch Raub. We ä Löwe het da (er) sich higschtreckt un we ä Löwin sich glageret. Wer will nen ufschtäre? 49,10 (a) (b) (c) (d) S wird des Zepter vu Juda nit wäg go noh dr Bengel(Schtäckä) vum Herrscher vu sinene Feß, (e) bis daß dr Held kummt, un däm wäre de Velka ahänge. 49,11 Na (Er) wird si Esel a d Wischtock binde un vu sinere Eselin s Esili an d edel Räbä. Na (Er) wird (a) si Häß(Kleid) in Wi wäsche un si Mandel in Trübäbluet. 49,12 Sini Auge sin dunkel vu Wi un sini Zähne wiß vu Milch.

49,13 Sebulon wird am Gstade vum Meer huuse un am Gstade vu d Schiff un go bis Sidon.

49,14 Issachar wird ä knochige Esel si un sich lagere zwische d Sattelkerb. 49,15 Un na (er) sieht de Rueh, daß sie guet isch, un des Land, daß ses lieb isch; do het da (er) sini Schulta buckt, z schleipfe, un isch ä fronpflichtige Knecht wore.

49,16 Dan wird Richta si in sinem Volk we nur irgend ä Schtamm in Israel. 49,17 Dan wird ä Schlange wäre uf däm Wäg un ä Otter uf däm Wägli un d Gäul in d Ferse biße, daß sini Ritta zruckflege. 49,18 HERR, i (ich) wart uf di Heil!

49,19 Gad wird drängt wäre vu Kregslit, er aba drängt ne nohch uf dr Ferse.

49,20 Assers Brot wird fett si, un na (er) wird leckeri Sache ässä we fir ne Kenig.

49,21 Naftali isch ä schnelle Hirsch, er git scheni Wort vu sich.

49,22 Josef wird wachse, er wird wachse we ä Baum an dr Quelle, daß de Zwiegli emporschtiege iba de Muure. 49,23 Un wewohl nen de Schütze erzirne un gege nen kämpfe un nen jage, 49,24 so bliebt doch si Boge fescht un sini Arme un Händ (Pfode) stark durch de Händ (Pfode) vum Mächtige in Jakob, durch nen, d Schäfa (Hirte) un (a) Fels Israels. 49,25 (a) (b) Vu dinem Vada (Babbe) sinem Gott wird dir ghulfe, un vum Allmächtige bisch dü gsegnet mit Sege obe vum Himmel rab, mit Sege vu dr Flut, de drunte lit, mit Sege dr Bruscht un vum Muetterleib. 49,26 De Segnige vu dinem Vada (Babbe) wäre schtärka als de Segnige dr ewige Berg, de beschte Sache vu d ewige Hiigel. Solle sie kumme uf d Schädel Josefs un uf d Scheitel vum Gweihte unda sinene Breda!

49,27 Benjamin isch ä wildande Wolf; am Morge wird da (er) Raub frässä un am Obend wird da (er) Beute üsdeile.

49,28 Des sin de zwöelf Schtämm Israels alli, un des isch's, was ihr Vada (Babbe) zue nene gsait het, als sa(er) sie segnet het, jede mit nem bsundere Sege.

Jakobs Tod

49,29 (a) Un Jakob bifehlt ne un sait zue nene: I (Ich) wir vusammelt zue minem Volk; bierdige mi bi mine Vädere in dr Höhli uf däm Acka Efrons, vum Hetita, 49,30 in dr Höhli uf däm Feld vu Machpela, de öschtlich vu Mamre lit im Land Kanaan, de Abraham kauft het samt däm Acka vu Efron, däm Hetita, zuem Erbgrab. 49,31 Do hän sie Abraham beerdigt (bierdigt) un Sara, si Wieb. Do hän sie au (a) Isaak beerdigt (bierdigt) un Rebekka, si Wieb. Do ha i (ich) au Lea beerdigt (bierdigt), 49,32 in däm Acka un dr Höhli, de vu d Hetita kauft isch. 49,33 Un als Jakob des Gebot an sini Buebä (Sühn) gmacht het, doet da (er) sini Feß zsämme uf däm Bett un schtirbt un wird vusammelt zue sinene Vädere.

S 50. Kapitel

Jakobs wird beerdigt

50,1 Do wirft sich Josef iba si Vada (Babbe) si Visasch (si Gsicht) un hiilt iba nem un schmutzt (k�sst) nen. 50,2 Un Josef bifihlt sinene Diena, d Dokta(Ärzt), daß sie si Vada (Babbe) zuem Beerdige salbte. Un de Dokta salbte Israel, 50,3 bis vierzig Däg um ware; denn so lang währe de Däg dr Salbig. Un de Ägypta wehklage nen siebzig Däg. 50,4 Als etze de Truurtäg vorbi ware, schwätzt Josef mit d Lit vum Pharao un sait: Hab i (ich) Gnade vor äich gfunde, so schwätze mit däm Pharao un sage: 50,5 Mi Vada (Babbe) het ä Eid vu ma (mir) gnumme un gsait: Lueg, i (ich) schtirb; (a) un Beerdig mi in minem Grabe, des i (ich) ma (mir) im Land Kanaan grabe ha. So will i (ich) etze nufzeh un mi Vada (Babbe) bierdige un widakumme. 50,6 Dr Pharao sait: Zieh nuf un Beerdig di Vada (Babbe), we dü nem gschwore hesch.

50,7 Do zeht Josef nuf, si Vada (Babbe) z bierdige. Un`s ziehe mit nem alli Große vum Pharao, di Älteschte vu sinem Huus un alli Älteschte vum Land Ägypte, 50,8 dzue des ganze Huus Josef un sini Breda un de vum Huus vu sinem Vada (Babbe). Ällei ihri Kinda, Schof un Rinda len sie im Land Goschen. 50,9 Un`s ziehe au mit nem nuf Kärre un Gschpann, un`s war ä sehr (s�lli) großes Heer. 50,10 Als sie etze nohch Goren-Atad kumme, des gegeiba vum Jordan lit, do hebe sie ä sehr (s�lli) großi un feierlichi Bierdigung (Lycht). Un Josef haltet Doteklage iba si Vada (Babbe) siebä Däg. 50,11 Un als de Lit im Land, de Kanaanita, de Bierdigung (Lycht) bi Goren-Atad sähn, sage sie: De Ägypta hebed do ä großi Beeridigig. Drum nennt ma d Platz "D Ägypta Klage"; er lit gegeiba vum Jordan.

50,12 Un sini Buebä (Sühn) häns gmacht, (a) we na (er) ne bifohle het, 50,13 un bringe nen ins Land Kanaan un bierdige nen in dr Höhli uf däm Feld vu Machpela, de Abraham kauft het mit däm Acka zuem Erbgrab vu Efron, däm Hetita, gegeiba Mamre. 50,14 Als sie nen etze beerdigt (bierdigt) hän, zeht Josef wida nohch Ägypte mit sinene Breda un mit allene, de mit nem nufzoge ware, si Vada (Babbe) z bierdige.

Josefs Edelmuet. Was Gott bschlosse het, schtoht fescht

50,15 D Breda vu Josef aba firchte sich, als ihr Vada (Babbe) gschtorbe war, un sage sich: Josef kennt uns gram si un uns alli Bosget zruck ge, de ma (mir) a nem doe hän. (a) 50,16 Drum len sie nem sage: Di Vada (Babbe) bifihlt vor sinem Tod un sait: 50,17 So solle na zue Josef sage: Vugib doch dine Breda des Bese un ihri Sinde, daß sie so schlecht an dir doe hän. Etze vugib doch de Missetat uns, d Diena vum Gott vu dinem Vada (Babbe)! Aba Josef hiilt, als sie des zue nem sage.

50,18 Un sini Breda goht hi un flege vor nem ane un sage: Lueg, ma (mir) sin dini Knecht. 50,19 Josef aba sait zue nene: Firchte äich nit! Schtand i (ich) denn an Gottes Statt? 50,20 Ihr hän`s bese mit ma (mir) gmeint, aba (a) Gott het`s guet gmeint, um zue doe, was etzed am Dag isch, nämlich am Läbä z hebe ä großes Volk. 50,21 So firchtet äich etze nit; i (ich) will äich un äiri Kinda vusorge. Un na (er) treschtet sie un schwätzt fründlig mit ne.

Josefs End un Eid vu sine Breda

50,22 So huust (wohnt) Josef in Ägypte mit dem Huus vu sinem Vada (Babbe) un läbt hundatzehn Johr. 50,23 un sieht Ephraims Kinda bis ins dritte Glied. Au de Buebä (Sühn) vu Machir, Manasses Bue (Suhn), wäre däm Huus Josefs zuegrechnet. 50,24 Un Josef sait zue sinene Breda: I (Ich) schtirb; aba Gott wird äich gnädig heimsueche un üs däm Land fihre in des Land, des sa(er) Abraham, Isaak un Jakob z ge gschwore het. 50,25 Drum nimmt da (er) ä Eid vu d Sehn Israels un sait: Wenn äich Gott heimsueche wird, so nähmä(riße) mini Knochä (Bei) mit vu do. (a) (b) 50,26 Un Josef schtirbt, als sa(er) hundatzehn Johr alt war. Un sie salbte nen un lege nen in ä Sarg in Ägypte.

Des isch ä Bäitrag vu Dietmar Wiesler fir me Evangelium im Netz (Copyright) August 2001

Lezte Änderung November 2, 2005