Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)

D Bref a d Hebräer uf Markgräfler Alemannisch

Was in däm Buech schtoht

D Hebräerbref isch an Chrischte grichtet, wo ä jüdische Urschprung hän un wo ibalegt hän, ob si d jüdische Glaube noh prakdiziere sollte.
D Vufassa vu däm Bref setzt sich wägädäm üsfihrlich mit däm jüdische un nem chrischtliche Glaube üsänanda.
Dodbi nimmt da (er) s Gsetz vum Moses ganz ernscht un grieft au imma wida uf de Gschichte vum Volk Israel zruck.
Gliechziitig betont da (er) aba, dass alles, was in d Ziit vum Alde Teschtament bassiert isch, nur ä Vorgschmack vu däm war, was Gott etze breithalte doet. Mit Jesus isch ebbis ganz Neies abroche.
D Opfa, wo Israel Gott brocht het, hän nemands fir imma vu sine Sinde fräimache kenne. Sie hän imma wida nei darbrocht wäre meße un hän d Mensche Johr fir Johr an ihri Schuld erinnert.
Aba wo Jesus Chrischtus am Kriiz fir unseri Sinde gschtorb isch, do het da (er) ei Opfa darbrocht, wo ein fir allemol gilte doet (vgl. Kap. 7,27).
Na (Er) het uns fir imma un ewig vu unsere Schuld vor Gott erleest.
De Gmeinde, de wo den Bref gregt hän, hän d Botschaft vum Jesus glaubt, aba trotzdäm het si d Vufassa imma wida ermahne meße, dass si sich durch nix dodvu abbringe losse sollte.

Na (Er) driebt si dodzue a, um sich gegesidig Muet z mache un um imma do z si, wenn sich d Gmeinde vusammle doet.
Ihr Glaube muess sich im Alldag bewähre, au wenn si vufolgt wärä un Schwäres durchmache meße. Dodfir hän si ä Hufe Vorbilda – Mensche, wo in ihrem Läbä Gott jede Dag vuträut hän.

We des Buech ufbaut isch

1,1-4,13:	D Vufassa legt dar, dass Chrischtus iba d Prophete un iba d Engel schtoht
4,14-10,18:	D Vufassa legt dar, dass Chrischtus d wirkliche un endgüldige oberschte Prieschta isch
10,19-13,19:	D Vufassa legt d Wäg vum Glaube dar
13,20-25:	D Vufassa winscht Gottes Sege un doet greße

S 1. Kapitel

Gott schwätzt durch si Suhn

1,1 Nohch däm Gott vorziite vielmol un uf vielaläi Art gschwätzt het zue d Vädere durch d Prophete, 1,2 het da (er) in däne letschte Däg zue uns gschwätzt durch d Bue (Suhn), den na (er) igsetzt het zuem (a) Erbe iba alles, (b) (c) durch den na (er) au d Welt gmacht het. 1,3 Na (Er) isch`s Abbild vu sinere Herrlichkeit un des Ebebild vu sinem Wese un trait alli Sach mit sinem Wort in Kraft un (a) het [durch sich selbscht] vullbrocht gwäsche z wäre vu d Sinde un (b) het sich bschtimmt zue d Rechte dr Majestät in dr Hechi 2. Kor 4,4; Kol 1,15 1,4 un isch (a) so viel hecha wore als de Engel, we dr Name, den na (er) gerbt het, (b) hecha isch als ihr Name.

Chrischtus schtoht iba d Engel

1,5 Denn zue welem Engel het Gott jemols gsait (Psalm 2,7): "Dü bisch mi Bue (Suhn), hiit ha i (ich) di gschaffe"? un nomol (2. Samuel 7,14): "I wir si Vada (Babbe) si, un na (er) wird mi Bue (Suhn) si"? 1,6 Un wenn na (er) d (a) Erschtgiborene wida iführt in d Welt, sait da (er) (Psalm 97,7): "Un s soll nem alli Engel Gottes abäte (ahimmle)." 1,7 Vu d Engel sait da (er) zwar (Psalm 104,4): "Na (Er) macht sini Engel zue Wind un sini Diena zue Fiirflamme", 1,8 aba d Bue (Suhn) (Psalm 45,7.8): "Gott, di Thron isch vu Ewigkeit zue Ewigkeit, un des Zepta dr Grechtigkeit isch des Zepta vu dinem Rich. 1,9 Dü hesch leb ka (gliebt) de Grechtigkeit un ghaßt de Ungrechtigkeit; drum het di, oh Gott, di Gott gsalbt mit Fräideel(Freudeel) we keine vu dir." 1,10 Un (Psalm 102,26-28): "Dü, Herr, hesch am Afang d Bode grindet, un d Himmel isch üs dinere Hand(Pfode) gschaffe. 1,11 De wäre vugoh, dü aba bliebsch. De wäre alli alt wäre we ä Gwand (Häß); 1,12 un we ä Mandel wirsch dü sie zsämmerolle, we ä Gwand (Häß) wäre sie gwechselt wäre. Dü aba bisch imma d gliche, un dini Johr wäre nit ufhäre." 1,13 Zue welem Engel aba het da (er) jemols gsait (Psalm 110,1): "Hock di rechts zue ma (mir), bis i (ich) dini Feinde (Gegna) zuem Hocka vu dinene Feß mach"? 1,14 Sin de nit allisamt (a) (b) denschtbari Geischta, rüsgschickt zuem Denscht um dera wille, de des Heil erbe solle?

S 2. Kapitel

Vufehle nit des Ziel!

2,1 Drum soll ma (mir) desto me achte uf des Wort, des ma (mir) härä, dmit ma (mir) nit am Ziel vorbäitriebe. 2,2 Denn wenn des Wort fescht war, des (a) (b) durch Engel gsait wore isch, un jedi Ibatretig un jedes Bes si rechti schtrof gregt het, 2,3 we wen ma (mir) dvukumme, (a) (b) wenn ma (mir) ä so großes Heil nit achte, des si Afang het mit dr Predigt vum Herrn un bi uns undaschtizt wird durch de, de s ghärt hän? 2,4 Un Gott het dzue Ziignis (Züügnis) ge durch (a) (b) Zeiche, Wunda un (c) manchali mächtige Tate un durch de Üsdeilig vum heilige Geischt nohch sinem Wille.

Chrischtus fihrt uns zue Gott

2,5 Denn nit d Engel het da (er) de zuekinftigi Welt folgsam gmacht, vu der ma (mir) schwätze. 2,6 S beziigt aba eina bi eina Schtell un sait (Psalm 8,5-7): "Was isch dr Mensch, daß dü a nen denksch, un d Mensche Bue (Suhn), daß dü uf nen acht hesch? 2,7 Dü hesch nen ä kleini Ziit kleina si losse als d Engel; mit Pries un Ehri hesch dü nen gkrönt; [un hesch nen gsetzt iba de Werke diner Händ]. 2,8 Alles hesch dü unda sini Feß doe." Wenn na (er) nem alles unda d Feß doe het, so het da (er) nigs üsgnumme, was nem nit folgsam wär. Etze aba sähn ma (mir) noh nit, daß nem alles folgsam isch. 2,9 Däm aba, der "ä kleini Ziit kleina gsi isch als d Engel", Jesus, sähn ma (mir) durch des Liede des Todes "gkrönt mit Pries un Ehri"; denn durch Gottes Gnade soll la (er) fir alli d Tod schmeckä. (a) 2,10 Denn s ziemt sich fir den, wägä däm alli Sache sin un durch den alli Sache sin, daß sa (er), der vieli Buebä (Sühn) zue d Herrlichkeit gfihrt het, (a) d Afänga vu ihrem Heil, durch Liede vullbrocht. 2,11 Denn wel sie alli vu nem kumme, beidi, (a) der heiligt un de gheiligt wäre, drum schämt da (er) sich au nit, sie Breda z nenne, 2,12 un sait (Psalm 22,23): "I (Ich) will di Name vukindige mine Breda un midde in dr Gmeinde dir lobsinge." 2,13 Un nomol (Jesaja 8,17): "I (Ich) will mi Vuträue uf nen setze"; un nomol (Jesaja 8,18): "Lueg, do bi i (ich) un de Kinda, de ma (mir) Gott ge het." 2,14 Wel etze de Kinda vu Fleisch un Bluet sin, het da's glich au agnumme, dmit da (er) durch si Tod (a) (b) de Macht nähmä däm, der Gwalt iba d Tod het, nämlich däm Deufel, 2,15 un de erleste, de durch Angscht vor rem Tod im ganze Läbä Knecht si meßte. 2,16 Denn na (er) nimmt sich nit dr Engel a, sundern dr Kinda Abrahams nimmt da (er) sich a. 2,17 Drum moeß sa (er) in allem (a) sinene Breda glich wäre, dmit da (er) barmherzig wird un ä treue Hohenprieschta vor Gott, z sühne de Sinde vum Volk. 2,18 Denn wobi na (er) selba glitte het un (a) vusuecht worde isch, ka na (er) helfe däne, de vusuecht wäre.

S 3. Kapitel

Chrischtus schtoht iba Moses

3,1 Drum, ihr heilige Breda, de ihr deilhän a dr himmlische Bruefig, luege uf d Aposchtel un (a) Hohenprieschta, den ma (mir) bekannt mache, Jesus, 3,2 der do treu isch däm, der nen gmacht het, we au (a) Moses in Gottes ganzem Huus. 3,3 Na (Er) isch aba greßere Ehri wert als Moses, so we dr Bäuherr vum Huus greßeri Ehri het als des Huus. 3,4 Denn jedes Huus wird vu öbber (ebber) baut; der aba alles baut het, des isch Gott. 3,5 Un Moses zwar war treu in Gott sinem ganze Huus als Knecht, zuem Ziignis (Züügnis) fir des, was schpeta gsait wäre soll, 3,6 Chrischtus aba war treu als Bue (Suhn) iba Gott si Huus. (a) (b) Sie Huus sin ma (mir), wenn ma (mir) des Vuträue un d Röhm dr Hoffnig [bis zuem End] feschthebä.

Vuschtocke äiri Herze nit!

3,7 Drum, we dr heilige Geischt sait (Psalm 95,7-11): (a) "Hiit, wenn ihr sini Schtimm härä den, 3,8 so vuschtocke äiri Herze nit, we`s gschehe (bassiert) isch bi dr Vubittarig am Dag dr (a) (b) Vusuechig in d Wüschte, 3,9 wo mi äiri Vädare vusuecht un preft hän un doch mini Werke gsähne hän vierzig Johr lang. 3,10 Drum wir i (ich) zornig iba des Gschlecht un sag: Immer irre sie im Herz! Aba sie vuschten mi Wäg nit, 3,11 so daß i (ich) gschwore ha in minem Zorn (Wuet): Sie solle nit zue minere Rueh kumme."

3,12 Luege zue, lebi Breda, daß keina unda äich ä beses, ungläubiges Herz het, des wäggoht vum lebändige Gott; 3,13 sundern (a) ermahne äich selba alli Däg, solang´s "hiit" heißt, daß nit öbber (ebber) unda äich vuschtockt wird durch d Lug vu d Sinde. 3,14 Denn ma (mir) hän vu Chrischtus ä Adeil gregt, wenn ma (mir) de Zuevasicht (a) vum Afang bis zuem End feschthebä. 3,15 Wenn s heißt: "Hiit, wenn ihr sini Schtimm härä den, so vuschtocke äiri Herze nit, we`s bi dr Vubittarig gschäh isch" - 3,16 wer het sie denn ghärt un isch bitta wore? Ware's nit alli, de vu Ägypte üszoge sin mit Moses? 3,17 Un iba wen war Gott zornig vierzig Johr lang? War's nit iba de, de gsindigt hän un (a) (b) dere Lyba (Ranze) in dr Wüschte vufült sin? 3,18 Wäm aba schwor ra (er), daß sie nit zue sinere Rueh kumme solle, wenn nit d Unfolgsame? 3,19 Un ma (mir) sähn, daß sie nit dohi kumme kenne wägäm Unglaube.

S 4. Kapitel

Gott will uns Rueh schenke

4,1 So len uns etze mit Angscht druf achte, daß keina vu äich öbbe zruckbliebt, solang de Vuheißig noh bschtoht, daß ma (mir) zue sinere Rueh kumme. 4,2 Denn s isch au uns vukindigt we däne. Aba des Wort dr Predigt het däne nit ghulfe, wel sie nit glaubt hän, als sie`s ghärt hän . 4,3 Denn mir, de ma (mir) glaube, gehn ri in de Rueh, we na (er) gsait het (Psalm 95,11): (a) "I (Ich) ha gschwore in minem Zorn (Wuet): Sie solle nit zue minere Rueh kumme." Etze ware jo de Werke vu Afang d Welt parat; 4,4 denn so het da (er) bi eina andere Schtell gsait vum siebte Dag (1. Moses 2,2): "Un Gott rueht üs am siebte Dag vu alla sinere Arbet." 4,5 Doch bi der Schtell nomol: "Sie solle nit zue minere Rueh kumme."

4,6 Do`s etze bschtoh bliebt, daß ä baar z Rueh kumme solle, un de, däne s zerscht vukindigt isch, nit dohi kumme sin wägäm Unghorsam, 4,7 bschtimmt da (er) abamols ä Dag, ä (a) "Hiit", un sait nohch so langa Ziit durch David, we ebe gsait: "Hiit, wenn ihr sini Schtimm härä den, so vuschtocke äiri Herze nit." 4,8 Denn (a) (b) wenn Josua sie zue d Rueh gfihrt hät, wird Gott nit dnohch vu nem andere Dag gschwätzt ha. 4,9 S isch eso noh ä Rueh do fir des Volk Gottes. 4,10 Denn wer zue Gottes Rueh kumme isch, (a) der rueht au vu sinere Arbet so we Gott vu sinere. 4,11 So len uns etze bmeht si, (a) zue dr Rueh z kumme, dmit nit öbber (ebber) z Fall kummt durch des gliche Bes si.

4,12 Denn des Wort Gottes isch lebändig un schtark un (a) schärfa als jedes zweischniedige Schwert, un dringt durch, bis ses schiedet Seele un Geischt, au Mark un Bein, un isch ä Richta vum denke un Sinne vu d Herze. (b) 4,13 Un kei Gschepf isch vor nem vuborge, sundern s isch alles bloß un ufdeckt vor d Auge Gottes, däm ma (mir) Antwort ge meße.

Chrischtus isch dr echte(wahre) Hohenprieschta

4,14 Wel ma (mir) den eine große (a) (b) Hohenprieschta hän, Jesus, d Bue (Suhn) Gottes, der de Himmel durchlofe het, so (c) len uns feschthebä a däm Bekenntnis. 4,15 Denn ma (mir) hän nit ä Hohenprieschta, der nit mitliede kennt mit unsera Schwachheit, sundern der (a) vusuecht worde isch in allem we ma (mir) selba, (b) doch ohni Sinde. 4,16 Drum len uns higoh mit Zuevasicht zuem Thron dr Gnade, dmit ma (mir) Barmherzigkeit gregä un Gnade finde zue d Ziit, wenn ma (mir) Hilfe nedig hän. (a) (b)

S 5. Kapitel

5,1 Denn jeda Hoheprieschta, der vu d Mensche gnumme wird, der wird igsetzt fir d Mensch zuem Denscht vor Gott, dmit da (er) Gabe un Opfa git fir d Sinde. 5,2 Na (Er) ka mitfehle mit däne, de dumm( unwissend) sin un irre, wel la (er) au selba Schwächi a sich trait. 5,3 Drum mueß sa (er), we fir des Volk, so (a) au fir sich selba opfare fir d Sinde. 5,4 Un nemads nimmt sich selbscht de hoheprieschtalichi Würde, sundern (a) na (er) wird vu Gott bruefe we au Aaron. 5,5 So het au Chrischtus sich nit selba de Ehri aglegt, Hohenprieschta z wäre, sundern der, der zue nem gsait het (Psalm 2,7): "Dü bisch mi Bue (Suhn), hiit ha i (ich) di zeugt (ziigt)." 5,6 We na (er) au bi andere Schtell sait (Psalm 110,4): (a) "Dü bisch ä Prieschta in Ewigkeit nohch dr Ordnig Melchisedeks." 5,7 Un (a) na (er) het in d Däg vu sinem irdische Läbä Bitte un Flehe mit lutem Gschreie un mit Träne däm brocht, der nen vum Tod errette ka; un na (er) isch au ghärt worde, wel la (er) Gott in Ehri hebt(haltet). 5,8 So het da (er), obwohl la (er) Gottes Bue (Suhn) war, doch a däm, was sa(er) glitte het, (a) Folgsam si(Brav si) glernt. 5,9 Un als ses gmacht war, isch scha(er) fir alli, de nem hörig sin, dr Urheba vum ewige Heil wore, 5,10 gnennt vu Gott ä Hohenprieschta nohch dr Ordnig Melchisedeks. (a)

Basse uf, dass ihr äire Glaube nit ufgän!

5,11 Todriba het ma (mir) noh viel z sage; aba s isch schwer, wel ihr so schwerhärig wore sin. 5,12 Un ihr, de ihr längscht Lehrer si solltet, hän`s wida nedig, daß ma äich de Afangsgrind dr göttliche Wort lehrt, un daß ma äich (a) (b) Milch git un nit feschtes Ässä. 5,13 Denn wäm ma noh Milch ge mueß, der isch green(ä jungspund) in däm Wort dr Grechtigkeit, denn (a) na (er) isch ä kliens Kind. 5,14 Feschtes Ässä aba isch fir Vollkummeni, de durch d Gebruuch geebti Sinn hän un Guetes un Beses undaschiede kenne.

S 6. Kapitel

6,1 Drum wen ma (mir) etzed lo, was am Afang iba Chrischtus z lehre isch, un uns zuem Vollkummene wende; ma (mir) wen nit nomol d Grund lege mit dr Umkehr vu d tote Werke, mit däm Glaube a Gott, 6,2 mit dr Lehr vum Daufe, vum Händuflege, vu dr Uferschtehig dr Dote un vum ewige Gricht. 6,3 Des wen ma (mir) mache, wenn`s Gott zueloßt.

6,4 Denn s isch unmeglich, de, de eimol alaichtet worde sin un gschmeckt hän de himmlische Gabe un Adeil gregt hän am heilige Geischt un gschmeckt hän 6,5 des guete Wort Gottes un de Kraft vu d zuekinftige Welt 6,6 un dann (dnoh) doch wäggange sin, wida zue ernaiere zue d Buße, do sie fir sich selbscht d Bue (Suhn) Gottes nomol kriizige un zuem Schpott mache. 6,7 Denn d Bode, wo d Rägä trinkt, der viel(oft) uf nen(d Bode) flegt, un nitzliche Frucht trait däne, de ne bschtelle, gregä Sege vu Gott. 6,8 Wenn na aba Dorne un Dischtle trait, hän sie kei Nutze un isch däm Fluech nooch, so daß ma ne zletscht abbrennt.

6,9 Obwohl ma (mir) aba so schwätze, ihr Lebi, sin ma (mir) doch ibaziigt, daß ses bessa mit äich schtoht un ihr gretteti sin. 6,10 Denn Gott isch nit ungrecht, daß sa (er) (a) vugißt äicha Schaffte un de Lebi (Liebe), de ihr sinem Name ge(erwiese) hän, indäm ihr d Heilige dent hän un noh dene. 6,11 Mir winsche aba, daß jeda vu äich dselbe Eifa bwäist(git), (a) (b) de Hoffnig feschtzhalte bis as End, 6,12 dmit da(ihr) nit träg(full) wäre, sundern Nohchfolga dera(vu däne), de durch Glaube un Geduld de Vuheißige (Vuschpreche) gregä(erbe).

Gott haltet, was sa (er) vuschpricht

6,13 Denn als Gott däm Abraham de Vuheißig git, schwert da (er) bi sich selba, do na (er) bi keinem Greßere schwere ka, 6,14 un sait (1. Moses 22,16.17): "Gwiß, i (ich) will di segne un mehre." 6,15 Un so het gwartet Abraham in Geduld un het de Vuheißig gregt. 6,16 D Mensche schwere jo bi nem Greßare, als sie selba sin; un (a) dr Eid dent ne als Kraftüsdruck un macht allem Abschtritte ä End. 6,17 Drum het Gott, als sa(er) d Erbe vu d Vuheißig noh ärga bewäise wellä, daß si Rotschluß nit wankt, un sich noh mit nem Eid vubirgt. 6,18 So solle ma (mir) durch zwei Zuesage, de nit wanke - denn s isch unmeglich, daß Gott legt -, ä schtarke Troscht ha, de ma (mir) unsri Zueflucht dzue gnumme hän, feschtzhalte a d abotenen Hoffnig. 6,19 De hän ma (mir) als ä sichere un feschte Anka unsra Seele, der au längt bis in des Innere (a) hinda däm Vorhang. 6,20 Dori isch dr Vorläufa fir uns gange, Jesus, der ä (a) Hohenprieschta wore isch in Ewigkeit nohch dr Ordnig Melchisedeks.

S 7. Kapitel

Melchisedek un des jüdische Prieschtatum

7,1 (a) D Melchisedek aba war Kenig vu Salem, Prieschta Gottes vum Hechschte; na (er) goht Abraham entgege, als sa vum Sieg iba de Kenig zruckkummt, un segnet nen; 7,2 däm git Abraham au d Zehnte vu allem. Eso(Erschtens) heißt da (er) ibasetzt: Kenig dr Grechtigkeit; dann (dnoh) aba au: Kenig vu Salem, des isch: Kenig vum Friide. 7,3 Na (Er) isch ohni Vada (Babbe), ohni Muetter, ohni Schtammbäum, un het nit Afang noh End vum Läbä. (a) So glich da (er) däm Bue (Suhn) Gottes un bliebt Prieschta in Ewigkeit. 7,4 Luege aba, we groß sa isch, däm au Abraham, dr Erzvada, d Zehnte git vum eroberte Guet(Ziig, Sach). 7,5 Zwa (a) hän au de vu d Sehn Levis, de des Prieschtatum gregt hän, nohch rem Gsetz des Recht, d Zehnte z neh vum Volk, eso vu ihre eigene Breda, wewohl au de vu Abraham abschtamme. 7,6 Sela(Der) aba, sela(der) nit vu ihrem Schtamm war, sela(der) nimmt d Zehnte vu Abraham un segnet den, sela(der) de Vuheißige (Vuschpreche) het. 7,7 Etze isch aba ohni widared, daß des Gringere vum Höheren gsegnet wird. 7,8 Un do nähmä d Zehnte schterblichi Mensche, dert aba eina, däm beziige wird, daß sa (er) läbt. 7,9 Un sozsage au Levi isch, sela(der) doch selba d Zehnte nimmt, in Abraham mit däm Zehnte bewiese(zeigt, belegt) worde isch. 7,10 Denn na (er) soll sinem Schtammvada jo erscht noh gibore, als Melchisedek däm entgegegoht.

7,11 Wär etze de Vollendig durch des levitische Prieschtatum kumme - denn unda däm het des Volk des Gsetz gregt -, wozue war`s dann (dnoh) noh nedig, ä andere als Prieschta nohch dr Ordnig Melchisedeks izsetze, anschtatt eina nohch dr Ordnig Aarons z benennä? 7,12 Denn wenn des Prieschtatum vuändert wird, dann (dnoh) mueß au des Gsetz vuändert wäre.

Chrischtus isch d Hoheprieschta vum näje (naie) Bund

7,13 Denn sela(der), vum däm gsait wird, sela(der) isch vu nem andere Schtamm, vu däm ne eina am Altar dent het. 7,14 Denn s isch jo bekannt, daß unsa Herr (a) (b) üs Juda vorgange isch, zue welem Schtamm Moses nigs gsait het vum Prieschtatum. 7,15 Un noh klara isch`s, wenn, in gliecha Art we Melchisedek, ä andere als Prieschta igsetzt wird, 7,16 sela(der)`s nit wore isch nohch rem Gsetz vu use gsähne, sundern nohch dr Kraft unzerschterbarem Läbä. 7,17 Denn s wird beziige (Psalm 110,4): (a) "Dü bisch ä Prieschta in Ewigkeit nohch d Ordnig Melchisedeks." 7,18 Do dmit wird des frehere Gebot ufghobe - wel`s z schwach un nutzlos(unnitz) war; 7,19 denn des Gsetz ka nigs zue d Vollendig bringe -, un igfihrt isch`s ä besseri Hoffnig, durch de ma (mir) uns zue Gott nahe. 7,20 Un des isch gschehe (bassiert) nit ohni Eid. Denn sälli sin ohni Eid Prieschta wore, 7,21 sela(der) aba durch d Eid vu däm, sela(der) zue nem gsait het (Psalm 110,4): "Dr Herr het gschwore, un s wird nen nit greue: Dü bisch ä Prieschta in Ewigkeit [nohch d Ordnig Melchisedeks]." 7,22 So isch Jesus Ziige(Bürge) vumä (a) (b) viel bessere Bund wore.

7,23 Au sin`s vieli, Prieschta wore, wel d Tod keine bliebe lo het; 7,24 sela(der) aba het, wel la (er) ewig bliebt, ä unvugängliches Prieschtatum. 7,25 Drum ka na (er) au fir imma selig mache, de durch nen zue Gott kumme; denn na (er) läbt fir imma un (a) (b) bittet fir sie. 7,26 Denn so ne Hohenprieschta mueß ma (mir) au ha, der heilig, unschuldig, unbfleckt, vu d Sinda gschiede un hecha isch als dr Himmel. 7,27 Sela Na (Er) het`s nit nedig, we sälli Hohenprieschta, jede Dag (a) (b) zerscht fir di eigene Sinde Opfa darzbringe un dann (dnoh) fir de vum Volk; denn des het da (er) eimol fir allimol doe, als sa(er) sich selbscht gopfert het. 7,28 Denn des Gsetz macht Mensche zue Hohenprieschta, de Schwächi a sich hän; des Wort vum Eid aba, des erscht nohch rem Gsetz gsait worde isch, setzt d Bue (Suhn) i, sela(der) ewig läbt un ganz guet isch.

S 8. Kapitel

D alde un d näje(naie) Prieschtadenscht

8,1 Des isch etze d Hauptsach bi däm, wovu ma (mir) schwätze: Mir hän ä näje(naie) (a) Hohenprieschta, der hockt zue d Rechte vum Thron dr Majeschtät im Himmel 8,2 un isch ä Diena am Heiligtum un a d echte Schtiftshitte, de Gott ufgrichtet het un nit Mensche. 8,3 Denn jeda Hoheprieschta wird igsetzt, um Gabe un Opfa darzbringe. Drum mueß au der ebis ha, was sa(er) opfare ka. 8,4 Wenn na (er) etze uf Erde wär, so wär ra (er) nit Prieschta, wel do scho solchi sin, de nohch rem Gsetz de Gabe opfare. 8,5 Sie dene aba nur (a) däm Abbild un Schatte vum Himmlische, we`s däm Moses zeigt wore isch, als sa(er) d Schtiftshitte baue (bäue) soll (2. Moses 25,40): "Lueg zue", sait da (er), "daß dü alles machsch nohch rem Bild, des dir uf däm Berg zeigt worde isch."

8,6 Etze aba het da (er) ä hehreres Amt gregt, we na (er) jo au d Bringa vumä (a) bessere Abmachig (Abkumme) isch, der uf bessere Vuheißige (Vuschpreche) grindet isch.

D alde un d näje (naie) Bund

8,7 Denn wenn d erschte Abmachig (Abkumme) untadelig gsi wär, wird nit Platz fir ä andere gsuecht. 8,8 Denn Gott tadelt sie un sait (Jeremia 31,31-34): "Gib obacht, s kumme Däg, sait dr Herr, do will i (ich) mit däm Huus Israel un mit däm Huus Juda (a) ä näje(naie) Abmachig (Abkumme) schleße, 8,9 nit we der Packt (des Abkumme) gsi isch, (a) den i (ich) mit ihre Vädere gmacht ha; a däm Dag, wo i (ich) sie bi d Hand nimm, um sie üs Ägypte z fihre. Denn sie sin nit bliebe in minem Abmachig (Abkumme); drum ha i (ich) au nit me uf sie gachtet, sait dr Herr. 8,10 Denn des isch dr Packt(des Abkumme), den i (ich) schleße will mit däm Huus Israel nohch däne Däg, sait dr Herr: I will mi Gsetz ge in ihr Sinn (Gmeht), un in ihri Herze will i (ich)`s schribe un will ihr Gott si, un de solle mi Volk si. 8,11 Un s wird keina sini Bekannte odr sinene Breda lehre un sage: Erkenne d Herrn! Denn sie wäre mi alli kenne vum Kleinschte a bis zuem Greschte. 8,12 Denn i (ich) will gnädig si ihra Ungrechtigkeit, un an ihri Sinde [un ihri Gsetzlosigkeite] will i (ich) nimmi denke." 8,13 Indäm ma (er) sait: "ä näje(naie) Packt", erklärt da (er) d erschte fir vualtet. Was aba vualtet un ibaläbt isch, des isch sinem End nooch. (a)

S 9. Kapitel

Des Opfa im alde Bund

9,1 S het zwar au dr erschte Abmachig (Abkumme) sini Satzige fir d Gottesdenscht un si irdisches Heiligtum. 9,2 Denn s war dert ufgrichtet de Schtiftshitte: dr vordere Deil, wo d (a) Laichta drin ware un d (b) Disch un de (c) Brot zuem aluege, un na (er) heißt des Heilige; 9,3 hinda däm zweite Vorhang aba war der Deil vu d Schtiftshitte, der des Allaheiligschte heißt. 9,4 (a) (b) (c) Todrin ware des goldene Räuchagfäßli un de Bundeslade, ganz mit Gold ibazoge; in nare ware d goldene Krueg mit däm Himmelsbrot un dr Schtägä(Bengel)vum Aaron, der üsgschla het, un de Blatte(Dafle) vum Abmachig (Abkumme). 9,5 Obe driba aba ware de Cherubim dr Herrlichkeit, de ibaschatte d Gnadethron. Vu däne Sache isch etzed nit d red. 9,6 Do des alles so igrichtet war, (a) gehn de Prieschta alliziit in d vordere Deil vu d Schtiftshitte un richte d Gottesdenscht üs. 9,7 In d andere Deil aba goht nur (a) eimol im Johr ällei dr Hoheprieschta, un des nit ohni (b) Bluet, des sa(er) opfat fir de üs vusähe gmachte Sinde, d eigene un de vum Volk. 9,8 Dmit macht dr heilige Geischt diitlich, daß dr (a) Wäg ins Heilige noh nit uf (zeigt,offenbart) isch, solang dr vordere Deil vu d Schtiftshitte noh do isch; 9,9 sella isch ä Glichnis fir di jetzigi Ziit: s wäre do Gabe un Opfa darbrocht, (a) (b) de im Gwisse sella nit ganz guet mache kenne het, sella d Gottesdenscht üsrichtet. 9,10 Des sin nur gwenlichi Satzige iba (a) Ässä un Trinke un vuschiedeni (b) Metode sich zwäsche, de bis zue d Ziit vu nare bessere Ordnig uferlegt sin.

Des Opfa im näje (naie) Bund

9,11 Chrischtus aba isch kumme als ä Hoherprieschter vu d zuekinftige Sache durch de greßeri un vollkummeneri Schtiftshitte, de nit mit Händ (Pfode) gmacht isch, des isch: de nit vu der Schöpfig isch. 9,12 Na (Er) isch au nit durch des Bluet vu Böck odr Kälba, sundern durch si eignes Bluet ei fir allimol in des Heiligtum inegange un het ä ewigi Erlesig kauft. 9,13 Denn wenn scho des Bluet vu Böck un Schtierli un d Röß vu d Chueh durch ä weng aschpritze de Vudreckte(Unreine) heiligt, so daß sie vu uße sufa sin, 9,14 um weviel me wird dann (dnoh) des (a) (b) (c) Bluet Chrischti, der sich selbscht als Opfa ohni Fehl durch d ewige Geischt Gott darbrocht het, unsa Gwisse (d) sufa mache vu d tote Werke, z denä däm lebändige Gott!

D näje (naie) Bund zwische Gott un d Mensche

9,15 Un drum isch scha(er) au dr (a) (b) Mittla vum näji(naii) Abmachig (Abkumme), dmit durch si Tod, der gmacht(gschähe) isch zue d Erlesig vu d Ibatretige unda däm erschte Abmachig (Abkumme), dmit de Bruefene des vuheißene ewige Erbe gregä.

9,16 Denn wo ä Teschtament* isch, do mueß dr Tod vu däm gschähe si, der des Teschtament gmacht het. *Des griechische Wort fir «Teschtament(Testament)» un «Packt(Bund)» isch des gliche. 9,17 Denn ä Teschtament kummt erscht in Kraft mit däm Tod; s isch noh nit in Kraft, solang der noh läbt, der`s gmacht het. 9,18 Drum wird au dr erschte Abmachig (Abkumme) nit ohni Bluet gschtiftet. 9,19 Denn als Moses alli Gebote glich däm Gsetz allem Volk gsait het, nimmt da (er) des Bluet vu Kälba un Böck mit Wassa un Scharlachwulle un Ysop un bspritzt des Buech un alles Volka 9,20 un sait (2. Moses 24,8): "Des isch des Bluet vum Abmachig (Abkumme), des Gott äich bifohle het." 9,21 Un de Schtiftshitte un alles Grät fir d Gottesdenscht (a) bspritzt da (er) gnau so mit Bluet a. 9,22 Un s wird schier alles mit Bluet sufa gmacht nohch rem Gsetz, un (a) ohni Bluetvugieße gschehe (bassiert) kei Vugebig.

Chrischtus setzt sich fir uns i

9,23 Eso meste de Abbilda dr himmlische Sache sufa gmacht wäre; de himmlische Sache selba aba meße besseri Opfa ha als sälli. 9,24 Denn Chrischtus isch nit inegange in des Heiligtum, des mit Händ (Pfode) gmacht un nur ä Abbild vum wahre Heiligtum isch, sundern in d Himmel selba, um etzed (a) (b) fir uns vor rem Gsicht(Visasch) Gottes z erschiene; 9,25 au nit, um sich mehrmols z opfare, we d Hoheprieschta alli Johr mit fremdem Bluet in des Heiligtum goht; 9,26 sunscht het da (er) me(oft) liede meße vum Afang dr Welt a. Etze aba, (a) (b) am End dr Welt, isch scha(er) ei fir allimol erschiene, durch si eignes Opfa (c) de Sinde ufzhebe. 9,27 Un we (a) d Mensche bschtimmt isch, eimol z schterbe, dnohch aba des Gricht: 9,28 so isch au Chrischtus eimol (a) gopfat worde, de Sinde viela wägznähme; zuem zweite Mol wird da (er) nit dr Sinde wägä erschiene, sundern däne, de uf nen warte, zuem Heil.

S 10. Kapitel

D Sinde sin ei fir allimol vuge

10,1 Denn s Gsetz het nur ä (a) Schatte vu d zuekinftige Gabe, nit des Wese dr Sache selba. Wägä däm ka s de, de opfare, nit fir imma ganz guet mache, do ma alli Johr di gliche Opfa bringe muen. 10,2 Hätt nit sunscht des Opfa ufghert, wenn de, de d Gottesdenscht üsrichte, ei fir allimol sufa wore wäre un sich kei schlecht Gwisse me gmacht hätte iba ihri Sinde? 10,3 Vielmeh gschehe (bassiert) dodurch (a) all Johr nur ä Erinnerig a d Sinde. 10,4 Denn s isch unmeglich, durch des Bluet vu Schtier un Böck Sinde wägzneh.

10,5 Drum sait da (er), wenn na (er) in de Welt kummt (Psalm 40,7-9):"Opfa un Gabe hesch dü nit welle; ä Lyb (Ranze) aba hesch dü ma (mir) gschaffe. 10,6 Brandopfa un Sündopfa gfalle dir nit. 10,7 Do ha i (ich) gsait: Lueg, i (ich) kumm - im Buech schtoht vu ma (mir) gschribe -, daß i (ich) doe, Gott, di Wille." 10,8 Zerscht het da (er) gsait: "Opfa un Gabe, Brandopfa un Sündopfa hesch dü nit welle, sie gfalle dir au nit", obwohl sie doch nohch rem Gsetz gopfat wäre. 10,9 Dann (Dnoh) aba sait da (er): "Lueg, i (ich) kummt, z doe di Wille." Do hebt da (er) des erschte uf, dmit da (er) des zweite isetzt. 10,10 Nohch däm Wille sin ma (mir) (a) gheiligt ei fir allimol durch des Opfa vum Lyb (Ranze) Jesus Chrischti.

10,11 Un jeda Prieschta schtoht (a) Dag fir Dag do un vusieht si Denscht un macht efta(oftmols) di gliche Opfa, de doch nemols de Sinde wägnähme kenne. 10,12 Der aba het ei Opfa fir de Sinde brocht, un hockt etze fir imma zue d Rechte Gottes 10,13 un wartet etze, bis (a) sini Feinde (Gegna) zuem Schemel vu sinene Feß gmacht wäre. 10,14 Denn mit einem Opfa het da (er) de fir imma guet gmacht, de gheiligt wäre. 10,15 Des beziigt uns aba au dr heilige Geischt. Denn nohchdäm dr Herr gsait het (Jeremia 31,33.34): "10,16 Des isch dr (a) Abmachig (Abkumme), den i (ich) mit ne schleße will nohch däne Täg", un sait: "I will mi Gsetz in ihri Herze ge un in ihr Sinn (Gmeht) will i (ich)`s schribe, 10,17 un ihri Sinde un ihra Ungrechtigkeit will i (ich) nimmi denke." 10,18 (a) Wo aba Vugebig dr Sinde isch, do bruchs kei Opfa me fir de Sinde.

Halte a d Hoffnig fescht!

10,19 Wel ma (mir) denn etze, liebe(lebi) Breda, durch des Bluet Jesus de Fräiheit hän zuem (a) (b) Igang in des Heiligtum, 10,20 den na (er) uns ufdoe het als näje(naie) un lebändige (a) Wäg durch d Vorhang, des isch: durch des Opfa vu sinem Lyb (Ranze), 10,21 un hän ä Hohenprieschta iba des Huus Gottes, 10,22 so (a) len uns nahgoh mit erliche Herze in vollkummene Glaube, agschpritzt in unsare Herze un los vum bese Gwisse un (b) (c) gwäsche am Lyb (Ranze) mit reinem (sufarem) Wassa. 10,23 (a) Len uns feschthebä a däm Ziignis (Züügnis) dr Hoffnig un nit wakle; denn na (er) isch treu, der sie vuheiße het; 10,24 un len uns ufänanda acht ha un uns ufstachle(areize) zue d Lebi (Liebe) un zue guetem Werk, 10,25 un nit unsri Vusammlige vulo, we ä baar z doe pflege, sundern (a) änanda vumahne, un des um so me, als sa(ihr) sähn, (b) daß dr Dag kummt.

10,26 Denn wenn ma (mir) muetwillig sindige, nohchdäm ma (mir) des Wisse iba d Wohret gregt hän, hän ma (mir) etze kei andres Opfa me fir de Sinde, (a) 10,27 sundern nigs als ä schreckliches Warte uf des Gricht un des gierige Fiir, des d Feind vubrenne(vuzehre) wird. 10,28 Wenn öbber (ebber) des Gsetz vum Moses bricht, (a) mueß sa (er) schterbe ohni Erbarme uf zwei odr dräia Ziige hi. 10,29 Ä weviel härteri Schtrof, meine na(ihr), wird der vudene, der d Bue (Suhn) Gottes mit Feß tritt un des Bluet vum Abmachig (Abkumme) fir dreckig hebet (haltet), durch des sa(er) doch gheiligt wird, un d Geischt dr Gnade schmäht? 10,30 Denn ma (mir) kenne sella(den), der gsait het (5. Moses 32,35.36): "D Rache isch mi, i (ich) will vugelte", [sait dr Herr] un nomol: "Dr Herr wird si Volk richte." 10,31 Schrecklich isch's, in de Händ (Pfode) vum lebändige Gott z flege. (a)

D Glaube mueß sich zuevulässig erwiese

10,32 Denke aba dr frehere Däg, a däne na(ihr), (a) nohchdäm ihr alaichtet wart, erduldet hän ä große Kampf un Läid, 10,33 indäm na(ihr) zuem Deil selba durch Schmähige un Druck zuem (a) Schauschpiel wore sin, zuem Deil Gmeinschaft ka hän mit däne, däne so gschehe (bassiert) isch. 10,34 Denn ihr hän mit d Gfangene glitte un d Raub äira Sache mit Fräid (Freud) erduldet, wel la(ihr) [bi äich selba] wißt, daß sa(ihr) (a) (b) ä besseri un ewigi [im Himmel] ha den. 10,35 Drum werfe äicha Vuträue nit wäg, wel ä großi Blohnig het. 10,36 (a) (b) Geduld aba hän na(ihr) nedig, dmit da(ihr) d Wille Gottes den un des Vuheißene nähmä. 10,37 Denn "nur noh ä kleini Wieli, so wird kumme, der do kumme soll, un wird nit lang üsbliebe. 10,38 Mi (a) Grechte aba wird üs Glaube läbä. Wenn na (er) aba zruckwiecht, het mi Seele kei Gfalle a nem(ihm)" (Habakuk 2,3.4). 10,39 Mir aba (a) sin nit vu däne, de zruckwieche un vudammt wäre, sundern vu däne, de glaube un d Seele rette.

S 11. Kapitel

Vorbilda im Glaube

11,1 S isch aba dr Glaube ä feschti Zuevasicht uf des, was ma hofft, un ä Nitzwiefle a däm, was ma nit sieht. (a) 11,2 Durch dän Glaube hän de Vorfahre Gottes Ziignis (Züügnis) gregt. 11,3 Durch d Glaube erkenne ma (mir), daß (a) de Welt durch Gottes Wort gschaffe isch, so daß alles, was ma sieht, üs nigs wore isch.

11,4 Durch d Glaube (a) het Abel Gott ä bessares Opfa brocht als Kain; sellewäg wird nem beziigt, daß sa (er) Grecht isch, do`s Gott selbscht iba sinene Gabe beziigt; un durch d Glaube schwätzt da (er) noh, obwohl la (er) gschtorbe isch. 11,5 Durch d Glaube (a) wird Henoch vufrachtet ( wägbrocht), dmit da (er) d Tod nit sieht, un wird nimmi gfunde, wel Gott nen vufrachtet ( wägbrocht) het; denn vor sinere Entrückig isch nem beziige worde, daß sa (er) Gott gfalle het. 11,6 Aba ohni Glaube isch's unmeglich, Gott z gfalle; denn wer zue Gott kumme will, dr mueß glaube, daß sa (er) isch un daß sa (er) däne, de nen sueche, ihr Lohn git. 11,7 Durch d Glaube (a) het Noah Gott gehrt un de Arche baut zue d Rettig vu sinem Huus, als sa(er) ä göttliches Wort vunumme het iba des, was ma noh nit sieht; durch d Glaube sait da (er) dr Welt des Urdeil un het ererbt de Grechtigkeit, de durch d Glaube kummt.

11,8 Durch d Glaube wird Abraham hörig, als sa(er) bruefe wird, in ä Land z zeh, des sa(er) erbe soll; un na (er) zeht üs un wußt nit, wo na (er) hikäme doet. 11,9 Durch d Glaube isch scha(er) ä Fremdling gsi in däm vuheißene Land we in d Fremdi un gwohnt het da im Zelt mit Isaak un Jakob, d Miterbe dselbe Vuheißig. 11,10 Denn na (er) het gwartet uf de Schtadt, de ä feschte Grund het, dere Bäumeischta un Schepfa Gott isch. 11,11 Durch d Glaube gregt au Sara, de unfruchtbar war, Kraft, Nohchkumme vorzbringe trotz ihrem Alta; denn sie hebet (haltet) den fir treu, der s vuheiße het. 11,12 Drum sin au vum einem, däm si Kraft scho vutroknet war, so vieli zeugt (ziigt) worde we d Schterne am Himmel un we dr Sand am Ufa vum Meer, der unzählbar isch. 11,13 De alli sin gschtorbe im Glaube un hän des Vuheißene nit gregt, sundern s nur vu wietem gsähne [un ware dvu ibaziigt] un hän´s greßt un hän gsait, daß sie (a) (b) (c) Gäscht un Fremdlinge uf Erde sin. 11,14 Wenn sie aba des sage, gän sie z vuschtoh, daß sie ä Vadaland (Heimet) sueche. 11,15 Un wenn sie des Land gemeint hättä, vum däm sie usgzoge ware, hättä sie jo Ziit ka, wida umzkehre. 11,16 Etze aba sehnen sie sich nohch nem bessere Vadaland (Heimet), nämlich däm himmlische. Drum schämt sich Gott ihra nit, ihr Gott z heiße; denn na (er) het ne ä Schtadt baut.

Ä Glaube, der wo Muet macht

11,17 Durch d Glaube (a) (b) opfat Abraham d Isaak, als sa(er) vusuecht wird, un git d einzige Bue (Suhn) dohi, als sa(er) scho de Vuheißig gregt het 11,18 un nem gsait worde war (1. Moses 21,12): "Was vu Isaak schtammt, soll di Gschlecht gheiße wäre." 11,19 Na (Er) het denkt: Gott ka`s au vu d Dote mache; sellewäg gregt da (er) nen au als Glichnis dfir wida.

11,20 Durch d Glaube segnet Isaak d Jakob un d Esau im Blick uf de zuekinftigi Sach. 11,21 Durch d Glaube segnet Jakob, als sa(er) schtirbt, de beide Buebä (Sühn) Josefs un (a) buckt sich abätend iba de Schpitze vu sinem Schtägä(Schtab). 11,22 Durch d Glaube schwätzt Josef, als sa(er) schtirbt, vum Üszug dr Israelite un bifihlt, was mit sinene Knoche gschähe soll.

11,23 Durch d Glaube wird Moses, als sa(er) gibore war, dräi Monet vuborge vu sinene Eltere, wel sie sähn, daß sa (er) ä schenes Kind war; un sie firchte sich nit vor rem Kenig si Gebot. 11,24 Durch d Glaube wott Moses, als sa(er) groß wore war, nimmi als Bue (Suhn) vu d Dochta vum Pharao gelte, 11,25 sundern wott viel leba mit däm Volk Gottes zsämme gschla wäre, als ä Ziitlang d Vordeil vu d Sinde z ha, 11,26 un hebet (haltet) de Schmach Chrischti fir greßere Richtum als de Schätz vu Ägypte; denn na (er) luegt uf de Belohnig. 11,27 Durch d Glaube vuloßt da (er) Ägypte un firchtet nit d Zorn (Wuet) vum Kenig; denn na (er) hebet (haltet) sich a den, den na (er) nit sieht, als luegt da (er) nen a. 11,28 Durch d Glaube hebet (haltet) da (er) des Passa un des Aspritze mit Bluet, dmit dr Vuderba ihri Erstgeburt nit arihrt. 11,29 Durch d Glaube gehn sie durchs Rote Meer we iba trockenes Land; des vusuechte de Ägypter au un sin vusofe.

11,30 Durch d Glaube flege de Muure Jerichos, als Israel siebä Däg um sie rumzoge war. 11,31 Durch d Glaube kummt de (a) Hur Rahab nit mit d Unfolgsamen um, wel sie de Kundschafta fründlig ufgnumme het.

Ä Glaube, der wo ans Ziel fihrt

11,32 Un was soll i (ich) noh me sage? D Ziit wird ma (mir) z kurz, wenn i (ich) vuzehle soll vu Gideon un Barak un Simson un Jeftah un David un Samuel un d Prophete. 11,33 De hän durch d Glaube Königriech bezwunge, Grechtigkeit geebt, Vuheißige (Vuschpreche) gregt, Löwe s Muul gschtopft, 11,34 un vum Fiir d Kraft üsglescht, sin d Schärfi vum Schwert gflohe, üs dr Schwächi zue Kräfte kumme, sin stark wore im Kampf un hän fremdi Heere in d Flucht gschla. 11,35 Wieba hän (a) (b) ihri Dote durch Uferschtehig widagregt. Anderi aba sin gmartat worde un hän d Fräiheit nit agnumme, dmit sie de Uferschtehig, de bessa isch, gregä(erlange). 11,36 Anderi hän Schpott un Geißelig glitte, dzue (a) (b) (c) Fessle un Gfängnis (Loch). 11,37 Sie sin (a) gschteinigt, vusägt, durchs Schwert umbrocht worde; sie sin rumzoge in Schafspelze un Ziegefälle; sie hän Mangel, Vufolgig, Mißhandlige erduldet. 11,38 De(Sie), dere de Welt nit wert war, sin umhergirrt in Wüschte, uf Berge, in Höhle un Erdlecher.

11,39 De alli (a) hän durch d Glaube Gottes Ziignis (Züügnis) gregt un doch nit gregt, was vuheiße war, 11,40 wel Gott ebis Besseres fir uns vorgsähne het; denn sie soll nit ohni uns fertig gmacht wäre.

S 12. Kapitel

Gott erzeht sini Kinda

12,1 Drum den au mir: Wel ma (mir) ä solchi Wolke vu Ziige um uns hän, (a) alles ablege, was uns bschwert, un de Sinde, de uns schtändig umschtricke will, un len uns laufe mit Geduld in däm Kampf, der uns bschtimmt isch, 12,2 un ufsähe zue Jesus, däm Afänga un Vollenda vum Glaube, der, obwohl la`s(er`s) Locka ha het kenne, des Kriiz erduldet un de Schande gring achtet un sich bschtimmt het zue d Rechte vum Thron Gottes. (a) (b) 12,3 Denke a den, der soviel (a) (b) Widerspruch gege sich vu d Sinda erduldet het, dmit ihr nit matt wärä un d Muet nit sinke len.

12,4 Ihr hän noh nit bis ufs Bluet widaschtande im Kampf gege d Sinde 12,5 un hän eze d Troscht vugässä, der zue äich schwätzt we zue sinene Kinda (Sprichli 3,11.12): "Mi Bue (Suhn), acht nit gring de Zucht vum Herrn un vuzag nit, wenn dü vu nem gschtroft wirsch. 12,6 Denn (a) wen dr Herr leb(lieb) het, den zichtigt da (er), un na (er) schlat jede Bue (Suhn), den na (er) animmt." 12,7 S dent zue äira Zucht, wenn ihr was dulde mehn. We mit sinene Kinda goht Gott mit äich um; denn wo isch ä Bue (Suhn), den dr Vada (Babbe) nit zrechtwiest(zichtigt)? 12,8 Sin ihr aba ohni Zucht(Zichtig), de doch alli hän, so sin na(ihr) Üsgschtoßeni un nit Kinda. 12,9 Wenn unsri eigene Vädare uns zichtigt hän un ma (mir) sie doch gachtet hän, solle ma (mir) uns dann (dnoh) nit viel me untaordne däm geischtliche Vada (Babbe), dmit ma (mir) läbä? 12,10 Denn sälli hän uns zichtigt fir wenig Däg nohch ihrem Guetdünke, der aba doet`s zue unsam Wohl(Beschte), dmit ma (mir) a sinere Heiligkeit Adeil gregä. 12,11 Jedi Zucht aba, wenn sie do isch, schient uns nit Guet, sundern si isch uns(us)Leid; dnohch aba gilt sie als Frucht däne, de dodurch geebt sin, Friide un Grechtigkeit. (a)

Läbä nit liechtfertig!

12,12 Drum mache schtark di mede Händ (Pfode) un di waklige Knüü (a) 12,13 un (a) mache sicheri Schritt mit äire Feß, dmit nit öbber (ebber) nahflegt we ä Lahme Bock, sundern vielme gsund wäre. 12,14 Jage däm (a) (b) Friide nohch mit jedäm un dr Heiligung, ohni de nemads d Herrn säh wird, 12,15 un luege druf, daß nit öbber (ebber) Gottes Gnade vubasst(vusäumt); daß nit öbbe ä (a) bittari Wurzle ufwachst un Unfriede arichtet un vieli durch des dreckig wäre; 12,16 daß nit öbber (ebber) ä Abtrinnige odr Gottlose wird we (a) Esau, der um ä Ässä wille sini Erschtgiburt vukauft het. 12,17 Ihr wißt jo, daß sa (er) (a) dnoh, als sa(er) d Sege erbe wott, rüssgworfe wird, denn na (er) findet kei Platz me zue d Buße, obwohl la (er) sie mit Träne gsuecht het.

Zuem näje (naie) Bund z ghäre, isch ä Vorrecht un schtellt in d Vuantwortig

12,18 Denn ihr sin nit kumme zuem Berg, den ma arihre ka un der mit Fiir brennt het, un nit in d Nacht un`s Dunkle un Unwetta 12,19 un nit zuem Schall dr Trumpete (Päpere) un zuem Ertöne vu d Wort, bi däne (a) de`s Härä bitte, daß ne kei Wort me gsait wird; 12,20 denn sie känne's nit vutrage, was do gsait wird (2. Moses 19,13): "Un au wenn ä Tier d Berg arihrt, soll`s gschteinigt [odr mit nem Pfiel erschosse] wäre." 12,21 Un so schrecklich war de Erschinig, daß Moses sait (5. Moses 9,19): I (Ich) bi erschrocke un zittre." 12,22 Sundern ihr sin kumme zuem Berg Zion un zue dr Schtadt vum lebändige Gotte, däm (a) (b) (c) (d) himmlische Jerusalem, un zue (e) viele duusig Engel, un zue d Vusammlig (Bagasch) 12,23 un Gmeinde vu d Erschtgiborene, de (a) im Himmel ufgschribe sin, un zue Gott, däm Richta iba alli, un zue d Geischta dr vollendete Grechte 12,24 un zuem (a) Mittler vum näji(naii) Abmachig (Abkumme), Jesus, un zuem Bluet vu d a Gschpritzte, des bessa (b) schwätzt als Abels Bluet.

12,25 Luege zue, daß ihr den nit abwiese, der do schwätzt. Denn wenn säle nit gflohe isch, de der abwiese, der uf Erde schwätzt, weviel weniga wäre ma (mir) dvukumme(verwitsch), wenn ma (mir) den abwiese, der vum Himmel schwätzt. (a) (b) 12,26 Sini Schtimm het zue sellare Ziit d Bode wackle lo, etzed aba vuheißt da (er) un sait (Haggai 2,6): "Noh eimol will i (ich)`s wackle lo nit ällei d Bode, sundern au d Himmel." 12,27 Des «Noh eimol» aba zeigt a, daß des, was wacklig wäre ka, wel`s gschaffe isch, vuwandlet wäre soll, dmit alles des bliebt, was nit wacklig wäre ka. 12,28 Drum, wel ma (mir) ä feschtes Rich gregä, len uns dankbar si un so Gott dene mit Scheu un Angscht, we s nem gfallt; 12,29 denn unsa Gott isch ä vuzehrendes Fiir. (a) (b)

S 13. Kapitel

We Chrischte läbä solle

13,1 Bliebe fescht in dr (a) (b) Bredalebi (Liebe). 13,2 (a) (b) (c) Gäschtfräi zue si, vugäße nit; denn dodurch hän ä baar ohni`s z Wisse (d) (e) Engel herberge ge. 13,3 Denke a di (a) Gfangene, als wäre na(ihr) Mitgfangeni, un a di Gschundene(Mißhandelte), wel la(ihr) au noh do(im Lyb,Ranze) läbä.

13,4 D Ehe soll in Ehre ghalte wäre bi allene un s Ehebett unbfleckt; denn de Unzichtige un de Ehebrecha wird Gott schtrofe(richte).

13,5 Sin nit geldgierig, un (a) len`s äich guet si a däm, was do isch. Denn dr Herr het gsait (Josua 1,5): "I will di nit vulo un nit vugässä." 13,6 So kenne au mir getroscht sage: "Dr Herr isch mi Helfa, i (ich) will mi nit firchte; was ka ma (mir) ä Mensch scho adoe?" (Psalm 118,6)

13,7 Denke a äiri Lehra, de äich des Wort Gottes gsait hän; ihr End lueges a un gehn därem (ihrem) Glaube nohch. 13,8 Jesus Chrischtus geschtern un hiit un sela au in Ewigkeit. (a) (b) (c) (d) 13,9 Len äich nit (a) durch manchali un fremdi Lehre umtriebe, denn s isch ä gueti Sach, daß des Herz (b) fescht isch, wel`s durch Gnade gschehe (bassiert), (c) (d) nit durch Ässvubote, vu däne de kei Nutze hän, de dmit umgehn. 13,10 Mir hän ä Altar, vu däm z ässä de kei Recht hän, de dr Schtiftshitte dene. 13,11 Denn de Lyba (Ranze) vu d Tierli , dere Bluet durch d Hohenprieschta als Sündopfa in des Heilige trage wird, wäre (a) üßahalb vum Laga vubrennt. 13,12 Drum het au Jesus, dmit da (er) des Volk heiligt durch si eignes Bluet, (a) (b) druße vor rem Door glitte. 13,13 So len uns etze zue nem rüsgoh üs däm Laga un sini (a) (b) Schmach a ha(trage). 13,14 Denn ma (mir) hän do kei Schtadt fir imma, sundern (a) (b) de zuekinftige sueche ma (mir). 13,15 So len uns etze durch nen Gott alliziit (a) des Lobopfa bringe, des isch de (b) Frucht dr Lippe, de si Name bekannt mache. 13,16 Guetes z doe un mit andere deile was ma hän, vugäße nit; denn solchi Opfa gfalle Gott. 13,17 (a) Horche uf äire Lehra, denn sie wache iba äiri Seele - un do dfir muen sie (b) Antwort ge -, dmit sie des mit Fräid (Freud) den un nit Jomere; denn des wär nit guet fir äich.

13,18 Bäte fir uns. Unsa Troscht isch, daß ma (mir) (a) ä guetes Gwisse hän, un ma (mir) wen in alle Sache(Dinge) ä ordentliches Läbä fihre. 13,19 Um so me aba vumahn i (ich) äich, des z doe, dmit i (ich) äich meglichscht bald widage wir.

D Vufassa winscht Gottes Sege un doet greße

13,20 Dr Gott vum Friide aba, d große (a) (b) Schäfa (Hirte) vu d Schof, der unser Herrn Jesus, vu d Dote rufgfihrt het durch des Bluet vum ewige Abmachig (Abkumme), 13,21 der mach äich tichtig in alle Guete Werk, z doe si Wille, un schafft in uns, was nem gfallt, durch Jesus Chrischtus, welem isch Ehri vu Ewigkeit zue Ewigkeit! Amen.

13,22 I (Ich) vumahn äich aba, lebi Breda, nähme des Wort dr Vumahnig a; i (ich) ha äich jo nur kurz gschribe. 13,23 Wißt, daß unsa Brueda Timotheus wida fräi isch; mit nem will i (ich) äich, wenn na (er) bald kummt, bsueche. 13,24 Greßt alli äiri Lehra un alli Heilige. S greße äich de Breda üs Italie. 13,25 Di Gnade isch mit äich alle!

Des isch ä Bäitrag vu Dietmar Wiesler fir me Evangelium im Netz (Copyright) Dez. 1999