|
Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)
S ZWEITE BUECH VU D KENIG
Was in däm Buech schtohtUrschpringlich ware de zwei Kenigbecha ei eiziges Buech uf eina lange Schriftrolle. Erscht wo's Alde Teschtament üs sem Hebräische ins Griechische ibasetzt wore isch (de sog. Septuaginda), hän d Ibasetza des Buech üs prakdische Grind in zwei Schriftrolle ufdeilt.S zweite Buech vu d Kenig vuzehlt d Gschichte vum Prophet Elija wida. Däm si Nohchfolga isch dann (dnoh) Elisa wore. Des Buech vuzehlt d Gschichte vum Nordrich Israel bis zue däm Ziitpunkt, wo d Assirer s Land 722 v. Chr. erobert hän. Dann (Dnoh) goht's wida mit nem Südrich Juda, bis Jerusalem d Babilonier 586 v. Chr. in d Händ gfalle isch.
Eina vu däne viele Kenig, wo bschribe wäre, sin au: Hiskija, wo uf d Rot vum Prophet Jesaja ghärt het (Kapitel 18-20), un d Kenig Manasse, wo d assirische Götta vuehrt het Au in däm Buech wird betont, dass ses wichtig isch, dass ma an Gott glaube un dass ma uf des härä, was sa (er) gsait het. Im Denscht vum Elisa finde ma ä Vorschatte uf d Herr Jesus un in d Heilig vum Naeman ä Vorbild uf de Ziit vu d Gnade, wo au Mensche, wo keini Jude sin, durch d Glaube grettet wäre. We des Buech ufbaut isch
S 1. KapitelElia het ä Botschaft fir d Kenig Ahasja1,1 S falle aba d (a) Moabita ab vu Israel, nohch däm Ahab tot war. (b) 1,2 Un Ahasja flegt durch des Gitta in sinem Obagmach in Samaria un wird krank. Un na (er) schickt Laufbursche(Bote) un sait zue nene: (a) Gehn hi un bfroge Baal-Sebub, d Gott vu Ekron, ob i (ich) vu der Kranket gsund wir. 1,3 Aba dr Engel des HERRN schwätzt mit Elia, däm Tischbiter: Loss gang däm Laufbursch(Bote) vum Kenig vu Samaria entgege un sag zue nene: (a) Isch denn etze kei Gott in Israel, daß ihr higehn, Baal-Sebub z bfroge, d Gott vu Ekron? 1,4 Drum sait dr HERR: Dü sollsch nimmi vum Bett rabkumme, uf des dü dich glegt hesch, sundern sollsch des Todes schterbe. Un Elia goht. 1,5 Un wo de Laufbursche(Bote) zuem Kenig zurückkume, sait da (er) zue nene: Wurum kumme ihr zruck? 1,6 Sie sage zue nem: S isch ä Ma uffe kumme uns entgege un sait zue uns: Gehn wida hi zuem Kenig, der wo äich gschickt het, un sage zue nem: Des sait dr HERR: Isch denn kei Gott in Israel, daß dü hischicksch, Baal-Sebub zue bfroge, d Gott vu Ekron? Drum sollsch dü nimmi rabkumme vum Bett, uf des dü dich glegt hesch, sundern sollsch des Todes schterbe. 1,7 Er sait zue nene: Vu wela Art war denn sella Ma, wo äich troffe het un des zue äich gsait het? 1,8 Sie sage zue nem: Er het (a) langes Hoor un ä (b) Ledergurt um sini Lende. Er aba sait: S isch Elia, dr Tischbiter.Elia bietet däm Kenig d Schtirn1,9 Un dr Kenig schickt zue Elia ä Hauptma iba fuchzig samt sinene fuchzig Männa. Un wo sella zue nem nufkumme isch, lueg, do hockt da (er) obe uf däm Berg. Er aba sait zue nem: Dü Ma Gottes, dr Kenig sait: Dü sollsch rabkumme! 1,10 Elia git däm Hauptma iba fuchzig zantwort: Bin ich ä Ma Gottes, (a) (b) so fall Fiir vum Himmel un frisst dich un dini fuchzig Männa. Do flegt Fiir vum Himmel un frißt nen un sini fuchzig Männa. 1,11 Un dr Kenig schickt nomol ä andere Hauptma iba fuchzig zue nem samt sinene fuchzig Männa. Sella kummt zue nem nuf un sait zue nem: Dü Ma Gottes, so sait´s dr Kenig: Kumm schnell rab! 1,12 Elia git zantwort: Bin ich ä Ma Gottes, so fall Fiir vum Himmel un frisst dich un dini fuchzig Männa. Do flegt des Fiir Gottes vum Himmel un frißt nen un sini fuchzig Männa. 1,13 Do schickt dr Kenig nomol d dritte Hauptma iba fuchzig samt sinene fuchzig Männa. Wo der zue nem nufkumme isch, buckt da (er) sini Knüü vor Elia un fleht nen a un sait zue nem: Dü Ma Gottes, loß mi Läbä un des Läbä dina Knecht, der fuchzig, vor dir ebis gelte! 1,14 Lueg, Fiir isch vum Himmel gfalle un het di erschte zwei Hauptlit iba fuchzig mit ihre fuchzig Männa gfrässä; etze aba loß mi Läbä ebis gelte vor dir. 1,15 Do sait dr Engel des HERRN zue Elia: Gang mit nem nab un fircht di nit vor nem! Un na (er) macht sich uf un goht mit nem nab zuem Kenig. 1,16 Un na (er) sait zue nem: Des sait dr HERR: Wel dü Laufbursche(Bote) higschickt hesch un hesch Baal-Sebub bfroge losse, d Gott vu Ekron, als wär kei Gott in Israel, däm si Wort ma froge kennt, so sollsch dü vum Bett nimmi rabkumme, uf des dü dich glegt hesch, sundern sollsch des Todes schterbe.1,17 So schtirbt Ahasja nohch rem Wort des HERRN, des Elia gsait het. Un Joram wird Kenig an vu sinere Schtatt im zweite Johr Jorams, däm Bue (Suhn) Joschafats, däm Kenig vu Juda; denn Ahasja het kei Bue (Suhn). 1,18 Was aba noh me vu Ahasja z sage isch, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Israel. S 2. KapitelElia wird vufrachtet ( entruckt )2,1 Wo aba dr HERR Elia im Wetta gen Himmel hole wott, gehn Elia un Elisa vu Gilgal wäg. 2,2 Un Elia sait zue Elisa: Blieb dü do, denn dr HERR het mi nohch Bethel gschickt. Elisa aba sait: So weh dr HERR läbt un dü läbsch: i (ich) vulosst di nit. Un wo sie nab nohch Bethel kumme, 2,3 gehn de Prophetejinger, de in Bethel ware, üsä zue Elisa un sage zue nem: Weisch dü au, daß dr HERR hiit di Herr vu dir wägnähme wird? Er aba sait: Au i (ich) wiß ses wohl; schwige sin lies (schtill). 2,4 Un Elia sait zue nem: Elisa, blieb dü do, denn dr HERR het mi nohch Jericho gschickt. Er aba sait: So weh dr HERR läbt un dü läbsch: i (ich) vulosst di nit. Un wo sie nohch Jericho kumme, 2,5 kumme de Prophetejinger, de in Jericho ware, zue Elisa un sage zue nem: Weisch dü au, daß dr HERR hiit di Herr vu dir wägnähme wird? Er aba sait: Au i (ich) wiß s wohl; schwige sin lies (schtill). 2,6 Un Elia sait zue nem: Blieb dü do, denn dr HERR het mi an d Jordan gschickt. Er aba sait: So weh dr HERR läbt un dü läbsch: i (ich) vulosst di nit. Un s gehn beidi mitänanda. 2,7 Un fuchzig vu d Prophetejinger gehn hi sin vu wietem gschtande; aba de beidi sin am Jordan gschtande. 2,8 Do nimmt Elia si Mandel un wickelt nen zsämme un schlat ins Wassa; des deilt sich nohch beide Site, so daß beidi (a) (b) uf trockenem Boden iberigehn. 2,9 Un wo sie ribakume, sait Elia zue Elisa: Bitt, was ich dir doe soll, bvor ich vu dir gnumme wir. Elisa sait: Daß ma (mir) (a) zwei Adeil vu dinem Geischt zuefallt (ge wird). 2,10 Er sait: Dü hesch Schweres erbete. Doch wenn dü mich säh wirsch, we ich vu dir gnumme wir, so wird's bassiere; wenn nit, so wird's nit si. 2,11 Un wo sie mitänanda gehn un schwätze, lueg, do kummt ä feurige Karre mit feurige Ross, de schiede beidi vuänanda. Un Elia fahrt im Wetta gen Himmel. (a)Gott bschtätigt Elisa als Nohchfolga vu Elia2,12 Elisa aba sieht´s un brellt: (a) (b) Vada (Babbe), Vada (Babbe), dü Karre Israels un si Gschpann! un sieht nen nimmi. Do hebt(langt) da (er) sini Kleida, vuriß sie in zwei Schtickli 2,13 un hebt d Mandel uf, der wo Elia flege lo het, un kehrt um un kummt wida an´s Ufa vum Jordan. 2,14 Un na (er) nimmt d Mandel, der wo Elia flege lo het, un schlat ins Wassa un sait: Wo isch etze d HERR, dr Gott Elias? un schlat ins Wassa. Do deilt´s sich nohch beide Site, un Elisa goht durch. 2,15 Un wo des de Prophetejinger sähn, de gegeiba bi Jericho ware, sage sie: Dr Geischt Elias rueht uf Elisa, un sie gehn nem entgege un flege vor nem ane uf d Bode 2,16 un sage zue nem: Lueg, s sin unda dine Knecht fuchzig schtarki Männa (Manne), de loß go un di Herr sueche. Vielliecht het nen dr Geischt des HERRN gnumme un uf irgendei Berg odr in irgendei Dal gworfe. Er aba sait: Len sie nit go! 2,17 Aba sie netige nen, bis sa(er) nohchgit un sait: Len sie higo! Un sie schickte hi fuchzig Männa (Manne), un de suechte Elia dräi Däg; aba sie find nen nit. 2,18 Un sie kumme zue Elisa zruck, wo na (er) noh in Jericho war, un na (er) sait zue nene: Ha i (ich) äich nit gsait, ihr sollt nit higo?Elisa macht ä Quelle gsund un schtroft de schpottende Bebli2,19 Un de Männa (Manne) vu d Schtadt sage zue Elisa: Lueg, s isch guet huuse in der Schtadt, we mi Herr sieht; aba s isch beses Wassa, un s macht unfruchtbar. 2,20 Er sait: Hole ma (mir) her ä näji(naii) Schale un den Salz inä! Un sie bringe's nem. 2,21 Do goht da (er) üsä zue d Wasserquelle un wirft des Salz inä un sait: Des sait dr HERR: Ich ha des Wassa gsund gmacht; s soll etze nit Tod noh Unfruchtbarkeit vu nem kumme. 2,22 So wird des Wassa gsund bis uf dän Dag nohch rem Wort Elisas, des er sait.2,23 Un na (er) goht nuf nohch Bethel. Un wo na (er) d Wäg higange isch, kumme kleini Bebli zue d Schtadt üsä un vuschpotte nen un sage zue nem: Klatzkopf, kumm uffe! Klatzkopf, kumm uffe! 2,24 Un na (er) drillt sich um, un wo na (er) sie sieht, vufluechti er sie im Name des HERRN. Do kumme zwei Bäre üs däm Wald un vurisse zweievierzig vu d Kinda. 2,25 Vu do goht da (er) uf d Berg Karmel un kehrt vu do nohch Samaria zruck. S 3. KapitelS Rich Israel: Joram3,1 Joram, d Bue (Suhn) Ahabs, wird Kenig iba Israel zue Samaria im achtzehnte Johr Joschafats, däm Kenig vu Juda, un regiert zwöelf Johr. 3,2 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, doch nit we si Vada (Babbe) un sini Muetter. Denn na (er) entfernt des (a) Schteimol Baals, des si Vada (Babbe) het mache losse; 3,3 aba na (er) bliebt hänge (a) an d Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindige gmacht het, un het nit dvu ab glo.
D Feldzug gege d Moabita3,4 Mescha aba, d Kenig vu d Moabita, het vieli Schof besäße un het däm Kenig vu Israel Wulle z abzgeh vu hundatduusig Lämma un vu hundatduusig Widder. 3,5 Wo aba Ahab tot war, fallt d Kenig vu d Moabita ab vum Kenig vu Israel. 3,6 Un drno zeht d Kenig Joram üs vu Samaria un bot ganz Israel uf 3,7 un schickt hi zue Joschafat, däm Kenig vu Juda, un het nem sage lo: Dr Kenig vu d Moabita isch vu ma (mir) abgfalle; kumm mit ma (mir), um gege d Moabita z kämpfe! Er sait: I (Ich) will kumme; (a) i (ich) bi we dü, un mi Volk we di Volk, un mini Ross we dini Ross. 3,8 Un Joram sait: Welle Wäg wen ma (mir) nufzeh? Joschafat sait: D Wäg durch d Wüschte Edom.Elisa rettet des Heer vor rem Vudurschte3,9 So zehn hi dr Kenig vu Israel, dr Kenig vu Juda un dr Kenig vu Edom. Un wo sie siebä Däg wiet zoge ware, het des Heer un d Viecher, de bi nene ware, kei Wassa. 3,10 Do sait dr Kenig vu Israel: O mai! Dr HERR het de dräi Kenig hergruefe, um sie in de Händ (Pfode) vu d Moabita z ge! 3,11 Joschafat aba sait: (a) Isch kei Prophet des HERRN do, dmit ma (mir) d HERRN durch nen bfroge? Do git eina unda d Männa (Manne) vum Kenig vu Israel antwort un sait: Do isch (b) Elisa, d Bue (Suhn) Schafats, der wo Elia Wassa uf d Händ (Pfode) goße het. 3,12 Joschafat sait: Des HERRN Wort isch bi nem. So zehm zue nem nab dr Kenig vu Israel un Joschafat un dr Kenig vu Edom. 3,13 Elisa aba sait zuem Kenig vu Israel: Was ha i (ich) mit dir zue schaffe? Gang hi zue d Prophete vu dinem Vada (Babbe) un zue d Prophete dinere Muetter! D Kenig vu Israel sait zue nem: Nit doch! Denn dr HERR het de dräi Kenig hergruefe, um sie in de Händ (Pfode) vu d Moabita z ge. 3,14 Elisa sait: (a) So wohr dr HERR Zebaoth läbt, vor dem i (ich) schtand: wenn i (ich) nit Joschafat, d Kenig vu Juda, ehrte, i (ich) wott di nit aluege noh achte. 3,15 So hole ma (mir) etze ä Schpielmann! Un wo dr Schpielmann uf d Siite schpielt, kummt d Hand des HERRN uf Elisa, (a) 3,16 un na (er) sait: Des sait dr HERR: Mache do un do Gruebene in däm Dal. 3,17 Denn des sait dr HERR: Ihr wäre nit Wind noh Rägä säh trozdäm soll des Dal voll Wassa wäre, daß ihr un äicha Heer un äichi Viecher trinke kennt. 3,18 Un des isch noh ä Gringes vor rem HERRN; er wird au d Moabita in äiri Händ (Pfode) ge, 3,19 so daß ihr wescht mache den alli feschte Schtädt un alli üserwählte Schtädt un fälle alli guete Baim un vuschtopfe alli Wassabrunne un alli guete Äcker mit Schtei (Wackes) vuderbe. 3,20 Aba am nägschte Morge, zue dr Ziit, do ma (a) Schpeiseopfa opfart, lueg, do kummt Wassa vu Edom her un fillt des Land mit Wassa.Gott git d Sieg iba d Moabita3,21 Wo aba alli Moabita ghärt hän , daß de Kenig rufzoge sin, um gege sie z kämpfe, ruefe sie alli uf, de zuem Rischte (Kreg) alt gnoe un driba ware, un schtelle sich an dr Grenze uf. 3,22 Un wo sie sich freh am Morge ufmache un d Sunne ufgoht iba däm Wassa, schien d Moabiter des Wasa in dr Ferni rot z si we Bluet. 3,23 Un sie sage: Des isch Bluet! De Kenig hän sich mit däm Schwert umbrocht, un eina wird d andere erschlage ha. Ha, Moab, mach di etze uf a d Beute! 3,24 Aba wo sie zuem Laga Israel kumme, macht sich Israel uf un schlat de Moabita, un sie haue ab vor rene. Aba Israel jagt tene nohch un schlat Moab. 3,25 D Schtädt zerschtere sie, un jeda wirft ä Schtei (Wackes) uf alli guete Äckere, un sie mache sie voll dvu un vuschtopfte alli Wassabrunne un fälle alli guete Baim, bis nur Kir-Heres ibrigbliebt. Aba d Schleuderer umzingle d Schtadt un schesse uf sie. 3,26 Wo aba dr Kenig vu d Moabita sieht, daß nem d Kampf z schtark wird, nimmt da (er) siebehundat Mann mit sich, de des Schwert fihre, um bim Kenig vu Edom durchzbreche; aba sie kenne's nit. 3,27 Do nimmt da (er) si erschtgeborene Bue (Suhn), der an sinere Schtatt Kenig wäre soll, un opfat nen zuem Brandopfa uf d Muure. Do kummt ä großi Wuet iba Israel, so daß sie vu nem abzoge sin un in ihr Land zruckkehre.S 4. KapitelElisa vumehrt des El vu na Witwe4,1 Un s brellt ä Wieb unda d Wieba vu d Prophetejinger zue Elisa un sait: Di Knecht, mi Ma, isch gschtorbe; un dü weisch jo, daß di Knecht d HERRN gfirchtet het. (a) (b) Etze kummt dr Schuldherr un will mini beide Kinda nähmä zue (c) leibeigene Knecht. 4,2 Elisa sait zue ihre: Was soll i (ich) dir doe? Sag ma (mir), was hesch dü im Huus? Sie sait: Dini Magd het nigs im Huus als ä (a) Elkrueg. 4,3 Er sait: Gang hi un erbitt druße vu alle dine Nochbare läri Tepf, aba nit z wenig, 4,4 un gang ins Huus un schleß Dire hinda dir un dine Sehn zue un gieß in alli Tepf; un wenn dü sie gfillt hesch, so schtell sie uf d site. 4,5 Sie goht hi un doet´s so un schleßt Dire hinda sich un ihre Sehn zue; de bringe ihr de Tepf her(ra), un sie gißt i. 4,6 Un wo de Tepf voll ware, sait sie zue ihrem Bue (Suhn): Läng ma (mir) noh ä Gfäß her! Er sait zue ihre: S isch kei Gfäß me do. Do schtopt des El. 4,7 Un sie goht hi un het´s däm Ma Gottes gsait. Er sait: Gang hi, vukauft des El un bezahle di Schuldherr; dü aba un dini Buebä (Sühn), nähre äich vum ibrige.Elisa vuheißt dr Schunemiterin ä Bue (Suhn)4,8 Un s isch eines Dages gschehe (bassiert), daß Elisa nohch (a) Schunem goht. Dert war ä riches Wieb; de netigt nen, daß sa (er) bi ihr ißt. Un sooft da (er) dert durchkume isch, kehrt da (er) bi ihre i un ißt bi ihre. 4,9 Un sie sait zue ihrem Ma: Lueg, i (ich) merk, daß der Ma Gottes heilig isch, der wo imma do durchkummt. 4,10 Loß uns nem ä kleini Kamma obe mache un Bett, Disch, Schtuehl un Laichta hinschtelle, dmit da (er) dert ikehre ka, wenn na (er) zue uns kummt.4,11 Un s isch eines Dages gschehe (bassiert), daß Elisa dert ikehrt isch un sich obe in de Kamma legt un drin schloft. 4,12 Dnohch sait da (er) zue sinem Dena Gehasi: Ruef de Schunemiterin! Un wo Gehasi sie reft, kummt sie vor ren. 4,13 Elisa aba het zue Gehasi gsait: Sag ihr: Lueg, dü hesch uns all dän Denscht doe; was soll i (ich) dir doe? Bruuchsch dü Fiirschprach bim Kenig odr bim Feldhauptma? Sie sait: I (Ich) wohn sicha unda mine Lit. 4,14 Elisa sait: Was soll i (ich) dir dann (dnoh) doe? Gehasi sait: Ach, sie het kei Bue (Suhn), un ihr Ma isch alt. 4,15 Er sait: Ruef sie her! Un wo na (er) sie reft, kummt sie in d Dire. 4,16 Un na (er) sait: (a) Um de Ziit ibas Johr sollsch dü ä Bue (Suhn) herze. Sie sait: Ach nit, mi Herr, dü Ma Gottes! Täusch dini Magd nit! 4,17 Un des Wieb ward schwanga un gebar ä Bue (Suhn) um dieselbe Ziit ibas Johr, we ihr Elisa zuegsait het.
Elisa macht d Bue (Suhn) vu d Schunemiterin wida lebändig4,18 Wo aba des Kind groß wird, kummts, daß ses üsä zue sinem Vada (Babbe) zue d Schnitter goht 4,19 un sait zue sinem Vada (Babbe): O mi Kopf, mi Kopf! Er sait zue nem Knecht: Bring nen zue sinere Muetter! 4,20 Un sella nimmt nen un bringt nen inä zue sinere Muetter, un sie het nen uf ihrem Schoß bis zuem Mittag; do schtirbt s(er). 4,21 Un sie goht nuf un legt nen ufs Bett vum Ma Gottes, schleßt zue un goht üsä 4,22 un reft ihr Ma un sait: Schicke ma (mir) ä Knecht un ä Eselin; i (ich) will schnell zuem Ma Gottes un bald zuruckkumme. 4,23 Er sait: Wurum willsch dü zue nem? Isch doch hiit nit Näimond noh Sabbat. Sie sait: Loß ses guet si! 4,24 Un sie sattelt d Eselin un sait zuem Knecht: Trieb a un halt mi nit uf bim Ritte, bis ich dir's sag! 4,25 So zeht sie hi un kummt zuem Ma Gottes (a) uf d Berg Karmel. Wo aba dr Ma Gottes sie kumme sieht, sait da (er) zue sinem Dena Gehasi: Lueg, de Schunemiterin isch do! 4,26 So lauf ihr etze entgege un frog sie, ob´s ihr, ihrem Ma un ihrem Bue (Suhn) guet goht. Sie sait: Guet! 4,27 Wo sie aba zuem Ma Gottes uf d Berg kummt, umkrallt sie sini Feß; Gehasi aba kummt dzue, um sie wägzschtoße. Aba d Ma Gottes sait: Loß sie, denn ihri Seele isch truurig, un dr HERR het ma(mir)'s vuborge un nit kundgmacht! 4,28 Sie sait: Wenn hab ich ä Bue (Suhn) erbete vu minem Herrn? (a) Ha i (ich) nit gsait, dü solltscht mi nit täusche? 4,29 Er sait zue Gehasi: Girt dini Lende un nimm mi Bengel(Schtäckä) in dini Hand un gang hi, un wenn dir öbber (ebber) begegnet, so (a) greß nen nit, un greßt di öbber (ebber), so dank nem nit, un lege mi Bengel(Schtäckä) uf des Bebli si Agsicht. 4,30 Aba de Muetter vum Bebli sait: So weh dr HERR läbt un so weh dü läbsch: ich loss nit vu dir ab! Do macht da (er) sich uf un goht ihre nohch. 4,31 Gehasi aba goht vor rene hi un legt d Bengel(Schtäckä) däm Bebli ufs Agsicht: do war aba keini Schtimm un kei Empfinde. Un na (er) goht zruck Elisa entgege un het nem gsait: Des Bebli isch nit ufgwacht. 4,32 Un wo Elisa ins Huus kummt, lueg, do lit des Bebli tot uf sinem Bett. 4,33 Un na (er) goht inä un schleßt de Dire hinda sich zue un (a) bätet zue däm HERRN 4,34 un schtiegt ufs Bett un (a) legt sich uf des Kind un legt si Muul (Gosch) uf des Kind Muul (Gosch) un sini Auge uf däm sini Auge un sini Händ (Pfode) uf däm sini Händ (Pfode) un breitet sich so iba nen üs; do wird d Lyb vum Kind warm. 4,35 Er aba schtoht wida uf un goht im Huus eimol doane un dohi un schtiegt wida ufs Bett un breitet sich iba nen üs. Do schnudert des Bebli siebemol; dnohch doet des Bebli sini Auge uf. 4,36 Un Elisa reft Gehasi un sait: Ruef de Schunemiterin! Un wo na (er) sie reft, kummt sie inä zue nem. Er sait: (a) (b) Do, nimm di Bue (Suhn)! 4,37 Do kummt sie un flegt vor sini Feß un buckt sich uf d Bode un nimmt ihr Bue (Suhn) un goht üsä.Elisa macht schädliches Ässä gsund4,38 Wo aba Elisa wida nohch Gilgal kummt, war Hungasnot im Land. Un wo de Prophetejinger vor rem hocke, sait da (er) zue sinem Dena: Hock ä große Hafe uf un koch ä Gmes fir de Prophetejinger! 4,39 Do goht eina ufs Feld, um Kruut z sammle, un findet ä Rankegwächs un pfliickt´s in si Häß(Kleid) voll mit wilde Gurke. Un wo na (er) kummt, schniedet er's in d Hafe zuem Gmes - sie kenne's aba nit - 4,40 un legt´s d Männa (Manne) zuem Ässä vor. Wo sie etze vum Gmes ässä, brellä sie un sage: O Mann Gottes, dr Tod isch im Topf! Denn sie kenne's nit ässä. 4,41 Er aba sait: Hole Mehl her! Un na (er) doet's in d Hafe un sait: Lege´s d Lit vor, daß sie ässä! Do war nigs Beses me in däm Hafe.
Brot fir hundat Prophete4,42 S kummt aba ä Ma vu Baal- Schalischa un bringt däm Ma Gottes Erstlingsbrot, nämlich zwanzig Gerschtebrot, un näjes(naies) Korn (Getreide) in sinem Häß(Kleid). Er aba sait: Gib's d Lit, daß sie ässä! 4,43 Sie Dena sait: We soll i (ich) dvu hundat Mann satt gregä? Er sait: Gib´s d Lit, daß sie ässä! Denn des sait dr HERR: Ma wird ässä, un s wird noh ibrigbliebe. 4,44 Un na (er) legt´s ne vor, daß sie ässä; un s bliebt noh ibrig nohch däm Wort des HERRN.S 5. KapitelD aramäische Feldhauptma suecht Hilf5,1 Naaman, d Feldhauptma vum Kenig vu Aram, war ä treffliche Ma vor sinem Herr un wert ghalte; denn durch nen git dr HERR d Aramäern Sieg. Un na (er) war ä gwaltige Ma, jedoch üssätzig. 5,2 Aba d Kregslit vu d Aramäer ware üsgzoge un hän ä junges Maidle wäggfihrt üs däm Land Israel; de war im Denscht vum Wieb Naamans. 5,3 Selli sait zue ihra Herrin: Ach, wär mi Herr bi däm Prophete in Samaria! Sella kennt nem vu sinem Üssatz befreie. 5,4 Do goht Naaman inä zue sinem Herr un het nem gsait: Des un des het des Maidle üs däm Land Israel gsait. 5,5 D Kenig vu Aram sait: So zeh hi, ich will däm Kenig vu Israel ä Bref schribe. Un na (er) zeht hi un nimmt mit sich zehn Zentna Silba un sechsduusig Goldgulde un zehn Feschtkleida 5,6 un bringt d Bref däm Kenig vu Israel; sella lautet: Wenn d Bref zue dir kummt, lueg, so wisse, ich ha minem Knecht Naaman zue dir gschickt, dmit dü nen vu sinem Üssatz befreisch. 5,7 Un wo d Kenig vu Israel d Bref gläse het, vuriß da (er) sini Kleida un sait: Bin ich denn Gott, daß ich tod un lebändig mache kennt, daß sa (er) zue mir schickt, ich soll den Ma vu sinem Üssatz befreie? Merke na un luege, we na (er) Händel mit ma (mir) suecht!Naaman erkennt, wer wirklich Gott isch5,8 Wo Elisa, d Ma Gottes, ghärt het, daß dr Kenig vu Israel sini Kleida vurisse het, schickt da (er) zue nem un het nem sage lo: Wurum hesch dü di Kleida vurisse? Loß nen zue mir kumme, dmit da (er) verschtoht, daß ä Prophet in Israel isch. 5,9 So kummt Naaman mit Ross un Kärre un haltet vor d Dire am Huus Elisas. 5,10 Do schickt Elisa ä Laufbursch(Bote) zue nem un het nem sage lo: Gang hi un wäsch di siebemol im Jordan, so wird dir di Fleisch wida heil un dü wirsch sufa wäre. 5,11 Do wird Naaman wuetig un zeht wäg un sait: Ich ha gmeint, er selba soll zue mir rüskumme un hertrete un d Name des HERRN, vu sinem Gott, aruefe un sini Hand hi zuem Heiligtum ufhebe un mich so vu däm Üssatz befreie. 5,12 Sin nit de große Wildbäch vu Damaskus, Abana un Parpar, bessa als alli Wassa in Israel, so daß ich mich in nene wäsche un sufa wäre kennt? Un na (er) drillt sich un zeht wäg im Zorn (mit na Wuet). 5,13 Do mache sich sini Dena a nen rah, schwätze mit nem un sage: Lebe(Lieba) Vada (Babbe), wenn dir d Prophet ebis Großes bifohle hätt, hättesch dü s nit doe? Weviel me, wenn na (er) zue dir sait: Wäsch di, so wirsch dü sufa! 5,14 Do schtiegt da (er) ab un (a) taucht unda im Jordan siebemol, we d Ma Gottes bifohle het. Un si Fleisch wird wida heil we des Fleisch vumä junge Bebli, un (b) na (er) wird sufa. 5,15 Un na (er) kehrt zruck zuem Ma Gottes mit allene sinene Lit. Un wo na (er) hinkummt, kummt da (er) vor nen un sait: Lueg, etze wiß ich, daß kei Gott isch(git) in alle Lända, üßa in Israel; so nimm etze ä (a) Segensgabe vu dinem Knecht. 5,16 Elisa aba sait: So weh d HERR läbt, vor däm ich schtand: ich nihm´s nit. Un na (er) netigt nen, daß sa´s(er´s) nihmt; aba na (er) wott nit. 5,17 Do sait Naaman: Wenn nit, so kennt doch dinem Knecht ge wäre vu d Erde ä Lascht, soviel zwei Muulesel schleipfe! Denn di Knecht will nimmi andere Götta opfare un Brandopfa darbringe, sundern ällei däm HERRN. 5,18 Nur dorin wott dr HERR dinem Knecht gnädig si: wenn mi Kenig in d Tempel Rimmons goht, um dert azbäte, un na (er) sich uf minem Arm alehnt un ich au abät im Tempel Rimmons, dann (dnoh) möge dr HERR dinem Knecht vuge.Elisas geldgieriga Dena wird üssätzig5,19 Er sait zue nem: Zeh hi mit Friide! Und wo na (er) vu nem ä Schtrecki Wägs fortzoge war, 5,20 het sich Gehasi gsait, d Dena Elisas, vum Ma Gottes: Lueg, mi Herr het dän Aramäer Naaman vuschont, daß sa (er) nigs vu nem gnumme het, was sa(er) brocht het. So weh dr HERR läbt: i (ich) will nem nohchlaufe un ma (mir) ebis vu nem ge losse. 5,21 So jagt Gehasi däm Naaman nohch. Un wo Naaman sieht, daß sa (er) nem nochlauft, schtiegt da (er) vum Kärre, goht nem entgege un sait: Goht's guet? 5,22 Er sait: Ja. Aba mi Herr het mi gschickt un losst dir sage: Lueg, etzed sin zue mir vum Berg Ephraim zwei vu d Prophetejinger kumme. Gib bene doch ä Zentna Silba un zwei Feschtkleida! 5,23 Naaman sait: Nimm zwei Zentna! Un na (er) netigt nen un bindet zwei Zentna Silba in zwei Baitel un zwei Feschtkleida un git's sinene beide Dena; de trage's vor rem her. 5,24 Un wo Gehasi an d Hiigel kummt, nimmt da(er)'s vu ihre Händ (Pfode) un legt´s uf d site im Huus un het de Männa (Manne) go lo. 5,25 Un wo sie wäggange ware, kummt da (er) vor si Herr. Un Elisa sait zue nem: Woher kummsch, Gehasi? Er sait: Di Knecht isch nit dohi noh derthi gange. 5,26 Er aba sait zue nem: Bin ich nit im Geischt mit dir gange, wo sella Ma sich umedrillt het vu sinem Kärre dir entgege? Wohlan, dü hesch etze des Silba un de Kleida gnumme un wirsch dir aschaffe Elgärte, Wiberge, Schof, Rinda, Knecht un Mägd. 5,27 Aba dr Üssatz Naamans wird dir ahänge un dinene Nohchkumme alliziit. Do goht Gehasi vu nem wäg, üssätzig we Schnee. |
S 6. KapitelElisa bringt Ise zuem schwimme6,1 D Prophetejinger sage zue Elisa: Lueg, dr Platz, wo ma (mir) vor dir huuse, isch uns z eng. 6,2 Loß uns an d Jordan go, un jeda vu uns soll dert ä Schtamm hole, dmit ma (mir) uns ä Platz baue (bäue), wo ma (mir) huuse kenne. Er sait: Gehn hi! 6,3 Un eina sait: Gang doch mit dine Knecht! Er sait: Ich will mitgoh. 6,4 Un na (er) goht mit tene. Un wo sie an d Jordan kumme, haue sie Baim um. 6,5 Un wo eina ä Schtamm fällt, flegt nem des Ise ins Wassa. Un na (er) brellt: O nai, mi Herr! Un dzue isch's noh gliehe! 6,6 Aba dr Ma Gottes sait: Wo isch's higfalle? Un wo na (er) nem de Schtell zeigt, schnidet er ä Schtäcke ab un schtupft derthi. Do schwimmt des Ise. 6,7 Un na (er) sait: Heb's uf! Do schtreckt da (er) sini Hand üs un nimmt´s.D Aramäer wäre mit Blindheit gschla6,8 Un dr Kenig vu Aram fihrt Kreg mit Israel un brotet sich mit sinene Obaschte un sait: Mir wen do un do ä Hindahalt lege. 6,9 Aba dr Ma Gottes schickt zuem Kenig vu Israel un het nem sage lo: Heet di, daß dü nit an däm Platz vorbaizehsch, denn d Aramäer lauere dert. 6,10 So schickt denn dr Kenig vu Israel hi an d Platz, der nem dr Ma Gottes gsait het un vor rem ma (er) nen gwarnt het, un war dert uf d Huet; un doet des nit nur eimol odr zweimol. 6,11 Do wird des Herz vum Kenig vu Aram volla Unmuet driba, un na (er) reft sini Obaschte un sait zue nene: Welle ihr ma (mir) denn nit sage, wer vu d Unsere s mit däm Kenig vu Israel haltet? 6,12 Do sait eina vu sinene Obaschte: Nai, mi Herr un Kenig, sundern Elisa, dr Prophet in Israel, sait alles däm Kenig vu Israel, au was dü in d Kamma schwätzesch, wo di Laga isch. 6,13 Er sait: So gehn hi un luege, wo na (er) isch, dmit ich hischick un nen hole loss. Un sie sage´s nem a un sage: Lueg, er isch in Dotan. 6,14 Do schickt da (er) hi Ross un Kärre un ä großes Heer. Un wo sie bi Nacht hikumme, umschtelle sie de Schtadt.6,15 Un d Diena vum Ma Gottes schtoht freh uf un kummt üsä, un sieht, do lit ä Heer um d Schtadt mit Ross un Kärre. Do sait si Diena zue nem: O nai, mi Herr! Was solle ma (mir) etze doe? 6,16 Er sait: Fircht di nit, denn dera sin me, de bi uns sin, we dera, de bi nene sin! 6,17 Un Elisa bäte un sait: HERR, öffne nem d Auge, daß sa (er) sieht! (a) Do doet dr HERR däm Diena d Auge uf, un na (er) luegt, un sieht, do war d Berg volla fiiriga Ross un Kärre um Elisa her. 6,18 Un wo de Aramäer zue nem herhumme, bäte Elisa un sait: HERR, schla des Volk mit Blindheit! Un (a) er schlat sie mit Blindheit nohch däm Wort Elisas. 6,19 Un Elisa sait zue nene: Des isch nit d Wäg un nit de Schtadt. Folge mir nohch! Ich will äich fihre zuem Ma, den ihr sueche. Un na (er) fihrt sie nohch Samaria. 6,20 Un wo sie nohch Samaria kumme, sait Elisa: HERR, öffne däne d Auge, daß sie sähn! Un dr HERR doet tene d Auge uf, un sie sähn, un lueg, do ware sie midde in Samaria. 6,21 Un wo dr Kenig vu Israel sie sieht, sait da (er) zue Elisa: Mi Vada (Babbe), soll ich sie umbringe? 6,22 Er sait: Dü sollsch sie nit umbringe. Erschlasch dü denn de, de dü mit Schwert un Boge gfange hesch? (a) (b) (c) Setze ne Brot un Wassa vor, daß sie ässä un trinke, un loß sie zue ihrem Herr zeh! 6,23 Do wird ä großes Ässä gmacht. Un wo sie gässä un trunke hän, het da (er) sie go lo, daß sie zue ihrem Herr zehe. Seitdäm kumme schtreifendi Rotte vu d Aramäer nimmi ins Land Israel. Samaria wird belagert un üsghungert6,24 Dnohch isch´s basiert, daß Ben-Hadad, dr Kenig vu Aram, si ganzes Heer vusammlet het un rufzoge isch un Samaria belageret het. 6,25 Un s war ä großi Hungasnot in Samaria. De aba belagerte de Schtadt, bis ä Eselskopf achtzig Silbaschtickli un ä Hampfle Dübemischt* fünf Silbaschtickli wert war (galt). *Wahrschiens ä Bezeichnig fir mindawertiges Ässä. 6,26 Un wo dr Kenig vu Israel uf dr Muure umhergange isch, brellt nen ä Wieb a un sait: Hilf ma (mir), mi Herr un Kenig! 6,27 Er sait: Hilft dir dr HERR nit, woher soll ich dir helfe? Vu d Tenne odr vu d Trotti? 6,28 (a) Un dr Kenig sait zue ihre: Was isch dir? Sie sait: Des Wieb do het zue ma (mir) gsait: Gib di Bue (Suhn) her, daß ma (mir) nen hiit ässä; morge wen ma (mir) mi Bue (Suhn) ässä. 6,29 So hän ma (mir) mi Bue (Suhn) gkocht un gässä. Un ich ha zue ihr am nägschte Dag gsait: Gib di Bue (Suhn) her un loß uns nen ässä! Aba sie het ihr Bue (Suhn) vuschteckt. 6,30 Wo dr Kenig de Wort vu däm Wieb ghärt het, vuriß da (er) sini Kleida, während da (er) uf d Muure goht. Do sieht alles Volk, daß sa (er) drunda ä härenes Duech um si Lyb (Ranze) gschlunge het. 6,31 Un na (er) sait: Gott doet ma (mir) des un des, wenn d Kopf Elisas, vum Bue (Suhn) Schafats, hiit uf nem bliebe wird!
Elisa sait des End vu d Hungasnot vorus6,32 Elisa aba hockt in sinem Huus, un di Älteschte hocke bi nem. Un dr Kenig schickt ä Ma vor sich her. Aba bvor d Laufbursch(Bote) zue nem kummt, sait Elisa zue d Älteschte: Hän ihr gsähne, we der Mörda hergschickt het, daß sa (er) ma (mir) d Kopf abschlage soll? Sähn zue, wenn d Laufbursch(Bote) iitritt, daß ihr de Dire zueschleße un nen gege de Dire schtoße. Lueg, ich her scho des Gräusch vu sinem Herrn hinda nem her kumme. 6,33 Wo na (er) noh so mit tene schwätzt, lueg, do kummt scho dr Kenig zue nem nab un sait: Lueg, (a) des Schlechte(Übel) kummt des HERRN! Was soll ich noh des HERRN erwarte?S 7. Kapitel7,1 Elisa aba sait: Häre des HERRN Wort! Des sait dr HERR: Morge um de Ziit wird ä Maß vu fienem (fäinem) Mehl ei Silbaschtickle gelte un zwei Maß Gerschte ei Silbaschtickle im Door vu Samaria.7,2 Do git dr Ritta zantwort, uf däm si Arm sich dr Kenig lehnt, däm Ma Gottes un sait: Un wenn dr HERR Fenschta am Himmel macht, we kennt des bassiere? Er sait: Lueg, mit dine Auge wirsch dü´s säh, doch dü wirsch nit dvu ässä!
D Aramäer breche d Belagerig ab7,3 Un s ware vier üssätzigi Männa (Manne) (a) vor rem Door, un eina sait zuem andere: Was solle ma (mir) do bliebe, bis ma (mir) schterbe? 7,4 Wenn ma (mir) au in d Schtadt go wen, so isch Hungasnot in d Schtadt, un ma (mir) mehn doch dert schterbe. Bliebe ma (mir) aba do, so meße ma (mir) au schterbe. So len uns etze higo un zuem Heer vu d Aramäer laufe. Len sie uns läbä, so läbä ma (mir), bringe sie uns um, so sin ma (mir) tot. 7,5 Un sie mache sich in d Dämmerig uf, um zuem Heer vu d Aramäer z kumme. Un wo sie vorne an des Laga kumme, lueg, do war nemads me do. 7,6 Denn (a) dr Herr het de Aramäer härä losse ä Gwimmel vu Ross, Kärre un großi Heeresmacht, so daß sie undaänanda gsait hän: Lueg, dr Kenig vu Israel het sich gege uns vubündet mit d Kenig vu d Hetita un d Kenig vu Ägypta, daß sie iba uns kumme solle. 7,7 Un sie mache sich uf un haue ab in d Dämmerig un len ihri Zelt, Ross un Esel im Laga, we´s schtoht, un haue ab, um ihr Läbä zu rette. 7,8 Wo etze de Üssätzige vorne an des Laga kumme, gehn sie in ei Zelt, ässä un trinke un nähmä Silba, Gold un Kleida un gehn hi un vuschtecke's un kumme wida un gehn in ä anderes Zelt un nähmä drus un gehn hi un vuschtecke's. 7,9 Aba eina sait zuem andere: Len uns so nit doe; der Dag isch ä Dag vu guete Botschaft. Wenn ma (mir) des vuschwiege un warte, bis ses helle Morge wird, so wird uns Schuld treffe. So len uns etze higo un´s däm Huus vum Kenig sage. 7,10 Un wo sie kumme, refe sie de Doorheeter vu d Schtadt un sage's ne a un sage: Mir sin zuem Laga vu d Aramäer kumme, un lueg, do isch nemads me un kei Menscheschtimm, sundern Ross un Esel abunde un de Zelt, we sie doschtehn. 7,11 Do refe´s de Doorheeter üs, un ma het´s drinne im Huus vum Kenig agsait.7,12 Un dr Kenig schtoht uf, wo´s noh dunkel war, un sait zue sinene Obaschte: Len äich sage, we´s de Aramäer mit uns mache. Sie wisse, daß ma (mir) Hunga liede, un sin üs däm Laga gange, um sich im Feld zue vuschtecke, un denke: Wenn sie üs dr Schtadt gehn, wen ma (mir) sie lebändig packe un in d Schtadt indringe. 7,13 Do git eina vu sinere Obaschte zantwort: Ma nihmt fünf Ross vu däne, de noh in d Schtadt ibrigbliebe sin - däne wird´s jo doch go we d ganze Lit, de do noh ibrigbliebe odr scho hi sin. De len uns schicke, um nohchzluege. 7,14 Do nähmä sie zwei Kärre mit Ross, un dr Kenig schickt sie däm Heer vu d Aramäer nohch un sait: Zehn hi un luege nohch! Was Elisa vorusgsait het, trifft i7,15 Un wo sie ne nohchzoge sin bis an d Jordan, lueg, do lit d Wäg voll mit Kleida un Gerimmpel, de de Aramäer in d Schnelli(Eile) wäggworfe hän. Un wo de Laufbursch(Bote) zruckkumme un´s däm Kenig asage, 7,16 goht des Volk üsä un pliindert des Laga vu d Aramäer. Un s galt ä Maß fienem (fäinem) Mehl ei Silbaschtickle un zwei Maß Gerschte au ei Silbaschtickle nohch rem Wort des HERRN.7,17 Aba dr Kenig het d Ritta, uf däm si Arm sich aglehn het, in des Door bschtellt. Un des Volk vutrambelt nen im Door, so daß sa (er) schtirbt, we d Ma Gottes gsait het, wo dr Kenig zue nem nabkumme war. 7,18 Un s isch gschehe (bassiert), we dr Ma Gottes däm Kenig gsait het, wo na (er) sait: Morge um de Ziit wäre zwei Maß Gerschte ei Silbaschtickle gelte un ä Maß fienem (fäinem) Mehl ei Silbaschtickle im Door vu Samaria. 7,19 Un dr Ritta het däm Ma Gottes gantwortet: Un lueg, wenn dr HERR Fenschta am Himmel macht, we kennt des bassiere? Elisa aba het gsait: Lueg, mit dine Auge wirsch dü´s säh, doch dü wirsch nit dvu ässä! 7,20 Un eso erging´s nem; denn des Volk vutrambelt nen im Door, so daß sa (er) schtirbt. S 8. KapitelD Schunemiterin gregt ihr Hab un Guet zruck8,1 Elisa schwätzt mit däm Wieb, (a) dere Bue (Suhn) er lebändig gmacht het, un sait: Mach di uf un zeh furt mit dinem Huus un wohn in dr Fremdi, wo dü kasch; denn dr HERR wird ä Hungasnot ruefä, de wird ins Land kumme siebä Johr lang. 8,2 Des Wieb macht sich uf un doet, we dr Ma Gottes gsait het, un zeht hi mit ihrem Huus un het im Land vu d Philista siebä Johr gwohnt. 8,3 Wo aba de siebä Johr um ware, kummt des Wieb üs däm Land vu d Philista zruck. Un sie goht hi, d Kenig azruefe wägä ihrem Huus un ihrem Acka.8,4 Dr Kenig aba schwätzt mit Gehasi, däm Diena vum Ma Gottes, un sait: Erzehl ma (mir) alli großi Tate, de Elisa doe het! 8,5 Un während da (er) däm Kenig vuzehlt, daß sa (er) ä Dote lebändig gmacht het, lueg, do kummt ebe des Wieb dzue, dere Bue (Suhn) er lebändig gmacht het, un reft d Kenig a wägä ihrem Huus un ihrem Acka. Do sait Gehasi: Mi Herr un Kenig, des isch des Wieb, un des isch ihr Bue (Suhn), wo Elisa lebändig gmacht het. 8,6 Un dr Kenig het des Wieb gfrogt, un sie vuzehlt´s nem. Do git ihr dr Kenig ä Kämmera mit un sait: Vuschaff ihr alles wida, was ihr ghärt , dzue alli Erträg vum Acka sit dr Ziit, wo sie des Land vulo het, bis etzed! Ben-Hadads Tod. Hasaël wird Kenig vu Aram8,7 Un Elisa kummt nohch Damaskus. Do lit Ben-Hadad, dr Kenig vu Aram, krank, un ma het nem gsait: D Ma Gottes isch doher kumme. 8,8 Do sait dr Kenig zue Hasaël: Nimm Gschenkli mit dir un gang däm Ma Gottes entgege un bfrog d HERRN durch nen, ob i (ich) vu der Kranket gnese kennt. 8,9 Hasaël goht nem entgege un nimmt Gschenkli mit sich un allaläi koschtbari Sache vu Damaskus, ä Lascht fir vierzig Kamel. Un wo na (er) hinkummt, kummt da (er) vor Elisa un sait: Di Bue (Suhn) Ben-Hadad, dr Kenig vu Aram, het mi zue dir gschickt un losst dir sage: Kann i (ich) vu der Kranket gnese? 8,10 Elisa sait zue nem: Gang hi un sag nem: Dü wirsch gnese! - Aba dr HERR het ma (mir) zeige, daß sa (er) des Todes schterbe wird. 8,11 (a) Un dr Ma Gottes luegt schtarr un lang vor sich hi un hiilt. 8,12 Do sait Hasaël: Wurum hiilt mi Herr? Er sait: Ich weiß, was dü d Israelite adoe wirsch: (a) dü wirsch ihri feschte Schtädt mit Fiir vubrenne un ihri jungi Mannschaft mit däm Schwert erschla un ihri junge Kinda umbringe un ihri schwangare Wieba ufschlitze. 8,13 Hasaël sait: Was isch di Knecht, ä Hund, daß sa (er) so großi Sach doe soll? Elisa sait: Dr HERR het ma (mir) zeigt, daß dü (a) Kenig iba Aram si wirsch. 8,14 Un na (er) goht wäg vu Elisa un kummt zue sinem Herr. Sella sait zue nem: Was het dir Elisa gsait? Er sait: Er het ma (mir) gsait: Dü wirsch gnese. 8,15 Am andere Dag aba nimmt da (er) de Decki un taucht sie in Wassa un breitet sie iba däm Kenig si Gsicht(Visasch). Do schtirbt da (er), un Hasaël wird Kenig an sinere Schtatt.S Rich Juda: Joram(vgl. 2. Chr 21,1-20)8,16 Im fünften Johr Jorams, d Bue (Suhn) Ahabs, vum Kenig vu Israel, wird - Joschafat war noh Kenig vu Juda - Joram, d Bue (Suhn) Joschafats, Kenig vu Juda. 8,17 Zweiedrißig Johr alt war ra (er), wo na (er) Kenig wird, un na (er) regiert acht Johr zue Jerusalem 8,18 un wandelte uf däm Wäg vu d Kenig vu Israel, we des Huus Ahab doe het; denn Ahabs Dochta war si Wieb. Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt. 8,19 Aba dr HERR wott Juda nit vuderbe um sinem Knecht David wägä, (a) we na (er) nem zuegsait het, nem ä (b) Lecht z ge un sinene Sehn imma.8,20 Zue sinere Ziit falle de Edomiter vu Juda ab un setze ä Kenig iba sich. 8,21 Do zeht Joram nohch Zaïr un alli Kärre mit nem, un na (er) macht sich in d Nacht uf un schlat de Edomiter, de nen umringt hän, dzue di Obaschte iba d Kärre, so daß des Volk in sini Wohnung gflohe isch. 8,22 Doch bliebe de Edomiter abtriinnig vu Juda bis uf dän Dag. Au fallt zue d selbe Ziit Libna ab. 8,23 Was aba me vu Joram z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Juda. 8,24 Un Joram legt sich zue sinene Vädere un wird bierdigt bi sinene Vädere in dr Schtadt David. Un si Bue (Suhn) Ahasja wird Kenig an sinere Schtatt.
S Rich Juda: Ahasja(vgl. 2.Chr 22,1-6)8,25 Im zwölfte Johr Jorams, däm Bue (Suhn) Ahabs, vum Kenig vu Israel, wird Ahasja, d Bue (Suhn) Jorams, Kenig vu Juda. 8,26 Zweiezwanzig Johr alt war Ahasja, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert ä Johr zue Jerusalem. Sini Muetter hieß Atalja, ä Dochta Omris, vum Kenig vu Israel. 8,27 Un na (er) wandelt uf däm Wäg vum Huus Ahab un doet, was däm HERRN mißflallt, we des Huus Ahab; denn na (er) war vuwandt mit däm Huus Ahab. 8,28 Un na (er) zeht mit Joram, däm Bue (Suhn) Ahabs, in d Kampf um Ramot in Gilead gege Hasaël, däm Kenig vu Aram; aba de Aramäer vuwundete Joram. 8,29 Do (a) kehrt dr Kenig Joram zruck, um sich in Jesreel vu d Wunde heile z losse, de nem de Aramäer bi Rama gschla hän, wo na (er) mit Hasaël, däm Kenig vu Aram, kämpft het. Un Ahasja, d Bue (Suhn) Jorams, d Kenig vu Juda, kummt nab, um in Jesreel Joram, d Bue (Suhn) Ahabs, z bsueche; denn na (er) lit krank do.S 9. KapitelS Rich Israel: Jehu wird zuem Kenig gsalbt9,1 Aba dr Prophet Elisa reft eine vu d Prophetejinger un sait zue nem: Giirtle dini Lende un nimm selle Krueg mit El mit dir un gang hi nohch Ramot in Gilead. 9,2 Un wenn dü derthi kummsch, wirsch dü dert Jehu säh, d Bue (Suhn) Joschafats, d Bue (Suhn) Nimschis. Un gang inä un loß nen ufschtoh unda sinene Freunde un fihr nen in de innerschti Kamma 9,3 un nimm d Krueg mit El un gieß ses uf si Schädel un sag: So sait dr HERR: (a) Ich ha di zuem Kenig iba Israel gsalbt! - un dann (dnoh) sollsch dü de Dire ufdoe un flühe un nit zegere.9,4 Un dr Prophetejinger goht hi nohch Ramot in Gilead. 9,5 Un wo na (er) hinkummt, lueg, do hocke de Hauptlit vum Heer binannda. Un na (er) sait: I (Ich) ha dir, Hauptma, ebis z sage. Jehu sait: Wäm vu uns alle? Na (Er) sait: Dir, Hauptma! 9,6 Do schtoht da (er) uf un goht inä. Er aba goß des El uf si Schädel un het zue nem gsait: Des sait dr HERR, dr Gott Israels: Ich ha di zuem Kenig gsalbt iba Israel, däm Volk des HERRN. 9,7 Un dü sollsch des Huus Ahabs, vu dinem Herrn, schla, daß ich (a) (b) des Bluet wägä mine Knecht, d Prophete, un des Bluet alla Knecht des HERRN räch, des de Hand Isebels vuschittet het, 9,8 so daß des ganze Huus Ahab umkumme doet. (a) Un ich will vu Ahab üsrotte, was männlich isch, bis uf d letschte Ma in Israel, 9,9 un will des Huus Ahab mache (a) we des Huus Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, un (b) we des Huus Baschas, däm Bue (Suhn) Ahijas. 9,10 Un (a) d Hund solle Isebel frässä uf fem Acka in Jesreel, un nemads soll sie bierdige. Un na (er) doet de Dire uf un flieht. 9,11 Un wo Jehu rüsgoht zue d Lit vu sinem Herr, sait ma zue nem: Schtoht´s guet? Wurum isch sella Rasende zue dir kumme? Na (Er) sait zue nene: Ihr kennt doch sella Ma un si Gschwätz. 9,12 Sie sage: Des isch nit wohr; sags uns a! Na (Er) sait: So un so het da (er) mit ma (mir) gwätzt un gsait: Des sait dr HERR: Ich ha di zuem Kenig iba Israel gsalbt. 9,13 Do (a) nimmt jeda schnell si Häß(Kleid) un legt s vor nen hi uf de hohe Schtöfäne, un sie blose d Trumpete (Päpere) un refe: Jehu isch Kenig wore! Jehu bringt Joram un Ahasja um9,14 So macht Jehu, d Bue (Suhn) Joschafats, d Bue (Suhn) Nimschis, gege Joram ä Vuschwörig. Joram aba het mit ganz Israel vor Ramot in Gilead gläge gege Hasaël, däm Kenig vu Aram. 9,15 (a) Un dr Kenig Joram war zruckkumme, um sich in Jesreel heile zue losse vu d Wunde, de nem de Aramäer gschla hän, wo na (er) mit Hasaël kämpft het, däm Kenig vu Aram.Un Jehu sait: Wenn ihr wen, dann (dnoh) soll nemads üs dr Schtadt vertwitsche, daß sa (er) higoht un´s in Jesreel asage kennt. 9,16 Un na (er) schtiegt uf si Karre un fahrt nohch Jesreel, denn Joram lit dert. Un Ahasja, dr Kenig vu Juda, war nabzoge gsi, um Joram z bsueche. 9,17 Aba d Wächta, wo uf däm Turm in Jesreel schtoht, sieht de Schtaubwolke, wo Jehu rahkummt, un sait: I (Ich) sieh ä Schtaubwolke. Do sait Joram: Nimm ä Ritta, un schick nen entgege un loß nen froge: Isch's Friide? 9,18 Un d Ritta rittet hi nem entgege un sait: So schwätzt dr Kenig: Isch's Friide? Jehu sait: Was goht dich d Friide a? Wend um, folg mir! D Wächta vukindet un sait: D Laufbursch(Bote) isch bi nene akumme un kummt nit zruck. 9,19 Do schickt Joram ä zweite Ritta. Wo sella zue nene kummt, sait da (er): So schwätzt dr Kenig: Isch's Friide? Jehu sait: Was goht dich d Friide a? Wend um, folg mir! 9,20 Des vukindet d Wächta un sait: Na (Er) isch bi nene akumme un kummt nit zruck. Un s isch ä Jage we des Jage Jehuus, däm Bue (Suhn) Nimschis; denn na (er) jagt, we wenn na (er) vuruckt wär. 9,21 Do sait Joram: Schpannt a! Un ma schpannt si Karre a. Un sie zehn üs, Joram, dr Kenig vu Israel, un Ahasja, dr Kenig vu Juda, jeda uf sinem Karre, um Jehu entgegezfahre; un sie trefe nen (a) uf däm Acka Nabots, vum Jesreeliter. 9,22 Un wo Joram Jehu sieht, sait da (er): Jehu, isch's Friide? Er aba sait: Was, Friide? Dinere Muetter Isebel Abgöttarai un ihri vieli Zaubarai hän noh kei End! 9,23 Do drillt Joram um un flieht un sait zue Ahasja: Vurätarai, Ahasja! 9,24 Aba Jehu langt d Boge un scheßt Joram zwische d Ärm, daß d Pfeil durch si Herz fahrt un Joram in sinem Karre zsämmebricht. 9,25 Un Jehu sait zue sinem Ritta Bidkar: Nimm nen un (a) wirf nen uf d Acka Nabots, vum Jesreeliter! Denn i (ich) denke dra, we dü mit ma (mir) uf nem Karre sinem Vada (Babbe) Ahab nohchgfahre sin, wo dr HERR de (b) (c) Lascht uf nen legt: 9,26 Gwiß, ich will dir des Bluet Nabots un vu sine Kinda, des ich geschtern gsähne ha, zruck ge uf däm Acka! - So nimm nen etze un wirf nen uf d Acka nohch rem Wort des HERRN. 9,27 Wo des Ahasja, dr Kenig vu Juda, sieht, flieht da (er) uf Bet-Gan zue. Jehu aba jagt nem nohch un het ene au umbringe lo uf däm Karre, un sie scheße uf nen uf d Hechi vu Gur, de bi Jibleam lit. Un na (er) flieht nohch Megiddo un schtirbt dert. 9,28 Un sini Männa (Manne) bringe nen nohch Jerusalem un bierdige nen in sinem Grabe bi sine Vädere in d Schtadt David. 9,29 Ahasja aba war Kenig wore iba Juda im elfte Johr Jorams, däm Bue (Suhn) Ahabs.
Isebels End9,30 Un wo Jehu nohch Jesreel kummt un Isebel des gwar wird, schminkt sie ihr Gsicht(Visasch) un schmückt ihr Kopf un luegt zuem Fenschta üsä. 9,31 Un wo Jehu unda des Door kummt, sait sie: Geht's guet, dü (a) Simri, der wo si Herr erschlage het? 9,32 Un na (er) hebt si Gsicht(Visasch) uf zuem Fenschta un sait: Wer hebet´s (haltet´s) do mit mir? Do sähn zwei odr dräi Kämmera zue nem üsä. 9,33 Er sait: Schtiirze sie nab! Un sie schtiirzte Isebel nab, so daß d Wand un de Ross mit ihrem Bluet bschprengt wäre; un sie wird vutramt. 9,34 Un wo na (er) inekumme isch un gässä un trunke het, sait da (er): Luege doch nohch däre Vufluechten un bierdige sie; denn sie isch vumä Kenig d Dochta! 9,35 Wo sie aba higehn, um sie z bierdige, find sie nigs vu ihre we d Schädel un d Feß un ihri Händ (Pfode). 9,36 Un sie kumme zruck un sage's Jehu a. Er aba sait: Des isch's, (a) was dr HERR gsait het durch si Knecht Elia, däm Tischbiter, wo na (er) sait: Uf däm Acka vu Jesreel soll d Hund des Fleisch Isebels frässä, 9,37 un d Lyche Isebels soll we Mischt uf däm Feld si im Gfilde vu Jesreel, daß ma nit sage kennt: Des isch Isebel.S 10. KapitelJehu rottet des Huus Ahab üs10,1 Ahab aba het siebzig Buebä (Sühn) in Samaria. Un Jehu schribt Bref un schickt sie nohch Samaria, zue d Obaschte vu d Schtadt, zue d Älteschte un Vormünda vu d Buebä (Sühn) Ahabs; de lute: 10,2 Wenn dr Bref zue äich kummt, bi däne äires Herrn Buebä (Sühn) sin un Kärre, Ross, feschti Schtädt un Rischtung, 10,3 so luege, wela dr beschte un gschickteschte isch unda d Sehn äires Herrn, un setze nen uf vu sinem Vada (Babbe) si Thron un kämpfe fir äires Herrn Huus. 10,4 Selli aba firchte sich gar arg un sage: Luege, zwei Kenig kenne nem nit widaschtoh; we kennte mir nem dann (dnoh) widaschtoh? 10,5 Un d Hofmeischta un d Schtadtvogt un di Älteschte un Vormünda schickte hi zue Jehu un len nem sage: Mir sin dini Knecht. Mir wen alles doe, was dü uns saisch; ma (mir) wen nemads zuem Kenig mache. Doe, was dir gfallt. 10,6 Do schribt da (er) ä zweite Bref an sie, sella lutet: Wenn ihr zue mir hebe (halte) un minare Schtimm ghorcht, so nähme de Kepfe vu d Buebä (Sühn) äires Herrn un bringe sie zue ma (mir) morge um de Ziit nohch Jesreel. S ware aba siebzig Buebä (Sühn) vum Kenig, un de Große vu d Schtadt hän sie ufzoge. 10,7 Wo etze d Bref zue nene kummt, nähmä sie vum Kenig de Buebä (Sühn) un bringe de siebzig um un lege ihri Häupta (Kepf) in Kerb un schicke sie zue Jehu nohch Jesreel. 10,8 Un wo dr Laufbursch(Bote) kummt un nem gsait het: Sie hän de Häupta (Kepf) vu d Buebä (Sühn) vum Kenig brocht, sait da (er): Lege sie in zwei Hufä vor des Door bis morge. 10,9 Un am Morge, wo na (er) üsegange isch, kummt da (er) hi un sait zue allem Volk: Ihr sin ohni Schuld. Lueg, ich ha gege mi Herr ä Vuschwörig gmacht un nen umbrocht. Wer aba het denn de alli erschla? 10,10 So wißet denn, daß kei Wort des HERRN uf d Bode gfalle isch, (a) des dr HERR gsait het gege des Huus Ahab. Dr HERR het doe, we na´s(er´s) gsait het durch si Knecht Elia. 10,11 So (a) erschlet Jehu alli Ibrigbliebene vum Huus Ahab in Jesreel, alli sini Große, sini Vuwandte un sini Prieschta, bis nit ei einzige ibrigbliebt.10,12 Un Jehu macht sich uf un zeht uf Samaria zue. Aba wo na (er) undawägs nohch Bet-Eked vu d Schäfa (Hirte) kummt, 10,13 (a) do het Jehu de Breda Ahasjas troffe, vum Kenig vu Juda, un sait: Wer sin ihr? Sie sage: Mir sin Breda Ahasjas un zeh hi, um de Buebä (Sühn) vum Kenig un de Buebä (Sühn) vu d Kenigisnmuetter z greße. 10,14 Er aba sait: Packe sie lebändig! Un sie packe sie lebändig un bringe sie bi däm Brunne vu Bet-Eked um, zweievierzig Mann, un na (er) het nit ei einzige vu nene ibrig glo. 10,15 Un wo na (er) vu dert wiedazoge isch, het da (er) Jonadab troffe, d Bue (Suhn) Rechabs, den na trifft. Un na (er) gre;ßt nen un sait zue nem: Isch di Herz ufrichtig gege mich we mi Herz gege di Herz? Jonadab sait: Ja. Do sait Jehu: Wenn´s so isch, dann (dnoh) gib ma (mir) di Hand! Un Jonadab gib nem sini Hand. Un Jehu het nen zue sich uf d Karre schtiege lo 10,16 un sait: Kumm mit ma (mir) un sieh mi Eifa fir d HERRN! Un na (er) het nen mit sich fahre lo uf sinem Karre. 10,17 Un wo na (er) nohch Samaria kummt, erschlet da (er) alli, wo ibrig ware vu Ahab in Samaria, bis sa(er) si Huus vutilgt het nohch rem (a) Wort des HERRN, des er zue Elia gsait het.
Jehu bringt d Baalsprieschta um10,18 Un Jehu vusammlet alles Volk un het tene sage lo: Ahab het Baal ä weng dent; Jehu will nem bessa dene. 10,19 So len etze zue ma (mir) ruefä alli Prophete Baals, de in sinem Denscht schtehn, un alli sini Prieschta, daß ma nemads vumisse; denn ich ha ä großes Opfa däm Baal z bringe. Wär ma vumisse wird, sella soll nit am Läbä bliebe. Aba Jehu doet des mit Hindalischt, um de Diena Baals umzbringe. 10,20 Un Jehu sait: Fiire däm Baal ä heiliges Fescht! Un sie len´s üsruefe. 10,21 Au schickt Jehu umä in ganz Israel un het alli Diena Baals kumme lo, daß nemads ibrig war, wo nit kumme wär. Un sie gehn in des Huus Baals, so daß des Huus Baals voll wird an alle End. 10,22 Do sait da (er) zue däne, de iba de Klamottekamma bschtimmt ware: Hole alle Diena Baals Feschtkleida üsä! Un sie bringe de Kleida üsä. 10,23 Un Jehu goht in des Huus Baals mit Jonadab, däm Bue (Suhn) Rechabs, un sait zue d Diena Baals: Forschet un sähn zue, daß do nit öbber (ebber) unda äich isch vu d Knecht des HERRN, sundern ällei Baals Diena. 10,24 Un sie kumme inä, um Schlachtopfa un Brandopfa darzbringe. Jehu aba schtellt uße achtzig Mann uf un sait: Wenn eina vu d Männa (Manne) vudwischt, wo ich in äiri Händ (Pfode) gib, so soll äicha Läbä fir si Läbä si! 10,25 Wo na (er) etze de Brandopfa gmacht het, sait Jehu zue d Lybwache un d Ritta: Gehn inä un (a) erschlen jede; len nemads vutwischt! Un sie schlen sie mit d Schärfi vum Schwert. Un de Lybwache un de Ritta werfe d Lychene üsä un dringe in des Innere vum Huus Baals 10,26 un (a) bringe de Bilda vu d Aschera üs däm Huus Baals üsä un vubrenne sie 10,27 un vubreche de Schteimol vum Baal samt däm Huus vum Baal un mache ä Dreckplatz drus bis uf dän Dag.
We Jehu iba Israel regiert het10,28 So vutilgt Jehu d Baal üs Israel; 10,29 aba vu d (a) Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, de Israel sindig gmacht hän, het Jehu nit ab glo, vu d goldene Kälba in Bethel un in Dan.10,30 Un dr HERR sait zue Jehu: Wel dü willig gsi bisch, z doe, was mir gfalle het, un am Huus Ahab alles doe hesch, was in minem Herz war, solle dir uf däm Thron Israels dini Buebä (Sühn) bis ins vierte Glied hocke. 10,31 Aba doch hebet (haltet) Jehu nit des Gsetz des HERRN, vum Gottes Israels, daß sa (er) drin wandelt vu ganzem Herz; denn na (er) het nit ab glo vu d Sinde Jerobeams, de wo Israel sindige gmacht hän. 10,32 Zue d selbe Ziit fangt dr HERR a, Schtickli vu Israel abztrennen; denn (a) Hasaël schlat sie im ganze Biet (Gäu, Gau) Israels 10,33 vum Jordan gege d Sunne Ufgang, des ganze Land Gilead, d Gadita, Rubenita un Manassiter, vu Aroër a, des am Arnon lit, Gilead un Baschan. 10,34 Was aba me vu Jehu z sage isch un alles, was sa(er) doe het, un alli sini tapfere Tate, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Israel. 10,35 Un Jehu legt sich zue sine Vädere, un sie bierdige nen zue Samaria. Un si Bue (Suhn) Joahas wird Kenig an sinere Schtatt. 10,36 De Ziit aba, de Jehu iba Israel regiert het zue Samaria, sin achtedzwanzig Johr. |
S 11. KapitelS Rich Juda: Herrschaft vu d Atalja(vgl. 2.Chr 22,10-12)11,1 Wo aba Atalja, Ahasjas Muetter, sieht, daß (a) ihr Bue (Suhn) tot war, macht sie sich uf un bringt alli üs däm kenigliche Gschlecht um. 11,2 Aba Joscheba, de Dochta vum Kenig Joram, Ahasjas Schweschta, nimmt Joasch, d Bue (Suhn) Ahasjas, un schtiehlt nen üs dr Middi vu d Buebä (Sühn) vum Kenig, de umbrocht wäre, un bringt nen mit sinere Amme in de Bettekamma un vuschteckt nen vor Atalja, so daß sa (er) nit umbrocht wird. 11,3 Un na (er) war bi Joscheba vuschteckt im Huus des HERRN sechs Johr lang. Atalja aba war Kenigin iba des Land.
Atalja wird gschtirzt, un Joasch wird Kenig11,4 Im siebte Johr aba schickt Jojada hi un nimmt de Hauptlit iba hundat vu d Garde un d Lybwache un het sie zue sich ins Huus des HERRN kumme lo un schloß ä Abmachig (Abkumme) mit tene un nimmt ä Eid vu nene im Huus des HERRN un zeigt tene d Bue (Suhn) vum Kenig 11,5 un bifehlt tene: Des isch's, was ihr doe solle: Ä Drittel vu äich, de ihr am Sabbat aträte, soll Wache hebed im Huus vum Kenig, 11,6 un ä Drittel soll Wache hebe am Door Sur un ä Drittel am Door hinda däm Huus vu d Lybwache; so solle ihr Wache hebe rings um des Huus. 11,7 Aba zwei Abteilige vu äich, de am Sabbat abträete, solle Wache hebe im Huus des HERRN um d Kenig rum, 11,8 un ihr solle äich rings um d Kenig schtelle, jeda mit sinere Waffe in d Hand, un wer riikummt zwische d Reihen, sella soll schterbe. Un ihr solle um d Kenig si, wenn na (er) üs- un iigoht. 11,9 Un de Hauptlit iba hundat hän alles gmacht, was sene d Prieschta Jojada bifohle het, un nähmä zue sich ihri Männa (Manne), de am Sabbat aträte, mit däne, de am Sabbat abträte, un kumme zuem Prieschta Jojada. 11,10 Un d Prieschta git d Hauptlit de Schpieße un (a) Schilde, de däm Kenig David ghärt hän un in däm Huus des HERRN ware. 11,11 Un de Lybwache schtoht, jeda mit sinere Waffe in d Hand, vu d Site vum Tempel im Süde bis zue d Site im Norde, vor rem Altar un däm Tempel, rings um d Kenig rum. 11,12 Un Jojada het d Bue (Suhn) vum Kenig vorträte lo un setzt nem d Krone uf un (a) git nem de Ordnig, macht nen zuem Kenig un (b) salbt nen, un sie klatschte in d Händ (Pfode) un refe: S läbt dr Kenig!11,13 Un wo Atalja des Gschrei (Geblär) vum Volks ghärt het, des dzuelauft, kummt sie zuem Volk in des Huus des HERRN 11,14 un luegt, un sieht, do schtoht dr Kenig an d Säule, we´s Bruch war, un de Hauptlit un de Päpera (Trompäpera) bi däm Kenig. Un alles Volk vum Land war frehlich un blost de Trompete. Atalja aba vuriß ihri Kleida un reft: Ufruhr, Ufruhr! 11,15 Aba d Prieschta Jojada bifehlt d Hauptlit iba hundat, de iba des Heer bschtimmt ware, un sait zue nene: Fihrt sie zwische d Reihe üsä, un wer ihr nohchgoht, sella schtirb durchs Schwert! Denn d Prieschta het gsait, sie soll nit im Huus des HERRN umbrocht wäre. 11,16 Un sie lege d Händ (Pfode) a an Atalja, un sie gehn hi d Wäg, wo d Ross zuem Huus vum Kenig gehn, un wird dert umbrocht. 11,17 Un Jojada schleßt ä Abmachig (Abkumme) zwische däm HERRN un däm Kenig samt däm Volk, daß sie däm HERRN si Volk si sollte; gnau so au zwische däm Kenig un däm Volk. 11,18 Do goht alles Volk vum Land in des Huus Baals un bricht sini Altäre ab, un sie zerschlen alli sini Götzebilda un bringe Mattan um, d Prieschta Baals, vor d Altäre, (a) (b) 11,19 un nimmt de Hauptlit iba hundat un de Garde un de Lybwache un alles Volk vum Land, un sie fihre d Kenig nab vum Huus des HERRN un kumme durchs Door vu d Lybwache zuem Huus vum Kenig. Un na (er) het sich anekockt uf d kenigliche Thron. 11,20 Un alles Volk vum Land war frehlich, aba d Schtadt bliebt schtill. Atalja aba tötete sie mit däm Schwert bi Huus vum Kenig. S 12. KapitelS Rich Juda: Joasch(vgl. 2. Chr 24,1-3)12,1 *Un Joasch war siebä Johr alt, wo na (er) Kenig wird. * Abweichend schtatt 12,1-22: 11,21 - 12,21. 12,2 Im siebte Johr Jehuus wird Joasch Kenig un regierte vierzig Johr in Jerusalem. Sini Muetter het Zibja ghieße, üs Beerscheba. 12,3 Un Joasch doet, was recht war un däm HERRN gfalle het, solang nen d Prieschta Jojada glehrt het, 12,4 nur, daß de Höchene nit wäg wäre; denn s Volk opfate un räuchate noh uf d Höchene. (a) (b)
Joasch sorgt dfir, dass d Tempel üsbessert wird(vgl. 2.Chr 24,4-14)12,5 Un Joasch sait zue d Prieschta (Pfarra): Alles fir des Heiligtum bschtimmte Geld, des in des Huus des HERRN brocht wird - Geld, we´s gang un gäbe isch -, nämlich des Geld, des jeda git, we na (er) gschätzt wird, un alles Geld, des jeda üs fraiem Herz opfart, daß sa's in des Huus des HERRN bringt, 12,6 des solle d Prieschta zue sich nähmä, jeda vu sinem Bekannte. Dvu solle sie üsbessere, was bäufällig isch am Huus, wo sie´s finde, daß ses bäufällig isch. 12,7 Wo aba de Prieschta bis ins dreiezwanzigschte Johr vum Kenig Joasch nit üsgebessert hän, was bäufällig war am Huus, 12,8 reft d Kenig Joasch d Prieschta Jojada samt d Prieschta (Pfarra) un sait zue nene: Wurum bessere ihr nit üs, was bäufällig isch am Huus? Drum solle ihr etze nimmi des Geld an äich nähmä, jeda vu sinene Bekannte, sundern solles ge zue d Üsbesserig fir des, was bäufällig isch am Huus. 12,9 Un de Prieschta willige i, daß sie vum Volk kei Geld me nähmä solle, aba au des Bäufällige am Huus nimmi üszbesser bruuche.12,10 Do nimmt dr Prieschta Jojada ä Lade un bohrt obe ä Loch inä un schtellt sie uf rechts näbe däm Altar, wo ma in des Huus des HERRN goht. Un de Prieschta, de an d Schwelle wache, hän alles Geld inä gmacht, des zuem Huus des HERRN brocht wird. 12,11 Wenn sie dann (dnoh) sähn, daß viel Geld in d Lade war, kummt d Schriba vum Kenig mit däm Hohenprieschta uffe, un sie zehlte des Geld, des sich in däm Huus des HERRN vorgfunde het, un bindes zsämme. 12,12 Un ma ibagit des Geld abzehlt d Werkmeischta, de bschtellt ware fir des Huus des HERRN, un sie gän´s üs a de Zimmalit un Bäulit, de am Huus des HERRN schaffe, 12,13 nämlich an de Muura un Schteimetze un an de, de Holz un ghaueni Schtei (Wackes) kaufe solle, daß des Bäufällige am Huus des HERRN üsbessert wäre, un fir alles, was not war, um am Huus üszbessere. 12,14 Doch het ma nit silberni Schale, Messa, Becken, Trompete, au kei goldenes odr silbanes Grät im Huus des HERRN vum Geld mache lo, des zuem Huus des HERRN brocht wore isch, 12,15 sundern ma git's d Arbeita, daß sie dmit des Bäufällige am Huus des HERRN üsbessert. 12,16 Au (a) bruuchte de Männa (Manne) nit Rechnig abzlege, däne ma des Geld ibagit, daß sie´s d Arbeita gän, sundern sie handle uf Treui un Glaube. 12,17 Aba des Geld vu d Schuldopfa un Sündopfa kummt nit fir des Huus des HERRN i, denn s het d Prieschta (Pfarra) ghärt. Joasch wendet ä Agriff vu d Aramäer ab(vgl. 2.Chr 24,23-24)12,18 Zue der Ziit zeht (a) Hasaël, dr Kenig vu Aram, uffe un kämpfte gege Gat un erobert´s. Un wo Hasaël sich wendet, um gege Jerusalem rufzehe, 12,19 nimmt Joasch, d Kenig vu Juda, alli (a) heilige Gabe, de sini Vädare Joschafat, Joram un Ahasja, de Kenig vu Juda, gheiligt hän, un was sa(er) selbat gheiligt het, dzue alles Gold, des ma findet im Schatz vum Huus des HERRN un im Huus vum Kenig, un schickt´s Hasaël, däm Kenig vu Aram. Do zeht da (er) vu Jerusalem ab.
Joaschs End(vgl. 2.Chr 24,25-26)12,20 Was aba me vu Joasch z sage isch un alles, was sa(er) doe het, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Juda. 12,21 Un (a) sini Große mucke uf un mache ä Vuschwörig un erschlen nen im Huus vum Millo, wo ma nabgoht nohch Silla. 12,22 Josachar, d Bue (Suhn) Schimats, un Josabad, d Bue (Suhn) Schomers, sini Große, schlen nen tot. Un ma vugrabe nen bi sinene Vädere in d Schtadt David. Un si Bue (Suhn) Amazja wird Kenig an sinere Schtatt.S 13. KapitelS Rich Israel: Joahas13,1 Im dreiezwanzigschte Johr vum Joasch, däm Bue (Suhn) Ahasjas, vum Kenig vu Juda, wird Joahas, d Bue (Suhn) Jehuus, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria siebzehn Johr. 13,2 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, un (a) wandelte nohch d Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindige macht het, un hän nit dvu ab glo. 13,3 Un däm HERRN si Zorn (Wuet) entbrennt iba Israel, un na (er) git sie in de Hand (a) Hasaëls, däm Kenig vu Aram, un Ben- Hadads, d Bue (Suhn) Hasaëls, di ganz Ziit. 13,4 Aba Joahas fleht zuem HERRN, un dr HERR erhert nen; denn (a) er sieht d Kumma Israels a, we dr Kenig vu Aram s drangsaliert. 13,5 Un dr HERR git Israel ä (a) Retter, der wo sie üs dr Gwalt vu d Aramäer befrait, daß de Israelite in ihre Hiisa huuse kenne we zvor. 13,6 Doch len sie nit ab vu d Sinde vum Huus Jerobeams, der wo Israel sindige macht, sundern wandle drin. Au bliebt des (a) Bild vu d Aschera bi Samaria schtoh. 13,7 Denn s ware vum Kregsvolk vum Joahas nigs ibrigbliebe we fuchzig Gschpannpferd, zehn Kärre un zehnduusig Männa Fueßvolk; denn d Kenig vu Aram het sie umbrocht un sie gmacht we Schtaub bim Dresche. 13,8 Was aba me vu Joahas z sage isch un alles, was sa(er) doe het, un sini tapfere Tate, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Israel. 13,9 Un Joahas legt sich zue sinene Vädere, un ma vugrabt nen zue Samaria. Un si Bue (Suhn) Joasch wird Kenig a sinere Schtatt.S Rich Israel: Joasch13,10 Im siebenedrißigschte Johr vum Joasch, vum Kenig vu Juda, wird Joasch, d Bue (Suhn) vum Joahas, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria sächzehn Johr. 13,11 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, un het nit ab glo vu allene Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindige gmacht het, sundern wandelt drin. 13,12 Was aba me vu Joasch z sage isch un was sa(er) doe het un sini tapfere Tate, (a) we na (er) mit Amazja, däm Kenig vu Juda, gkämpft het, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Israel. 13,13 Un Joasch legt sich zue sinene Vädere, un uf si Thron het sich Jerobeam nakockt. Joasch aba wird bierdige zue Samaria bi d Kenig vu Israel.D Prophet Elisa liegt im Schterbe un kindigt d Sieg iba d Aramäer a13,14 Wo aba Elisa an d Kranket krank wore isch, an däre na (er) schterbe soll, kummt Joasch, d Kenig vu Israel, zue nem nab un hiilt vor rem un sait: (a) Mi Vada (Babbe), mi Vada (Babbe)! Dü Karre Israels un si Geschpann! 13,15 Elisa aba sait zue nem: Nimm Boge un Pfiel! Un wo na (er) d Boge un de Pfiel nimmt, 13,16 sait da (er) zuem Kenig vu Israel: Schpann mit dinere Hand d Boge! Un na (er) schpannt nen mit sinere Hand. Un Elisa legt sini Hand uf de vum Kenig si Hand 13,17 un sait: Doe des Fenschta uf nohch Oschte! Un na (er) doet's uf. Un Elisa sait: Scheß! Un na (er) het gschoße. Elisa aba reft: Ä Pfeil zuem Sieg des HERRN, ä Pfeil vum Sieg gege Aram! Dü wirsch de Aramäer schla bi Afek, bis sie ufgriebe sin. 13,18 Un na (er) sait: Nimm de Pfiel! Un wo na (er) sie nimmt, sait da (er) zuem Kenig vu Israel: Schla uf d Bode! Un na (er) schlet dräimol un hert (haltet i) uf. 13,19 Do wird d Mann Gottes zornig uf nen un sait: Hättesch dü fünf- odr sechsmol gschla, so hättesch dü de Aramäer gschla, bis sie ufgriebe wäre; etze aba wirsch dü sie nur dräimol schla.Durch d tote Elisa wird ä Tote lebändig13,20 Wo aba Elisa gschtorbe war un ma nen bierdige het, flege schtreifendi Rotte vu d Moabita ins Land Johr um Johr i. 13,21 Un s isch gschehe (bassiert), daß ma ä Mann ins Grab trait. Wo ma aba ä baar Lit vu nene sieht, wirft ma sella Mann in Elisas Grab. Un wo na (er) de Knochä (Bei) Elisas berihrt, wird da (er) lebändig un kummt uf sini Feß.Elisas letschti Wort gehn in Erfillig13,22 Hasaël, d Kenig vu Aram, drangsaliert Israel, solang Joahas läbt. 13,23 Aba dr HERR git tene Gnade un erbarmt sich ihra un drillt sich ne wida zue (a) wägä sinem Abmachig (Abkumme) mit Abraham, Isaak un Jakob un wott sie nit vuderbe, vuwirft sie au nit vu sinem Agsicht bis uf de Schtund. 13,24 Un Hasaël, d Kenig vu Aram, schtirbt, un si Bue (Suhn) Ben-Hadad wird Kenig an sinere Schtatt. 13,25 Joasch aba gwinnt de Schtädt zruck üs d Hand Ben-Hadads, vum Bue (Suhn) Hasaëls, de na (er) im Kampf sinem Vada (Babbe) Joahas gnumme het. (a) Dräimol schlat nen Joasch un gwinnt so de Schtädt Israels zruck.S 14. KapitelS Rich Juda: Amazja(vgl. 2. Chr 25,1-4.11-12)14,1 Im zweite Johr vum Joasch, däm Bue (Suhn) vum Joahas, vum Kenig vu Israel, wird Amazja Kenig, d Bue (Suhn) vum Joasch, vum Kenig vu Juda. 14,2 Fünfezwanzig Johr alt war ra (er), wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert ninezwanzig Johr in Jerusalem. Sini Muetter het Joaddan gheiße, üs Jerusalem. 14,3 Un na (er) doet, was däm HERRN wohlgfallt, doch nit we si Vada (Babbe) David, sundern (a) we si Vada (Babbe) Joasch doe het so au er. 14,4 Denn (a) de Höchine wäre nit wäg, sundern des Volk opfate un räuchate noh uf d Höchi. 14,5 Wo na (er) etze des Kenigrich fescht in sinere Hand het, (a) (b) bringt da (er) di Große um, de si Vada (Babbe), d Kenig, erschlage hän. 14,6 Aba de Buebä (Sühn) vu d Todschläga tötet da (er) nit, (a) we´s denn gschribe schtoht im Gsetzbuech vum Moses, wo dr HERR bifohle het: D Vädare solle nit um d Buebä (Sühn) schterbe, un d Buebä (Sühn) solle nit um d Vädare wille schterbe, sundern jeda soll um in sinere eigene Sinde schterbe. 14,7 Er schlet au d Edomiter im Salztal, zehnduusig Mann, un erobert de Schtadt Sela im Kampf un het sie Jokteel gheiße bis uf dän Dag.Amazja fihrt Kreg gege Kenig Joasch vu Israel14,8 Un Amazja schickt Laufbursch(Bote) zue Joasch, däm Bue (Suhn) vum Joahas, d Bue (Suhn) Jehuus, däm Kenig vu Israel, un het nem sage lo: Kumm her, ma (mir) wen uns mitänanda meße! 14,9 Aba Joasch, d Kenig vu Israel, schickt zue Amazja, däm Kenig vu Juda, un git nem zantwort: Dr (a) Dornschtruuch, wo im Libanon isch, schickt zue d Zeder im Libanon un het ihre sage lo: Gib dini Dochta minem Bue (Suhn) als Wieb! Aba des Wild uf däm Libanon lauft iba d Dornschtruuch un vutrammt nen. 14,10 Dü hesch de Edomiter gschla; do driba hebt sich di Herz hoch. Hab di Ruehm un blieb dheim! Wurum suechsch dü di Ungliick, daß dü zue Fall kummsch un Juda mit dir? 14,11 Aba Amazja het nit druf ghärt. Do zeht Joasch, d Kenig vu Israel, uffe, un sie meße sich mitänanda, er un Amazja, d Kenig vu Juda, bi (a) Bet- Schemesch, des in Juda lit. 14,12 Aba Juda wird vor Israel her gschla, un sie haue ab, jeda in si Huus. 14,13 Un Joasch, d Kenig vu Israel, nimmt Amazja gfange, d Bue (Suhn) vum Joasch, däm Bue (Suhn) vum Ahasja, d Kenig vu Juda, in Bet-Schemesch un kummt nohch Jerusalem un rißt de Muure Jerusalems i vum Door Ephraim bis a des Eckdor, vierhundat Elle lang, 14,14 un na (er) nimmt alles Gold un Silba un Grät, des gfunde wird im Huus des HERRN un im Schatz vum Kenigshuus, dzue de Geisle, un zeht nohch Samaria zruck.Kenig Joaschs Tod14,15 Was aba me vu Joasch z sage isch, was sa(er) doe het, un sini tapfere Tate un we na (er) mit Amazja, däm Kenig vu Juda, kämpft het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik vu d Kenig vu Israel. 14,16 Un Joasch legt sich zue sine Vädere un wird bierdigt zue Samaria bi d Kenige vu Israel. Un si Bue (Suhn) Jerobeam wird Kenig a sinere Schtatt.Kenig Amazjas Tod(vgl. 2.Chr 25,25-26,2)14,17 Amazja aba, d Bue (Suhn) vum Joasch, vum Kenig vu Juda, läbt nohch rem Tod vum Joasch, däm Bue (Suhn) vum Joahas, vum Kenig vu Israel, noh fuchzehn Johr. 14,18 Was aba me vu Amazja z sage isch, des schtoht gschribe in d Chronik vu d Kenig vu Juda. 14,19 Un sie (a) mache ä Vuschwörig gege nen in Jerusalem; er aba vudlauft nohch Lachisch. Un sie schickte hi, nem nohch, bis nohch Lachisch un bringe nen dert um. 14,20 Un sie bringe nen uf Rosse, un na (er) wird bierdigt zue Jerusalem bi sinene Vädere in d Schtadt David.14,21 Un des ganze Volk vu Juda nimmt Asarja in sinem sechzehnte Johr un macht nen zuem Kenig aschtatt sinem Vada (Babbe) Amazja. 14,22 Er het (a) Elat üs baut un bring´s wida an Juda, nohchdäm dr Kenig sich zue sinene Vädere glegt het. S Rich Israel: Jerobeam dr Zweite14,23 Im fuchzehnte Johr Amazjas, däm Bue (Suhn) vum Joasch, vum Kenig vu Juda, wird Jerobeam, d Bue (Suhn) vum Joasch, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria einevierzig Johr. 14,24 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, un (a) het nit ab glo vu alle Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, sella wo Israel sindige gmacht het.14,25 Er schtellt wida des Biet (Gäu, Gau) Israels vu Hamat bis ans Salzmeer her nohch rem Wort des HERRN, vum Gott Israels, des sa(er) gsait het durch si Knecht Jona, däm Bue (Suhn) Amittais, däm Prophet, wo vu Gat-Hefer war. 14,26 Denn dr HERR sieht d bittare Kumma Israels a, daß sie allisamt hi ware un kei Helfa in Israel war. 14,27 Un dr HERR het nit gsait, daß sa (er) d Name Israels üslesche wott unda däm Himmel, un (a) rettet sie durch Jerobeam, däm Bue (Suhn) vum Joasch. 14,28 Was aba me vu Jerobeam z sage isch un alles, was sa(er) doe het, un sini tapfere Tate, we na (er) kämpft het, un we na (er) Damaskus un Hamat wida an Israel brocht het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik vu d Kenig vu Israel. 14,29 Un Jerobeam legt sich zue sine Vädere, d Kenig vu Israel. Un si Bue (Suhn) (a) Secharja wird Kenig an vu sinere Schtatt. S 15. KapitelS Rich Juda: Asarja (Usija)(vgl. 2. Chr 26,1-23)15,1 (a) Im siebenezwanzigschte Johr Jerobeams, vum Kenig vu Israel, wird (b) Asarja* Kenig, d Bue (Suhn) Amazjas, vum Kenig vu Juda. 15,2 Sechzehn Johr war ra (er) alt, wo na (er) Kenig wird, un na (er) regiert zweiefuchzig Johr in Jerusalem. Sini Muetter hieß Jecholja, üs Jerusalem. 15,3 Un na (er) doet, was däm HERRN wohlgfalle isch, ganz we si Vada (Babbe) Amazja, 15,4 nur, daß de Höchene nit wäg wäre; denn des Volk opfat un räuchat noh uf d Höchi. (a) 15,5 Dr HERR aba plogt d Kenig, daß sa (er) (a) üssätzig war bis a si Tod, un na (er) het in nem bsundere Huus gwohnt. Jotam aba, d Bue (Suhn) vum Kenig, schtoht däm Huus vum Kenig vor un richtet des Volk vum Land. - 15,6 Was aba me vu Asarja z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Juda. 15,7 Un Asarja legt sich zue sinene Vädere, un ma nen bi sinene Vädere in dr Schtadt David begrabe. Un si Bue (Suhn) Jotam wird Kenig an sinere Schtatt.S Rich Israel: Secharja15,8 Im achtedriißigste Johr Asarjas, vum Kenig vu Juda, wird (a) Secharja, d Bue (Suhn) Jerobeams, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria sechs Monet. 15,9 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, we sini Vädare doe hän. (a) (b) Er het nit ab glo vu d Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der Israel sindig gmacht het. 15,10 Un Schallum, d Bue (Suhn) vum Jabesch, macht ä Vuschwörig gege nen un schlat nen tot un wird Kenig an sinere Schtatt. - 15,11 Was aba me vu Secharja z sage isch, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Israel. 15,12 Un des isch's, was dr HERR zue Jehu gsait het: (a) Dir solle Buebä (Sühn) uf däm Thron Israels sitze bis ins vierte Glied. Un so isch´s bassiere.
S Rich Israel: Schallum15,13 Schallum aba, d Bue (Suhn) vum Jabesch, wird Kenig im ninedriißigste Johr Usijas, vum Kenig vu Juda, un regiert ä Monet zue Samaria. 15,14 Denn Menahem, d Bue (Suhn) Gadis, zeht uffe vu Tirza un kummt nohch Samaria un schlat Schallum, d Bue (Suhn) vum Jabesch, in Samaria tot un wird Kenig an sinere Schtatt. 15,15 Was aba me vu Schallum z sage isch un sini Vuschwörig, de na (er) gmacht het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Israel. 15,16 Domols schlat Menahem de Schtadt Tifsach un alli, de drin ware, un ihr Biet (Gäu, Gau) vu (a) Tirza üs, wel sie nen nit niilo wen, un schlat sie, un (b) alli ihri Schwangere het da (er) ufschlitze glo.
S Rich Israel: Menahem15,17 Im ninedriißigste Johr Asarjas, vum Kenig vu Juda, wird Menahem, d Bue (Suhn) Gadis, Kenig iba Israel un regiert zehn Johr zue Samaria. 15,18 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt. Na (Er) het si Läbä lang nit ab glo vu d Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindig gmacht het. 15,19 Un s kummt Pul, d Kenig vu Assyrien*, ins Land. Un Menahem git Pul duusig Zentna Silba, (a) dmit da's mit nem halte wott un si Kenigrich bfeschtigt. 15,20 Un Menahem legt ä (a) Schtiir (Zinsgrosche) uf di Richschte in Israel, fuchzig Silbaschtickle uf jede Ma, um´s däm Kenig vu Assyrien z ge. So zeht d Kenig vu Assyrien wida heim un bliebt nit im Land. 15,21 Was aba me vu Menahem z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Israel. 15,22 Un Menahem legt sich zue sinene Vädere, un si Bue (Suhn) Pekachja wird Kenig an sinere Schtatt.
S Rich Israel: Pekachja15,23 Im fuchzigschte Johr Asarjas, vum Kenig vu Juda, wird Pekachja, d Bue (Suhn) Menahems, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria zwei Johr. 15,24 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, denn na (er) het nit ab glo vu d Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindig gmacht het. 15,25 Un s macht Pekach, d Bue (Suhn) Remaljas, un sini Ritta, ä (a) Vuschwörig gege nen - un mit nem ware fuchzig Männa vu d Gileaditer - un schlat nen tot in Samaria im Burgturm vum Kenigshuus samt Argob un Arje un wird Kenig an sinere Schtatt. - 15,26 Was aba me vu Pekachja z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Israel.
S Rich Israel: Pekach15,27 Im zweiefuchzigschte Johr Asarjas, vum Kenig vu Juda, wird Pekach, d Bue (Suhn) Remaljas, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria zwanzig Johr. 15,28 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, denn na (er) het nit ab glo vu d Sinde Jerobeams, däm Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindig gmacht het. 15,29 Zue d Ziit Pekachs, vum Kenig vu Israel, kummt Tiglat-Pileser, d Kenig vu Assyrien, un nimmt Ijon, Abel-Bet-Maacha, Janoach, Kedesch, Hazor, Gilead un vu Galiläa des ganze Land Naftali un fihrt sie wäg nohch Assyrien. (a) 15,30 Un (a) Hoschea, d Bue (Suhn) Elas, macht ä (b) Vuschwörig gege Pekach, d Bue (Suhn) Remaljas, un schlat nen tot un wird Kenig an sinere Schtatt im zwanzigschte Johr Jotams, däm Bue (Suhn) Usijas. - 15,31 Was aba me vu Pekach z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Israel.S Rich Juda: Jotam(vgl. 2Chr 27,1-9)15,32 (a) Im zweite Johr Pekachs, däm Bue (Suhn) Remaljas, vum Kenig vu Israel, wird Jotam Kenig, d Bue (Suhn) Usijas, vum Kenig vu Juda. 15,33 Na (Er) war fünfezwanzig Johr alt, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert sechzehn Johr zue Jerusalem. Sini Muetter het Jeruscha ghieße, ä Dochta Zadoks. 15,34 (a) Un na (er) doet, was däm HERRN wohlgfallt, ganz we si Vada (Babbe) Usija doe het, 15,35 nur, daß de Höchene nit wäg wäre; denn des Volk opfate un räuchate noh uf d Höchi. Na (Er) het des obere Door am Huus des HERRN baut. - 15,36 Was aba me vu Jotam z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Juda. 15,37 Zue d Ziit fangt dr HERR a, gege Juda z schicke (a) Rezin, d Kenig vu Aram, un Pekach, d Bue (Suhn) Remaljas. 15,38 Un Jotam legt sich zue sinene Vädere un wird bierdige bi sinene Vädere in d Schtadt David, sinem Vada (Babbe). Un si Bue (Suhn) Ahas wird Kenig an sinere Schtatt. |
S 16. KapitelS Rich Juda: Ahas(vgl. 2.Chr 28,1-4)16,1 (a) Im siebzehnte Johr Pekachs, däm Bue (Suhn) Remaljas, wird Ahas Kenig, d Bue (Suhn) Jotams, vum Kenig vu Juda. 16,2 Zwanzig Johr war Ahas alt, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert sechzehn Johr zue Jerusalem. Un na (er) doet nit, was däm HERRN, sinem Gott, gfallt, we si Vada (Babbe) David, 16,3 denn na (er) wandelte uf däm Wäg dr Kenig vu Israel. Dozue (a) het da (er) si Bue (Suhn) durchs Fiir go lo nohch d greuliche Sittene vu d Heide, de dr HERR vor d Israelite vutriebe het, 16,4 un bringt Opfa dar un räuchate uf d Höchene un uf d Hiigel un unda alle grene Baim.
D Kenig vu Assyrie soll Ahas helfe(vgl. 2.Chr 28,5-8.16-21)16,5 Domols zeht (a) Rezin, d Kenig vu Aram, un Pekach, d Bue (Suhn) Remaljas, d Kenig vu Israel, nuf, um gege Jerusalem z kämpfe, un belagerete Ahas in d Schtadt; aba sie kenne sie nit erobere. 16,6 Zue der Ziit bringt Rezin, d Kenig vu Aram, (a) Elat wida zue Edom un vutriebt de Judäer üs Elat. Dnohch kumme d Edomiter un wohne (husse) drin bis uf dän Dag. 16,7 Aba Ahas schickt Laufbursch(Bote) zue Tiglat- Pileser, däm Kenig vu Assyrie, un het nem sage lo: I (Ich) bi di Knecht un di Bue (Suhn). Kumm uffe un hilf ma (mir) üs d Hand vum Kenig vu Aram un vum Kenig vu Israel, de sich gege mich ufgmacht hän! 16,8 Un Ahas (a) nimmt des Silba un Gold, des sich in däm Huus des HERRN un in d Schätz vum Kenigshuus finde, un schickt däm Kenig vu Assyrie Gschenkli. 16,9 Un d Kenig vu Assyrien het uf nen ghärt un zeht uffe gege Damaskus un erobert´s un fihrt de Inwohna wäg nohch Kir un tötet Rezin.
Ahas entweiht d Tempel(vgl. 2.Chr 28,22-25)16,10 Un d Kenig Ahas zeht Tiglat- Pileser entgege, däm Kenig vu Assyrie, nohch Damaskus. Un als sa(er) d Altar sieht, der wo in Damaskus war, schickt d Kenig Ahas zuem Prieschta Uria Maß un Abbild vum Altar, ganz we der gmacht war. 16,11 Un d Prieschta Uria het ä Altar baut un macht nen so, we d Kenig Ahas zue nem gschickt het vu Damaskus, bis sa(er) selba vu Damaskus kummt. 16,12 Un als d Kenig üs Damaskus zruckkummt un d Altar sieht, kummt da (er) rah, schtiegt nuf 16,13 un vubrennt druf sini Brandopfa un Schpeiseopfa un schittet si Trinkopfa druf un schpritzt des Bluet vu d Dankopfa, de na (er) opfate, an d Altar. 16,14 Aba d kupferne Altar, wo vor rem HERRN schtoht, doet da (er) wäg, dmit da (er) nit zwische däm Altar un däm Huus des HERRN schtod, sundern het nen an d Site vum näji(naii) Altar gege Norde anekockt. 16,15 Un d Kenig Ahas bifehlt däm Prieschta Uria: Uf däm große Altar sollsch dü de Brandopfa vum Morge un de Schpeiseopfa vum Obend un de Brandopfa vum Kenig un sini Schpeiseopfa un de Brandopfa vum ganze Volks samt ihrem Schpeiseopfa aziinde un Trinkopfa; un alles Bluet vu d Brandopfa un des Bluet vu d Schlachtopfa sollsch dü do dra schpritze. Aba wägä nem kupferne Altar will i (ich) nohchdenke, was i (ich) mach. 16,16 D Prieschta Uria doet alles, was nem d Kenig Ahas bifohle het. 16,17 Un d Kenig Ahas bricht de Leischte vu d Gschtell ab un nimmt de Kessel vu nene rab. Un des Meer nimmt da (er) vu d kupferne Rinda rab, de drunda ware, un het sie uf ä schtei Pflaster gsetzt. (a) 16,18 Au de vudeckti Sabbathalle, de am Tempel baut war, un d üßere Kenigsingang am Huus des HERRN ändert da (er), däm Kenig vu Assyrie zleb.D Tod vum Kenig Ahas(vgl. 2.Chr 28,26-27)16,19 Was aba me vu Ahas z sage isch, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik dr Kenig vu Juda. 16,20 Un Ahas legt sich zue sinene Vädere un wird bierdigt bi sinene Vädere in d Schtadt David. Un si Bue (Suhn) (a) Hiskia wird Kenig an sinere Schtatt.S 17. KapitelS Rich Israel: Hoschea d letschte Kenig17,1 (a) Im zwölfte Johr vum Ahas, däm Kenig vu Juda, wird (b) Hoschea, d Bue (Suhn) Elas, Kenig iba Israel un regiert zue Samaria nin Johr. 17,2 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, doch nit we de Kenig vu Israel, de vor rem ware.17,3 Gege nen zeht uffe Salmanassar, dr Kenig vu Assyrien. Un Hoschea wird nem undertan un bringt nem Abgabe. 17,4 AWo aba dr Kenig vu Assyrien innewird, daß Hoschea ä Vuschwörig gmacht un Laufbursch(Bote) gschickt het zue So, däm Kenig vu Ägypte, un (a) keini Abgaben däm Kenig vu Assyrie bringt we alli Johr, nimmt da (er) nen fescht un legt nen ins Gfängnis (Loch). 17,5 Un dr Kenig vu Assyrien zeht durch des ganze Land un gege Samaria un blageret´s dräi Johr lang. (a) 17,6 Un im ninte Johr Hoscheas erobert dr Kenig vu Assyrien Samaria un fihrt Israel wäg nohch Assyrie un hän sie huuse lo in Halach un am Habor, däm Fluß vu Gosan, un in d Schtädt vu d Meder. Israel goht unda un wird gschtroft, wel´s nit uf Gott ghärt het17,7 Denn de Israelite hän gege d HERRN, ihrem Gott, gsindigt, der wo sie üs Ägypteland gfihrt het, üs d Hand vum Pharao, vum Kenig vu Ägypte, un firchtete anderi Götta 17,8 un (a) wandele nohch d Satzige vu d Heide, de dr HERR vor Israel vutriebe het, un hän´s we de Kenig vu Israel gmacht. 17,9 Un d Israelite erfinde, was nit recht war gege d HERRN, ihrem Gott, so daß sie sich Höchine baue (bäue) in alle Derfa (Käffa), vu d Wachtiirm bis zue d feschte Schtädt, 17,10 un richtete Schteimol uf un Ascherabilda uf alle hoche Hiigel un unda alle grene Bäum 17,11 un opfare uf alle Höchine we d Heide, de dr HERR vor rene wägtriebä het, un triebe besi Sache, womit sie d HERRN gergaret hän(erziirntet), 17,12 un dene d Götze, vu däne dr HERR zue nene gsait het: (a) (b) Des solle ihr nit doe! 17,13 Un doch het dr HERR Israel un Juda gwarnt durch alli Prophete un alli Seher un nene sage losse: Kehrt um vu äire bese Wäg un hebe (haltet) mini Gebote un Rechte nohch rem ganze Gsetz, des ich äire Vädere bifohle ha un des ich zue äich gschickt ha durch mini Knecht, d Prophete. 17,14 Aba sie ghorche nit, sundern vustiefte ihri Knick we ihri Vädare, de nit a d HERRN, ihrem Gott, glaube. 17,15 Dozue vuacht sie sini Gebote un si Abmachig (Abkumme), den er mit ihre Vädere gschlosse het, un sini Warnige, de na (er) ne git, un wandle ihre nichtige Götze nohch un triebe Nichtiges. (a) Sie hän´s we de Heide um sie her gmacht, vu däne dr HERR ne bifohle het, sie solle´s nit we de doe. 17,16 Aba sie vuloße alli Gebote des HERRN, ihrem Gottes, un (a) mache sich zwei gosseni Kälba un ä (b) Bild vu d Aschera un bäte alles Heer vum Himmel a un dene Baal 17,17 un loße ihri Buebä (Sühn) un Techta durchs Fiir go un gehn mit Wahrsage un Zaubarai um un vukaufe sich, z doe, was däm HERRN mißflallt, um nen z erziirne. 17,18 Do wird dr HERR sehr (sölli) zornig iba Israel un doet´s vu sinem Agsicht wäg, so daß nigs ibrigbliebt we d Schtamm Juda ällei. - 17,19 Au Juda hebe (haltet) nit de Gebote des HERRN, vu sinem Gott, sundern wandlet nohch d Satzige, nohch däne Israel gläbt het. - 17,20 Drum vuwarf dr HERR des ganze Gschlecht Israel un drängt sie un git sie in de Händ (Pfode) vu Raiba (Deb, Vubrecha), bis sa(er) sie vu sinem Agsicht wägschuckt. 17,21 Denn dr Herr (a) riß Israel vum Huus David los, un sie mache zuem Kenig Jerobeam, d Bue (Suhn) Nebats. Der bringt (kehrt) Israel ab des HERRN un macht, daß sie schwer sindigte. 17,22 So wandlet Israel in alle Sinde Jerobeams, de na (er) doe het, un sie len nit dvu ab, 17,23 bis dr HERR Israel vu sinem Agsicht wägdoet, (a) we na (er) gsait het durch alli sini Knecht, d Prophete. So wird Israel üs sinem Land wäggfihrt nohch Assyrien bis uf dän Dag.Fremdi Velka wäre in Samaria agsiedelt17,24 Dr Kenig vu Assyrien aba het Lit vu Babel kumme glo, vu Kuta, vu Awa, vu Hamat un Sefarwajim, un het sie huuse lo in d Schtädt vu Samarie an Israel Schtatt. Un sie nähmä Samarien i un huus in sinene Schtädt. 17,25 Als sie aba afange, dert z huuse, un d HERRN nit firchte, schickt dr HERR unda sie (a) Löwe, de sie umbringe den. 17,26 Un ma het däm Kenig vu Assyrien sage lo: De Velka, de dü herbrocht un mit däne dü de Schtädt Samariens bsetzt hesch, wisse nigs vu d Vuehrig vum Gott vu däm Land. Drum het da (er) Löwe unda sie gschickt, un lueg, de bringe sie um, wel sie nigs wisse vu d Vuehrig vum Gottes vu däm Land. 17,27 Dr Kenig vu Assyrien bifehlt: Bringe ei Prieschta derthi, der wo vu dert wäggfihrt isch; sella zeht hi un wohnt dert un lehr sie de Vuehrig vum Gottes vu däm Land. 17,28 Do kummt eina vu d Prieschta, der wo vu Samarien wäggfihrt war, un het in Bethel gwohnt un lehrt sie, we sie d HERRN firchte solle. 17,29 Aba jedes Volk macht sich si Gott un doet nen in de Heiligtüma uf d Höchi, de de Samaritaner gmacht hän, jedes Volk in sinene Schtädt, in däne´s gwohnt het. 17,30 De vu Babel mache sich Sukkot- Benot, de vu Kuta mache sich Nergal, de vu Hamat mache sich Aschima, 17,31 de vu Awa mache sich Nibhas un Tartak; de vu Sefarwajim (a) vubrännte ihri Buebä (Sühn) däm Adrammelech un Anammelech, d Götta dera vu Sefarwajim. 17,32 Un wel sie au d HERRN firchte, (a) bschtelle sie sich Prieschta uf d Höchi üs alle Velka unda ne; de opfare fir sie in d Heiligtiima uf d Höchi. 17,33 So firchte sie d HERRN, dene aba au d Götta nohch rem Bruch vu d Velka, vu däne ma sie herbrocht het. 17,34 Un bis uf dän Dag den sie noh d frehere Bräuche: sie firchte nit d HERRN, nohch hebed sie Satzige un Rechte nohch rem Gsetz un Gebot, des dr HERR bifohle het d Sehn Jakobs, däm er d Name Israel git; 17,35 het doch dr HERR ä Abmachig (Abkumme) mit tene gschlosse un nene bifohle: (a) Firchte keini andere Götta un bäte sie nit a un dene ne nit un opfar ne nit, 17,36 sundern d HERRN, der wo äich üs Ägypteland gfihrt het mit großa Kraft un üsgschtrecktem Arm, den firchtet, den bäte a un däm opfart. 17,37 Un de Satzige, Rechte, Gsetze un Gebote, de er äich het ufschribe losse, de hebe (haltet), daß ihr dnohch den alliziit, un firchtet nit anderi Götta. 17,38 Un vugeßt nit d Abmachig (Abkumme), den er mit äich gschlosse het, un firchtet nit anderi Götta, 17,39 sundern firchtet d HERRN, äiren Gott; der wird äich errette vu alle äire Feinde (Gegna). (a) 17,40 Aba sie ghorche nit, sundern hän´s nohch ihre frehere Bräuche gmacht. 17,41 So firchte de Velka d HERRN un dene au ihre Götze. Au ihri Kinda un Kindeskinda den´s, we´s ihri Vädare doe hän, bis uf dän Dag.S 18. KapitelS Rich Juda: Hiskia(vgl. 2.Chr 29,1-2; 31,1)18,1 Im dritte Johr Hoscheas, däm Bue (Suhn) Elas, vum Kenig vu Israel, wird (a) Hiskia Kenig, d Bue (Suhn) vum Ahas, vum Kenig vu Juda. 18,2 Na (Er) war fünfezwanzig Johr alt, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert ninezwanzig Johr zue Jerusalem. Sini Muetter hieß Abi, ä Dochta Secharjas. 18,3 Un (a) er doet, was däm HERRN gfallt, ganz we si Vada (Babbe) David. 18,4 Na (Er) (a) entfernt de Höchi un vubricht de Schteimole un haut des Bild vu d Aschera um un (b) vuschlet de iserni Schlange, de Moses gmacht het. Denn bis zue der Ziit het ihre Israel gräuchert, un ma het sie Nehuuschtan gheiße. 18,5 Na (Er) vuträut däm HERRN, däm Gott Israels, (a) so daß unda alle Kenige vu Juda sinesgliche nohch nem nit war noh vor rem gsi isch. 18,6 Na (Er) hängt däm HERRN a un wicht nit vu nem ab un hebt (haltet) sini Gebote, de dr HERR däm Moses bifohle het. 18,7 Un dr HERR war mit nem, un alles, was sa(er) sich vorgnu het, glingt nem. Und na (er) wird abtrinnig vum Kenig vu Assyrien un war nem nimmi undatan. 18,8 Na (Er) schlet au d Philista bis nohch Gaza un si Biet (Gäu, Gau), vu d Wachtiirm bis zue d feschte Schtädt.
D Assyrer erobere Israel18,9 Im vierte Johr Hiskias, däm Kenig vu Juda - des war des siebte Johr Hoscheas, däm Bue (Suhn) Elas, vum Kenig vu Israel -, zeht Salmanassar, dr Kenig vu Assyrien, uffe gege Samaria un blagert´s. 18,10 un nimmt´s i nohch dräi Johr. Im sechste Johr Hiskias, des isch im ninte Johr Hoscheas, vum Kenig vu Israel, wird Samaria ignumme. 18,11 Un dr Kenig vu Assyrien fihrt Israel wäg nohch Assyrien un het sie huuse glo in Halach un am Habor, däm Fluß vu Gosan, un in d Schtädt vu d Meder, 18,12 wel sie nit ghärt hän uf de Schtimm des HERRN, ihrem Gott, un si Abmachig (Abkumme) ibaträte hän un alles, was Moses, dr Knecht des HERRN, bifohle het; sie hän nit ghärt un nit dnohch doe.Sanherib zeht gege Jerusalem(vgl. 2. Chr 32,1-19; Jes 36)18,13 Im vierzehnten Johr vum Kenig Hiskia zeht Sanherib uffe, d Kenig vu Assyrien, gege alli feschte Schtädt Judas un nimmt sie i. 18,14 Do schickt Hiskia, d Kenig vu Juda, zuem Kenig vu Assyrien nohch Lachisch un het nem sag lo: I (Ich) hab Unrecht doe, zeh wäg vu mir. Was dü ma (mir) uferlegsch, will i (ich) trage. Do legt d Kenig vu Assyrien Hiskia, däm Kenig vu Juda, draihundat Zentna Silba uf un driißig Zentna Gold. 18,15 So git Hiskia all des Silba, des sich im Huus des HERRN un in d Schätz vum Huus vum Kenig findet. (a) 18,16 Zue d selbe Ziit vubricht Hiskia, d Kenig vu Juda, de Direne am Tempel des HERRN un des Goldblech, des sa(er) selba het dribazehe losse, un git´s däm Kenig vu Assyrie.18,17 Un d Kenig vu Assyrien schickt d Tartan un d Rabsaris un d Rabschake vu Lachisch zuem Kenig Hiskia mit großa Heeresmacht nohch Jerusalem, un sie zehn nuf. Un wo sie hikume, halte sie bi d (a) Wassaleitig vum obere Teich a, der wo an d Schtroß bi däm Acka vum Walkers lit. 18,18 Un sie refe nohch rem Kenig. Do kumme zue nene üsä d Hofmeischta Eljakim, d Bue (Suhn) Hilkijas, un d Schriba Schebna un d Kanzla Joach, d Bue (Suhn) Asafs. 18,19 Un d Rabschake sait zue nene: Sage doch däm Kenig Hiskia: So sait d großi Kenig, d Kenig vu Assyrien: Was isch des fir ä Vuträue, des dü do hesch? 18,20 Meinsch dü, bloßi Worte sin scho Rot un Macht zuem Kämpfe? Uf wen vulosch dü dich denn, daß dü vu ma (mir) abtrinnig wore bisch? 18,21 Lueg, vulosch dü dich uf dän vubrochene (a) Rohrschtab, uf Ägypte, der wo jedäm, der sich druf schtitzt, in d Hand schticht un sie durchbohre wird? So isch d Pharao, dr Kenig vu Ägypte, fir alli, de sich uf nen vulen. 18,22 Odr wen ihr zue ma (mir) sage: Mir vulen uns uf d HERRN, unsaren Gott! Isch scha(er) s denn nit, däm sini Höchine un Altäre Hiskia wäg het un zue Juda un zue Jerusalem gsait het: (a) Nur vor däm Altar, der wo in Jerusalem isch, solle ihr abäte (ahimmle)? 18,23 Jawohl, nimm ä Wette a mit minem Herrn, däm Kenig vu Assyrien: I (Ich) will dir zweiduusig Ross ge, ob dü Ritta dzue schtelle kasch? 18,24 We willsch dü denn zrucktriebe au nur eina vu d Kleinschte vu minem Herrn sine Undatane? Un dü vulosch di uf Ägypte um de Kärre un Gschpann wege. 18,25 Meinsch dü aba, i (ich) bi ohni d HERRN rabzoge, daß i (ich) de Plätz vuderb? Dr HERR het ma(mir)'s bifohle: Zieh nuf in des Land un vudirb´s!
Jerusalem wird zuer Ibagabe ufgforderert(vgl. 2.Chr 32,18-20; Jes 36,11-22)18,26 Do sage Eljakim, d Bue (Suhn) Hilkijas, un Schebna un Joach zuem Rabschake: Schwätz mit dine Knecht aramäisch, denn ma (mir) vuschtehn's, un schwätz nit mit uns hebräisch vor d Ohre vum Volk, des uf d Muure isch. 18,27 Aba d Rabschake sait zue nene: Het mi denn mi Herr zue dinem Herr odr zue dir gschickt, daß i (ich) solchi Wort sag, un nit vielme zue d Männa (Manne), de uf d Muure hocke, daß sie mit äich ihr eigene Mischt frässä un ihr Seich suffe? 18,28 Do kummt d Rabschake hi un reft mit luta Schtimm uf hebräisch un sait: Häre des Wort vum große Kenig, vum Kenig vu Assyrien! 18,29 So schwätzt d Kenig: Len äich vu Hiskia nit bschieße, denn na (er) vumag äich nit z rette üs minare Hand. 18,30 Un len äich vu Hiskia nit vutreschte uf d HERRN, wenn na (er) sait: Dr HERR wird uns errette, un de Schtadt wird nit in de Händ (Pfode) vum Kenig vu Assyrien ge wäre. 18,31 Häre nit uf Hiskia! Denn so schwätzt d Kenig vu Assyrien: Schleße Freundschaft mit ma (mir) un kummt zue ma (mir) üsä, so soll jeda (a) vu sinem Wischtock un sinem Fiegebaum ässä un vu sinem Brunne trinke, 18,32 bis i (ich) kummt un äich hol in ä Land, des äirem Land glich isch, drin Korn, Wi, Brot, Wiberg, Elbaium un Honig sin; dann (dnoh) den ihr am Läbä bliebe un nit schterbe. Häre nit uf Hiskia, denn na (er) vufihrt äich, wenn na (er) sait: Dr HERR wird uns errette. 18,33 Hän öbbe (a) de Götta vu d andere Velka ihr Land errettet üs d Hand vum Kenig vu Assyrien? 18,34 Wo sin de Götta vu Hamat un Arpad? Wo sin de Götta vu Sefarwajim, Hena un Awa? Wo sin de Götta vum Land Samarien? Hän sie Samaria errettet üs minare Hand? 18,35 Wo isch ä Gott unda d Götta alla Lända, (a) der si Land üs minare Hand errettet het, daß ällei dr HERR Jerusalem üs minare Hand errette soll? 18,36 S Volk aba schwieg schtill un git nem nigs zantwort, denn d Kenig het bifohle: Antwortet nem nigs. 18,37 Do kumme d Hofmeischta Eljakim, d Bue (Suhn) Hilkijas, un d Schriba Schebna un d Kanzla Joach, d Bue (Suhn) Asafs, zue Hiskia mit vurissene Kleida un sage nem de Worte vum Rabschake.S 19. KapitelGott macht Hiskia Muet(vgl. 2. Chr 32,20-23; Jes 37,1-7)19,1 Wo dr Kenig Hiskia des ghärt het, vuriß da (er) sini Kleida un legt ä Sack a un goht in des Huus des HERRN. 19,2 Un na (er) schickt d Hofmeischta Eljakim un d Schriba Schebna samt d Älteschte vu d Prieschta, mit Säck azogä, zuem Prophete Jesaja, däm Bue (Suhn) vum Amoz. 19,3 Un sie sage zue nem: Des sait Hiskia: Des isch ä Dag dr Not, dr Schtrof un dr Schmach - we wenn Kinda ebe gibore wäre solle, aba de Kraft fehlt, sie uf d Welt z bringe. 19,4 Vielliecht härt dr HERR, di Gott, alli Worte vum Rabschake, de si Herr, d Kenig vu Assyrien, gschickt het, um (a) z vuhöhne d lebändige Gott, un schtroft (b) de Wort, de dr HERR, di Gott, ghärt het. So erhebe di Gebet fir di Ibrigbliebene, de noh do sin. 19,5 Un wo de Große vum Kenig Hiskia zue Jesaja kumme, 19,6 sait Jesaja zue nene: Des sage äirem Herr: Des sait dr HERR: Fircht di nit vor d Worte, de dü ghärt hesch, mit däne mich de Knecht vum Kenig vu Assyrie gläschtert hän. 19,7 Lueg, ich will ä Geischt iba nen bringe, daß sa (er) ä (a) Gschwätz härt un in si Land zruckzeh wird, un (b) will nen durchs Schwert fälle in sinem Land.
Sanherit doet age, un Hiskia bätet(vgl. Jes 37,8-20)19,8 Un wo d Rabschake zruckkummt, findet da (er) d Kenig vu Assyrien gege Libna kämpfe, denn na (er) het ghärt , daß sa (er) vu Lachisch abzoge war. 19,9 D Kenig vu Assyrie het nämlich ghärt iba Tirhaka, d Kenig vu Kusch: Lueg, na (er) isch üsgzoge, mit dir z kämpfe. Do schickt da (er) abamols Laufbursch(Bote) zue Hiskia un het nem sage lo: 19,10 So sag zue Hiskia, däm Kenig vu Juda: Loß di vu dinem Gott nit bschieße, uf den dü dich vulosch un saisch: Jerusalem wird nit in de Hand vum Kenig vu Assyrie ge wäre. 19,11 Lueg, dü hesch ghärt , was de Kenig vu Assyrie alle Lända doe het, daß sie d Bann a nene vollschtreckt hän, un dü ällei solltsch errettet wäre? 19,12 Hän (a) de Götta vu d Velka, de vu mine Vädere vunichtet sin, sie errette: Gosan, Haran, Rezef un de Lit vu Eden, de zue Telassar ware? 19,13 Wo isch d Kenig vu Hamat, d Kenig vu Arpad un d Kenig d Schtadt Sefarwajim, vu Hena un Awa?19,14 Als Hiskia d Bref vu d Laufbursch(Bote) gregt un gläse het, goht da (er) nuf zuem Huus des HERRN un breitet nen üs vor rem HERRN 19,15 un bäte vor rem HERRN un sait: HERR, Gott Israels, (a) (b) der dü iba d Cherubim thronsch, dü bisch ällei Gott iba alli Kenigrich uf Erde, dü hesch Himmel un Erde gmacht. 19,16 HERR, held di Ohre un här, doe di Aug uf un lueg un här de Wort Sanheribs, der wo hergschickt het, um d lebändige Gott z vuhöhne. 19,17 S isch wohr, HERR, de Kenig vu Assyrien hän de Velka mit däm Schwert umbrocht un ihri Lända vuweschtet 19,18 un hän ihri Götta ins Fiir gworfe, denn s ware nit Götta, sundern Gschaffenes vu Menschehänd, Holz un Schtei (Wackes); drum hän sie sie vutilgt. 19,19 Etze aba, HERR, unsa Gott, errett uns üs sinere Hand, dmit alli Kenigrich uf d Erde erkenne, daß dü, HERR, ällei Gott bisch.
Gott antwortet uf d Schpott vum Kenig vu Assyrie(vgl. 2.Chr 32,20-21; Jes 37,21-38)19,20 Do schickt Jesaja, d Bue (Suhn) vum Amoz, zue Hiskia un het nem sage lo: Des sait dr HERR, dr Gott Israels: Was dü zue ma (mir) bättet hesch um Sanheribs wille, däm Kenig vu Assyrien, des ha ich ghärt . 19,21 Des isch's, was dr HERR gege nen gsait het: D Jungfrau, de Dochta Zion, vuachtet dich un schpottet iba dich. De Dochta Jerusalem schittet ihr Hopf hinda dir her. 19,22 Wär hesch dü vuhöhnt un gläschtert? Iba wen hesch dü di Schtimm erhobe? Dü hesch di Aug erhobe gege d Heilige Israels! 19,23 Dü hesch d HERRN durch dini Laufbursch (Bote) vuschpottet un gsait: I (Ich) bi mit viel Kärre uf de Höchi vu d Berge gschtiege, in d innerschte Libanon. I (Ich) ha sini hohe Zedere un üserlesene Zypresse abghaue un bi kumme bis zue d äußerschte Herberg drin im dichteschte Wald. 19,24 I (Ich) ha grabe un trunke de fremde Wassa un will üstrockne mit mine Fueßsohle alli großi Wildbäch Ägyptens. - 19,25 Hesch dü nit ghärt , daß i (ich)´s lang zvor gmacht un vu Afang a plant ha? Etze aba ha ich's kumme losse, daß dü festi Schtädt zerschtörtesch zue wüschte Schteihufä. 19,26 Un de drin huuse, wäre ohni Kraft si un firchte sich un wäre zschande. Sie wäre we des Gras uf däm Feld un we des grene Kraut, we Gras uf d Dächa, des vudorrt, bvor s rief wird. 19,27 Ich weiß vu dinem Ufschtoh un Sitze, dinem Üszehe un Iinzehe, un daß dü tobsch gege mich. 19,28 Wel dü denn gege mich tobsch un di Ibamuet vor mini Ohre kumme isch, so will ich dir mi Ring in di Nase lege un mi Zaum in di Muul un will di d Wäg wida zruckfihre, wo dü herkumme bisch.19,29 Un des isch dir, Hiskia, ä Zeiche: In däm Johr iß, was vu selba nochchwagst, im nägschte Johr, was au dann noh (dnoh) wagst, im dritte Johr sajt un erntet un pflanzt Wiberge un ässä ihri Fricht. 19,30 Un was vum Huus Juda errettet un ibrigbliebe isch, wird vu naiem nohch unde Wurzeln schla un obe Frucht trage. 19,31 Denn vu Jerusalem wäre üsgoh, de ibrigbliebe sin, un de Errettete vum Berg Zion. (a) Dr Eifa des HERRN Zebaoth wird des doe. 19,32 Drum sait dr HERR iba d Kenig vu Assyrien: Na (Er) soll nit in de Schtadt kumme un kei Pfeil rischeße un mit keinem Schild dvorkomme un soll kei Wall gege sie ufschitte, 19,33 sundern na (er) soll d Wäg wida zruckzeh, wo na (er) kumme isch, un soll in de Schtadt nit kumme; dr HERR sait's. 19,34 Un (a) ich will de Schtadt bschirme, daß ich sie errett um minetwegä un um mi Knecht David wägä. 19,35 Un in däre Nacht fahrt üs dr Engel des HERRN un schlat im Laga vu Assyrien hundatfunfeachtzigduusig Ma (Männa). Un als ma sich freh am Morge ufgmacht het, lueg, do lit alles volla Lychen. 19,36 So bricht Sanherib, dr Kenig vu Assyrien, uf un zeht ab, kehrt um un bliebt zue Ninive. 19,37 Un als sa(er) abätet im Huus vu sinem Gott Nisroch, (a) erschlage nen mit däm Schwert sini Buebä (Sühn) Adrammelech un Sarezer, un sie entkume ins Land Ararat. Un si Bue (Suhn) Asarhaddon wird Kenig an sinere Schtatt. S 20. KapitelHiskias Kranket un Genesig(vgl. 2. Chr 32,24-26; Jes 38,1-8)20,1 Zue der Ziit wird Hiskia totkrank. Un dr Prophet Jesaja, d Bue (Suhn) vum Amoz, kummt zue nem un sait zue nem: Des sait dr HERR: Bschtell di Huus, denn dü wirsch schterbe un nit am Läbä bliebe. 20,2 Er aba drillt si um zue d Wand un bäte zuem HERRN un sait: 20,3 Ach, HERR, denk doch, daß i (ich) vor dir in Treui un mit rechtschaffenem Herz gwandelt bi un doe ha, was dir wohlgfallt. Un Hiskia hiilt arg (sehr o. sölli) . 20,4 Als aba Jesaja noh nit zuem mittlere Hof nüsgange war, kummt des HERRN ä Wort zue nem: 20,5 Kehr um un sag Hiskia, däm Firschte vu minem Volk: Des sait dr HERR, dr Gott vu dinem Vada (Babbe) David: Ich ha di Gebet ghärt un dini Träne gsähne. Lueg, ich will di gsund mache - am dritte Dag wirsch dü nuf in des Huus des HERRN go -, 20,6 un ich will fuchzehn Johr zue dinem Läbä dzuedoe un dich un de Schtadt errette vor rem Kenig vu Assyrien un (a) de Schtadt bschirme um minetwegä un wägä minem Knecht David. 20,7 Un Jesaja sait: Bringe her ä Pflaster üs Fiege! Un wo sie des bringe, lege sie´s uf des Gschwir, un na (er) wird gsund20,8 Hiskia aba sait zue Jesaja: Was isch des Zeiche, daß mi dr HERR gsund mache wird un i (ich) in des HERRN Huus nufgoh wir am dritte Dag? 20,9 Jesaja sait: Des Zeiche wirsch dü des HERRN ha, daß dr HERR doe wird, was sa(er) zuegsait het: Soll d Schatte an dr Sunneühr zehn Schtrich vorwärts go odr zehn Schtrich zruckgo? 20,10 Hiskia sait: S isch liecht, daß dr Schatte zehn Schtrich vorwärts goht. Des will i (ich) nit, sundern daß sa (er) zehn Schtrich zruckgoht. 20,11 Do reft dr Prophet Jesaja d HERRN a, un dr Herr het d Schatte an dr Sunneühr vum Ahas zehn Schtrich zruckgo lo, de na (er) vorwärts gange war. Gsandtschaft vum Kenig vu Babel(vgl. 2. Chr 32,31; Jes 39)20,12 Zue der Ziit schickt Merodach-Baladan, d Bue (Suhn) Baladans, dr Kenig vu Babel, Bref un Gschenkli an Hiskia; denn na (er) het ghärt , daß Hiskia krank gsi isch. 20,13 Hiskia aba freut sich iba de Laufbursch(Bote) un zeigt tene des ganze Schatzhaus, Silba, Gold, Spezarei un des beschte El un des Zeughuus un alles, was an Schätz do war. S war nigs in sinem Huus un in sinere ganze Herrschaft, was ne Hiskia nit zeigt het. 20,14 Do kummt dr Prophet Jesaja zuem Kenig Hiskia un sait zue nem: Was hän de Lit gsait? Un woher sin sie zue dir kumme? Hiskia sait: Sie sin üs fernen Landen zue ma (mir) kumme, üs Babel. 20,15 Na (Er) sait: Was hän sie gsähne in dinem Huus? Hiskia sait: Sie hän alles gsähne, was in minem Huus isch, un s git vu mine Schätz nigs, was i (ich) ne nit zeigt ha. 20,16 Do sait Jesaja zue Hiskia: Her des HERRN Wort: 20,17 Lueg, s kummt de Ziit, daß alles nohch Babel wäggfihrt wäre wird, was in dinem Huus isch un was dini Vädare gsammlet hän bis uf dän Dag, un s wird nigs ibrigglo wäre, sait dr HERR. 20,18 Dozue wäre vu d Sehn, de vu dir kumme, de dü ziige wirsch, ä baar gnumme wäre, daß sie (a) Kämmarer sin im Palascht vum Kenig vu Babel. 20,19 Hiskia aba sait zue Jesaja: (a) Des Wort isch guet, des dr HERR gsait het durch dich; denn na (er) het denkt: S wird doch Friide un Sicherheit si zue minere Ziit.
Hiskias Tod(vgl. 2.Chr 32,32-33)20,20 Was me vu Hiskia z sage isch un alli sini tapfere Tate un we er d Teich un de Wasserleitig baut het, durch de na (er) Wassa in d Schtadt gleitet het, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Juda. 20,21 Un Hiskia legt sich zue sinene Vädere. Un si Bue (Suhn) Manasse wird Kenig an sinere Schtatt.S 21. KapitelS Rich Juda: Manasse(vgl. 2. Chr 33,1-20)21,1 Manasse war zwöelf Johr alt, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert fünfefuchzig Johr zue Jerusalem. Sini Muetter het Hefzi-Bah ghieße. 21,2 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, nohch d greuliche Sittene vu d Heide, de dr HERR vor Israel vutriebe het, 21,3 un het wida de Höchi ufbäut, de si Vada (Babbe) Hiskia kappüt gmacht het, un richte däm Baal Altäre uf un macht ä Bild vu d Aschera, (a) we Ahab, dr Kenig vu Israel, s doe het, un bätet alli Heer vum Himmel a un dent tene. 21,4 Un na (er) het Altäre im Huus des HERRN baut, wo dr HERR gsait het: Ich will mi Name zue Jerusalem huuse lo, 21,5 un na (er) het allem Heer vum Himmel Altäre in beide Vorhöfe am Huus des HERRN baut. 21,6 Un na (er) het (a) (b) si Bue (Suhn) durchs Fiir go lo un achtet uf Vogelgschrei un Zeiche un haltet Geischtabeschwörer un Zeicheditta; so doet da (er) viel, was däm HERRN mißflallt, um nen zue erziirne. 21,7 Na (Er) schtellt au des Bild vu d Aschera, des sa(er) gmacht het, in des Huus, wo dr HERR zue David un zue sinem Bue (Suhn) Salomo gsait het: In däm Huus un in Jerusalem, des ich üsgwählt ha üs alle Schtämm Israels, (a) (b) will ich mi Name huuse lo ebiglig, 21,8 un ich will d Fueß Israels nimmi wieche lo vum Land, des ich ihre Vädere ge ha, sofern sie alles hebe un doe, was ich bifohle ha, des ganzi Gsetz, des mi Knecht Moses ne bifohle het. 21,9 Aba sie ghorche nit, sundern Manasse het si vufihrt, daß sie´s ärga triebe als we de Heide, de dr HERR vor Israel vutilgt het.21,10 Do schwätzt dr HERR durch sini Knecht, d Prophete, un sait: 21,11 Wel Manasse, dr Kenig vu Juda, de Greuel doe het, de ärga sin als alli Greuel, de de Amorita doe hän, de vor nem gsi sin, un wel la (er) au Juda sindig gmacht het mit sinene Götze, 21,12 drum sait d HERR, dr Gott Israels: Lueg, (a) ich will Unheil iba Jerusalem un Juda bringe, so daß däm, wo´s härä wird, beidi Ohre gelle solle. 21,13 Un ich will an Jerusalem d Meßschnur alege we an Samaria un des Lot we ans Huus Ahab un will Jerusalem üswische, we ma Schissle üswischt, un will's umschtiirze. 21,14 Un wer vu minem Erbdeil ibrigbliebe wird, selle will ich vuschtoße un will sie in de Händ (Pfode) ihra Feinde (Gegna) ge, daß sie Raub un Beute alla ihra Feinde (Gegna) wäre, 21,15 wel sie doe hän, was ma (mir) mißflallt, un mich erziirnt hän vu däm Dag a, do ihri Vädare üs Ägypte zoge sin, bis uf dän Dag. 21,16 Au (a) (b) vugoß Manasse sehr (sölli) viel unschuldiges Bluet, bis Jerusalem ganz voll dvu war - üßa d Sinde, durch de na (er) Juda sindig gmacht het, daß sie gmacht hän, was däm HERRN mißflallt. 21,17 Was aba me vu Manasse z sage isch un alles, was sa(er) doe het, un sini Sinde, de na (er) doet, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Juda. 21,18 Un Manasse legt sich zue sine Vädere un wird bierdige im Garte an sinem Huus, im Garte Usas. Un si Bue (Suhn) Amon wird Kenig an vu sinere Schtatt.
S Rich Juda: Amon(vgl. 2.Chr 33,21-25)21,19 Zweiezwanzig Johr alt war Amon, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert zwei Johr zue Jerusalem. Sini Muetter het Meschullemet gheiße, ä Dochta vum Haruz üs Jotba. 21,20 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, we si Vada (Babbe) Manasse s doe het, 21,21 un wandlete ganz in däm Wäg, wo si Vada (Babbe) gwandelt isch, un dent d Götze, däne si Vada (Babbe) dent het, un bätet sie a 21,22 un vuloßt d HERRN, den Gott vu sine Vädare, un wandelt nit im Wäg des HERRN. 21,23 Un sini Große mache ä Vuschwörig gege Amon un bringe nen um im Kenig sinem Huus. 21,24 Aba des Volk vum Land erschlet alli, de de Vuschwörig gege d Kenig Amon gmacht hän. Un des Volk vum Land macht si Bue (Suhn) Josia zuem Kenig an sinere Schtatt. 21,25 Was aba Amon me doe het, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik vu d Kenig vu Juda. 21,26 Un ma begrabt nen in sinem Grab im Garte Usas. Un si Bue (Suhn) Josia wird Kenig an sinere Schtatt.S 22. KapitelS Rich Juda: Josia un de Uffindig vum Gsetzbuech(vgl. 2.Chr 34,1-2.8-18)22,1 Josia war acht Johr alt, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert einedriißig Johr zue Jerusalem. Sini Muetter het Jedida ghieße, ä Dochta Adajas üs Bozkat. 22,2 Un na (er) doet, (a) was däm HERRN gfallt, un wandelt ganz in däm Wäg vu sinem Vada (Babbe) David un wich nit dvu ab, weda nohch Rechts noh nohch Links.22,3 Un im achtzehnte Johr vum Kenig Josia schickt dr Kenig d Schriba Schafan, d Bue (Suhn) Azaljas, vum Bue (Suhn) Meschullams, in des Huus des HERRN un sait: 22,4 Gang nuf zuem Hohenprieschta Hilkija, daß sa (er) abgit alles Geld, was zuem Huus des HERRN brocht wore isch, (a) des de Heter an d Schwelle gsammlet hän vum Volk, 22,5 dmit ma´s d Werkmeischta git, de bschtellt sin im Huus des HERRN, un sie gäns d Arbeita am Huus des HERRN, dmit sie üsbessere, was bäufällig isch am Huus, 22,6 nämlich d Zimmalit un Bäulit un Mürer un däne, de Holz un ghaueni Schtei (Wackes) kaufe solle, um des Huus üszbessere; 22,7 doch daß sie keini Rechig vor z lege bruuche vum Geld, des sene ge wird, sundern daß sie uf Treu un Glaube handle. (a) 22,8 Un dr Hohenprieschta Hilkija sait zue däm Schriba Schafan: I (Ich) ha des Gsetzbuech gfunde im Huus des HERRN. Un Hilkija git des Buech Schafan, un sella las ses. 22,9 Un dr Schriba Schafan kummt zuem Kenig un git nem Bricht un sait: Dini Knecht hän des Geld üsgleert, des im Huus vum Herrn gsammlet wore isch, un hän's d Werkmeischta ge, de bschtellt sin am Huus des HERRN. 22,10 Dozue het dr Schriba Schafan däm Kenig gsait: Dr Prieschta Hilkija git ma (mir) ä Buech. Un Schafan liest´s vor rem Kenig. D Kenig Josia isch gschockt(vgl. 2.Chr 34,19-28)22,11 Wo aba dr Kenig de Wort vum Gsetzbuech ghärt het, vuriß da (er) sini Kleida. 22,12 Un dr Kenig bifehlt däm Prieschta Hilkija un Ahikam, däm Bue (Suhn) Schafans, un Achbor, däm Bue (Suhn) Michajas, un Schafan, däm Schriba, un Asaja, däm Kämmera vum Kenig, un sait: 22,13 Gehn hi un bfroge d HERRN fir mi, fir des Volk un fir ganz Juda iba de Wort vu däm Buech, des gfunde wore isch; denn groß isch de Wuet des HERRN, de iba uns entbrennt(entflammt) isch, wel unsari Vädare nit d Wort vu däm Buech ghärt hän un nit alles gmacht hän, was drin gschribe isch.22,14 Do gehn hi dr Prieschta Hilkija, Ahikam, Achbor, Schafan un Asaja zue d Prophetin Hulda, däm Wieb Schallums, vum Bue (Suhn) Tikwas, däm Bue (Suhn) vum Harhas, vum Heta vu d Kleida, un sie het in Jerusalem im zweite Bezirk vu d Schtadt gwohnt; un sie schwätze mit ihrä. 22,15 Selli aba sait zue nene: Des sait d HERR, dr Gott Israels: Sage däm Ma, der wo äich zue ma (mir) gschickt het: 22,16 Des sait d HERR: Lueg, ich will Unheil iba den Platz un ihri Inwohna bringe, alli Wort vum Buech, des dr Kenig vu Juda het vorläse losse, 22,17 wel sie mich vulo un andere Götta gopfart hän, (a) (b) mich zue erziirne mit alle Werke ihra Händ (Pfode); drum wird mi Wuet gege den Platz losbrenne un nit üsglescht wäre. 22,18 Aba däm Kenig vu Juda, der wo äich gschickt het, d HERRN z bfroge, solle ihr sage: Des sait d HERR, dr Gott Israels: Was de Wort agehn, de dü ghärt hesch: 22,19 Wel dü im Herz betroffe bisch un dich demuetigt hesch vor rem HERRN, wo dü ghärt hesch, was ich gsait ha gege den Platz un ihri Inwohna, daß sie zuem Entsetze un zuem Fluech wäre solle, un wel dü dini Kleida vurisse hesch un vor ma (mir) ghiilt hesch, so ha ich's au erhert wore, sait dr HERR. 22,20 Drum will ich dich zue dine Vädere vusammle, (a) (b) dmit dü mit Friide in di Grab kummsch un dini Auge nit sähn all des Unheil, des ich iba den Platz bringe will. Un sie sage´s däm Kenig wida. S 23. KapitelJosia vupflichtet s Volk uf des Gsetz, des sie gfunde hän(vgl. 2. Chr 34,29 - 33)23,1 Un dr Kenig schickt hi, un s vusammle sich bi nem alli Älteschte Judas un Jerusalems. 23,2 Un dr Kenig goht nuf ins Huus des HERRN un alli Männa (Manne) Judas un alli Inwohna vu Jerusalem mit nem, Prieschta un Prophete un alles Volk, klei un groß. Un ma las vor ihre Ohre alli Worte üs däm Buech vum Abkumme, des im Huus des HERRN gfunde wore isch. 23,3 Un dr Kenig kummt an de Säule un (a) (b) schleßt ä Abmachig (Abkumme) vor rem HERRN, daß sie däm HERRN nohchwandle solle un sini Gebote, Ordnige un Rechte hebe vu ganzem Herze un vu ganza Seele, um z erfille de Worte des Packts (vum Abkumme), de gschribe schtehn in däm Buech. Un alles Volk tritt in d Packt(des Abkumme).
Josia schafft d Götzedenscht ab(vgl. 2.Chr 34,3-5)23,4 Un dr Kenig bifehlt däm Hohenprieschta Hilkija un däm zweitoberschte Prieschta un d Heter vu d Schwelle, daß sie üs däm Tempel des HERRN rüsdoe solle alli Geräte, de (a) däm Baal un d Aschera un allem Heer vum Himmel gmacht ware. Un na (er) het sie vubrenne lo druße vor Jerusalem im Dal Kidron un ihri Asche nohch Bethel bringe lo. 23,5 Un na (er) het sich setzt de Götzeprieschta ab, de d Kenig vu Juda igsetzt het, um uf d Höchi z opfare in d Schtädt Judas un um Jerusalem her; au de däm Baal gopfart hän, dr Sunne un däm Mond un d Planete un allem Heer am Himmel. 23,6 Un na (er) het (a) des Bild vu d Aschera üs däm Huus des HERRN bringe lo üsä vor Jerusalem an d Bach Kidron un vubrenne lo am Bach Kidron un zue Schtaub mahle un d Schtaub uf de Gräba vum einfache Volk werfe lo. 23,7 Un na (er) bricht de Hiisa vu d (a) Tempelhurer ab, de an däm Huus des HERRN ware, in däne de Wieba Gwända fir de Aschera gwirkt hän. 23,8 Un na (er) het alli Prieschta üs d Schtädt Judas kumme lo un macht de Höchine unrein, wo de Prieschta gopfert hän, vu Geba a bis nohch Beerscheba un bricht de Hechi vu d Feldgeischta ab, de vor rem Door Joschuas, vum Schtadtvogt, war zue d Linke, wenn ma zuem Door vu d Schtadt inegoht. 23,9 Doch durfte de Prieschta vu d Höchi nit opfare uf däm Altar des HERRN in Jerusalem, sundern ässä ungsiirtes Brot unda ihre Breda. 23,10 Na (Er) macht au des Tofet unrein im Dal Ben-Hinnom, dmit (a) (b) nemads sie Bue (Suhn) odr sini Dochta däm Moloch durchs Fiir go losst. 23,11 Un na (er) schaffte de Ross ab, de de Kenig vu Juda fir d Denscht an d Sunne bschtimmt hän am Igang vum Huus des HERRN, bi d Kamma Netan- Melechs, vum Kämmera, de am Parwarhuus war, un de Kärre vu d Sunne vubrennt da (er) mit Fiir. 23,12 Un de Altäre (a) uf däm Dach, däm Obagmach vum Ahas, de de Kenig vu Juda gmacht hän, un (b) de Altäre, de Manasse gmacht het in beide Vorhef vum Huus des HERRN, bricht d Kenig ab un goht hi un wirft ihr Schtaub in d Bach Kidron. 23,13 Au de Höchene, de öschtlich vu Jerusalem ware, zue d Rechte am Berg vum Vuderbe, de (a) Salomo, d Kenig vu Israel, baut het fir d Astarte, däm greuliche Götze vu Sidon, un Kemosch, däm greuliche Götze vu Moab, un Milkom, däm greuliche Götze vu d Ammonita, macht d Kenig unrein 23,14 un vubricht de Schteimol un haut de Ascherabilda um un fillt ihri Platz mit Menscheknoche.Josia zerschtert d Opfaplätz in Bethel un Samaria(vgl. 2.Chr 34,6-7)23,15 Au d Altar in Bethel, de Hechi, de Jerobeam gmacht het, dr Bue (Suhn) Nebats, der wo Israel sindige macht het, dän Altar bricht da (er) ab, zerschlet sini Schtei (Wackes) un macht sie zue Schtaub un vubrennt des Bild vu d Aschera. 23,16 Un Josia drillt sich um un sieht de Gräba, de uf däm Berg ware, un schickt hi un het de Knochen üs d Gräba hole lo un vubrennt sie uf däm Altar un (a) macht nen unrein nohch rem Wort des HERRN, des d Ma Gottes üsgruefe het, als sa(er)´s vukindet. 23,17 Un na (er) sait: Was isch des fir ä (a) Grabmol, des ich sieh? Un de Lit in dr Schtadt sage zue nem: S isch des Grab vum Ma Gottes, der wo vu Juda kumme isch un üsgruefe het, was dü doe hesch a däm Altar in Bethel. 23,18 Un na (er) sait: Len nen liege, nemads rihrt sini Knochä (Bei) a! Un so bliebe mit sinene Gebeine au de Knochä (Bei) vum Prophete unberiihrt, der wo vu Samaria kumme war.23,19 Un na (er) entfernt au alli Heiligtima uf d Höchene in d Schtädt Samariens, de de Kenig vu Israel gmacht hän, um d HERRN zue erziirne, un doet mit tene, ganz we na (er)´s in Bethel doe het. 23,20 Un na (er) het alli Prieschta vu d Höchi, de dert ware, schlachte lo uf d Altäre un vubrennt Menscheknoche druf un kummt nohch Jerusalem zruck.
S Passafescht wird wida gfiert(vgl. 2.Chr 35,1-19)23,21 Un dr Kenig bifehlt däm Volk: Halte däm HERRN, äirem Gott, (a) (b) Passa, we´s gschribe schtoht in däm Buech vum Abkumme! 23,22 Denn (a) s war kei Passa so ghalte worde we des vu d Ziit dr Richta a, de Israel grichtet hän, un in alle Ziite vu d Kenig vu Israel un dr Kenig vu Juda, 23,23 sundern im achtzehnte Johr vum Kenig Josia wird in Jerusale des Passa ghalte däm HERRN.Josia kann d Kataschtrophe nit abwende23,24 Au rottet Josia alli (a) Geischtabeschwöra üs, Zeicheditta, Abgötta un (b) Götze un alli Greuel, de im Land Juda un in Jerusalem z säh ware, dmit da (er) erfillt de Worte vum Gsetz, de gschribe gschtande sin in däm Buech, des dr Prieschta Hilkija im Huus des HERRN gfunde het.23,25 Sienesglieche war vor rem kei Kenig gsi, (a) der wo so vu ganzem Herze, vu ganza Seele, un vu alla Kraft sich zuem HERRN bekehrt het, ganz nohch rem Gsetz vum Moses, un nohch rem kummt sienesgliechen nit uf. 23,26 Doch kehrt sich dr HERR nit ab vu sinere Wuet vu sinem große Zorn (Wuet), mit däm ma (er) iba Juda erziirnt war um all der Ärganisse wege, durch de nen (a) Manasse erziirnt het. 23,27 Un dr HERR sait: Ich will au Juda vu minem Agsicht doe, (a) we ich Israel wägdoe ha, un will de Schtadt vuwerfe, de ich üsgwählt ha, Jerusalem, un (b) des Huus, vu däm ich gsait het: Mi Name soll dert si. Kenig Josias End(vgl. 2.Chr 34,20-36,1)23,28 Was aba me vu Josia z sage isch un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in d Chronik vu d Kenig vu Juda.23,29 Zue sinere Ziit zeht d Pharao Necho, d Kenig vu Ägypte, uffe gege d Kenig vu Assyrien an d Schtrom Euphrat. Un dr Kenig Josia zeht nem entgege, aba Necho tötete nen in Megiddo, als sa(er) nen sieht. 23,30 Un sini Männa (Manne) bringe d Dote vu Megiddo un fihre nen nohch Jerusalem un bierdige nen in sinem Grabe. Un des Volk vum Land nimmt Joahas, d Bue (Suhn) Josias, un sie salbte nen un mache nen zuem Kenig anschtatt sienem Vada (Babbe). S Rich Juda: Joahas(vgl. 2. Chr 36,1-4)23,31 Dräiezwanzig Johr war Joahas alt, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert dräi Monet zue Jerusalem. Sini Muetter het Hamutal ghieß, ä Dochta Jirmejas üs Libna. 23,32 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, we sini Vädare doe hän. 23,33 Aba d Pharao Necho (a) legt nen ins Gfängnis (Loch) in Ribla im Land Hamat, dmit da (er) nimmi in Jerusalem regiere sott, un legt ä Geldbuße ufs Land vu hundat Zentna Silba un einem Zentna Gold. 23,34 Un d Pharao Necho macht Eljakim, d Bue (Suhn) Josias, zuem Kenig anschtatt sinem Vada (Babbe) Josia un wandlet si Name um in Jojakim. Aba Joahas nimmt da (er) un bringt nen nohch Ägypte; dert schtirbt da (er). 23,35 Un Jojakim git des Silba un Gold däm Pharao. Doch (a) legt da (er) ä Schtiir (Zinsgrosche) uf des Land, um des Geld ufzbringe, uf Bifehl vum Pharao. Vu jedäm unda däm Volk vum Land trieb da (er) Silba un Gold i, je nohch sinem Vumöge, um´s däm Pharao Necho z ge.S Rich Juda: Jojakim(vgl. 2. Chr 36,5-8)23,36 Fünfezwanzig Johr alt war Jojakim, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert elf Johr zue Jerusalem. Sini Muetter het Sebuda ghieß, ä Dochta Pedajas üs Ruma. 23,37 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, we´s sini Vädare doe hän.S 24. Kapitel24,1 (a) Zue sinere Ziit zeht Nebukadnezar uffe, dr Kenig vu Babel, un Jojakim war nem undatan dräi Johr. Aba na (er) wird wida abtriinnig vu nem. 24,2 Do het dr HERR iba nen Schare vu Kregslit kumme lo üs Chaldäa, üs Aram, üs Moab un üs Ammon un schickt sie gege Juda, daß sie nen vunichte nohch rem Wort des HERRN, des sa(er) gsait het durch sini Knecht, d Prophete. (a) 24,3 Aba (a) (b) des gschehe (bassiert) Juda nohch rem Wort des HERRN, dasß sa (er)´s vu sinem Agsicht wäg dät um dr Sinde Manasses wägä, de na (er) doe het, 24,4 au wägäm unschuldige Bluet, des sa(er) vugoße het, so daß sa (er) Jerusalem mit unschuldigem Bluet gfillt get. Des wott dr HERR nit vuge. 24,5 Was aba me z sage isch vu Jojakim un alles, was sa(er) doe het, lueg, des schtoht gschribe in dr Chronik dr Kenig vu Juda. 24,6 Un Jojakim legt sich zue sine Vädere, un si Bue (Suhn) Jojachin wird Kenig a sinere Schtatt.24,7 Un d Kenig vu Ägypte zeht nimmi üs sinem Land; denn d Kenig vu Babel het nem alles gnumme, was däm Kenig vu Ägypte ghärt het, vum Bach Ägypte bis an d Schtrom Euphrat. S Rich Juda: Jojachin un di erschte Wägfihrig nohch Babel(vgl. 2. Chr 36,9.10)24,8 Achtzehn Johr alt war Jojachin, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert dräi Monet zue Jerusalem. Sini Muetter het Nehuuschta ghieße, ä Dochta Elnatans üs Jerusalem. 24,9 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, we´s si Vada (Babbe) doe het. (a)24,10 Zue der Ziit zehn de Kregslit Nebukadnezars uffe, vum Kenig vu Babel, gege Jerusalem un belagerete de Schtadt. 24,11 Un Nebukadnezar kummt zue d Schtadt, als sini Kregslit sie belagerete. 24,12 Aba Jojachin, d Kenig vu Juda, goht üsä zuem Kenig vu Babel mit sinere Muetter, mit sine Große, mit sine Obaschte un Kämmera. Un d Kenig vu Babel nimmt nen gfange im achte Johr vu sinere Herrschaft. 24,13 Un na (er) (a) nimmt vu dert wäg alli Schätz im Huus des HERRN un im Huus vum Kenig un zerschlet alli goldene Tepf, de Salomo, d Kenig vu Israel, gmacht het im Tempel des HERRN, we denn dr HERR gsait het. 24,14 Un na (er) fihrt wäg des ganze Jerusalem, alli Obaschte, alli Kregslit, zehnduusig Gfangeni un alli Zimmalit un alli Schmiede un het nigs ibrig glo we´s geringe Volk vum Land. (a) 24,15 Un na (er) fihrt wäg nohch Babel Jojachin un de Muetter vum Kenig, de Wieba vum Kenig un sini Kämmera; dzue de Mächtige im Land fihrt da (er) au gfange vu Jerusalem nohch Babel. 24,16 Un vu d beschte Lit siebeduusig un vu d Zimmalit un Schmiede duusig, luta schtarki Kregsmänna, de bringt d Kenig vu Babel gfange nohch Babel. 24,17 Un d Kenig vu Babel macht Mattanja, Jojachins Oheim, zuem Kenig an sinere Schtatt un wandlete si Name um in Zedekia. S Rich Juda: Zedekia letschte Kenig(vgl. 2. Chr 36,11-1324,18 Einezwanzig Johr alt war Zedekia, wo na (er) Kenig wird; un na (er) regiert elf Johr zue Jerusalem. Sini Muetter het Hamutal ghieße, ä Dochta Jirmejas üs Libna. 24,19 Un na (er) doet, was däm HERRN mißflallt, we Jojakim doe het. (a) 24,20 Denn so isch´s gschehe (bassiert) mit Jerusalem un Juda wägäm Zorn (d Wuet) des HERRN, (a) bis sa(er) sie vu sinem Agsicht wägschuckt.S 25. KapitelZedekia flichtet un wird gfange gnumme(vgl. 2.Chr 36,16-17; Jer 39,1-7; 52,1-11)25,1 Un Zedekia wird abtriinnig vum Kenig vu Babel. (a) Im ninte Johr vu sinere Herrschaft, am zehnte Dag vum zehnte Monet, zeht rah Nebukadnezar, d Kenig vu Babel, mit sinere ganze Macht gege Jerusalem, un sie belagerete de Schtadt un baue (bäue) Bollwerke um sie her. 25,2 So wird de Schtadt blagret bis ins elfte Johr vum Kenig Zedekia. 25,3 Aba am ninte Dag vum vierte Monet wird d Hunga schtark in d Schtadt, so daß des Volk vum Land nigs me z ässä het. 25,4 Do bricht ma in de Schtadt i. Un d Kenig un alli Kregsmänna haue ab bi Nacht durch des Door zwische d zwei Muurene uf däm Wäg, wo zuem Garte vum Kenig goht. Aba d Chaldäa liege um de Schtadt. Un d Kenig floh zuem Jordandal hi. 25,5 Aba de Kregslit vu d Chaldäa jage däm Kenig nohch, un sie holte nen i im Jordandal vu Jericho, un alli Kregslit, de bi nem ware, vuschtraie sich vu nem wäg. 25,6 D Chaldäa aba nähmä d Kenig gfange un fihre nen nuf zuem Kenig vu Babel nohch Ribla, un sie schwätze des Urdeil iba nen. 25,7 Un sie erschlen de Buebä (Sühn) Zedekias vor sinene Auge un blende Zedekia d Auge un lege nen in Kette un fihre nen nohch Babel. (a)
Jerusalem un d Tempel wäre zerschtert(vgl. 2.Chr 36,18-21; Jer 39,8-10; 52,12-30)25,8 Am siebte Dag vum fünfte Monet, des isch des ninzehnte Johr Nebukadnezars, vum Kenig vu Babel, kummt Nebusaradan, d Oberschte vu d Lybwache, als Feldhauptma vum Kenig vu Babel nohch Jerusalem 25,9 un vubrennt des Huus des HERRN un des Huus vum Kenig un alli Hiisa in Jerusalem; alli große Hiisa vubrennt da (er) mit Fiir. 25,10 Un de ganzi Heeresmacht vu d Chaldäa, de däm Obaschte vu d Lybwache undaschten, riße de Muurene Jerusalems ab. 25,11 S Volk aba, des ibrig war in d Schtadt, un de vum Kenig vu Babel abgfalle ware un was ibrig war vu d Werklit, fihrt Nebusaradan, d Oberschte vu d Lybwache, wäg; 25,12 aba vu d Gringe im Land het da (er) Wigärtna un Ackalit zruck glo. 25,13 De kupferne Säulene am Huus des HERRN un de Gschtelle un des kupferne Meer, des am Huus des HERRN war, vubreche de Chaldäa un bringe des Kupfa nohch Babel. (a) 25,14 Un de Tepf, Schuufle, Messa, Leffel un alli kupferne Tepf, de ma bim Opfadenscht bruucht, nähmä sie wäg. 25,15 Dozue nimmt d Oberschte vu d Lybwache de Pfanne un Becke, alles, was golden un silbern war, 25,16 de (a) beide Säulene, des (b) Meer un de (c) Gschtell, de Salomo gmacht het fir des Huus des HERRN. Des Kupfa all dera Tepf aba war nit z wiege. 25,17 Achtzehn Elle hoch war ä Säule, un ihr Knauf druf war au üs Kupfa un dräi Elle hoch, un des Gittawerk un de Granatäpfel an däm Knauf umä, ällei war üs Kupfa. Genauso war au di andere Säule mit ihrem Gittawerk.25,18 Un d Oberschte vu d Lybwache nimmt d oberschte Prieschta Seraja un Zefanja, d zweitoberschten Prieschta, un de dräi Heta an d Schwelle 25,19 un üs d Schtadt ä Kämmera, der wo iba de Kregsmänna bschtimmt war, un fünf Männa (Manne), de imma vor rem Kenig ware, de sich in d Schtadt finde, un d Schriba vum Feldhauptma, der wo des Volk vum Land zuem Heer ufbotet, un sächzig Ma vum Volk vum Land, de in d Schtadt sich finde, - 25,20 de alli nimmt Nebusaradan, d Oberschte vu d Lybwache, un bringt sie zuem Kenig vu Babel nohch Ribla. 25,21 Un d Kenig vu Babel schlet sie tot in (a) Ribla im Land Hamat. So wird Juda wäggfihrt üs sinem Land. Gedalja als Schtadthaltr(vgl. Jer 40,7-41,18; 43,1-7)25,22 Aba iba des Volk, des ibrig war im Land Juda, des Nebukadnezar, d Kenig vu Babel, ibrigglo het, setzt da (er) Gedalja, d Bue (Suhn) Ahikams, d Bue (Suhn) Schafans. 25,23 Als etze alli Hauptlit vum Kregsvolk un ihri Männa (Manne) ghärt hän , daß d Kenig vu Babel Gedalja igsetzt het, kumme sie zue Gedalja nohch Mizpa, nämlich Jismael, d Bue (Suhn) Netanjas, un Johanan, d Bue (Suhn) Kareachs un Seraja, d Bue (Suhn) Tanhumets, d Netofatiter, un Jaasanja, d Bue (Suhn) vumä Maachatiters, samt ihre Männa (Manne). 25,24 Un Gedalja schwort tene un ihre Männa (Manne) un sait zue nene: Firchte äich nit vor d Chaldäern; bliebe im Land un sin däm Kenig vu Babel undatan, so wird's äich guet go.25,25 Aba im siebte Monet kummt Jismael, d Bue (Suhn) Netanjas, d Bue (Suhn) Elischamas, vu keniglichem Gschlecht, un zehn Männa (Manne) mit nem un schlen Gedalja tot, dzue de Judäer un Chaldäa, de bi nem ware in Mizpa. 25,26 Do macht sich des ganze Volk uf, klei un groß, un de Obaschte vum Kregsvolk un (a) ziehe nohch Ägypte; denn sie firchte sich vor d Chaldäer. Jojachin wird begnadigt(vgl. Jer 52,31-34)25,27 Aba im siebenedrißigschte Johr, nohchdäm Jojachin, d Kenig vu Juda, wäggfihrt war, am siebenezwanzigschte Dag vum zwölften Monet het Ewil- Merodach, d Kenig vu Babel, im erschte Johr vu sinere Herrschaft Jojachin, d Kenig vu Juda, üs däm Kerga kumme lo 25,28 un schwätzt fründlig mit nem un setzt si Sitz iba de Sitze vu d Kenig, de bi nem ware zue Babel. 25,29 Un Jojachin legt de Kleida vu sinere Gfangeschaft ab, un na (er) ißt alli Däg bi däm Kenig si Läbä lang. 25,30 Un s wird nem vum Kenig si schtändige Undarhalt bschtimmt, wo ma nem git an jedäm Dag si ganzes Läbä lang.Letschte Änderungen |