Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)

S DRITTE BUECH MOSES (LEVITIKUS)

Was in däm Buech schtoht

S dritte Buech Moses schleßt unmiddelbar a's zweite Buech Moses a. In däm Buech schtehn de Üsfihrigsbschtimmige fir d heilige Prieschta- un Opfadenscht, wo vu Gott offebart wore sin. S Volk Israel het d Prieschta- un Opfadenscht durch d Levite un bsunderscht durch's aaronidische Prieschtatum Gott darbringe solle. All de göttliche Anwiesunge, wo in däm Buech schtehn, het Moses wahrschiens scho ziemlich ball nohch rem zweite Buech Moses ufgschrib.
Aglehnt a de griechische Ibasetzig wird des Buech au Leviticus gnennt. D Jude nenne's nohch d erschte dräi Wort "Wajjikra" (Un na (er) het gruefe). Im Lecht vum Neie Teschtament
(vgl. d Hebräerbref) deude alli vuschiedeni levitische Opfa uf vuschiedeni Site vum vollkummene Sühnopfa vu Jesus Chrischtus hi. Jesus Chrischtus isch selba des Opfalamm, wo kei Fehla het (vgl. 1Petr 1,19) un wo vorbildhaft fir ä Hufe altteschtamentlichi Opfa gfordert wore isch.
De Ordnige vum levitische Prieschtadenscht sin Vorbilda fir's "heilige Prieschtatum"
(vgl. 1Petr 2,5) vu d neiteschtamentliche Gläubige.

Des Buech het nur zwei kurzi Abschnitt, wo Gschichtliches vuzehlt wird: we d Nadab un d Abihu, im Aaron sini Buebä, umkumme sin (Kab. 10,1-5), un we ä Gottesläschterer gschteinigt wore isch (Kab. 24,10-15). Doddurch, daß ses Volk Israel de levitische Gsetze schtreng ighallte het, het's sich bis hiit sini Idendidät erhallte un isch nit im Velkagmisch vum Middelmeerraum ufgange.

We des Buech ufbaut isch

1,1-5,26:	Opfavorschrifte fir's Volk
6,1-7,38:	Opfavorschrifte fir d Prieschta
8,1-10,20:	Gsetze fir d Prieschta
11,1-15,33:	Reinigungsgsetze
16,1-34:	S Ridual fir d Vusehnigsdag
17,1-26,46:	S Heiligkeitsgsetz
27,1-34:	Besunderi Gschenkli fir Gott

S 1. Kapitel

Awiesig fir s Brandopfa

(3Mo 6,1-6)

1,1 Un dr HERR reft Moses un schwätzt mit nem üs dr Schtiftshitte un sait: 1,2 Schwätz mit d Israelite un sag zue nene: Wer unda äich däm HERRN ä Opfa darbringe will, der bring s vum Vieh, vu Rinda odr vu Schof un Ziege. 1,3 Will la (er) ä Brandopfa darbringe vu Rinda, so opfa er ä männliches Tier, des ohni Fehla isch, (a) vor d Dire dr Schtiftshitte, dmit s nen wohlglällig macht vor rem HERRN, 1,4 un lege sini Hand uf d Kopf vum Brandopfa, dmit s nen wohlglällig macht un fir nen Sühne schafft. 1,5 Dann (Dnoh) soll la (er) des Rind schlachte vor rem HERRN, un de Prieschta, Aarons Sehn, solle des Bluet herbringe un ringsum a d Altar schprenge, der vor d Dire dr Schtiftshitte isch. 1,6 Un na (er) soll däm Brandopfa des Fell abzehe un s in sini Schtickli zerlege. (a) 1,7 Un de Prieschta, Aarons Sehn, solle ä Fiir uf däm Altar mache un Holz obe druf lege 1,8 un solle de Schtickli samt däm Schädel un däm Fett uf des Holz lege, des iba däm Fiir uf däm Altar lit. 1,9 D Kuttle(Igweidi) aba un de Schenkel soll la (er) mit Wassa wäsche, un dr Prieschta soll des alles uf däm Altar in Rauch ufgoh losse. Des isch ä Brandopfa, ä Fiiropfa zuem (a) (b) liebliche Gruch fir d HERRN.

1,10 Will er aba vu Schof odr Ziege ä Brandopfa darbringen, so opfa er ä männliches Tier, des ohni Fehla isch. 1,11 Un na (er) schlachtet´s a dr Site vum Altar nohch Norde zue vor rem HERRN. Un de Prieschta, Aarons Sehn, soll des Bluet ringsum a d Altar schprenge. 1,12 Un na (er) zerleg s in sini Schtickli, un dr Prieschta soll sie samt däm Schädel un däm Fett uf des Holz iba däm Fiir lege, des uf däm Altar isch. 1,13 Aba d Kuttle(Igweidi) un de Schenkel soll la (er) mit Wassa wäsche, un dr Prieschta soll des alles uf däm Altar opfare un in Rauch ufgoh losse. Des isch ä Brandopfa, ä Fiiropfa zuem liebliche Gruch fir d HERRN.

1,14 Will er aba vu Vegel däm HERRN ä Brandopfa darbringe, so bringe er's vu Turtelduebe odr andere Duebe. 1,15 Un dr Prieschta soll's zuem Altar bringe un nem d Kopf abknicke un - er soll s jo uf däm Altar in Rauch ufgoh losse - des Bluet üsbluete losse a dr Wand vum Altar. 1,16 Un d Kropf mit sinem Inhalt soll ma näbe däm Altar nohch Oschte zue uf d Aschehufe werfe 1,17 un soll sini Fligel irieße, aba nit abbreche. Un so soll's dr Prieschta uf däm Altar in Rauch ufgoh losse uf däm Holz iba däm Fiir. Des isch ä Brandopfa, ä Fiiropfa zuem liebliche Gruch fir d HERRN.

S 2. Kapitel

Awiesig fir s Schpeiseopfa

(3Mo 6,7-11)

2,1 (a) Wenn öbber (ebber) däm HERRN ä (b) Schpeiseopfa darbringen will, so soll s vu feinschtem Mehl si, un na (er) soll El druf gieße un Weihrauch druf lege 2,2 un s bringe zue d Prieschta (Pfarra), Aarons Sehn. Un dr Prieschta soll ä Hampfle voll nähmä vum Mehl un El samt däm ganze Weihrauch un s als Gedenkopfa in Rauch ufgoh losse uf däm Altar als ä Fiiropfa zuem liebliche Gruch fir d HERRN. 2,3 Des ibrige aba vum Schpeiseopfa soll Aaron un sinene Sehn ghäre als ä (a) Hochheiliges vu d Fiiropfa des HERRN.

2,4 Willsch dü aba als Schpeiseopfa ebis im Ofe Gebackenes darbringe, so nimm Weihe vu feinschte Mehl, ungsiert, mit El vumengt, odr ungsiirti Flade, mit El bschtriche. 2,5 Isch aba di Schpeiseopfa ebis uf dr Pfanne Gebackenes, so soll's vu ungsiirtem Mehl si, mit El vumengt, 2,6 un dü sollsch s in Schtickli zerteile un El druf gieße. Des isch ä Schpeiseopfa.

2,7 Isch aba di Schpeiseopfa ebis im Tiegel gmachtes, so sollsch dü s vu feinschtem Mehl mit El mache 2,8 un sollsch des Schpeiseopfa, des dü dvu gmacht hesch, däm HERRN darbringe un sollsch s zuem Prieschta bringe, un der soll dmit zue däm Altar träte. 2,9 Un dr Prieschta soll vum Schpeiseopfa des Gedenkopfa abhebe un in Rauch ufgoh losse uf däm Altar als ä Fiiropfa zuem liebliche Gruch fir d HERRN. 2,10 Des ibrige aba soll Aaron un sinene Sehn ghäre als ä Hochheiliges vu d Fiiropfa des HERRN.

2,11 Alli Schpeiseopfa, de ihr däm HERRN opfare wen, solle ihr ohni Suurdeig mache; denn nit Suurdeig noh Honig solle ihr däm HERRN zuem Fiiropfa in Rauch ufgoh losse. 2,12 Als (a) (b) Erschtlingsgabe mächte ihr sie däm HERRN bringe; aba uf d Altar solle sie nit kumme zuem liebliche Gruch. 2,13 Alli dini Schpeiseopfa sollsch dü salze, un dini Schpeiseopfa solle nemols ohni (a) (b) (c) Salz vum Packt(Bund, Abkumme) vu dinem Gottes si; bi alle dine Opfa sollsch dü Salz darbringe.

2,14 Willsch dü aba ä Schpeiseopfa däm HERRN darbringe (a) vu d erschte Fricht, so sollsch dü Ähre am Fiir reschte, de Kerner zerschtoße un darbringe als des Schpeiseopfa dinere erschte Fricht 2,15 un sollsch El druf doe un Weihrauch druf lege. Des isch ä Schpeiseopfa. 2,16 Un dr Prieschta soll des Gedenkopfa vum Zerschtoßene un vum El mit däm ganze Weihrauch in Rauch ufgoh losse als ä Fiiropfa fir d HERRN.

S 3. Kapitel

Awiesig fir s Dankopfa

(3Mo 7,11-21. 28-34)

3,1 Isch aba si Opfa ä Dankopfa un will er ä Rind darbringe, s isch ä männli odr ä wiebli, so soll la (er) vor rem HERRN ä Tier opfare, des ohni Fehla isch. 3,2 Un na (er) soll sini Hand uf d Kopf vu sinem Opfa lege un s schlachte vor d Dire dr Schtiftshitte. Un de Prieschta, Aarons Sehn, solle des Bluet ringsum a d Altar schprenge. 3,3 Un na (er) soll vum Dankopfa däm HERRN ä Fiiropfa darbringe, nämlich des Fett, des de Kuttle(Igweidi) deckt, un alles Fett a d Igweide, 3,4 beidi Niere mit däm Fett, des dra isch, a d Lende, un d Lappe a d Läbare; a d Niere soll la (er) nen ablese. 3,5 Un Aarons Sehn solle´s in Rauch ufgoh losse uf däm Altar zuem Brandopfa uf däm Holz, des iba däm Fiir lit, als ä Fiiropfa zuem liebliche Gruch fir d HERRN.

3,6 Will er aba däm HERRN ä Dankopfa vum Kleivieh darbringe, s isch ä männliches odr ä wiebliches Tier, so soll´s ohni Fehla si. 3,7 Isch s ä Lamm, so soll la(er)'s vor d HERRN bringe 3,8 un soll sini Hand uf d Kopf vu sinem Opfa lege un s schlachte vor dr Schtiftshitte. Un de Sehn Aarons solle si Bluet ringsum a d Altar schprenge. 3,9 Un na (er) soll vum Dankopfa däm HERRN ä Fiiropfa darbringe, nämlich si Fett, d ganze Fettschwanz, vum Ruckgrat abglest, dzue des Fett, des de Kuttle(Igweidi) deckt, un alles Fett a d Igweide, 3,10 beidi Niere mit däm Fett, des dra isch, a d Lende, un d Lappe a d Läbare; a d Niere soll la (er) nen ablese. 3,11 Un dr Prieschta soll´s in Rauch ufgoh losse uf däm Altar als ä Fiiropfaschpeise fir d HERRN.

3,12 Isch aba si Opfa ä Ziege, so bringe er sie vor d HERRN 3,13 un lege sini Hand uf ihr Kopf un schlacht sie vor dr Schtiftshitte. Un de Sehn Aarons solle des Bluet ringsum a d Altar schprenge. 3,14 Un na (er) soll dvu si Opfa darbringe, ä Fiiropfa fir d HERRN, nämlich des Fett, des de Kuttle(Igweidi) deckt, un alles Fett a d Igweide, 3,15 beidi Niere mit däm Fett, des dra isch, a d Lende, un d Lappe a d Läbare; a d Niere soll la (er) nen ablese. 3,16 Un dr Prieschta soll´s in Rauch ufgoh losse uf däm Altar als ä Fiiropfaschpeise zuem liebliche Gruch. Alles Fett isch fir d HERRN. 3,17 Des isch ä ewigi Ordnig fir äiri Nohchkumme, iba all, wo ihr wohne, daß ihr nit Fett noh Bluet ässe den. (a) (b) (c) (d) (e)

S 4. Kapitel

Awiesig fir s Sündopfa

4,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 4,2 Schwätz mit d Israelite un sag: Wenn öbber (ebber) üs Vusähe gege irgendei Gebot des HERRN gsindigt het un dät, was sa(er) nit doe soll:

Wenn ä Prieschta sindigt

4,3 wenn öbbe dr Prieschta, der gsalbt isch, gsindigt het, so daß sa (er) ä Schuld uf des Volk brächt, so soll la (er) fir sini Sinde, de na (er) doe het, ä junge Schtier darbringe, der ohni Fehla isch, däm HERRN zuem Sündopfa. 4,4 Un na (er) soll d Schtier vor de Dire dr Schtiftshitte bringe vor d HERRN un sini Hand uf d Kopf vum Schtier lege un nen schlachte vor rem HERRN. 4,5 Un dr Prieschta, der gsalbt isch, soll vum Bluet vum Schtier nähmä un s in de Schtiftshitte bringe 4,6 un soll si Finga in des Bluet tauche un dmit siebemol schprenge vor rem HERRN, a d Vorhang im Heilige. (a) 4,7 Un soll vor rem HERRN ebis vum Bluet a de Herna vum (a) Räuchaaltar doe, der in dr Schtiftshitte schtoht, un alles andere Bluet a d Feß vum Brandopfaaltar gieße, der (b) vor dr Dire dr Schtiftshitte schtoht. 4,8 Un alles Fett vum Sündopfa soll la (er) abhebe, nämlich des Fett, des de Kuttle(Igweidi) deckt, un alles Fett a d Igweide, 4,9 de beidi Niere mit däm Fett, des dra isch, a d Lende, un d Lappe a dr Läbare, a d Niere abglest, 4,10 gliechwe ma´s abhebt vum Rind bim Dankopfa, un soll´s in Rauch ufgoh losse uf däm Brandopfaaltar. 4,11 Aba des Fell vum Schtier mit allem Fleisch samt Kopf un Schenkel un d Kuttle(Igweide) un d Mischt, 4,12 des soll la (er) ällei (a) nüstrage üs däm Laga a nä reine Platz, wo ma de Asche hischittet, un soll's vubrenne uf däm Holz mit Fiir.

Wenn s Volk sindigt

4,13 Wenn aba di ganz Gmeinde Israel üs Vusähe sich vusindigt un de Tat vor ihre Auge vuborge war, wenn sie gege irgendei Gebot des HERRN doe het, was sie nit doe solle, un so sich vuschuldet het, 4,14 un sie werde dnohch ihra Sinde gwahr(inne), de sie doe het, so solle sie ä junge Schtier darbringe als Sündopfa un vor de Dire dr Schtiftshitte schtelle. 4,15 Un de Älteschte dr Gmeinde solle ihri Händ (Pfode) uf si Kopf lege vor rem HERRN un d Schtier schlachte vor rem HERRN. 4,16 Un dr Prieschta, der gsalbt isch, soll Bluet vum Schtier in de Schtiftshitte bringe 4,17 un mit sinem Finga rietauche un siebemol schprenge vor rem HERRN, a d Vorhang. 4,18 Un na (er) soll ebis vum Bluet a de Herna vum Altar doe, der vor räm HERRN schtoht in dr Schtiftshitte, un alles andere Bluet a d Fueß vum Brandopfaaltar gieße, der vor d Dire dr Schtiftshitte schtoht. 4,19 All si Fett aba soll la (er) abhebe un uf däm Altar in Rauch ufgoh losse 4,20 un soll mit däm Schtier doe, we na (er) mit däm Schtier vum Sündopfa doe het. So soll dr Prieschta de Sühnig fir sie vollzehe, un nene wird vuge. 4,21 Un na (er) soll d Schtier üsä vor des Laga schleipfe un (a) vubrenne, we na (er) d vorige Schtier vubrennt het. Des isch des Sündopfa dr Gmeinde.

Wenn ä Schtammesfirscht sindigt

4,22 Wenn aba ä Schtammesfirst sindigt un üs Vusähe irgend ebis gege des HERRN, vu sinem Gott, Gebot doe het, was sa(er) nit doe soll, un so sich vuschuldet 4,23 un wird vu sinere Sinde gwahr(inne), de na (er) doe het, so soll la (er) zuem Opfa bringe ä Ziegebock ohni Fehla 4,24 un sini Hand uf d Schädel vum Bock lege un nen schlachte bi däm Platz, wo ma de Brandopfa schlachtet vor rem HERRN; s isch ä Sündopfa. 4,25 Do soll dann (dnoh) dr Prieschta mit sinem Finga ebis vum Bluet vum Sündopfa nähmä un´s a de Herna vum Brandopfaaltar doe un des andere Bluet a d Fueß vum Brandopfaaltar gieße. 4,26 Un all si Fett soll la (er) uf däm Altar in Rauch ufgoh losse gliechwe des Fett vum Dankopfa. So soll dr Prieschta de Sühnig fir nen vollzehe, un nem wird vuge.

Wenn öbber (ebber) üs sem Volk sindigt

4,27 Wenn aba sunscht öbber (ebber) üs däm Volk üs Vusähe sindigt, daß sa (er) gege irgendeins dr Gebote des HERRN doet, was sa(er) nit doe soll, un so sich vuschuldet 4,28 un vu sinere Sinde gwahr(inne) wird, de na (er) doe het, so soll la (er) zuem Opfa ä Ziege bringe ohni Fehla fir de Sinde, de na (er) doe het, 4,29 un soll sini Hand uf d Kopf vum Sündopfa lege un s schlachte bi däm Platz vum Brandopfaaltar. 4,30 Un dr Prieschta soll mit sinem Finga ebis vum Bluet nähmä un a de Herna vum Brandopfaaltar doe un alles andere Bluet a d Fueß vum Altar gieße. 4,31 All si Fett aba soll la (er) abhebe, we ma (a) des Fett vum Dankopfa abhebt, un soll´s in Rauch ufgoh losse uf däm Altar zuem liebliche Gruch fir d HERRN. So soll dr Prieschta de Sühnig fir nen vollzehe, un nem wird vuge. 4,32 Will la (er) aba ä Schof zuem Sündopfa bringe, so bring na (er) ä wiebli, des ohni Fehla isch, 4,33 un leg sini Hand uf d Kopf vum Sündopfa un schlacht´s zuem Sündopfa bi däm Platz, wo ma de Brandopfa schlachtet. 4,34 Un dr Prieschta soll mit sinem Finga ebis vum Bluet nähmä un a de Herna vum Brandopfaaltar doe un alles andere Bluet a d Fueß vum Altar gieße. 4,35 Aba all si Fett soll la (er) abhebe, we ma des Fett vum Schof vum Dankopfa abhebt, un soll´s uf däm Altar in Rauch ufgoh losse als Fiiropfa fir d HERRN. So soll dr Prieschta de Sühnig fir nen vollzehe fir de Sinde, de na (er) doe het, un nem wird vuge.

S 5. Kapitel

Widari Bschtimmige fir s Sündopfa

5,1 Wenn öbber (ebber) dmit sindigt, daß sa (er) d Fluech schwätze härt un Ziige isch, wel la (er)´s gsähne odr härä het, s aba nit azeigt* un so sich vuschuldet; *Bi nem ungeklärte Vubreche wäre vufluecht: d unbekannte Täta un alli, de als Mitwissa ihr Ziignis (Züügnis) zruckhalte (Ri 17,2; Spr 29,24). 5,2 odr wenn öbber (ebber) ebis Unreines arihrt, s isch ä Aas vu nem schlechte Wild odr Vieh odr Wirma, un wußt´s nit un wird's gwahr(inne) un het sich so vuschuldet; 5,3 odr wenn na (er) ä Mensch in sinem Unrein si arihrt, in irgendeina (a) Unreine sach, womit dr Mensch vudreckt wäre ka, un wußt´s nit un wird's gwahr(inne) un het sich so vuschuldet; 5,4 odr wenn öbber (ebber) schwert, daß nem iba d Lippe fahrt, na(er) wott Schadä odr Guetes doe, we denn nem Mensch ä Schwur entfahre mag, un na (er) bedacht´s nit un na (er) wird's gwahr(inne) un het sich so odr so schuldig gmacht: 5,5 wenn's eso gschehe (bassiert), daß sa (er) sich so odr so schuldig gmacht het, so (a) (b) (c) soll la (er) bekannt mache, womit da (er) gsindigt het, 5,6 un soll als Buße fir sini Sinde, de na (er) doe het, däm HERRN darbringe vu d Herde ä Muttertier, Schof odr Ziege, zuem Sündopfa, daß dr Prieschta de Sühnig fir nen vollzehe wägä sine Sinde. 5,7 Vumag ga(er) aba nit ä Schof z ge, so bring na (er) däm HERRN fir sini Schuld, de na (er) doe het, zwei Turtelduebe odr zwei anderi Duebe, di eine zuem Sündopfa, di andere zuem Brandopfa, 5,8 un bring sie däm Prieschta. Der soll di erschte als Sündopfa darbringe un ihr d Kopf abknicke hinda däm Gnick un nit ganz abtrenne, 5,9 un na (er) schprenge ebis vum Bluet vum Sündopfa a de Site vum Altar un losst des ibrigi Bluet üsbluete am Fueß vum Altar; s isch ä Sündopfa. 5,10 Di andere Dube aba soll la (er) als Brandopfa darbringe dr Ordnig glich. So soll dr Prieschta de Sühnig fir nen vollzehe wägä sinere Sinde, de na (er) doe het, un nem wird vuge. 5,11 Vumag ga(er) aba au nit zwei Turtelduebe odr zwei andere Duebe z ge, so bring na (er) fir sini Sinde als si Opfa ä Zehntel Scheffel vu fienem Mehl als Sündopfa dar. Na (Er) soll aba kei El druf gieße noh Weihrauch druf doe; denn s isch ä Sündopfa. 5,12 Un na (er) soll´s zuem Prieschta bringe. Dr Prieschta aba soll ä Hampfle dvu nähmä als Gedenkopfa un in Rauch ufgoh losse uf däm Altar zuem Fiiropfa fir d HERRN; s isch ä Sündopfa. 5,13 So soll dr Prieschta wägä sine Sinde, de na (er) in nem selle Fäll doe het, de Sühnig fir nen vollzehe, un nem wird vuge. Un des ibrigi soll däm Prieschta ghäre (a) we bim Schpeiseopfa.

Awiesig fir s Schuldopfa

(3Mo 7,1-10)

5,14 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 5,15 Wenn öbber (ebber) sich vugrieft un üs Vusähe sich vusindigt a däm, was däm HERRN gweiht isch, so soll la (er) fir sini Schuld däm HERRN ä Widder ohni Fehla vu d Herde bringe, nohch dinere Schätzig zwei Silbaschtickle wert nohch rem Gwicht vum Heiligtum, als Schuldopfa. 5,16 Dozue soll la (er), was sa(er) gsindigt het a däm Gweihte, (a) (b) (c) zruckge un d fünfte Deil dzuefege un´s däm Prieschta ge. Der soll de Sühnig fir nen vollzehe mit däm Widder vum Schuldopfa, so wird nem vuge. 5,17 Wenn öbber (ebber) sindigt un doet gege irgendei Gebot des HERRN, was sa(er) nit doe soll, un het´s nit gwißt un vusindigt sich un ladet ä Schuld uf sich, 5,18 so soll la (er) zuem Prieschta ä Widder bringe vu d Herde, ohni Fehla, nohch dinere Schätzig als Schuldopfa. Der soll de Sühnig fir nen vollzehe fir des, was sa(er) vusähe het, ohni daß sa (er)´s gwißt het, so wird nem vuge. 5,19 Des isch ä Schuldopfa; vuschuldet het da (er) sich a däm HERRN.

5,20 *Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 5,21 (a) Wenn öbber (ebber) gsindigt het un sich dmit a däm HERRN vugriffe, daß sa (er) sinem Nächschte abliignet, was nem der avuträut het odr was nem zue treue Hand ge isch odr was sa(er) mit Gwalt gnumme odr mit Unrecht a sich brocht het, 5,22 odr wenn na (er) ebis Vulorenes gfunde het un s abglegnet un ä falsche Eid schwert iba irgend ebis, worin ä Mensch gege si Nächschte Sinde doet: 5,23 wenn´s so gschehe (bassiert), daß sa (er) sindigt un sich vuschuldet, (a) so soll la (er) widage, was sa(er) mit Gwalt gnumme odr mit Unrecht a sich brocht het odr was nem avuträut war odr was sa(er) gfunde het 5,24 odr woriba na (er) d falsche Eid gschwore het; des soll la (er) alles ganz widage un driba nüs d fünfte Deil. Däm soll la(er)'s ge, däm´s ghärt , a däm Dag, wenn na (er) si Schuldopfa darbringt. 5,25 Aba fir sini Schuld soll la (er) däm HERRN ä Widder ohni Fehla vu d Herde zuem Prieschta bringe nohch dinere Schätzig als Schuldopfa. 5,26 So soll dr Prieschta de Sühnig fir nen vollzehe vor rem HERRN, un nem wird alles vuge, was sa(er) doe un womit da (er) sich vuschuldet het.

*Abweichendi Versufzehlig schtatt 5,20-26; 6,1-17.

S 6. Kapitel

Widari Vorschrifte fir s Brandopfa

6,1 *Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 6,2 Bfiehl (Gebiet) Aaron un sinene Sehn un sag: Des isch des (a) Gsetz iba des Brandopfa. Des Brandopfa soll bliebe uf däm Herd vum Altar di ganz Nacht bis zuem Morge, un s soll des Altar Fiir brennend druf aghalte wäre. 6,3 Un dr Prieschta soll si lienernes Gwand (Häß) azege un de (a) leinene Beikleida fir sini Nackedei (Blöße) un soll de Asche wägnähme, de des Fiir vum Brandopfaaltar uf däm Altar gmacht het, un soll sie näbe d Altar schitte 6,4 un soll dnohch sini Kleida üszehe un anderi Kleida azege un (a) de Asche nüstrage üs däm Laga a ä reine Platz. 6,5 Des Fiir uf däm Altar soll brenne un ne üs go. D Prieschta soll all Morge Holz druf aziinde un obe druf des Brandopfa zuerichte un des Fett dr Dankopfa obe druf in Rauch ufgoh losse. 6,6 Ständig soll des Fiir uf däm Altar brenne un ne üs go.

Widari Vorschrifte fir s Schpeiseopfa

6,7 Un des isch (a) des Gsetz vum Schpeisopfan. Aarons Sehn soll les bringe vor d HERRN a d Altar. 6,8 S soll eina abhebe ä Hampfle vum Mehl vum Schpeisopfa un vum El un d ganze Weihrauch, der uf däm Schpeiseopfa lit, un soll's in Rauch ufgoh losse uf däm Altar zuem liebliche Gruch als Gedenkopfa fir d HERRN. 6,9 Des ibrige aba soll Aaron un sini Buebä (Sühn) vuzehre(ässä); sie soll les ungsiirt ässä am heilige Platz im Vorhof dr Schtiftshitte. 6,10 Sie soll les nit mit Suurdeig bache; denn s isch ihr Adeil, der ich ne ge ha vu minem Fiiropfa. S isch ä Hochheiliges gliechwe des Sündopfa un des Schuldopfa. 6,11 Wer männlich isch unda d Nohchkumme Aarons, der soll's ässä. Des isch ä ewiges Arecht fir äiri Nohchkumme a d Fiiropfa des HERRN. Wer sie arihrt, soll däm Heiligtum ghäre.

S Schpeiseopfa vu d Prieschta

6,12 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 6,13 Des soll des Opfa Aarons un sine Buebä (Sühn) si, des sie däm HERRN opfare solle (a) (b) am Dag ihra Salbig: ä Zehntel Scheffel fienes Mehl, des tagwise Schpeiseopfa, di eini Hälfti morgens, de anderi obends. 6,14 In dr Pfanne sollsch dü´s mit El mache; durchgreschtet sollsch dü´s rabringe(raschaffe), un in Schtickli broche sollsch dü´s opfare zuem liebliche Gruch fir d HERRN. 6,15 Un dr Prieschta, der unda Aarons Sehn a sinere Schtatt gsalbt wird, soll sell doe. Des isch ä ewiges Arecht des HERRN. Als Ganzopfa soll´s vubrennt wäre; 6,16 denn jedes Schpeiseopfa vum Prieschta soll als Ganzopfa vubrennt un nit gässä wäre.

Widari Vorschrifte fir s Sündopfa

6,17 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 6,18 Sag Aaron un sinene Sehn un sag: (a) Des isch des Gsetz vum Sündopfa. A däm Platz, wo dü des Brandopfa schlachtesch, sollsch dü au des Sündopfa schlachte vor rem HERRN. S isch ä Hochheiliges. 6,19 D Prieschta, der des Sündopfa darbringt, soll´s ässä am heilige Platz im Vorhof dr Schtiftshitte; 6,20 wer des Fleisch vum Opfa arihrt, soll däm Heiligtum ghäre. Un wer vu sinem Bluet ä Häß(Kleid) beschprengt, der soll des beschprengte Schtuck wäsche am heilige Platz. 6,21 Un d irdene Hafe, drin´s gkocht isch, soll ma vubreche. Isch's aba ä kupferne Hafe, so soll ma nen scheuere un mit Wassa schpele. 6,22 Wer männlich isch in d Familie vu d Prieschta, darf dvu ässä; s isch ä Hochheiliges. 6,23 Aba vu alle Sündopfa, vu derem Bluet ebis in de Schtiftshitte brocht worde isch, um de Sühnig zue vollzehe im Heilige, soll ma nigs ässä, sundern sie mit Fiir vubrenne.

*Abweichendi Versufzehlig schtatt 6,1-23: 6,8-30.

S 7. Kapitel

Widari Vorschrifte fir s Schuldopfa

7,1 Un des isch (a) des Gsetz vum Schuldopfa. S isch ä Hochheiliges. 7,2 An däm Platz, wo ma (a) des Brandopfa schlachtet, soll ma au des Schuldopfa schlachte un si Bluet ringsum a d Altar schprenge. 7,3 (a) Un all si Fett soll ma opfare, d Fettschwanz un des Fett, des d Kuttle(Igweidi) deckt, 7,4 de beidi Niere mit däm Fett, des dra isch, a d Lende, un d Lappe a dr Läbare; a d Niere soll la (er) nen ablese. 7,5 Un dr Prieschta soll s uf däm Altar in Rauch ufgoh losse zuem Fiiropfa fir d HERRN; s isch ä Schuldopfa. 7,6 Wer männlich isch unda d Prieschta (Pfarra), soll des ässä am heilige Platz; s isch ä Hochheiliges. 7,7 We des Sündopfa, so soll au des Schuldopfa si; fir beidi soll ein un desselbe Gsetz gelte; sie solle däm Prieschta ghäre, der dmit de Sühnig vollzeht. 7,8 Däm Prieschta, der jemandes Brandopfa opfart, soll des (a) Fell vum Brandopfaaltar ghäre, des sa(er) gopfart het. 7,9 Un (a) alli Schpeiseopfa, de im Ofe odr im Tiegel odr in dr Pfanne bache sin, solle däm Prieschta ghäre, der sie opfart 7,10 Aba alli Schpeiseopfa, de mit El vumengt odr troche sin, solle alle Sehn Aarons ghäre, einem we däm andere. (a)

Widari Vorschrifte fir s Dankopfa

7,11 Un des isch (a) des Gsetz vum Dankopfa, des ma däm HERRN opfart. 7,12 (a) (b) Welle sie´s als Lobopfa darbringe, so solle sie üßa däm Schlachtopfa ungsiirti Weihe opfare, mit El vumengt, un ungsiirti Flade, mit El bschtriche, un fienem Mehl, durchgriihrt, als Weihe mit El vumengt. 7,13 Sie solle aba solchi Opfagabe darbringe nebscht Weihe vu gsiirtem Brot zue ihrem Lob- un Dankopfa, 7,14 un zwar solle sie je ei Deil als Opfagabe fir d HERRN darbringe; s soll däm Prieschta ghäre, der des Bluet vum Dankopfa schprengt. 7,15 Un des Fleisch ihrem Lob- un Dankopfa soll a dämselbe Dag gässä wäre, a däm´s gopfart wird, un soll nigs ibrigglo wäre bis zuem Morge. 7,16 Isch´s aba ä Gelübde odr fraiwillige Opfa, so soll´s zwar a dämselbe Dag, do´s gopfart isch, gässä wäre; wenn aba ebis ibrigbliebt, darf ma's am andere Dag ässä. 7,17 Aba was vum gopfate Fleisch am dritte Dag noh ibrig isch, soll mit Fiir vubrennt wäre. 7,18 Un wenn öbber (ebber) am dritte Dag ässä wird vum gopfate Fleisch vu sinem Dankopfa, so wird´s nit freud si, un däm, der´s gopfart het, wird´s au nit zuegrechnet wäre, sundern s wird ä Greuel si; un wer dvu ißt, der ladet ä Schuld uf sich. 7,19 Au des Fleisch, des mit ebis Unreinem in Berehrig kumme isch, soll nit gässä, sundern mit Fiir vubrennt wäre. Jeda, der rein(süfa) isch, darf vum Opfafleisch ässä. 7,20 Wer aba ässä wird vum Fleisch vum Dankopfa, des däm HERRN ghärt , un het ä Dreck a sich, der wird üsgrottet wäre üs sinem Volk. 7,21 Un wenn öbber (ebber) mit ebis Unreinem in Berehrig kumme isch, s isch ä dreckiga Mensch, ä vudrecktes Viech odr was sunscht ä Greuel isch, un dann (dnoh) vum Fleisch vum Dankopfa ißt, des däm HERRN ghärt , der wird üsgrottet wäre üs sinem Volk.

Fett un Bluet darf nit gässä wäre

7,22 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 7,23 Schwätz mit d Israelite un sag: Ihr sollt (a) kei Fett ässä vum Schtier, Schof un Ziege. 7,24 Des Fett vu gfallene un zerrissene Tiere derfä ihr zwar zue allaläi benutze; aba (a) ässä derfä ihr's nit. 7,25 Denn wer des Fett ißt vu däne Tiere, vu däne ma däm HERRN Fiiropfa bringt, der wird üsgrottet wäre üs sinem Volk. 7,26 Ihr sollt au kei Bluet ässä, nit vum Vieh noh vu Vegel, iba all, wo ihr wohnt. 7,27 Jeda, der Bluet ißt, wird üsgrottet wäre üs sinem Volk.

Des Adeil vu d Prieschta am Opfa

7,28 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 7,29 Schwätz mit d Israelite un sag: Wer däm HERRN si Dankopfa darbringe will, der soll herbringe, was vum Dankopfa däm HERRN ghärt . 7,30 Na (Er) soll´s aba mit eigena Hand herbringe zuem Fiiropfa fir d HERRN; nämlich des Fett soll la (er) bringe samt dr Bruscht, um sie als ä (a) Schwingopfa zue schwingen vor rem HERRN. 7,31 Un dr Prieschta soll des Fett in Rauch ufgoh losse uf däm Altar, aba d Bruscht soll Aaron un sinene Sehn ghäre. 7,32 Un de rechti (a) Keule sollt ihr däm Prieschta ge zuem Hebopfa vu ihrem Dankopfare. 7,33 Wer vu Aarons Sehn des Bluet un des Fett vu d Dankopfa opfart, däm soll de rechti Keule ghäre als si Adeil. 7,34 Denn de Bruscht vum Schwingopfa un de Keule vum Hebopfa nihm i (ich) vu d Israelite, vu ihrem Dankopfare, un gib sie däm Prieschta Aaron un sinene Sehn als ewiges Arecht bi d Israelite.

7,35 Des isch dr Adeil Aarons un sine Buebä (Sühn) a d Fiiropfa des HERRN, der nene bschtimmt wird a däm Dag, do dr HERR sie sich nahe(kumme) glo het, dmit sie sini Prieschta sin, 7,36 dr Adeil, vum däm dr HERR a däm Dag, do na (er) sie gsalbt het, bifehlt het, daß er nene ge wäre soll vu d Israelite als ewiges Arecht bi alle ihre Nohchkumme. 7,37 Des isch des Gsetz vum Brandopfaaltar, vum Schpeisopfa, vum Sündopfa, vum Schuldopfa, vum Isetzigsopfa un vum Dankopfa, 7,38 we dr HERR s Moses bifehlt het uf däm Berg Sinai a däm Dag, do na (er) d Israelite bifihlt, ihri Opfa däm HERRN z opfare in dr Wüschte Sinai.

S 8. Kapitel

Moses weiht Aaron un sini Buebä (Sühn) zuem Prieschtaamt

(2Mo 29)

8,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 8,2 (a) Nimm Aaron un sini Buebä (Sühn) un de Kleida un des Salbel un ä junge Schtier zuem Sündopfa, de beidi Widder un ä Kratte (Zeine) mit ungsiirtem Brot 8,3 un vusammel di ganz Gmeinde vor d Dire vu d Schtiftshitte. 8,4 Moses het doe, we nem dr HERR bifohle het, un vusammlet d Gmeinde vor d Dire vu d Schtiftshitte 8,5 un sait zue nene: Des isch's, was dr HERR bifohle het z doe. 8,6 Un Moses het rahträte lo Aaron un sini Buebä (Sühn) un het sie mit Wassa gwäsche 8,7 un legt nem des leinene Gwand (Häß) a un girtlet nen mit däm Girtel un zeht nem des Obagwand a un doet nem d Prieschtaschurz um un girtlet nen mit däm Gurt vum Schurzes. 8,8 Dann (Dnoh) doet da (er) nem de Bruschtdaschä a un legt in de Daschä de Lose (a) «Lecht un Recht» 8,9 un setzt nem d Kopfbund uf si Kopf un bfeschtigt a däm Kopfbund vorne (a) (b) des goldene Schtirnblatt, d heilige Raif, we dr HERR s Moses bifohle het. 8,10 Un Moses nimmt des (a) Salbel un salbt des Heiligtum un alles, was drin war, un het s gweiht; 8,11 na (er) schpritzt dmit siebemol a d Altar un salbt d Altar mit all sinem Grät un des Becke mit sinem Gschtell, daß alles gweiht wird. 8,12 Un na (er) goß vum Salbel uf Aarons Kopf un salbt nen, daß sa (er) gweiht wird, 8,13 un holt dzue Aarons Sehn un zeht nene des leinene Gwand (Häß) a un girtletet sie mit däm Girtel un het setzt nene hochi Kappe uf, we nem dr HERR bifohle het.

8,14 Un na (er) het herfiihre lo d Schtier zuem (a) Sündopfa. Un Aaron un sini Buebä (Sühn) lege ihri Händ (Pfode) uf si Schädel. 8,15 Un Moses schlachtet nen un nimmt des Bluet un doet s mit sinem Finga ringsum uf de Herna vum Altar un entsündigt d Altar un gießt des Bluet a d Fueß vum Altar un weiht nen, indäm ma (er) nen entsühnt het. 8,16 Un na (er) nimmt alles Fett a d Kuttle(am Igweide), d Lappe a dr Läberä un beidi Niere mit däm Fett dra un het s in Rauch ufgoh lo uf däm Altar. 8,17 Aba d Schtier mit sinem Fell, däm Fleisch un däm Mischt vubrennt da (er) mit Fiir druße vor rem Laga, we nem dr HERR bifohle het. 8,18 Un na (er) holt dzue d Widder zuem (a) Brandopfa. Un Aaron un sini Buebä (Sühn) lege ihri Händ (Pfode) uf si Schädel. 8,19 Un Moses schlachtet nen un schpritzt des Bluet ringsum a d Altar, 8,20 zerlegt d Widder in sini Schtickli un vubrennt d Schädel, de Schtickli un des Fett 8,21 un wäscht d Kuttle(Igweidi) un Schenkel mit Wassa un het dann (dnoh) d ganze Widder in Rauch ufgoh lo uf däm Altar. Des war ä Brandopfa zuem liebliche Gruch, ä Fiiropfa fir d HERRN, we nem dr HERR bifohle het. 8,22 Na (Er) holt au dzue d andere Widder zuem Isetzigsopfer. Un Aaron un sini Buebä (Sühn) lege ihri Händ (Pfode) uf si Schädel. 8,23 Un Moses schlachtet nen un nimmt vu sinem Bluet un doet s Aaron uf si rechtes Ohrläppli un uf d Dume vu sinere rechte Hand un uf d große Zeeche vu sinem rechte Fueß. 8,24 Un na (er) hole dzue Aarons Sehn un doet vum Bluet uf ihr rechtes Ohrläppli un uf d Dume ihra rechte Hand un uf d große Zeeche ihrem rechte Fueß un (a) schpritzt des Bluet ringsum a d Altar. 8,25 Un na (er) nimmt des Fett un d Fettschwanz un alles Fett a d Kuttle(am Igweide) un d Lappe a dr Läberä, beidi Niere mit däm Fett dra un de rechti Keule; 8,26 dzue nimmt da (er) vu d Kratte (Zeine) mit däm ungsiirte Brot, de vor rem HERRN schtoht, ä ungsiirti Weihe un ä Brotkueche mit El un ä Flade un legt s uf des Fett un uf de rechti Keule. 8,27 Un na (er) legt des alles uf de Händ (Pfode) Aarons un sine Buebä (Sühn) un schwang s als Schwingopfa vor rem HERRN 8,28 un nimmt alles wida vu ihre Händ (Pfode) un het s in Rauch ufgoh lo uf däm Altar, obe uf däm Brandopfa. Des war ä Isetzigsopfa zuem liebliche Gruch, ä Fiiropfa fir d HERRN. 8,29 Un Moses nimmt de Bruscht un schwang sie als ä Schwingopfa vor rem HERRN; de het Moses als si Adeil gregt a däm Widder vum Isetzigsopfa, we nem dr HERR bifohle het. 8,30 Un Moses nimmt vum Salbel un däm Bluet uf däm Altar un schpritzt s uf Aaron un sini Kleida, uf sini Buebä (Sühn) un ihri Kleida; so weihte er Aaron un sini Kleida, sini Buebä (Sühn) un ihri Kleida.

8,31 Un Moses sait zue Aaron un sinene Sehn: Koche des Fleisch vor d Dire dr Schtiftshitte un ässä ses dert, dzue au des Brot in d Kratte (Zeine) vum Isetzigsopfa, we ma (mir) bifohle isch, daß ses Aaron un sini Buebä (Sühn) ässä solle. 8,32 Was aba ibrigbliebt vum Fleisch un Brot, des solle na(ihr) mit Fiir vubrenne. 8,33 Un ihr solle siebä Däg lang nit wäggo vu d Dire dr Schtiftshitte, bis de Däg äires Isetzigsopfas um sin; denn siebä Däg solle äiri Händ (Pfode) gfillt wäre. 8,34 We s am hiitige Dag gschehe (bassiert) isch, so het dr HERR bifohle, au widahi z doe, uf daß ihr entsühnt wäre. 8,35 Un ihr solle vor d Dire vu d Schtiftshitte Dag un Nacht bliebe siebä Däg lang un solle nohch rem Gebot des HERRN doe, daß ihr nit schterbe; denn so isch´s ma (mir) bifohle. 8,36 Un Aaron un sini Buebä (Sühn) hän alles gmacht, was dr HERR durch Moses bifohle het.

S 9. Kapitel

D erschte Opfagottesdenscht

9,1 Un (a) am achte Dag reft Moses Aaron un sini Buebä (Sühn) un di Älteschte in Israel 9,2 un sait zue Aaron: Nimm dir ä junge Schtier zuem Sündopfa un ä Widder zuem Brandopfa, beidi ohni Fehla, un bringe sie vor d HERR. 9,3 Un schwätz mit d Israelite un sag: Nähme ä Ziegebock zuem Sündopfa un ä Kalb un ä Schof, beidi ä Johr alt un ohni Fehla, zuem Brandopfa 9,4 un ä Schtier un ä Widder zuem Dankopfa, daß ma (mir) sie vor rem HERRN opfare, un ä Schpeiseopfa, mit El vumengt. Denn hiit wird äich dr HERR erschiene.

Aaron opfat fir sich selba

9,5 Un sie bringe, was Moses bifohle het, vor de Dire dr Schtiftshitte, un s kummt dzue de ganzi Gmeind un schtellt sich uf vor rem HERRN. 9,6 Do sait Moses: Des isch's, was dr HERR bifohle het, des ihr doe solle, uf daß äich des HERRN d Herrlichkeit erschient. 9,7 Un Moses sait zue Aaron: Kumm zuem Altar un (a) (b) (c) bringe dar di Sündopfa un di Brandopfa un entsühne dich un di Huus. Dnohch bringe dar de Opfagabe vum Volk un entsühne sie au, we dr HERR bifohle het.

9,8 Un Aaron kummt zuem Altar un schlachtet d junge Schtier als si Sündopfa. 9,9 Un sini Buebä (Sühn) bringe des Bluet zue nem, un na (er) taucht mit sinem Finga ins Bluet un doet´s uf de Herna vum Altar un gießt des Bluet a d Fueß vum Altar. 9,10 Aba des (a) (b) Fett un de Niere un d Lappe a dr Läberä vum Sündopfa het da (er) in Rauch ufgoh lo uf däm Altar, we dr HERR s Moses bifohle het. 9,11 Un des Fleisch un des Fell isch vubrennt mit Fiir druße vor rem Laga.

9,12 Dnohch het da (er) des (a) Brandopfa; geschlachtet un Aarons Sehn bringe des Bluet zue nem, un na (er) schpritzt´s ringsum a d Altar. 9,13 Un sie bringe des Brandopfa zue nem, Schtuck um Schtuck, un d Kopf, un na (er) het´s in Rauch ufgoh lo uf däm Altar. 9,14 Un na (er) het de Kuttle(Igweidi) un de Schenkel gnuhme un het sie in Rauch ufgoh lo obe uf däm Brandopfa uf däm Altar.

Aaron opfat fir s Volk

9,15 Dnohch bringt da (er) de Opfagabe vum Volk dzue un nimmt d Bock, des Sündopfa vum Volk, un schlachtet nen un macht ä Sündopfa drus we des vorige. 9,16 Un bringt des Brandopfa dzue un doet dmit dr Ordnig meeßig. 9,17 Un bringt dzue des Schpeiseopfa un nimmt ä Hampfle un het´s in Rauch ufgoh lo uf däm Altar, üßa däm Brandopfa am Morge.

9,18 Dnohch schlachtet da (er) d Schtier un d Widder als Dankopfa vum Volk. Un sini Buebä (Sühn) bringe nem des Bluet; des schpritzt da (er) ringsum a d Altar. 9,19 Aba des Fett vum Schtier un vum Widder, d Fettschwanz un des Fett a d Kuttle(Igweidi) un d Niere un d Lappe a dr Läberä, 9,20 all des Fett lege sie uf d Bruscht, un na (er) het des Fett uf däm Altar in Rauch ufgoh lo. 9,21 Aba d Bruscht un di recht Keule schwang Aaron als Schwingopfa vor rem HERRN, we dr HERR s Moses bifohle het. (a)

9,22 Un Aaron hebt sini Händ uf zuem Volk un (a) segnet sie un schtiegt rab, nohchdäm ma (er) des Sündopfa, Brandopfa un Dankopfa darbrocht het. 9,23 Un Moses un Aaron gehn in de Schtiftshitte. Un als sie wida ruskume, segnete sie des Volk. (a) (b) Do erschient de Herrlichkeit des HERRN allem Volk. 9,24 Un (a) (b) (c) (d) ä Fiir goht üs vum HERR un vuzehrte des Brandopfa un des Fett uf däm Altar. Wo alles Volk des sieht, frohlockte sie un flege uf ihr Agsicht.

S 10. Kapitel

Nadab un Abihu vuschtoße gege d Opfavorschrifte

10,1 Un Aarons Sehn Nadab un Abihu nähmä ä jeda sini Pfanne un gmacht hän Fiir inä un lege Räuchawerk druf un bringe so ä (a) fremdes Fiir vor d HERRN, des sa(er) nene nit bifohle het. 10,2 (a) (b) Do fahrt ä Fiir üs des HERRN un vuzehrte sie, daß sie schterbe vor rem HERRN. (c) 10,3 Do sait Moses zue Aaron: Das isch's, was dr HERR gsait het: I (Ich) erzeige mi heilig a däne, de ma (mir) nooch sin, un vor ällei Volk erweise i (ich) mi herrlich. Un Aaron schwieg. 10,4 Moses aba reft (a) Mischaël un Elizafan, de Buebä (Sühn) Usiëls, vum Oheims Aarons, un sait zue nene: Tretet dzue un tragt äiri Breda vum Heiligtum üsä vor des Laga. 10,5 Un sie kumme dzue un trage sie üsä mit ihrem leinenen Gwända vor des Laga, we Moses gsait het. 10,6 Do sait Moses zue Aaron un sinene Sehn Eleasar un Itamar: Ihr sollt äich (a) Haupthaar nit wirr hänge losse un äiri Kleida nit vurieße, daß ihr nit schtirbt un dr Zorn (Wuet) iba de ganzi Gmeinde kummt. Len aba äiri Breda, des ganzi Huus Israel, hiile iba däne Brand, d dr HERR agrichtet het. 10,7 Ihr sollt au nit hinweggehen vu dr Dire dr Schtiftshitte, ihr würdet sunscht schterbe; denn des Salbel des HERRN isch uf äich. Un sie gmacht hän, we Moses gsait het.

Awiesig fir d Prieschta

10,8 Der HERR aba schwätzt mit Aaron un sait: 10,9 Dü un di Buebä (Sühn), (a) (b) (c) ihr sollt nit Wi noh schtarke Getränke trinke, wenn ihr in de Schtiftshitte goht, dmit ihr nit sterbt. Das isch ä ewige Ordnig fir alli äiri Nohchkumme. 10,10 Ihr sollt unterscheiden, was heilig un unheilig, was dreckig un sufa isch, (a) (b) 10,11 un Israel lehre alli Ordnige, de dr HERR nene durch Moses vuzehle het.

10,12 Un Moses schwätzt mit Aaron un mit sinene Sehn Eleasar un Itamar, de nem noh bliebe ware: Nähme des Schpeiseopfa, des ibrigbliebe isch vu d Fiiropfan des HERRN, un ässä den s ungsiirt bi däm Altar; denn s isch ä Hochheiliges. (a) 10,13 Ihr sollt s aba a heiliga Platz ässä; (a) denn des isch di un dinere Buebä (Sühn) Arecht a d Fiiropfan des HERRN; denn so isch ma(mir)'s bifohle. 10,14 Au de (a) Bruscht vum Schwingopfas un de Keule vum Hebopfers sollsch dü mit di Sehn un di Techtare ässä a reine(echta) Platz; denn des Arecht a d Dankopfare Israels isch dir un di Kinda ge. 10,15 Denn de Keule un de Bruscht soll ma zue d Fiiropfan vum Fettes bringe, daß sie als Schwingopfa geschwungen wäre vor rem HERRN; s ghärt dir un di Sehn als ewiges Arecht, we dr HERR bifohle het. (a)

10,16 Un Moses suecht d (a) Bock vum Sündopfa un findet nen vubrennt. Un er wird zornig iba Eleasar un Itamar, Aarons Sehn, de nem noh bliebe ware, un sait: 10,17 Wurum hän ihr des Sündopfa nit gässä a heiliga Platz? Denn s isch ä Hochheiliges, un dr HERR het s äich ge, daß ihr de Schuld dr Gmeinde wägnähme un sie vor nem entsühnen sollt. 10,18 Lueg, si Bluet isch nit in des Heilige hineingebracht worde. (a) Ihr solltet des Opfa im Heilige gässä hän, we i (ich) bifohle het. 10,19 Aaron aba sait zue Moses: Lueg, hiit hän sie ihr Sündopfa un ihr Brandopfa vor rem HERRN gopfart, un s isch ma (mir) so ergangen, we dü siehsch; un i (ich) soll hiit ässä vum Sündopfa? Sollte des däm HERRN gfalle? 10,20 Als Moses des ghärt het, glo hän er sich's gfalle.

S 11. Kapitel

Sufari (reini) un nit sufari (unreini) Viecher(Tiere)

(5Mo 14,3-20)

11,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un Aaron un sait zue nene: 11,2 schwätze mit d Israelite un sage: (a) (b) (c) Des sin de Viera, de ihr ässä derfä unda alle Tierli uf däm Land. 11,3 Alles, was gschpalteni Klaue het, ganz durchgschpalteni, un mäue (widakaue) unda d Tierli, des derfä ihr ässä. 11,4 Nur de derfä ihr nit ässä vum, was mäue (widakaue) un gschpalteni Klaue het: des Kamel, denn s isch zwar ä Wiederkäuer, het aba keini durchgschpaltenin Klaue, drum soll´s äich vudreckt(dreckig) si; 11,5 d Klippdachs, denn na (er) isch zwar ä Wiederkäuer, het aba keini durchgschpalteni Klaue; drum soll la (er) äich vudreckt(dreckig) si; 11,6 d Hase, denn na (er) isch au ä Wiederkäuer, het aba keini durchgschpalteni Klaue; drum soll la (er) äich vudreckt(dreckig) si; 11,7 d (a) (b) Säu (Hutz), denn s het wohl durchgschpalteni Klaue, isch aba kei Wiederkäuer; drum soll s äich vudreckt(dreckig) si. 11,8 Des Fleisch der Tiere derfä ihr nit ässä noh ihr Aas ( Cheib) arihre; denn sie sin äich unrein(dreckig).

11,9 Des derfä ihr ässä vu däm, was im Wassa läbt: alles, was Flosse un Schuppe het im Wassa, im Meer un in d Bäch, derfä ihr ässä. 11,10 Alles aba, was nit Flosse un Schuppe het im Meer un in d Bäch vu allem, was sich regt im Wassa, un alles, was läbt im Wassa, soll äich ä Greuel si. 11,11 Vu ihrem Fleisch derfä ihr nit ässä un ihr Aas ( Cheib) solle ihr vuabscheue, denn sie sin ä Greuel fir äich. 11,12 Denn alles, was nit Flosse un Schuppe het im Wassa, solle ihr vuabscheue.

11,13 Un de solle ihr vuabscheue unda d Vegel, daß ihr sie nit ässä, denn ä Greuel sin sie: d Adla, d Habicht, d Fischaar, 11,14 d Geia, d Weihe nohch ihra Art 11,15 un alli Rabe mit nohch ihra Art, 11,16 d Schtrauß, de Nachtiile, d Kuckuck, d Schperber nohch sinere Art, 11,17 des Käuzli, d Schwan, d Uhu, 11,18 d Flädamuus, d Rohrdommel, 11,19 d Schtorch, d Reiha, d Häher nohch sinere Art, d Wiedehopf un d Schwalbe.

11,20 Au alles kleine Viehziig, des Fligel het un uf vier Feß goht, soll äich ä Greuel si. 11,21 Doch des derfä ihr ässä vu allem, was sich regt un Fligel het un uf vier Feß goht: was oberhalb dr Feß noh zwei Schenkel het, womit´s uf Erde hupft. 11,22 Vu däne kennt ihr ässä de Heigumba, als do sin: d Arbe nohch sinere Art, d Solam nohch sinere Art, d Hargol nohch sinere Art un d Hagab nohch sinere Art. 11,23 Alles aba, was sunscht Fligel un vier Feß het, soll äich ä Greuel si.

11,24 An däne den ihr äich vudrecke - wer ihr Aas arihrt, der wird vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend; 11,25 un wer ihr Aas ( Cheib) trait, soll sini Kleida wäsche un wird vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend - : 11,26 alli Viecher, de gschpalteni Klaue hän, aba nit ganz durchgschpalteni, un nit mäue (widakaue). Unrein solle si äich si, un wer si arihrt, wird vudreckt(dreckig) si. 11,27 Un alles, was uf Tatze goht unda d Tierli, de uf vier Feß gehn, solle äich unrein(dreckig) si. Wer ihr Aas ( Cheib) arihrt, wird vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 11,28 Un wer ihr Aas ( Cheib) trait, soll sini Kleida wäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend; denn sie sin äich unrein(dreckig).

11,29 De solle äich au unrein(dreckig) si unda d Tierli, de uf dr Erde wimmle: des Wiesel, de (a) Muus, d Kröte, ä jedes nohch sinere Art, 11,30 dr Gecko, dr Molch, d Eidechse, de Blindschleiche un dr Muulwurf. 11,31 De sin äich unrein(dreckig) unda allem, was do kriecht. Wer ihr Aas ( Cheib) arihrt, der wird vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 11,32 Un alles, woruf ihr Aas ( Cheib) flegt, des wird vudreckt(dreckig), jedes hölzerne Gfäß odr Kleida odr Fell odr Sack. Un alles Grät, des zuem Gebruuch dent, soll ma ins Wassa doe; s isch vudreckt(dreckig) bis zuem Obend un dann (dnoh) wida sufa. 11,33 Isch´s aba ä irdenes Gfäß, in des ä Aas ( Cheib) ineflegt, so wird alles vudreckt(dreckig), was drin isch, un ihr sollt´s vubreche. 11,34 Alles Ässä, des ma ässä kennt, wird vudreckt(dreckig), wenn jenes Wassa drakummt; un alles Trinke, des ma trinke kennt, wird in däne Kanne vudreckt(dreckig). 11,35 Un alles, woruf ä Aas ( Cheib) flegt, wird vudreckt(dreckig), s isch d Ofe odr d Herd; ma soll´s vubreche, denn s isch vudreckt(dreckig) un soll äich vudreckt(dreckig) si. 11,36 Nur d Brunne un Zischterne, in däne sich Wassa sammlet, bliebe sufa. Wer aba ä Aas ( Cheib) drin arihrt, isch vudreckt(dreckig). 11,37 Un wenn ä Aas ( Cheib) uf d Some flegt, den ma sajt, so bliebe da (er) doch sufa. 11,38 Wenn ma aba Wassa iba d Some gschittet het un s flegt dnohch ä Aas ( Cheib) druf, so wird da (er) äich vudreckt(dreckig).

11,39 Wenn ei Tierli schtirbt, des äich als Ässä dent: wer ihr Aas ( Cheib) arihrt, wird vudreckt(dreckig) bis zuem Obend. 11,40 Wer vu solchem Aas ißt, der soll si Häß(Kleid) wäsche; na (er) wird vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. Au wer ä Aas ( Cheib) trait, soll si Häß(Kleid) wäsche; na (er) wird vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend.

11,41 Was uf dr Erde kriecht, des soll äich ä Greuel si, un ma soll´s nit ässä. 11,42 Alles, was uf däm Ranze kriecht, un alles, was uf vier odr me Feß goht, unda allem, was uf dr Erde kriecht, derfä ihr nit ässä; denn s soll äich ä Greuel si. 11,43 Mache äich selba nit zuem Greuel alles kleine Viehziig, des do wimmelt, un mache äich nit vudreckt(dreckig) a nem, so daß ihr dodurch vudreckt(dreckig) wäre. 11,44 Denn ich bi dr HERR, äicha Gott. Drum solle ihr äich heilige, so daß ihr heilig sin, (a) denn ich bi heilig; un ihr solle äich nit vudreckt(dreckig) mache a irgendeinem Viech, des uf dr Erde kriecht. 11,45 Denn ich bi dr HERR, der äich üs Ägypteland gfihrt het, daß ich äich Gott bin. Drum solle ihr heilig si, denn ich bi heilig.

11,46 Des isch des Gsetz vu d vierfeßige Tierli un Vegel un vu alle Tierli, de sich rege im Wassa, un vu alle Tierli, de uf dr Erde krieche, 11,47 uf daß ihr undaschiede, was dreckig un sufa isch un wel Tierli ma ässä un wel ma nit ässä darf.

S 12. Kapitel

Reinheitsvorschrifte fir Fraue, de grad ä Kind gibore hän

12,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 12,2 Schwätz mit d Israelite un sag: Wenn ä Wieb empfangt un ä Bebli gebiert, (a) so soll sie siebä Däg vudreckt(dreckig) si, we wenn sie ihri Däg het. 12,3 Un am achte Dag soll ma nen bschnide. (a) (b) (c) 12,4 Un sie soll dheimbliebe draiedriißig Däg im Bluet ihres Sufa wäre. Kei Heiliges soll sie arihre, un zuem Heiligtum soll sie nit kumme, bis de Däg ihres Sufa wäre um sin. 12,5 Gebiert sie aba ä Maidle, so soll sie zwei Wuche vudreckt(dreckig) si, we wenn sie ihri Däg het, un soll sechsesächzig Däg dheimbliebe in däm Bluet ihres Sufa wäre.

12,6 Un wenn de Däg ihres Sufa wäre fir d Bue (Suhn) odr fir de Dochta um sin, soll sie däm Prieschta ä einjähriges Schof bringe zuem Brandopfa un ä Dube odr Turteldube zuem Sündopfa vor d Dire dr Schtiftshitte. 12,7 Der soll´s opfare vor rem HERRN un sie entsühne, so wird sie sufa vu ihrem Bluetfluß. Des isch des Gsetz fir ä Wieb, de ä Bebli odr ä Maidle gebiert. 12,8 Vumag sie aba nit ä Schof ufzbringe, so nihmt sie (a) (b) zwei Turtelduebe odr zwei anderi Duebe, eini zuem Brandopfa, de anderi zuem Sündopfa; so soll sie dr Prieschta entsühne, daß sie sufa wird.

S 13. Kapitel

Üssatz an Mensche

13,1 (a) (b) (c) Un dr HERR schwätzt mit Moses un Aaron un sait: 13,2 Wenn bi nem Mensch a sinere Huut ä Buckel(Erhöhig) odr ä Üsschlag odr ä wiiße Fleck entschtoht un zue eina üssätzige Schtell a d Huut wird, soll ma nen zuem Prieschta Aaron fihre odr zue nem unda sinene Sehn, de Prieschta (Pfarra) sin. 13,3 Un wenn dr Prieschta de Schtell a d Huut sieht, daß de Hoor dert wiiß wore sin un de Schtell defä isch als de ibrigi Huut, so isch s ä üssätzigi Schtell. Wenn dr Prieschta des a nem sieht, soll la (er) nen vudreckt(dreckig) schpreche(schwätze). 13,4 Wenn aba ä wiiße Flecke a sinere Huut isch un doch de Schtell nit defä azluege isch als de ibrigi Huut un de Hoor nit wiiß wore sin, so soll dr Prieschta nen ischleße siebä Däg 13,5 un am siebte Dag bschaue. Isch´s so, daß de Schtell bliebe isch, we na (er) sie zvor gsähne het, un het nit widagfrässä uf dr Huut, so soll nen dr Prieschta abamols siebä Däg ischleße. 13,6 Un wenn na (er) nen ernäjt(ernait) nohch siebä Däg bschaut un findet, daß de Schtell blaß wore isch un nit widagfrässä het uf dr Huut, so soll la (er) nen sufa schpreche; denn s isch nur ä Üsschlag. Un na (er) soll sini Kleida wäsche, so isch scha(er) sufa. 13,7 Wenn aba dr Üsschlag weitafrißt uf dr Huut, nohchdäm ma (er) vum Prieschta bschaut worde isch, ob ba(er) sufa isch, un na (er) wird etze ernäjt(ernait) vum Prieschta bschaut 13,8 un wenn dr Prieschta dann (dnoh) sieht, daß dr Üsschlag widagfrässä het uf dr Huut, so soll la (er) nen vudreckt(dreckig) schpreche(schwätze); s isch Üssatz.

13,9 Wenn a nem Mensch ä üssätzigi Schtell isch, so soll ma nen zuem Prieschta bringe. 13,10 Wenn der luegt un findet, daß ä wiißi Erhöhig uf dr Huut isch un de Hoor dert wiiß wore sin un wildes Fleisch in dr Erhöhig(Buckel) isch, 13,11 so isch´s scho alte Üssatz uf sinere Huut. Drum soll nen dr Prieschta vudreckt(dreckig) schpreche(schwätze) un nit erscht ischleße; denn na (er) isch scho vudreckt(dreckig). 13,12 Wenn aba Üssatz üsbricht uf dr Huut un deckt di ganzi Huut, vum Kopf bis zuem Fueß, alles, was däm Prieschta vor Auge si mag, 13,13 un wenn dr Prieschta nen dann (dnoh) bschaut un findet, daß dr Üssatz d ganze Lyb (Ranze) deckt het, so soll la (er) nen sufa schpreche(schwätze), wel alles a nem wiiß wore isch; na (er) isch sufa. 13,14 Findet sich aba wildes Fleisch a däm Dag, wo na (er) bschaut wird, so isch scha(er) vudreckt(dreckig). 13,15 Un wenn dr Prieschta des wilde Fleisch bschaut, soll la (er) nen vudreckt(dreckig)schpreche (schwätze), denn des wilde Fleisch isch vudreckt(dreckig); s isch Üssatz. 13,16 Vuändart sich aba des wilde Fleisch un wird wida wiiß, so soll la (er) zuem Prieschta kumme. 13,17 Un wenn nen dr Prieschta bschaut un findet, daß de Schtell wiiß wore isch, soll la (er) nen sufa schpreche (schwätze); na (er) isch sufa.

13,18 Wenn öbber (ebber) uf dr Huut ä Gschwir gregt un s heilt wida, 13,19 dnohch aba a dselbe Schtell ä wiißi Erhöhig(Buckel) odr ä wiißrötliche Fleck entschtoht, so soll la (er) vum Prieschta bschaut wäre. 13,20 Wenn dann (dnoh) dr Prieschta sieht, daß de Schtell defä azluege isch als de ibrigi Huut un des Hoor dert wiiß wore isch, so soll la (er) nen vudreckt(dreckig) schpreche; s isch Üssatz, der in däm Gschwir üsbroche isch. 13,21 Sieht aba dr Prieschta un findet, daß de Hoor nit wiiß sin un de Schtell nit defä isch als di ibrigi Huut un blaß wore isch, so soll la (er) nen siebä Däg ischleße. 13,22 Frißt´s wida uf dr Huut, so soll la (er) nen vudreckt(dreckig) schpreche; s isch ä üssätzigi Schtell. 13,23 Bliebt aba dr wiiß Fleck so schtoh un frißt nit wida, so isch s de Narbe vu nem Gschwir, un dr Prieschta soll nen sufa schpreche.

13,24 Wenn sich öbber (ebber) a dr Huut vubrennt un des Brandmol wiißrötlich odr wiiß isch 13,25 un dr Prieschta s bschaut un findet des Hoor wiiß wore isch a däm Brandmol un de Schtell kummt(erschient) defä als de ibrigi Huut, so isch s Üssatz, der in däm Brandmol üsbroche isch. Drum soll nen dr Prieschta vudreckt(dreckig) schpreche; s isch ä üssätzigi Schtell. 13,26 Sieht aba dr Prieschta un findet, daß de Hoor am Brandmol nit wiiß wore sin un s nit defä isch als de ibrigi Huut un dzue blaß wore isch, so soll la (er) nen siebä Däg ischleße, 13,27 un am siebte Dag soll la (er) nen bschaue. Het´s widagfrässä uf dr Huut, so soll la (er) nen vudreckt(dreckig) schpreche; s isch ä üssätzigi Schtell. 13,28 Isch aba dr Fleck schtohbliebe un het nit widagfrässä uf dr Huut un isch dzue blaß wore, so isch s nur de Erhöhig(d Buckel) vumä Brandmol. Un dr Prieschta soll nen sufa schpreche; denn s isch de Narbe vumä Brandmol.

13,29 Wenn ä Ma odr ä Wieb uf däm Kopf odr am Bart ä Schtell het 13,30 un dr Prieschta de Schtell bschaut un findet, daß sie defä üssieht als di ibrigi Huut un des Hoor dert goldgelb un dinn isch, so soll la (er) nen vudreckt(dreckig) schpreche; denn s isch Grind, des isch dr Üssatz vum Kopf odr vum Bart. 13,31 Sieht aba dr Prieschta, daß dr Grind nit defä azluege isch als d Huut, aba des Hoor dert nit schwarz isch, soll la (er) nen siebä Däg ischleße. 13,32 Un wenn na (er) nen am siebte Dag bschaut un findet, daß dr Grind nit widagfrässä het un kei goldgelbes Hoor do isch un dr Grind nit defä üssieht als di ibrigi Huut, 13,33 so soll la (er) sich schere, doch so, daß sa (er) de grindige Schtell nit schert; un dr Prieschta soll nen abamols siebä Däg ischleße. 13,34 Un wenn na (er) nen am siebte Dag bschaut un findet, daß dr Grind nit widagfrässä het uf dr Huut un nit defä üssieht als di ibrigi Huut, so soll nen dr Prieschta sufa schpreche; un na (er) soll sini Kleida wäsche, so isch scha(er) sufa. 13,35 Frißt aba dr Grind wida uf dr Huut, nohchdäm ma (er) sufa gschproche isch, 13,36 un dr Prieschta bschaut nen un findet, daß dr Grind widagfrässä het uf dr Huut, so soll la (er) nimmi dnohch froge, ob de Hoor goldgelb sin; denn na (er) isch vudreckt(dreckig). 13,37 Isch´s aba vor Auge, daß dr Grind schtohbliebe un schwarzes Hoor dert ufgange isch, so isch dr Grind heil, un na (er) isch sufa. Drum soll nen dr Prieschta sufa schpreche.

13,38 Wenn bi nem Ma odr eina Wieb uf dr Huut wiißi Fleck entschtehn 13,39 un dr Prieschta bschaut´s un s sin blassi wiißi Flecke, so isch s ä guetartige Üsschlag, der uf dr Huut üsbroche isch; er isch sufa.

13,40 Wenn nem Ma d Haupthoor üsflege, daß sa (er) am Hintakopf kahl wird, der isch sufa. 13,41 Flege sie nem vorne am Kopf üs un entschtoht ä Glatze, so isch scha(er) sufa. 13,42 Bildet sich aba a dr Glatze ä wiißrötlichi Schtell, so isch bi nem Üssatz a dr Glatze üsbroche. 13,43 Wenn nen dr Prieschta etze bschaut un findet, daß ä wiißrötlichi Erhöhig(Buckel) a sinere Glatze isch, daß ses üssieht we sunscht Üssatz uf dr Huut, 13,44 so isch scha(er) üssätzig un vudreckt(dreckig), un dr Prieschta soll nen vudreckt(dreckig) schpreche; er het Üssatz a sinem Kopf.

We sich Üssätzigi vuhalte solle

13,45 Wer etze üssätzig isch, soll zerrisseni Kleida trage un des Hoor lose un d Bart vuhillt un soll ruefä: Unrein, vudreckt(dreckig)! 13,46 Un solang de Schtell a nem isch, soll la (er) vudreckt(dreckig) si, ällei huuse, un sini Wohnig soll üßahalb vum Laga si. (a) (b)

Üssatz a d Kleida

13,47 Wenn ä üssätzigi Schtell a nem Häß(Kleid) isch, s isch wullig odr leine, 13,48 a Gwebte odr Gwirkte, s isch leine odr wullig, odr a Läda odr a allem, was üs Läda gmacht wird, 13,49 un wenn de Schtell green odr rötlich isch am Häß(Kleid) odr am Läda odr am Gwebte odr Gwirkte odr a irgendeinem Ding, des üs Läda gmacht isch, so isch des ä üssätzigi Schtell; drum soll s dr Prieschta bschaue. 13,50 Un wenn na (er) de Schtell bschaut het, soll la (er) s ischleße siebä Däg. 13,51 Un wenn na (er) am siebte Dag sieht, daß de Schtell widagfrässä het am Häß(Kleid), am Gwebte odr am Gwirkte, am Läda odr a allem, was ma üs Läda macht, so isch de Schtell frässände Üssatz, un s isch vudreckt(dreckig). 13,52 Un ma soll des Häß(Kleid) vubrenne odr des Gwebte odr Gwirkte, s isch wullig odr leine, odr allaläi Lädawerk, wora solchi Schtelle isch; denn s isch frässände Üssatz, un ma soll s mit Fiir vubrenne. 13,53 Sieht aba dr Prieschta, daß de Schtell nit widagfrässä het am Häß(Kleid) odr am Gwebte odr am Gwirkte odr a allaläi Lädawerk, 13,54 so soll la (er) gebiete, daß ma des wäscht, wora de Schtell isch, un soll´s ischleße widari siebä Däg. 13,55 Un wenn dr Prieschta siehtt, nohchdäm de Schtell gwäsche isch, daß de Schtell unvuändert isch vor sinene Auge un au nit widagfrässä het, so isch s vudreckt(dreckig), un dü sollsch s mit Fiir vubrenne; denn s isch def igfrässä a d kahle Schtell uße odr inne. 13,56 Wenn aba dr Prieschta sieht, daß de Schtell vublaßt isch nohch rem Wäsche, so soll la (er) sie rüsrieße üs däm Häß(Kleid), däm Läda, däm Gwebte odr Gwirkte. 13,57 Zeigt sie sich aba nomol am Häß(Kleid), am Gwebte, am Gwirkte odr a allaläi Lädawerk, so isch s üsbrechende Üssatz, un dü sollsch mit Fiir vubrenne, wora solchi Schtell isch. 13,58 Des Häß (Kleid) aba odr des Gwebte odr Gwirkte odr allaläi Lädawerk, des gwäsche isch un vu de Schtell gwiche isch, soll ma zuem zweite Mol wäsche, so isch s sufa.

13,59 Des isch des Gsetz iba de üssätzige Schtelle a Kleida, sie sin wullig odr leine, a Gwebtem odr a Gwirktem un a allaläi Lädawerk, we sie sufa odr vudreckt(dreckig) zue schpreche sin.

S 14. Kapitel

Reinigungsopfa fir Lit, de gheilt wore sin

14,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 14,2 Des isch des Gsetz iba d Üssätzige, wenn na (er) sufa(rein) gmacht wäre soll. (a) Na (Er) soll zuem Prieschta kumme, 14,3 un dr Prieschta soll üs däm Laga go un feststelle, daß de kranki Schtell am Üssätzige heil wore isch, 14,4 un soll gebiete, daß ma fir den, der sufa zmache isch, zwei lebändigi Vegel nihmt, (a) (b) reini Tiere, un Zedernholz un scharlachfarbeni Wulle un Ysop 14,5 un soll gebiete, ei Vogel z schlachte in ä irdenes Gfäß iba frischem Wassa. 14,6 Un na (er) soll d lebändige Vogel nähmä zsämme mit däm Zedernholz, dr scharlachfarbene Wulle un däm Ysop un nen in des Bluet vum Vogel täuche, der iba däm frische Wassa gschlachtet wore isch, 14,7 un siebemol den bschprenge, der vum Üssatz sufa zmache isch, un nen so sufa mache un (a) d lebändige Vogel ins fräije Feld flege losse. 14,8 Sela(Der) aba, der sich reinigt, soll sini Kleida wäsche un (a) alli sini Hoor abschere un sich mit Wassa abwäsche, so isch scha(er) sufa(rein). Dnohch ka na (er) ins Laga; doch soll la (er) siebä Däg üßahalb vu sinem Zelt bliebe. 14,9 Un am siebte Dag soll la (er) alli sini Hoor abschere uf däm Kopf, am Bart, a d Augebraue, daß alli Hoor abgschore sin, un soll sini Kleida wäsche un si Lyb (Ranze) mit Wassa abwäsche, so isch scha(er) sufa (rein).

14,10 Un am achte Dag soll la (er) zwei Lämma nähmä, männlichi Tiere ohni Fehla, un ä einjähriges Schof ohni Fehla un dräi Zehntel fienes(fäines) Mehl zuem Schpeiseopfa, mit El vumengt, un ä Becha El. 14,11 Un dr Prieschta soll den, der sich reinigt, un des alles darschtelle vor rem HERRN, a d Dire dr Schtiftshitte. 14,12 Un na (er) soll des eine Lamm nähmä un zuem Schuldopfa darbringe mit däm Becha El un soll beides vor rem HERRN als Schwingopfa schwinge 14,13 un dnohch des Lamm schlachte, wo ma des Sündopfa un Brandopfa schlachtet, nämlich am heilige Platz; denn (a) we des Sündopfa, so ghärt au des Schuldopfa däm Prieschta; s isch ä Hochheiliges. 14,14 Un dr Prieschta soll vum Bluet vum Schuldopfa nähmä un s däm, der sich reinigt, (a) (b) uf des Läppli vum rechte Ohr doe un uf d Dume vu sinere rechte Hand un uf d große Zeeche vu sinem rechte Fueß. 14,15 Dnohch soll la (er) vum Becha El nähmä un s in sini eigeni linki Hand gieße 14,16 un mit sinem rechte Finga in des El täuche, des in sinere linke Hand isch, un ebis vum El mit sinem Finga (a) siebemol schpritze vor rem HERRN. 14,17 Uf des Bluet vum Schuldopfa aba soll la (er) vum ibrige El in vu sinere Hand däm, der sich reinigt, uf des Läppli vum rechte Ohr doe un uf d rechte Dume un uf d große Zeeche vu sinem rechte Fueß. 14,18 Des ibrige El aba in sinere Hand soll la (er) uf d Kopf vu däm doe, der sich reinigt, un nen entsühne vor rem HERRN. 14,19 Dann (Dnoh) soll la (er) des Sündopfa zuerichte un den, der sich reinigt, vu sinem Dreck (sinere Unreiheit) entsühne un soll dnohch des Brandopfa schlachte 14,20 un soll s uf däm Altar opfare samt däm Schpeiseopfa un nen entsühne, so isch scha(er) sufa (rein).

14,21 Isch scha(er) aba arm un vumag nit so viel ufzbringe, so nihmt da (er) ä männliches Lamm zuem Schuldopfa als Schwingopfa zue sinere Entsühnig un ä Zehntel fienes(fäines) Mehl, mit El vumengt, zuem Schpeiseopfa un ä Becha El 14,22 un (a) zwei Turtelduebe odr zwei anderi Duebe, de na (er) ufbringe ka, eini als Sündopfa, di andre als Brandopfa, 14,23 un bringt sie am achte Dag sinere Putzete (sinäm Sufa wäre) zuem Prieschta a de Dire dr Schtiftshitte vor d HERRN. 14,24 Do soll dr Prieschta des Lamm vum Schuldopfa nähmä un d Becha El un soll alles schwinge vor rem HERRN 14,25 un des Lamm vum Schuldopfa schlachte, vum Bluet vum Schuldopfa nähmä un s däm, der sich reinigt, uf des Läppli vu sinem rechte Ohr doe un uf d Dume vu sinere rechte Hand un uf d große Zeeche vu sinem rechte Fueß 14,26 un soll vum El in sini eigeni linki Hand gieße 14,27 un mit sinem rechte Finga vum El, des in sinere linke Hand isch, siebemol schpritze vor rem HERRN. 14,28 Uf des Bluet vum Schuldopfa aba soll la (er) vum ibrige El in sinere Hand däm, der sich reinigt, uf des Läppli vu sinem rechte Ohr doe un uf d Dume vu sinere rechte Hand un uf d große Zeeche vu sinem rechte Fueß. 14,29 Des ibrige El aba in sinere Hand soll la (er) däm, der sich reinigt, uf d Kopf doe, um nen z entsühne vor rem HERRN, 14,30 un dnohch ei Turteldube odr anderi Dube, we na (er) sie het ufbringe kenne, 14,31 zuem Sündopfa, di anderi zuem Brandopfa mache samt däm Schpeiseopfa. So soll dr Prieschta den, der sich reinigt, entsühne vor rem HERRN. 14,32 Des isch des Gsetz fir d Üssätzige, der nit so viel ufbringe ka zue sinere Putzete (sinäm Sufa wäre). (a)

Gsetz iba Üssatz bi Hiisa

14,33 Un dr HERR schwätzt mit Moses un Aaron un sait: 14,34 Wenn ihr ins Land Kanaan kummt, des ich äich als Hab un Guet gib, un ich loss a irgendeinem Huus äires Landes ä üssätzigi Schtell entschtoh, 14,35 so soll der kumme, däm des Huus ghärt , s (a) däm Prieschta asage un schwätze: S sieht ma (mir) üs, als isch Üssatz a minem Huus. 14,36 Do soll dr Prieschta gebiete, daß sie des Huus üsrüme, bvor dr Prieschta inegoht, de Schtell z bschaue, dmit nit alles vudreckt(dreckig) wäre, was im Huus isch. Dnohch soll dr Prieschta inegoh, des Huus z bschaue. 14,37 Wenn na (er) etze d Üsschlag bschaut un findet, daß a d Wand vum Huus greenlichi odr rötliche Schtelle sin, de (a) defa üssähn als sunscht de Wand, 14,38 so soll la (er) üs däm Huus rüsgoh, a de Dire träte un des Huus fir siebä Däg vuschleße. 14,39 Un wenn na (er) am siebte Dag widakummt un sieht, daß dr Üsschlag widagfrässä het a dr Wand vum Huus, 14,40 so soll la (er) de Schtei (Wackes) üsbreche losse, a däne dr Üsschlag isch, un üsä vor d Schtadt a ä schlechte Platz werfe. 14,41 Un des Huus soll ma inne ringsum abschabe un d abgschabte Lehm üsä vor d Schtadt a ä schlechte Platz schiitte 14,42 un anderi Schtei (Wackes) nähmä un schtatt selle isetze un andere Lehm nähmä un des Huus neu bwerfe.

14,43 Wenn dann (dnoh) dr Üsschlag widakummt un üsbricht am Huus, nohchdäm ma de Schtei (Wackes) üsbroche un des Huus nai bworfe het, 14,44 so soll dr Prieschta inegoh. Un wenn na (er) sieht, daß dr Üsschlag widagfrässä het am Huus, so isch´s gwiß ä frässände Üssatz am Huus, un s isch vudreckt(dreckig). 14,45 Drum soll ma des Huus abbreche, Schtei (Wackes) un Holz un alle Lehm am Huus, un soll`s nüsbringe vor d Schtadt a ä schlechte Platz. 14,46 Un wer in des Huus goht, solang´s vuschlosse isch, dr isch (a) vudreckt(dreckig) bis zuem Obend. 14,47 Un wer drin schloft odr drin ißt, dr soll sini Kleida wäsche.

14,48 Wenn aba dr Prieschta inegoht un sieht, daß dr Üsschlag nit wida am Huus gfrässä het, nohchdäm s nai bworfe isch, so soll la (er)´s sufa schpreche; denn dr Üsschlag isch heil wore. 14,49 Un na (er) soll fir des Huus zue d Entsündig zwei Vegel nähmä, Zedernholz, karmesinfarbeni Wulle un Ysop 14,50 (a) un d ei Vogel schlachte in ä irdenes Gfäß iba frischem Wassa. 14,51 Un na (er) soll nähmä des Zedernholz, de karmesinfarbene Wulle, d Ysop un d lebändige Vogel un sie in des vum geschlachtete Vogels Bluet un in des frische Wassa täuche un des Huus siebemol bschprenge 14,52 un soll so des Huus entsündige mit däm Bluet vum Vogel un mit däm frischen Wassa, mit däm lebändige Vogel, mit däm Zedernholz, mit däm Ysop un mit dr karmesinfarbene Wulle 14,53 un soll d lebändige Vogel usä vor d Schtadt ins fräie Feld flege losse un des Huus entsühne, so isch´s sufa.

14,54 Des isch des Gsetz iba alli Arte vum Üssätz un Grinds, 14,55 iba d Üssatz a Kleida un Hiisa, 14,56 iba Erhöhige, Üsschlag un wiißi Flecke, 14,57 dmit ma Weisig het, wenn ebis vudreckt(dreckig) odr sufa isch. Des isch des Gsetz iba d Üssatz.

S 15. Kapitel

Unreinheit bi Männa

15,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un Aaron un sait: 15,2 schwätze mit d Israelite un sage zue nene: Wenn ä Ma a sinem Glied ä Üsfluß het, so isch scha(er) vudreckt(dreckig). 15,3 Mag si Glied d Fluß üsfleße losst odr nit, so isch scha(er) vudreckt(dreckig). 15,4 Jedes Laga, woruf fa(er) lit, un alles, woruf fa(er) hockt, wird vudreckt(dreckig). 15,5 Un wer si Laga arihrt, der soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,6 Un wer sich hihockt, wo sella gsässä het, der soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,7 Wer nen arihrt, der soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,8 Wenn na (er) si Spucki üsschpuckt uf den, der sufa isch, so soll der sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,9 Au d Sattel, uf däm ma (er) rietet, wird vudreckt(dreckig). 15,10 Un wer irgend ebis arihrt, des sa(er) unda sich het, der wird vudreckt(dreckig) bis zuem Obend. Un wer des trait, der soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,11 Un wen na (er) arihrt, bvor ra (er) de Händ (Pfode) gwäsche het, der soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,12 Wenn na (er) ä (a) irdenes Gfäß arihrt, des soll ma vubreche, aba des hölzerne Gfäß soll ma mit Wassa schpeele.

15,13 Un wenn na (er) sufa wird vu sinem Fluß, so soll la (er) siebä Däg zehle, nohchdäm ma (er) sufa wore isch, un dann (dnoh) sini Kleida wäsche un sich mit frischem Wassa abwäsche, so isch scha(er) sufa. 15,14 (a) Un am achte Dag soll la (er) zwei Turtelduebe odr zwei anderi Duebe nähmä un vor d HERRN bringe a de Dire dr Schtiftshitte un däm Prieschta ge. 15,15 Un dr Prieschta soll eini zuem Sündopfa mache un di anderi zuem Brandopfa un nen vor rem HERRN entsühne vu sinem Üsfluss.

15,16 Wenn nem Ma (a) im Schlof dr Some abgoht, der soll si ganze Lyb (Ranze) mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,17 Un jedes Häß(Kleid) un jedes Fell, des mit solchem Some bfleckt isch, soll abgwäsche wäre mit Wassa, un s soll vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,18 Un wenn ä Wieb bi nem Manne lit, däm dr Some abgoht, dann (dnoh) soll sie sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend.

Unreinheit bi Wieba

15,19 Wenn ä Wieb ihr Bluetfluß het, so soll sie siebä Däg fir vudreckt(dreckig) gelte. (a) Wer sie arihrt, der wird vudreckt(dreckig) bis zuem Obend. 15,20 Un alles, woruf sie lit, solang sie ihri Ziit het, wird vudreckt(dreckig), un alles, woruf sie hockt, wird vudreckt(dreckig). 15,21 Un wer ihr Laga arihrt, der soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,22 Un wer irgend ebis arihrt, woruf sie gsässä het, soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,23 Un wer ebis arihrt, des uf ihrem Laga gsi isch odr do, wo sie gsässä het, soll vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,24 Un wenn ä Ma bi ihr lit un s kummt ihr Bluetfluß iba nen, der wird siebä Däg vudreckt(dreckig), un des Laga, druf fa(er) gläge het, wird vudreckt(dreckig).

15,25 Wenn aba ä Wieb d Bluetfluß ä langi Ziit het, zue ungwehnlicha Ziit odr iba de gwehnlichi Ziit üsä, so wird sie vudreckt(dreckig), solang sie nen het; we zue ihra gwehnliche Ziit, so soll sie au do vudreckt(dreckig) si. 15,26 Jedes Laga, woruf sie lit de ganzi Ziit vu ihrem Blutflusses, soll gelte we ihr Laga zue ihra gwehnliche Ziit. Un alles, woruf sie hockt, wird vudreckt(dreckig) we bi dr Unreiheit ihra gwehnliche Ziit. 15,27 Wer dvu ebis arihrt, der wird vudreckt(dreckig) un soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend. 15,28 Wird sie aba sufa vu ihrem Bluetfluß, so soll sie siebä Däg zehle, un dnohch soll sie sufa si. 15,29 Un am achte Dag soll sie zwei Turtelduebe odr zwei anderi Duebe nähmä un zuem Prieschta bringe vor de Dire dr Schtiftshitte. 15,30 Un dr Prieschta soll eini zuem Sündopfa mache un di anderi zuem Brandopfa un des Wieb entsühne vor rem HERRN wägä ihrem Blutfluss, der sie vudreckt(dreckig) macht.

15,31 Un ihr sollt de Israelite wägä ihra Unreinheit absundere, dmit sie nit schterbe in ihra Unreinheit, wenn sie mi Wohnig vudreckt(dreckig) mache, de midde unda ne isch.

15,32 Des isch des Gsetz iba den, der ä Üsfluß het un däm dr Some im Schlof abgoht, daß sa (er) vudreckt(dreckig) dvu wird, 15,33 un iba de, de ihr Bluetfluß het, un wer sunscht ä Üsfluß het, s isch Ma odr Wieb, un wenn ä Ma bi nare Unreine lit.

S 16. Kapitel

S Gsetz fir d große Vusöhnigsdag

(3Mo 23,26-32; 4Mo 29,7-11; Hebr 9,7-14)

16,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses, nohchdäm de (a) zwei Buebä (Sühn) Aarons gschtorbe ware, als sie vor rem HERRN opfate, 16,2 un sait: Sag dinem Brueda Aaron, daß sa (er) nit zue jeda Ziit in des Heiligtum goht hinda d (a) Vorhang vor d Gnadethron, der uf dr Lade isch, dmit da (er) nit schtirb; denn ich erschin in dr Wolke iba däm Gnadethron. 16,3 Na (Er) soll inegoh mit nem junge (a) Schtier zuem Sündopfa un mit nem Widder zuem (b) Brandopfa 16,4 un (a) soll des heilige lieneni Gwand (Häß) alege, un lieneni Beikleida soll sini Nackedei (Blößi) zuedecke, un na (er) soll sich mit nem leinene Girtel girtle un d leinene Kopfbund umbinde, denn des sin de heilige Kleida; na (er) soll si Lyb (Ranze) (b) (c) mit Wassa abwäsche un sie dann (dnoh) alege. 16,5 Un na (er) soll vu d Gmeinde dr Israelite zwei Ziegebeckli entgegenähme zuem Sündopfa un ä Widder zuem Brandopfa. (a) 16,6 Un Aaron soll ä (a) Schtier, si Sündopfa, darbringe, daß sa (er) fir sich un si Huus Sühne schafft, (b) 16,7 un dnohch zwei Böck nähmä un vor d HERRN schtelle a d Dire dr Schtiftshitte 16,8 un soll des Los werfe iba de zwei Böck: ä Los däm HERRN un des andere däm Asasel, 16,9 un soll d Bock, uf wella des Los fir d HERRN flegt, opfare zuem Sündopfa. 16,10 Aba d Bock, uf wella des Los fir Asasel flegt, soll la (er) lebändig vor d HERRN schtelle, daß sa (er) iba nem Sühne vollzeht un nen zue Asasel in d Wüschte schickt.

16,11 Un Aaron soll d Schtier vu sinem Sündopfa herbringe un sich un si Huus entsühne un soll nen schlachte 16,12 un soll ä Pfanne voll Gluet vum Altar nähmä, der vor rem HERRN schtoht, un beidi Händ (Pfode) voll zerschtoßenem Räuchawerk un´s inä hinda d Vorhang bringe 16,13 un des Räuchawerk ufs Fiir doe vor rem HERRN, daß de Wolke vum Räuchawerk d (a) Gnadethron zuedeckt, der uf dr Lade mit däm Gsetz isch, dmit da (er) nit schtirb. 16,14 Un soll ebis vum Bluet vum Schtier nähmä un´s mit sinem Finga gege d Gnadethron schpritze; vor d Gnadethron aba soll la (er) siebemol mit sinem Finga vum Bluet schpritze. 16,15 Dnohch soll la (er) d Bock, des Sündopfa vum Volk, schlachte un si Bluet inebringe hinda d Vorhang un soll mit sinem Bluet doe, we na (er) mit däm Bluet vum Schtier doe het, un ebis dvu au schpritze gege d Gnadethron un vor d Gnadenthron 16,16 un soll so des Heiligtum entsühnen wägä dr Vudreckt dr Israelite un wägä ihre Ibaträtige, mit däne sie sich vusindigt hän. So soll la`s(er´s) doe fir d Schtiftshitte, de bi nene isch inmidde ihra Unreinheit (ihres Drecks). 16,17 Kei Mensch soll in dr Schtiftshitte si, wenn na (er) inegoht, Sühne z schaffe im Heiligtum, bis sa(er) rüskummt. So soll la (er) Sühne schaffe fir sich un si Huus un de ganzi Gmeinde Israel. 16,18 Un na (er) soll nüsgoh zuem Altar, der vor rem HERRN schtoht, un nen (a) entsühne un soll vum Bluet vum Schtier un vum Bluet vum Bock nähmä un´s ringsum a de Herna vum Altar schtriche 16,19 un soll mit sinem Finga vum Bluet druf schpritze siebemol un nen sufa mache un heilige vu d Vuvudrecktigunge dr Israelite.

D Sindebock

16,20 Un wenn na (er) de Entsühnig vum Heiligtum fertig het, dr Schtiftshitte un vum Altar, so soll la (er) d lebändige Bock herbringe. 16,21 Dann (Dnoh) soll Aaron sini beide Händ (Pfode) uf däm si Schädel lege un iba nem bekannt mache alli Missetat vu d Israelite un alli ihri Ibaträtige, mit däne sie sich vusindigt hän, un soll sie däm Bock uf d Schädel lege un nen durch ä Ma, der parat schtoht, in d Wüschte bringe losse, 16,22 daß also dr Bock alli ihri Missetat uf sich nihmt un in d Wildnis schleipft; un ma losst nen in dr Wüschte.

16,23 Un Aaron soll in de Schtiftshitte go un de leinene Kleida üszege, de na (er) anzoge het, als sa(er) in des Heiligtum gange isch, un sie dert losse, 16,24 un na (er) soll sich mit Wassa abwäsche am heilige Platz un sini eigene Kleida azege un wida nüsgoh un si Brandopfa un vum Volk s Brandopfa darbringe un sich un des Volk entsühne 16,25 un des Fett vum Sündopfa uf däm Altar in Rauch ufgoh losse. 16,26 Der Ma aba, der d Bock fir Asasel nüsbrocht het, soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un erscht dnohch ins Laga kumme. 16,27 Un d junge Schtier un d Bock vum Sündopfa, dere Bluet in des Heiligtum zue d Entsehnig brocht wird, soll ma rüsschaffe vor des Laga un mit Fiir vubrenne samt Fell, Fleisch un Mischt. (a) (b) (c) 16,28 Un der sie vubrennt, soll sini Kleida wäsche un sich mit Wassa abwäsche un erscht dnohch ins Laga kumme.

Widari Voschrifte fir d Vusehnigsdag

16,29 Au soll äich des ä ewigi Ordnig si: Am (a) (b) zehnte Dag vum siebte Monet solle ihr faschte un kei Arbet doe, nit ä Iheimische noh ä Fremdling unda äich. 16,30 Denn a däm Dag gschehe (bassiert) äiri Entsehnig, daß ihr sufa gmacht wäre; vu alle äire Sinde wäre ihr sufa gmacht vor rem HERRN. 16,31 Drum soll´s äich ä hochheilige Sabbat si, un ihr solle faschte. Ä ewigi Ordnig isch des. 16,32 S soll aba solchi Entsehnig schaffe ä Prieschta, der ma gsalbt un däm si Händ (Pfode) ma gfillt het, daß sa (er) Prieschta isch a sinere Vada (Babbe) Schtatt. Un na (er) soll de leinene Kleida alege, de heilige Kleida, (a) 16,33 un soll so entsühne des Allaheiligschte, de Schtiftshitte, d Altar, d Prieschta un alles Volk dr Gmeinde. 16,34 Des soll äich ä ewigi Ordnig si, daß ihr Israel (a) (b) eimol im Johr entsehnt wägä alla sinere Sinde.

.Und Aaron het doe, we dr HERR s Moses bifohle het.

S 17. Kapitel

Tiere solle nur am Heiligtum gschlachtet wäre

17,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 17,2 Sag Aaron un sinene Sehn un alle Israelite un sag zue nene: Des isch's, was dr HERR bifohle het. 17,3 Wer üs däm Huus Israel ä Schtier, ä Schof odr ä Ziege schlachtet im Laga odr druße vor rem Laga 17,4 un sie nit vor de Dire dr Schtiftshitte bringt, daß sie däm HERRN zuem Opfa brocht wär vor dr Wohnig des HERRN, däm soll´s als Bluetschuld agrechnet wäre: (a) Bluet het da (er) vuschittet, un ä solcha Mensch soll üsgrottet wäre üs sinem Volk. 17,5 Drum solle de Israelite ihri Schlachttiere, de sie uf freiem Feld schlachte wen, däm HERRN bringe vor de Dire dr Schtiftshitte zuem Prieschta un sie dert als Dankopfa däm HERRN opfare. 17,6 Un dr Prieschta soll des Bluet a d Altar des HERRN schpritze vor d Dire dr Schtiftshitte un des Fett in Rauch ufgoh losse zuem liebliche Gruch fir d HERRN. 17,7 Un (a) sie solle ihri Opfa nimmi d Feldgeischter opfare, mit däne sie Abgöttarai triebä. Des soll lene ä ewigi Ordnig si vu Gschlecht zue Gschlecht.

Blut z ässä, isch vubote

17,8 Drum sollsch dü zue nene sage: Wer üs däm Huus Israel odr vu d Fremdling, de unda äich sin, ä Brandopfa odr Schlachtopfa darbringt 17,9 un bringt´s nit (a) vor de Dire dr Schtiftshitte, um´s däm HERRN z opfare, der wird üsgrottet wäre üs sinem Volk. 17,10 Un wer vum Huus Israel odr vu d Fremdling unda äich irgendwel (a) Bluet ißt, gege den will ich mi Agsicht kehre un will nen üs sinem Volk üsrotte. 17,11 Denn im Lyb (Ranze) s Läbä isch im Bluet, un ich ha´s äich fir d Altar ge, daß ihr dmit entsehnt wäre. Denn (a) des Bluet isch de Entsehnig, wel des Läbä in nem isch. 17,12 Drum ha ich d Israelite gsait: Keina unda äich soll Bluet ässä, au kei Fremdling, der unda äich wohnt. 17,13 Un wer vum Huus Israel odr vu d Fremdling unda äich uf dr Jagd ä Tierli odr ä Vogel fangt, de ma ässä darf, soll ihr Bluet üsfleße losse un mit Erde zuescharre. 17,14 Denn (a) vum Lyb (Ranze) s Läbä isch in sinem Bluet, un ich ha d Israelite gsait: Ihr sollt kei Lyb (Ranze) Bluet ässä; denn vum Lyb (Ranze) s Läbä isch in sinem Bluet. Wer s ißt, der wird üsgrottet wäre. 17,15 Un wer ä gfallenes odr zerrissenes Tierli ißt, er isch ä Iheimische odr Fremdling, der soll si Häß(Kleid) wäsche un sich mit Wassa abwäsche un vudreckt(dreckig) si bis zuem Obend; dann (dnoh) isch scha(er) sufa. (a) (b) (c) (d) (e) 17,16 Wenn na (er) sini Kleida nit wäscht un sich nit abwäscht, so mueß sa (er) sini Schuld trage.

S 18. Kapitel

Sexuelli Beziehige, de vubote sin

18,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 18,2 Schwätz mit d Israelite un sag zue nene: Ich bi dr HERR, äicha Gott. 18,3 Ihr solles nit mache nohch dr Art vum Land Ägypte, wo ihr ghuust hän, au nit nohch dr Art vum Land Kanaan, wohi ich äich fihre will. Ihr sollt au nit nohch ihre Satzige wandle, (a) 18,4 sundern nohch mine Rechte solle ihr doe un mini Satzige solle ihr hebe, daß ihr drin wandelt; ich bi dr HERR, äicha Gott. 18,5 Drum solle ihr mini Satzige hebe un mini Rechte. Denn (a) (b) (c) (d) (e) dr Mensch, der sie doet, wird durch sie läbä; ich bi dr HERR.

18,6 Keina unda äich soll sich irgendwelche Bluetsvuwandte nahe(kumme), um mit tene gschlechtliche Umgang ha; ich bi dr HERR. 18,7 Dü sollsch mit (a) dinem Vada (Babbe) un dinere eigene Muetter nit Umgang ha. S isch di Muetter, drum sollsch dü nit mit ihre Umgang ha. 18,8 Dü sollsch mit däm (a) (b) (c) (d) Wieb vu dinem Vada (Babbe) nit Umgang ha; denn dmit schändesch dü di Vada (Babbe). 18,9 Dü sollsch mit (a) dinere Schweschta, de vu dinem Vada (Babbe) odr dinere Muetter d Dochta isch, sie isch in odr üßa dr Ehe gibore , nit Umgang ha. 18,10 Dü sollsch mit dr Dochta vu dinem Bue (Suhn) odr dinere Dochta nit Umgang ha, dmit schändesch dü di selba. 18,11 Dü sollsch mit dr Dochta däm Wieb vu dinem Vada (Babbe), de dinem Vada (Babbe) uf d Welt brocht wore isch un di Schweschta isch, nit Umgang ha. 18,12 Dü sollsch mit dr (a) Schweschta vu dinem Vada (Babbe) nit Umgang ha; denn sie isch vu dinem Vada (Babbe) ä Bluetsvuwandti. 18,13 Dü sollsch mit dr Schweschta dinere Muetter nit Umgang ha; denn sie isch dinere Muetter ä Bluetsvuwandti. 18,14 Dü sollsch d Brueda vu dinem Vada (Babbe) nit dmit schände, daß dü si Wieb nimmsch; denn sie isch di Vuwandti. 18,15 Dü sollsch mit (a) dinere Schwiegadochta nit Umgang ha, denn sie isch vu dinem Bue (Suhn) s Wieb; drum sollsch dü nit mit ihre Umgang ha. 18,16 Dü sollsch mit (a) (b) däm Wieb vu dinem Brueda nit Umgang ha; denn dmit schändesch dü di Brueda. 18,17 Dü sollsch nit mit einem Wieb un mit ihra Dochta Umgang ha, noh mit ihrem Bue (Suhn) Dochta odr ihra Dochta Dochta; denn sie sin ihri Bluetsvuwandte, un s isch ä Schandtat. 18,18 Dü sollsch de Schweschta vu dinem Wieb nit als Näbefrau nähmä un mit ihr Umgang ha, solang di Wieb noh läbt.

18,19 Dü sollsch nit zue nem Wieb go, solang sie ihri Däg het, um in ihra Unreinheit mit ihr Umgang z ha. (a) (b) (c) 18,20 Dü sollsch au nit bi (a) däm Wieb vu dinem Nächschte liege, daß dü a nare nit vudreckt(dreckig) wirsch. 18,21 Dü sollsch au nit eins dina Kinda ge, daß ses (a) (b) (c) (d) däm Moloch gweiht wird, dmit dü nit entheiligsch d Name vu dinem Gott; ich bi dr HERR. 18,22 Dü sollsch nit bi nem Ma liege we bi nem Wieb; s isch ä Greuel. (a) (b) (c) (d) 18,23 Dü sollsch au (a) bi keinem Tierli liege, daß dü a nem vudreckt(dreckig) wirsch. Un (b) kei Wieb soll mit nem Tierli Umgang ha; s isch ä schändlichi Schand (Frevel).

18,24 Ihr sollt äich mit nigs derglieche vudreckt(dreckig) mache; denn mit alldäm hän sich de Velka vudreckt(dreckig) gmacht, de ich vor äich her vutriebe will. 18,25 Des Land wird dodurch vudreckt(dreckig), un ich suecht sini Schuld a nem heim, daß des Land sini Bwohna üsschpukt. 18,26 Drum hebe (haltet) mi Satzige un Rechte un den keins der Greuel, nit dr Iheimische noh dr Fremdling unda äich - 18,27 denn alli solchi Greuel hän de Lit vum Land doe, de vor äich ware, un hän des Land vusaut(dreckig gmacht) -, 18,28 dmit nit au äich des Land üsschpukt, wenn ihr´s vudreckt(dreckig) macht, we´s de Velka üsgschpukt het, de vor äich ware. 18,29 Denn alli, de solchi Greuel den, wäre üsgrottet wäre üs ihrem Volk. 18,30 Drum hebe (haltet) mini Satzige, daß ihr nit den nohch d schändliche Sitte dera, de vor äich ware, un dodurch vudreckt(vusaut, dreckig) wäre; ich bi dr HERR, äicha Gott.

S 19. Kapitel

Ihr sollt heilig si, well i (ich) bi heilig

19,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 19,2 Schwätz mit d ganze Gmeinde dr Israelite un sag zue nene: (a) (b) (c) Ihr sollt heilig si, denn ich bi heilig, dr HERR, äicha Gott. 19,3 Jeda (a) fircht sini Muetter un si Vada (Babba). (b) Halte mini Fiirdige; ich bi dr HERR, äicha Gott. 19,4 Ihr sollt äich (a) nit zue d Götze wende un sollt äich (b) keini gegosseni Götta mache; ich bi dr HERR, äicha Gott.

19,5 Un wenn ihr däm HERRN ä (a) Dankopfa bringe wen, sollt ihr´s so opfare, daß ses äich freud macht. 19,6 Ihr sollt´s a däm Dag ässä, a däm ihr's opfart, un am nägschte Dag. Was aba bis zuem dritte Dag ibrigbliebt, soll ma mit Fiir vubrenne. 19,7 Wird aba am dritte Dag dvu gässä, so isch s ä Greuel un wird nit freud si; 19,8 un wer dvu ißt, mueß sini Schuld trage, wel la (er) des Heilige des HERRN entheiligt het, sella Mensch wird üsgrottet wäre üs sinem Volk.

19,9 Wenn dü di Land aberntesch, sollsch dü nit alles bis a d Ecke vu dinem Feld abschniede, au nit Nohchläse. (a) (b) (c) 19,10 Au sollsch dü in dinem Wiberg nit Nohchläse noh de abgfalleni Bäre ufläse, sundern d Arme un Fremde sollsch dü s losse; ich bi dr HERR, äicha Gott.

19,11 Ihr sollt nit schtähle noh lege noh betregaisch handle eina mit däm andere. (a) (b)

19,12 Ihr sollt nit falsch schwöre bi minem Name un d Name vu äirem Gott nit entheilige; ich bi dr HERR. (a) (b)

19,13 Dü sollsch di Nächschte nit undadrucke noh üsräube. (a) (b) (c) S soll vum daglöhner si Lohn nit bi dir bliebe bis zuem Morge.

19,14 Dü sollsch däm Daube nit flueche un sollsch (a) (b) vor d Blindä kei Falle lege, denn dü sollsch di vor dinem Gott firchte; ich bi dr HERR.

19,15 Dü sollsch nit unrecht handle im Gricht: dü sollsch d Gringe nit vorzehe, aba au d Große nit vuginschtige, sundern dü sollsch di Nächschte recht richte. (a) (b)

19,16 Dü sollsch nit als Vuliimner umägo unda dinem Volk. (a) Dü sollsch au nit ufträte gege dines Nächschte Läbä; ich bi dr HERR. 19,17 Dü sollsch di Brueda nit hasse in dinem Herz, sundern (a) (b) dü sollsch di Nächschte zrechtwiese, dmit dü nit sienetwegä Schuld uf di ladesch. 19,18 Dü sollsch di nit räche noh Zorn (Wuet) bwahre gege de Kinda vu dinem Volk. Dü sollsch di Nächschte liebe we dich selbscht; ich bi dr HERR. (a) (b) (c) (d) (e) (f)

Noh meh Satzige fir Gottes heiliges Volk

19,19 Mini Satzige sollt ihr hebe: Loß nit zweierlai Art unda dine Viecher sich paare un bsähe di Feld nit mit zweierlai Some un leg kei Häß(Kleid) a, des üs zweierlei Fade gwebt isch. (a)

19,20 Wenn ä Ma bi einem Wieb lit, de ä leibeigeni Magd isch un nem Ma zue dr Ehe bschtimmt isch, doch nit loskauft odr fraiglosse isch, so soll des bschtroft wäre. Aba sie soll nit schterbe, denn sie isch nit fräi gsi. (a) 19,21 Dr Ma soll aba als sini Buße däm HERRN vor d Dire dr Schtiftshitte ä Widder zuem Schuldopfa bringe; 19,22 un (a) dr Prieschta soll nen entsühne mit däm Schuldopfa vor rem HERRN wägä dr Sinde, de na (er) doe het, so wird nem Gott sini Sinde vuge, de na (er) doe het.

19,23 Wenn na in des Land kumme un allaläi Baim pflanze, vu däne ma ißt, so len ihri erschti Fricht schtoh, als wäre sie vudreckt(dreckig) we Unbschnitteni. Drei Johr lang solle ihr de Fricht als vudreckt(dreckig) asäh, daß ihr sie nit ässä; 19,24 im vierte Johr solle alli ihri Fricht unda Jubel däm HERRN gweiht wäre; 19,25 erscht im fünfte Johr solle na de Fricht ässä, dmit ihr kinftig um so riechere Ertrag isammle; ich bi dr HERR, äicha Gott.

19,26 Ihr sollt nigs ässä, in däm noh Bluet isch.

Ihr sollt nit (a) Wahrsagarai noh Zaubarai triebä.

19,27 Ihr sollt äichi Hoor am Kopf nit rundrum abschniedä noh äire Bart schtutze.

19,28 Ihr sollt um ä Tode wägä a äirem Ranze keini Ischnitt mache noh äich Zeiche iätze; ich bi dr HERR.

19,29 Dü sollsch di Dochta nit zue d (a) (b) Hurarai ahalte, daß nit des Land Hurarai trib un wird volla Schandtat.

19,30 Mini Fiirdige hebet (haltet) un firchte mi Heiligtum; ich bi dr HERR. (a)

19,31 Ihr sollt äich nit wende zue d (a) (b) (c) Geischtabschwöra un Zeichediita un sollt sie nit bfroge, daß ihr nit a nene vudreckt(dreckig) wäre; ich bi dr HERR, äicha Gott.

19,32 Vor nem graue Kopf sollsch dü ufschtoh un di Alte ehre un sollsch di firchte vor dinem Gott; ich bi dr HERR.

19,33 Wenn ä Fremdling bi äich wohnt in äirem Land, sella sollt ihr nit undadrucke. (a) 19,34 Na (Er) soll bi äich huuse we ä Iheimische unda äich, un dü sollsch nen liebe we dich selbscht; denn ihr sin au Fremdlinge gsi in Ägypteland. Ich bi dr HERR, äicha Gott.

19,35 Ihr sollt nit unrecht handle im Gricht, mit dr Elle, mit Gwicht, mit Maß. 19,36 (a) (b) Rechti Woog (Waage), rechtes Gwicht, rechter Scheffel un rechtes Maß soll bi äich si; ich bi dr HERR, äicha Gott, der äich üs Ägypteland gfihrt het, 19,37 daß ihr alli mini Satzige un alli mini Rechte hebet (haltet) un den; ich bi dr HERR.

S 20. Kapitel

Schwäri Vugehe meße bschtroft wäre

20,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 20,2 Sag zue d Israelite: Wer unda d Israelite odr d Fremdling in Israel eins vu sinene Kinda däm Moloch git, der soll des Todes schterbe; des Volk vum Land soll nen schteinige. 20,3 Un ich will mi Agsischt kehre gege solch ä Mensch un will nen üs sinem Volk üsrotte, wel la (er) däm Moloch eins vu sinene Kinda ge het un mi Heiligtum vudreckt(dreckig) gmacht un mi heilige Name entheiligt het. 20,4 Un wenn des Volk vum Land bi däm Mensch durch d Finga luege kennt, der eins vu sinene Kinda däm Moloch ge het, daß ses nen nit umbringt, 20,5 so will doch ich mi Agsicht gege den Mensch kehre un gege si Gschlecht un will len un alli, de we er mit däm Moloch Abgöttarai triebe het, üs ihrem Volk üsrotte.

20,6 Wenn sich öbber (ebber) zue d (a) Geischtabschwöra un Zeichediita wendet, daß sa (er) mit nene Abgöttarai tribt, so will ich mi Agsicht gege nen kehre un will nen üs sinem Volk üsrotte. 20,7 Drum (a) heiligt äich un sin heilig; denn ich bi dr HERR, äicha Gott. 20,8 Un hebet (haltet) mini Satzige un den sie; ich bi dr HERR, der äich heiligt.

20,9 Wer si Vada (Babbe) odr si Muetter vufluecht, der soll des Todes schterbe. Sini Bluetschuld kummt iba nen, wel la (er) si Vada (Babbe) odr si Muetter vufluecht het. (a) 20,10 Wenn öbber (ebber) d Ehe bricht mit däm Wieb vu sinem Nächschte, so solle beidi des Todes schterbe, Ehebrecha un Ehebrecharin, wel la (er) mit däm Wieb vu sinem Nächschte d Ehe broche het. (a) (b) (c)

20,11 Wenn öbber (ebber) mit däm Wieb vu sinem Vada (Babbe) Umgang het un dmit si Vada (Babbe) schändet, so solle beidi des Todes schterbe; ihri Bluetschuld kummt iba sie. 20,12 Wenn öbber (ebber) mit sinere Schwiegadochta Umgang het, so soll sie beidi des Todes schterbe, denn sie hän ä schändlichi Schand (Frevel) gmacht; ihr Bluet lit uf fene. 20,13 Wenn öbber (ebber) bi nem Manne lit we bi nem Wieb, so hän sie doe, was ä Greuel isch, un solle beidi des Todes schterbe; Bluetschuld lit uf fene. 20,14 Wenn öbber (ebber) ä Wieb nimmt un ihri Muetter dzue, der het ä Schandtat gmacht; ma soll nen mit Fiir vubrenne un beidi Wieba au, dmit keini Schandtat unda äich isch.

20,15 Wenn öbber (ebber) bi nem Tierli lit, der soll des Todes schterbe, un au des Tierli soll ma umbringe. 20,16 Wenn ä Wieb sich irgendeinem Tierli naht, um mit nem Umgang z ha, so sollsch dü sie umbringe un des Tierli au. D Tod soll sie schterbe; ihri Bluetschuld kummt iba sie.

20,17 Wenn öbber (ebber) sini Halbschwesta nimmt, vu sinem Vada (Babbe) Dochta odr vu sinere Muetter Dochta, un sie mitänanda Umgang hän, so isch des Blutschande; sie solle üsgrottet wäre vor d Lit vu ihrem Volk. Na (Er) het mit sinere Schweschta Umgang ka; sie solle ihri Schuld trage.

20,18 Wenn ä Ma bi nem Wieb lit zue d Ziit vu ihre Däg un mit dare Umgang het un so d Brunne vu ihrem Bluet ufdeckt un sie d Brunne vu ihrem Bluet ufdeckt, so solle beidi üs ihrem Volk üsgrottet wäre. (a)

20,19 Mit d Schweschta dinere Muetter un mit d Schweschta vu dinem Vada (Babbe) sollsch dü nit Umgang ha. Wer des doet, schändet sini Bluetsvuwandte; sie solle ihri Schuld trage. 20,20 Wenn öbber (ebber) mit däm Wieb vu sinem Oheims Umgang het, der het si Oheim gschändet. Sie solle ihri Schuld trage; ohni Kinda solle sie schterbe. 20,21 Wenn öbber (ebber) des Wieb vu sinem Brueda nimmt, so isch des ä abscheulichi Tat. Sie solle ohni Kinda si, denn na (er) het dmit si Brueda gschändet.

20,22 So hebe (halte) etze alli mi Satzige un mini Rechte un den dnohch, uf daß äich nit des Land üsschpukt, in des ich äich fihre will, dmit ihr drin wohne. 20,23 Un wandle nit in d Satzige dr Velka, de ich vor äich her vutriebe wir. Denn des alles hän sie doe, un ich ha ä Ekel a nene ka. 20,24 Äich aba ha ich gsait: (a) Ihr Land soll äich zuefalle (ge wäre); un ich will´s äich zuem Erbe ge, ä Land, drin Milch un Honig fleßt. Ich bi dr HERR, äicha Gott, dar äich vu d Mensche abgsundert het, 20,25 daß ihr au absondere solle des reine Vieh vum schlechte(vudreckte) un de schlechte Vegel vu d sufare (reine) un äich nit vudreckt(dreckig) mache a Viecher, a Vegel un a allem, was uf d Erde kriecht, des ich abgsundert ha, daß ses äich vudreckt(dreckig) isch. (a) 20,26 Drum solle ihr mir heilig si; denn ich, dr HERR, bi heilig, der äich abgsundert het vu d Mensche, daß ihr mir sin.

20,27 Wenn ä Ma odr ä Wieb Geischta bschwöre odr Zeiche ditte ka, so solle sie des Todes schterbe; ma soll sie schteinige; ihri Bluetschuld kummt iba sie. (a)

S 21. Kapitel

Bsunderi Vorschrifte fir d Prieschta

21,1 (a) Un dr HERR sait zue Moses: Sage d Prieschta (Pfarra), d Sehn Aarons, un sag zue nene: Ä Prieschta soll sich a keinem Tode vu sinem Volk vudreckt(dreckig) mache 21,2 üßa a sinene nägschte Bluetsvuwandte: a sinere Muetter, a sinem Vada (Babbe), a sinem Bue (Suhn), a sinere Dochta, a sinem Brueda 21,3 un a sinere Schweschta, de noh Jungfrau un noh bi nem isch, de keinem Ma Wieb gsi isch. A dere Lyche darf fa(er) sich vudreckt(dreckig) mache. 21,4 Sunscht soll la (er) sich nit vudreckt(dreckig) mache bi(a) irgendeinem, der nem zueghert unda sinem Volk; Na(er) doet(wird) sich entheilige.

21,5 Sie solle au kei Glatze schere uf fem Schädel noh d Bart schtuze un a ihrem Lyb (Ranze) kei Mol ischniede. (a) 21,6 Sie solle ihrem Gott heilig si un nit entheilige d Name vu ihrem Gott, denn sie opfare de Fiiropfa des HERRN, des Ässä vu ihrem Gott; drum solle sie heilig si.

21,7 Sie solle kei Hure als Wieb nähmä noh eini, de nimmi Jungfrau isch odr de vu ihrem Ma vuschtoße isch; denn sie sin heilig ihrem Gott. 21,8 Drum sollsch dü d Prieschta heilig hebed, denn na (er) opfart des Ässä vu dinem Gott. Na (Er) soll dir heilig si; denn ich bi heilig, dr HERR, der äich heiligt.

21,9 Wenn vumä Prieschta Dochta sich durch Hurarai entheiligt, so soll ma sie mit Fiir vubrenne; denn sie het ihr Vada (Babbe) entheiligt.

21,10 Wer Hohenprieschta isch unda sinene Breda, uf däm sinem Kopf des (a) (b) (c) Salbel gschittet un däm sini Händ gfillt sin un der agzoge isch mit d heilige Kleida, der soll si (d) Haupthoor nit wirr hänge losse un sini Kleida nit vurieße 21,11 un soll zue keinem Tode kumme un soll sich nit am Vada (Babbe) noh a d Muetter vudreckt(dreckig) mache. (a) 21,12 Üs däm Heiligtum soll la (er) nit go, daß sa (er) nit entheiligt des Heiligtum vu sinem Gott; denn de Weihi vum Salbel vu sinem Gott isch uf nem. Ich bi dr HERR. 21,13 Ä Jungfrau soll la (er) als Wieb nähmä, 21,14 kei Witwe odr Vuschtoßeni odr Entehrti odr Hure, sundern ä Jungfrau vu sinem Volk soll la (er) als Wieb nähmä, 21,15 dmit da (er) sini Nohchkumme nit entheiligt unda sinem Volk; denn ich bi dr HERR, der nen heiligt.

21,16 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 21,17 Sag zue Aaron: Wenn eina dina Nohchkumme in kinftige Gschlechta ä Fehla het, der soll nit hertrete, um des Ässä vu sinem Gott z opfare. 21,18 Denn keina, a däm ä Fehla isch, soll hertrete, na (er) isch blind, lahm, mit nem entschtellte Gsicht (Visasch), mit irgendeina Mißbildig 21,19 odr wer ä brochene Fueß odr ä brocheni Hand het 21,20 odr bucklig odr vukiimert isch odr wer ä wiiße Fleck im Aug het odr Krätze odr Flechte odr kapputi Hode het. 21,21 Wer etze unda Aarons, däm Prieschta, Nohchkumme ä Fehla a sich het, der soll nit hertrete, zuem opfare vu d Fiiropfa des HERRN; denn na (er) het ä Fehla. Drum soll la (er) sich nit rah kumme(nahen), um des Ässä vu sinem Gott z opfare. 21,22 Doch ässä darf fa(er) des Ässä vu sinem Gott, vum Heilige un vum Hochheilige. 21,23 Aba zuem Vorhang soll la (er) nit kumme noh zuem Altar rah kumme(nahen), wel ä Fehla a nem isch, dmit da (er) nit entheiligt mi Heiligtum; denn ich bi dr HERR, der sie heiligt.

21,24 Moses aba het des zue Aaron un zue sinene Sehn un zue alle Israelite gsait.

S 22. Kapitel

Wer vu d Opfa ässä derf

22,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 22,2 Sag Aaron un sinene Sehn, daß sie achtsam sin mit däm Heilige vu d Israelite, d Gabe, de sie ma (mir) heilige, dmit sie mi heilige Name nit entheilige. Ich bi dr HERR. 22,3 So sag gene etze fir ihri Nohchkumme: Wer vu äire Nohchkumme rahtritt zuem Heilige, des de Israelite däm HERRN heilige, un het Dreck a sich (Unrein isch), der wird üsgrottet wäre vor minem Asgsäh.Ich bi dr HERR. 22,4 Wer vu d Nohchkumme Aarons (a) üssätzig isch odr ä Üsfluß het, der soll nit ässä vum Heilige, bis sa(er) wida sufa isch. Wer ebis arihrt, der a nem Tode vudreckt(dreckig) wore isch, odr wäm dr Some abgoht im Schlof, 22,5 un wer irgendei Wurm arihrt, wodurch ra (er) vudreckt(dreckig) wird, odr ä Mensch, durch den na (er) vudreckt(dreckig) wird, odr irgend ebis, was nen vudreckt(dreckig) macht, 22,6 wer vudäm ebis arihrt, der isch vudreckt(dreckig) bis zuem Obend un soll vum Heilige nit ässä, sundern soll zvor si Lyb (Ranze) mit Wassa abwäsche. (a) 22,7 Un wenn d Sunne undagange isch, so isch scha(er) sufa. Dann (Dnoh) darf fa(er) dvu ässä, denn s isch si Ässä. 22,8 Ä (a) vurecktes odr zerrissenes Tierli soll la (er) nit ässä, dmit da (er) nit vudreckt(dreckig) dra wird. Ich bi dr HERR. 22,9 Drum solle sie mini Satzige hebed, daß sie nit Sinde uf sich lade un dra schterbe, wenn sie sich entheilige. Ich bi dr HERR, der sie heiligt.

22,10 Kei Fremde soll vum Heilige ässä noh vum Prieschta Beisasse noh sini Dagelehna. 22,11 Wenn aba dr Prieschta ä Sklave fir Geld kauft, so darf der dvu ässä. Un dr Sklave, der nem in sinem Huus gibore wird, der darf au vu sinem Ässä ässä. 22,12 Wenn aba vum Prieschta Dochta ä Wieb vumä Ma wird, der nit üs einare prieschtaliche Sippe isch, so soll sie nit vu dr heilige Opfagabe ässä. 22,13 Wird sie aba ä Witwe odr vuschtoße un het keini Kinda un kehrt zruck in ihr Vada (Babbe) Huus, so darf sie ässä vu ihrem Vada (Babbe) Ässä we in ihra jugend. Aba kei Fremde soll dvu ässä.

22,14 Wer üs Vusähe vum Heilige ißt, der soll d (a) fünfte Deil dzuedoe un nen däm Prieschta ge samt däm Heilige. 22,15 Denn de Prieschta soll nit entheilige losse des Heilige dr Israelite, de Opfagabe fir d HERRN, 22,16 un dodurch d Israelite mit Schuld belade, daß des ihr Gheiligtes ässä; denn ich bi dr HERR, der sie heiligt.

Opfatiere meße fir s Opfa geignet si

22,17 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 22,18 Sag Aaron un sinene Sehn un alle Israelite: Wer üs däm Huus Israel odr vu d Fremdlinge in Israel si Opfa darbringe will, s isch uf ä Gelübde hi odr üs freiem Wille, was sie däm HERRN als Brandopfa darbringe wen, - 22,19 dmit s äich freud macht, soll´s ä männliches Tierli si, ohni Fehla, vu Rinda odr Schof odr Ziege. 22,20 Alles, was ä Fehla het, solle ihr nit opfare, denn s wird äich nit freud mache. (a) (b) (c)

22,21 Un wenn öbber (ebber) ä Dankopfa däm HERRN darbringe will, um ä Gelübde zue erfille odr üs freiem Wille, vu Rinda odr Schof, so soll des ohni Fehla si, dmit´s wohlglällig isch. S soll kei Fehla ha. 22,22 Isch´s blind odr het´s ä brochenes Glied odr ä Wunde odr ä Gschwir odr Krätze odr Flechte, so solle ihr´s däm HERRN nit opfare un dvu kei Fiiropfa bringe uf d Altar des HERRN.

22,23 Rinda odr Schof, de z langi odr z kurzi Glieda hän, magsch dü üs freiem Wille opfare, aba fir ä Gelübde sin sie nit gfällig. 22,24 Dü sollsch au däm HERRN kei Tierli zuem Opfa bringe, däm de Hode zerdruckt odr zerschla odr vurisse odr üsgschnitte sin. So ebis solle ihr in äirem Land am Tierli nit doe. (a) 22,25 Ihr solle au solchi Tierli (Dierli) nit üs dr Hand vumä Üsländer nähmä un als Ässä äires Gottes opfare; denn sie tauge nigs un hän ä Fehla. Drum wird´s äich nit wohlgfällig mache.

Widari Opfagsetze

22,26 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 22,27 Wenn ä Rind odr Schof odr ä Ziege gibore wird, so soll des Junge (a) siebä Däg bi sinere Muetter si; aba am achte Dag un dnohch darf ma's däm HERRN opfare, so isch´s wohlgfällig. 22,28 Ä Rind odr Schof soll ma nit mit sinem Junge a nem Dag schlachte. (a)

22,29 Wenn ihr aba däm HERRN ä Lobopfa darbringe wen, des äich wohlgfällig macht, 22,30 so solle ihr's a dämselbe Dag ässä un solle nigs ibrig bhalte bis zuem Morge; ich bi dr HERR.

22,31 Drum hebet (haltet) mini Gebote un den dnohch; ich bi dr HERR. 22,32 Entheilige nit mi heilige Name, dmit ich gheiligt wir unda d Israelite; ich bi dr HERR, der äich heiligt, (a) 22,33 der äich üs Ägypteland gfihrt het, um äicha Gott z si. Ich bi dr HERR.

S 23. Kapitel

Gottesdenscht am Sabbat un a d große Feschte

23,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 23,2 Sag d Israelite un sag zue nene: Des sin de Feschte des HERRN, de ihr üsruefe solle als heiligi Vusammlige; des sin mini Feschtli: 23,3 Sechs Däg sollsch dü schaffe; dr siebte Dag aba isch ä feierliche Sabbat, ä heiligi Vusammlig. Kei Arbet solle ihr a nem doe; denn s isch ä Sabbat fir d HERRN, iba all, wo ihr wohne. (a)

23,4 Des sin aba de (a) Feschte des HERRN, de ihr üsruefe solle als heiligi Vusammlige a ihrem Dag:

S Passafescht un des Fescht vu d ungsiirte Brot

(4Mo 28,16-25)

23,5 Am vierzehnten Dag vum erschte Monet gege Obend isch des HERRN s Passa. (a) 23,6 Un am fuchzehnte dsselbe Monet isch des Fescht dr ungsiirte Brote fir d HERRN; do solle ihr siebä Däg ungsiirtes Brot ässä. 23,7 Am erschte Dag solle ihr ä heiligi Vusammlig ha; do solle ihr kei Arbet doe. 23,8 Un (a) siebä Däg soll ihr däm HERRN Fiiropfa darbringe. Am siebte Dag soll wida ä heiligi Vusammlig si; do solle ihr au kei Arbet doe.

S Fescht vu d Erschtlingsgabe

23,9 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 23,10 Sag d Israelite un sag zue nene: Wenn ihr in des Land kumme, des ich äich ge wir, un s abernte, so solle ihr di erscht Garbe vu äira Ernte zuem Prieschta bringe. 23,11 Der soll de Garbe als Schwingopfa schwinge vor rem HERRN, daß sie äich gfällig macht. Des soll aba dr Prieschta doe am Dag nohch rem Sabbat. 23,12 Un ihr solle am Dag, do äiri Garbe gschwunge wird, ä Brandopfa däm HERRN bringe vu nem eijährigem Schof, ohni Fehla, 23,13 samt däm Schpeiseopfa: zwei Zehntel vu fienem (fäinem) Mehl, mit El vumengt, als ä Fiiropfa fir d HERRN zuem liebliche Gruch; dzue des Trinkopfa: ä viertel Kanne Wi. 23,14 Un ihr solle vu dr näji(naii) Ernte kei Brot noh greschteti odr frischi Kerner ässä, bis zuem Dag, do ihr äirem Gott sini Gabe bringe. Des soll ä ewigi Ordnig si bi äire Nohchkumme, iba all, wo ihr wohne.

S Wuchefescht (Pfingschte)

(4Mo 28,26-31)

23,15 Dnohch solle ihr zehle vum Dag noh rem Sabbat, do ihr de Garbe als Schwingopfa darbrocht hän, (a) (b) siebä ganzi Wuche. 23,16 Bis zuem Dag noh rem siebte Sabbat, nämlich fuchzig Däg, solle ihr zehle un dann (dnoh) ä näjes(naies) Schpeiseopfa däm HERRN opfare. 23,17 Ihr solle üs äire Wohnige zwei Brot bringe als Schwingopfa, vu zwei Zehntel fienschtem Mehl, gsiirt un bache, als Erstlingsgabe fir d HERRN. 23,18 Un ihr solle noh herbringe näbe äirem Brot siebä eijährigi Schof ohni Fehla un ä junge Schtier un zwei Widder - des soll däm HERRN ä Brandopfa si - mit ihrem Schpeiseopfa un Trinkopfa als ä Fiiropfa zuem liebliche Gruch fir d HERRN. 23,19 Dozue solle ihr opfare ä Ziegebock zuem Sündopfa un zwei eijährigi Schof zuem Dankopfa. 23,20 Un dr Prieschta soll sie als Schwingopfa schwinge samt d Erstlingsbrot vor rem HERRN. Des alles soll als ä Schwingopfa däm HERRN heilig si un däm Prieschta ghäre. 23,21 Un ihr solle a däm Dag ä heiligi Vusammlig üsruefe; kei Arbet solle ihr doe. Ä ewigi Ordnig soll des si bi äire Nohchkumme, iba all, wo ihr wohne.

23,22 Wenn ihr aba äicha Land abernt, solle ihr nit alles bis a d Ecke vum Feld abschniedä, au nit Nohchlese hebe, sundern solles d Ärme un Fremdling losse. Ich bi dr HERR, äicha Gott. (a)

S Näjjohrfescht

(4Mo 29,1-6)

23,23 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 23,24 Sag zue d Israelite: Am erschte Dag vum siebte Monet solle ihr Ruehdag hebe mit Trumpeteblose zuem Adenke, ä heiligi Vusammlig. (a) (b) 23,25 Do solle ihr kei Arbet doe un soll däm HERRN Fiiropfa darbringe.

D Vusehnigsdag

(4Mo 29,7-11)

23,26 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 23,27 Am zehnte Dag in däm siebte Monet isch d (a) Vusehnigsdag. Do solle ihr ä heiligi Vusamlig hebe un faschte und däm HERRN Fiiropfa darbringe 23,28 und solle kei Arbet doe an däm Dag, denn s isch dr Vusehnigsdag, daß sa entsühnt werd vor rem HERRN, äirem Gott. 23,29 Denn wer nit faschtet a däm Dag, der wird üs sinem Volk üsgrottet werde. 23,30 Und wer a däm Dag irgendei Arbet doet, den will ich vutilge üs sinem Volk. 23,31 Drum solle ihr kei Arbet doe. Des soll ä ewigi Ordnig si bi äire Nohchkumme, iba all, wo ihr wohne. 23,32 Ä feierliche Sabbat soll la (er) äich si, un ihr sollt faschte. Am ninte Dag vum Monet, am Obend, solle ihr d Ruehdag hebe, vum Obend a bis wida zuem Obend.

S Laubhittefescht

(4Mo 29,12-39)

23,33 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 23,34 Sag zue d Israelite: Am fuchzehnte Dag vum siebte Monet isch des Laubhittefescht fir d HERRN, siebä Däg lang. 23,35 Am erschte Dag soll ä heiligi Vusammlig si; kei Arbet solle ihr doe. 23,36 Siebä Däg solle ihr däm HERRN Fiiropfa darbringe. Am (a) achte Dag solle ihr wida ä heiligi Vusammlig hebe un solle Fiiropfa däm HERRN darbringe. S isch ä Feschtvusammlig; kei Arbet solle ihr doe.

23,37 Des sin de Feschte des HERRN, de ihr als heiligi Vusammlige üsruefe solle, um däm HERRN Fiiropfa darzbringe: Brandopfa, Schpeiseopfa, Schlachtopfa un Trinkopfa, jedes a sinem Dag, 23,38 abgsähne vu d Sabbate des HERRN un äire andere Gabe un Gelübde un fraiwillige Gabe, de ihr däm HERRN gän.

23,39 Am fuchzehnte Dag vum siebte Monet, wenn ihr de Fricht vum Land ibringe, solle ihr ä Fescht des HERRN hebe siebä Däg lang. Am erschte Dag isch Ruehdag un am achte Dag isch au Ruehdag. 23,40 Ihr sollt am erschte Dag Fricht nähmä (a) vu schene Baim, Palmwedel un Zwiegli vu Laubbaim un Bachwiede un siebä Däg frehlich si vor däm HERRN, äirem Gott, 23,41 un solle des Fescht däm HERRN hebe jährlich siebä Däg lang. Des soll ä ewigi Ordnig si bi äire Nohchkumme, daß sie im siebte Monet so firre. 23,42 Siebä Däg solle ihr in Laubhitte huuse. Wer iheimisch isch in Israel, soll in Laubhittene huuse, 23,43 daß äiri Nohchkumme wisse, we ich de Israelite ha in Hitte huuse losse, wo ich sie üs Ägypteland gfihrt ha. Ich bi dr HERR, äicha Gott.

23,44 Un Moses doet d Israelite de Feschte des HERRN kund.

S 24. Kapitel

Gsetze iba de Lampe (Funzle) un Schaubrot

24,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 24,2 Bifehl d Israelite, daß sie zue dir bringe sufares El üs zerschtoßene Olive fir d Laichta, daß ma bschtändig Lampe (Funzle) ufsetze ka. (a) 24,3 Uße vor rem Vorhang, der vor dr Lade mit däm Gsetz hängt, in dr Schtiftshitte soll Aaron d Laichta herrichte, daß sa (er) vum Obend bis zuem Morge bschtändig laichtet vor rem HERRN. Des isch ä ewigi Ordnig bi äire Nohchkumme. 24,4 Na (Er) soll de Lampe (Funzle) uf däm Laichta vu fienem (fäinem) Gold herrichte, daß sie vor rem HERRN bschtändig laichte.

24,5 Un dü sollsch fienes(fäines) Mehl nähmä un dvu zwöelf Brot bache - zwei Zehntel soll ä Brot ha - 24,6 un sollsch sie lege in zwei Reihen, je sechs in eina Reihe, uf d Disch vu fienem (fäinem) Gold vor rem HERRN. (a) 24,7 Un sollsch uf sie lege sufare (reine) Weihrauch, daß sa (er) als Gedenkopfa bi d Brote isch, ä Fiiropfa fir d HERRN. 24,8 A jedäm Sabbat soll la (er) sie zuerichte vor rem HERRN als bschtändigi Gabe dr Israelite, ä Ordnig fir imma, 24,9 un sie solle Aaron un sinene Sehn ghäre. De solle sie ässä am heilige Platz; denn als ä Hochheiliges vu d Opfa des HERRN ghäre sie Aaron als ewiges Recht.

Schtrofe fir Gottesläschterig, Totschlag un Gwalt

24,10 S goht aba d Bue (Suhn) vu na israelitischem Wieb un vumä ägyptische Ma midde unda de Israelite un strittet sich im Laga mit nem israelitische Ma 24,11 un läschtert d Name des HERRN un fluecht. Do bringe sie nen zue Moses - sini Muetter aba het Schelomit ghieße, ä Dochta Dibris vum Schtamm Dan - 24,12 un lege nen gfange, bis sene (a) klari Antwort ge wird durch d Mund des HERRN. 24,13 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 24,14 Fihr d Fluecha üsä vor des Laga un loß alli, de´s ghärt hän, ihri Händ (Pfode) uf si Kopf lege un loß di ganz Gmeind nen (a) (b) (c) schteinige 24,15 un sag zue d Israelite: Wer sinem Gott fluecht, der soll sini Schuld trage. 24,16 (a) (b) Wer däm HERRN Name läschtert, der soll des Todes schterbe; di ganz Gmeind soll nen schteinige. Ob Fremdling odr Iheimischa, wer d Name läschtert, soll schterbe.

24,17 Wer irgendei Mensch erschleht, der soll des Todes schterbe. (a) 24,18 Wer aba ä Schtuck Vieh erschleht, der soll's ersetze, Läbä um Läbä. (a) 24,19 Un wer si Nächschte vuletzt, däm soll ma doe, we er doe het, 24,20 (a) Schadä um Schadä, Aug um Aug, Zahn um Zahn; we er ä Mensch vuletzt het, so soll ma nem au doe. 24,21 Wer ä Schtuck Vieh erschleht, der soll's zruckge; wer aba ä Mensch erschleht, der soll schterbe. 24,22 S soll (a) (b) ei un desselbe Recht unda äich si fir d Fremdling we fir d Iheimische; ich bi dr HERR, äicha Gott.

24,23 Moses aba het´s d Israelite gsait, un sie fihre d Fluecha üsä vor des Laga un schteinigte nen. So hän´s de Israelite doe, we dr HERR s Moses bifohle het.

S 25. Kapitel

S Sabbatjohr

25,1 Un dr HERR sait zue Moses uf däm Berg Sinai: 25,2 Schwätz mit d Israelite un sag zue nene: Wenn ihr in des Land kumme, des ich äich ge wir, so soll des Land däm HERRN ä Sabbat feschtle. 25,3 (a) Sechs Johr sollsch dü di Feld bschtelle un sechs Johr di Wiberg bschnide un de Fricht isammle, 25,4 aba im siebte Johr soll des Land däm HERRN ä feschtliche Sabbat hebe; do sollsch dü di Feld nit bschtelle noh di Wiberg bschnide.

25,5 Was vu selba nohch dinere Ernte wagst, sollsch dü nit ernte, un de Triebel, de ohni di Arbet wachse, sollsch dü nit läse; ä Sabbatjohr vum Land soll´s si. 25,6 Was des Land während sinem Sabbat trait, dvu solle ihr ässä, dü un di Knecht un di Magd, dini Dagelehna un dini Beisasse, de bi dir vuwiele, 25,7 dini Viecher un des Wild in dinem Land; all si Ertrag soll zuem Ässä dene.

S Erloßjohr

25,8 Un dü sollsch zehle siebä Sabbatjohr, siebemol siebä Johr, daß de Ziit vu d siebä Sabbatjohr ninevierzig Johr mache. 25,9 Do sollsch dü de Trumpete (Päpere) blose losse durch äicha ganzes Land am (a) zehnte Dag vum siebte Monet, am Vusehnigsdag. 25,10 Un ihr solle des fuchzigschte Johr heilige un solle ä Frailossig üsruefe im Land fir alli, de drin huuse; s soll ä (a) (b) Erloßjohr fir äich si. Do soll jeda bi äich wida zue sinere Habe un zue sinere Sippe kumme. 25,11 Als Erloßjohr soll des fuchzigschte Johr äich gelte. Ihr solle nit saje un, was vu selba wagst, nit ernte, au, was ohni Arbet wagst, im Wiberg nit läse; 25,12 denn des Erloßjohr soll äich heilig si; vum Feld wäg derfä ihr ässä, was ses trait.

25,13 Des isch des Erloßjohr, do jedama wida zue Sine kumme soll. 25,14 Wenn dü etze dinem Nächschte ebis vukaufsch odr nem ebis abkaufsch, soll (a) keina si Brueda ibalischte, 25,15 sundern nohch dr Zahl dr Johr vum Erloßjohr a sollsch dü´s vu nem kaufe; dnohch, weviel Johr noh´s Ertrag bringt, soll la (er) dir's vukaufe. 25,16 Sin´s noh vieli Johr, so darfsch dü d Kaufpries schtiegare; sin´s noh wenig Johr, sollsch dü d Kaufpries vuringere; denn de Zahl dr Ernte vukauft da (er) dir. 25,17 So ibavordeilt etze keina si Nächschte, sundern fircht di vor dinem Gott; denn ich bi dr HERR, äicha Gott. 25,18 Drum den nohch mine Satzige un hebet (halte) mini Rechte, daß ihr dnohch den, uf daß ihr im Land (a) (b) sicha huuse kenne. 25,19 Denn des Land soll äich sini Fricht ge, daß ihr gnoe z ässä hän un sicha drin wohne. 25,20 Un wenn ihr sage: Was solle ma (mir) ässä im siebte Johr? Denn wenn ma (mir) nit saje, so sammle ma (mir) au kei Korn (Getreide) i -, 25,21 so will ich (a) minem Sege iba äich im seggste Johr gebiete, daß sa (er) Korn (Getreide) schaffe soll fir dräi Johr, 25,22 daß ihr sajet im achte Johr un vum alte Korn (Getreide) ässä den bis in des ninti Johr, so daß ihr vum alte ässä den, bis wida näjes(naies) Korn (Getreide) kummt.

S Land ghärt Gott

25,23 Drum solle ihr des Land nit vukaufe fir imma; denn des Land isch mi, un ihr sin (a) Fremdlinge un Beisassen bi mir. 25,24 Un bi all äirem Grundbesitz solle ihr fir des Land de Ilösig gwähren. 25,25 Wenn di Brueda vuarmt un ebis vu sinere Habe vukauft, so soll si nächschte Vuwandte kumme un ilöse, was si Brueda vukauft het. (a) 25,26 Wenn aba öbber (ebber) kei Lesa het un selba so viel ufbringe ka, um´s izlöse, 25,27 so soll la (er) de Johr abrechne, sietdäm er's vukauft het, un was noh ibrig isch, däm Käufa zruckzahle un so wida zue sinere Habe kumme. 25,28 Kann na (er) aba nit so viel ufbringe, um´s nem zruckzahle, so soll, was sa(er) vukauft het, in dr Hand vum Käufers bliebe bis zuem Erloßjohr. Dann (Dnoh) soll´s fräi wäre un na (er) wida zue sinere Habe kumme.

25,29 Wer ä Wohnhaus vukauft in nare Schtadt mit Muurene, der het ä ganzes Johr Frischt, s wida izlöse. Des soll de Ziit si, wo na (er)´s ilöse ka. 25,30 Wenn na´s(er's) aba nit ilöst, bvor des ganze Johr um isch, so soll´s dr Käufa fir imma bhalte un sini Nohchkumme, un s soll nit fräi wäre im Erloßjohr. 25,31 Isch's aba ä Huus uf fem Dorf (üs nem Kaff), um des kei Muure isch, so soll ma´s däm Feld vum Land glich rechne, un s soll imma iglöst wäre kenne un im Erloßjohr fräi wäre. 25,32 (a) Was aba de Schtädt vu d Levite alangt, so solle sie de Hiisa in d Schtädt, de nene ghäre, jedaziit ilöse kenne. 25,33 Wenn eina vu d Levite nit ilöst, so soll des vukauft Huus in dr Schtadt, de nene ghäre, im Erloßjohr fräi wäre; denn de Hiisa in d Schtädt vu d Levite sin ihr Hab un Guet inmidde dr Israelite. 25,34 Au des Weidland vor ihre Schtädt soll ma nit vukaufe; denn des isch ihr Eigentum fir imma.

25,35 Wenn di Brueda näbe dir vuarmt un nimmi bschtoh ka, so sollsch dü di sina aneh we vumä Fremdling odr Beisasse, daß sa (er) näbe dir läbä kennt; 25,36 (a) (b) un dü sollsch nit Zinse vu nem nähmä noh Ufschlag, sundern sollsch di vor dinem Gott firchte, daß di Brueda näbe dir läbä kann. 25,37 Denn dü sollsch nem di Geld nit uf Zinse üslehne noh Ässä ge gege Ufschlag. 25,38 Ich bi dr HERR, äicha Gott, der äich üs Ägypteland gfihrt het, um äich des Land Kanaan z ge un äicha Gott z si.

D Rechte vu israelitische Sklave

25,39 Wenn di Brueda näbe dir vuarmt un sich dir vukauft, so sollsch dü nen nit als Sklave dene losse; (a) 25,40 sundern we ä Dagelehna, we ä Beisasse soll la (er) bi dir si un bis a des Erloßjohr bi dir dene. 25,41 Dann (Dnoh) soll la (er) vu dir fräi üsgoh un sini Kinda mit nem un solle zruckgo zue sinere Sippe un wida zue siner Vädare Habe kumme. 25,42 Denn sie sin mini Knecht, de ich üs Ägypteland gfihrt ha. Drum soll ma sie nit als Sklave vukaufe. 25,43 Dü sollsch (a) nit mit Härti iba sie herrsche, sundern dich firchte vor dinem Gott.

25,44 Willsch dü aba Sklave un Sklavinne ha, so sollsch dü sie kaufe d Mensche, de um äich her sin, 25,45 un au vu d Beisasse, de als Fremdlinge unda äich huuse, un vu ihre Nohchkumme, de sie bi äich in äirem Land ziige. De mege na(ihr) zue eige ha 25,46 un sollt sie vuerbe äire Kinda zuem Eigentum fir imma; de solle ihr Sklave si losse. Aba vu äire Breda, d Israelite, soll keina iba d andere herrsche mit Härti.

25,47 Wenn irgendei Fremdling odr Beisasse bi dir zue Hab un Guet kummt un di Brueda näbe nem vuarmt un sich däm Fremdling odr Beisasse bi dir odr öbber (ebber) vu däm sinare Sippe vukauft, 25,48 so soll la (er), nohchdäm ma (er) sich vukauft het, des Recht ha, wida fräi z wäre, un´s soll nen öbber (ebber) unda sinene Breda ilöse 25,49 odr si Oheim odr si Vetter odr sunscht si nächschte Bluetsvuwandte üs sinem Gschlecht; odr wenn na (er) selba so viel ufbringe ka, so soll la (er) selba sich üslöse. 25,50 Un na (er) soll mit sinem Käufa rechne vum Johr a, do na (er) sich vukauft het, bis ufs Erloßjohr. Un des Geld, um des sa(er) sich vukauft het, soll nohch d Zahl dr Johr berechnet wäre, als wär ra (er) de ganzi Ziit Dagelehna bi nem gsi. 25,51 Sin noh vieli Johr bis zuem Erloßjohr, so soll la (er) we mehr zue sinere Üslösig zruckge vum Gelde, fir des sa(er) kauft wird. 25,52 Sin aba nur wenig Johr ibrig bis zuem Erloßjohr, so soll la (er) sie berechne un weviel weniger zue sinere Üslösig zruckge. 25,53 We ä Dagelehna soll la (er) vu Johr zue Johr bi nem si, doch soll la (er) (a) nit mit Härti iba nen herrsche vor dine Auge. 25,54 Wird da (er) aba nit uf de Art üsglöst, so soll la (er) im Erloßjohr fräi üsgoh un sini Kinda mit nem. 25,55 Denn mir ghäre de Israelite als Knechte; mini Knechte sin sie, de ich üs Ägypteland gfihrt ha. Ich bi dr HERR, äicha Gott.

S 26. Kapitel

Uf Gott härä brint Sege un Glick

(2Mo 23,20-33; 5Mo 28)

26,1 Ihr solle äich keini Götze mache un äich nit Bild noh ä Schteimol ufrichte, au kei Schtei (Wackes) mit Bildwerk anesetzä in äirem Land, um dvor azbäte; denn ich bi dr HERR, äicha Gott. (a) 26,2 Halte (a) mi Sabbate un hän Ehrfurcht vor minem Heiligtum. Ich bi dr HERR.

26,3 Den ihr in mine Satzige wandle un mini Gebote hebe un doe, 26,4 so will ich äich Rägä ge zue d rechte Ziit, un des Land soll si Krut ge un de Baim uf däm Feld ihri Fricht bringe. (a) 26,5 Un de Dreschziit soll go bis zue d Winernti, un de Winernti soll go bis zue d Ziit dr Saat. (a) Un ihr solle Brot d Fülli ha und solle sicher in äirem Lande wohne. 26,6 Ich will Friiden ge in äirem Land, daß sa(ihr) schlofe un äich nemands ufschreckt. (a) Ich will die wilde Tiere üs äirem Land wegschaffe, un kei Schwert soll durch äicha Land go. 26,7 Ihr solle äichi Feinde jage, und sie solle vor äich her däm Schwert vufalle. 26,8 Fünf vu äich solle hundart jage, und hundart vu äich solle zehnduusig jage; denn äiri Feinde (Gegna) solle vor äich her däm Schwert vufalle. (a) (b) 26,9 Un ich will mi zue äich wende un will äich fruchtbar mache un äich vumehre un will mi Abmachig (Abkumme) mit äich hebe. (a) 26,10 Un ihr den noh vum Vorjährige ässä un, wenn des Näji kummt, des Vorjährige wägdoe meße. 26,11 Ich will mi Wohnig unda äich ha un will äich nit vuwerfe. 26,12 Un ich will unda äich wandle un will äicha Gott si, un ihr solle mi Volk si. (a) (b) 26,13 Denn ich bi dr HERR, äicha Gott, der äich üs Ägypteland gfihrt het, dmit ihr nit ihri Knecht bliebe, un ha (a) äicha Joch vubroche un ha äich ufrecht rumlaufe losse.

Nit uf Gott härä bringt Unglick

26,14 Den ihr mir aba nit folge un nit alli de Gebote doe 26,15 un den ihr mini Satzige vuachte un mini Rechte vuwerfe, daß ihr nit hebe alli mi Gebote, un den ihr mi Abmachig (Abkumme) breche, 26,16 so will au ich äich des doe: Ich will äich heimsueche mit Angscht, mit Üszehre un Feba, daß äich d Aug erlesche un des Läbä hischwindet. Ihr solle umsunscht äire Some saje, un äiri Feinde (Gegna) solle nen ässä. 26,17 Un ich will mi Agsicht gege äich richte, un ihr solle gschla wäre vor äire Feinde (Gegna), un de äich hasse, soll iba äich herrsche, un ihr solle vudlaufe(fliehe), ohni daß äich eina jagt.

26,18 Wenn ihr mir aba au dann noh nit ghorche, so will ich äich noh wida schtrofe, siebefach, um äira Sinde wille, 26,19 daß ich äira Schtolz un äiri Halsstarrigkeit brech, un will äira (a) Himmel we Ise un äiri Erde we Erz mache. 26,20 Un äiri Meh un Arbet soll vulore si, daß äicha Land si Krut nit git un de Baim im Land ihri Fricht nit bringe.

26,21 Un wenn ihr mir zwidahandlet un mi nit härä wen, so will ich äich noh wida schla, siebefach, um äira Sinde wille. 26,22 Un ich will (a) wilde Tiere unda äich schicke, de solle äiri Kinda frässä un äichi Viecher vurieße un äich vumindere, un äiri Schtroße solle vulo si. 26,23 (a) Werde ihr äich aba dmit noh nit vu mir zrechtbringe losse un mir zwidahandle, 26,24 so will au ich äich zwidahandle un will äich siebefach me schla um äira Sinde wille 26,25 un will ä (a) Racheschwert iba äich bringe, des mi Abmachig (Abkumme) räche soll. Un wenn ihr äich au in äiri Schtädt flichte, will ich doch de Pescht unda äich schicke un will äich in de Händ (Pfode) äira Feinde (Gegna) ge. 26,26 Dann (Dnoh) will ich äich d (a) Vorrot a Brot vuderbe; zehn Wieba solle äicha Brot in nem Ofe bache, un (b) äicha Brot soll ma äich nohch Gwicht zuedeile, un wenn na(ihr) ässä, solle na(ihr) nit satt wäre.

26,27 Werde ihr mir aba au dann noh nit folge un mir zwidahandle, 26,28 so will au ich äich im Wuet zwidahandle un will äich siebefach me schtrofe um äira Sinde wille, 26,29 daß sa(ihr) vu äire Buebä (Sühn) un Techtare Fleisch ässä. (a) (b) 26,30 Un ich will äiri Opfahöhän vutilge un äiri (a) Rauchopfasäule üsrotte un will äiri Leichnam uf de Leichnam äira Götze werfe un na wäre a äich Ekel ha. 26,31 Un ich will äiri Schtädt wescht mache un äiri Heiligtüma vuheere un will d fäine(liebliche) Gruch äira Opfa nimmi rieche. 26,32 So will ich des Land wescht mache, daß äiri Feinde (Gegna), de drin huuse wäre, sich dvor entsetze. 26,33 Äich aba will ich unda de Velka vustraije un mit gezücktem Schwert hinda äich her si, daß äicha Land soll wescht si un äiri Schtädt kappüt.

26,34 Alsdann wird (a) (b) des Land sini Sabbate nohchhole, solang s wescht lit un ihr in dr Feinde Land sin; ja, dann (dnoh) wird des Land ruehe un sini Sabbate nohchhole. 26,35 Solange s wescht lit, wird´s ruehe, wel´s nit ruehe ka, als sa(ihr)´s solltet ruehe losse, während ihr drin gwohnt hän. 26,36 Un däne, de vu äich ibrigbliebe, will ich ä fäiges Herz mache in ihra Feinde Land, daß sie ä raschelndes Blatt jage soll, un sie soll dvor vudlaufe, als jagt sie ä Schwert, un flege, wo sie doch nemads jagt. 26,37 Un eina soll iba d andare schtolbere, als wär des Schwert hinda ne, wo sie doch nemads jagt, un ihr solle nit bschtoh kenne gege äiri Feinde (Gegna). 26,38 Un ihr solle umkumme unda d Mensch, un äira Feindes Land soll äich frässä. 26,39 De aba vu äich ibrigbliebe, de solle in däm Feindes Land dhinschwinde wägä ihra (a) (b) Missetate, aba au um dr Missetate ihra Vädare wägä.

Umkehr vum Volk un Treui des HERRN

26,40 Do wäre sie dann (dnoh) (a) bekannt mache ihri Missetate un ihra Vädare Missetate, daß sie mir untreu gsi sin un mir zwidaghandlet hän. 26,41 - Drum ha au ich ne zwidaghandlet un sie in des Land ihra Feinde (Gegna) triebe. - Do wird sich jo ihr (a) (b) unbschnittenes Herz demuetige, un dann (dnoh) wäre sie de Schtrof fir ihri Missetate abtrage. 26,42 Un ich wir (a) (b) a mi Abmachig (Abkumme) mit Jakob gedenke un a mi Abmachig (Abkumme) mit Isaak un a mi Abmachig (Abkumme) mit Abraham un wir a des Land denke. 26,43 Aba des Land wird vu nene vulo si un sini Sabbate nohchhole, solang´s wescht lit, un sie wäre de Schtrof fir ihri Missetate abtrage, wel sie mini Rechte vuachtet un a mine Satzige Ekel ka hän. 26,44 Aba wenn sie au in däm Feindes Land sin, (a) vuwerf ich sie trozdäm nit, un s ekelt mi nit vor rene, so daß ses mit tene üs si soll un mi Abmachig (Abkumme) mit tene nimmi gelte soll; denn ich bi dr HERR, ihr Gott. 26,45 Un ich will lene zguet a mi (a) Abmachig (Abkumme) mit d Vorfahre gedenke, de ich üs Ägypteland gfihrt ha vor d Auge dr Velka, uf daß ich ihr Gott wär, ich, dr HERR.

26,46 Des sin de Satzige un Rechte un Gsetze, de dr HERR zwische sich un d Israelite ufgrichtet het uf däm Berg Sinai durch de Hand vum Moses.

S 27. Kapitel

Was ma globe un nohch dr Schätzig vum Prieschta ablese darf un was nit

27,1 Un dr HERR schwätzt mit Moses un sait: 27,2 Schwätz mit d Israelite un sag zue nene: Wenn öbber (ebber) däm HERRN ä Glübde doe het, des abglest wäre soll, un´s sich um ä Mensch handelt, 27,3 (a) (b) so soll des di Schätzig si: Ä Ma vu zwanzig bis sächzig Johr sollsch dü schätze uf fuchzig Lot Silba nohch rem Gwicht vum Heiligtum, 27,4 ä Wieb uf driißig Lot Silba. 27,5 Vu fünf Johr bis zwanzig Johr sollsch dü, wenn´s ä Ma isch, schätze uf zwanzig Lot Silba, ä Wieb aba uf zehn Lot Silba. 27,6 Vu nem Monet a bis uf fünf Johr sollsch dü, wenn s ä Bebli isch, schätze uf fünf Lot Silba, ä Maidle aba uf dräi Lot Silba. 27,7 Bi sächzig Johr un driba sollsch dü, wenn s ä Ma isch, schätze uf fuchzehn Lot Silba, ä Wieb aba uf zehn Lot Silba. 27,8 Isch scha(er) aba z arm, de Schätzig z zahle, so soll la (er) der Mensch vor d Prieschta schtelle, un dr Prieschta soll nen schätze; er soll nen aba schätze noh däm, was der z ge vumag, der des Glübde doe het.

27,9 Isch´s aba ä Tierli, des ma däm HERRN opfare darf: Jedes Tierli, des ma däm HERRN git, isch heilig. 27,10 Ma soll´s nit üswechsle noh düsche, ä guetes gege ä schlechtes odr ä schlechtes gege ä guetes. Wenn aba öbber (ebber) üswechslet ä Tierli gege des andere, so solle sie beidi heilig si. 27,11 Isch aba des Tierli vudreckt, daß ma´s däm HERRN nit opfare darf, so soll ma´s vor d Prieschta schtelle, 27,12 un dr Prieschta soll´s schätze, ob´s guet odr schlecht isch, un s soll bi d Prieschta Schätzig bliebe. 27,13 Will's aba öbber (ebber) ablese, der soll d (a) fünfte Deil iba de Schätzig üsä ge.

27,14 Wenn öbber (ebber) si Huus däm HERRN globt, daß ses nem heilig isch, so soll´s dr Prieschta schätze, ob´s guet odr schlecht isch, un we´s dr Prieschta schätzt, so soll's bliebe. 27,15 Wenn´s aba der, der´s globt het, ablese will, so soll la (er) d fünfte Deil vum Geld, zuem gschätzte, dzuelege, dann (dnoh) soll´s nem wida ghäre.

27,16 Wenn öbber (ebber) ä Schtuck Acka vu sinem Erbguet däm HERRN globt, so soll´s gschätzt wäre nohch dr Üssaat. Isch de Üssaat ä Sack Gerschte, so soll dr Acka (a) fuchzig Lot Silba gelte. 27,17 Globt da (er) si Acka vum (a) Erloßjohr a, so soll´s bi d Schätzig bliebe. 27,18 Het da (er) nen aba nohch rem Erloßjohr globt, so soll dr Prieschta des Geld berechne nohch d ibrige Johr bis zuem Erloßjohr un nen dnohch gringa schätze. 27,19 Will aba der, der nen globt het, d Acka ablese, so soll la (er) d fünfte Deil vum Geld, uf des sa(er) gschätzt isch, dzuelege, so soll la (er) wida si wäre. 27,20 Wenn na (er) nen aba nit ablest un vukauft nen trozdäm nem andere, so ka na (er) nimmi abglest wäre, 27,21 sundern wenn dr Acka im Erloßjohr fräi wird, soll la (er) däm HERRN heilig si we ä gebannte Acka un soll däm Prieschta si Eigentum si. 27,22 Wenn aba öbber (ebber) däm HERRN ä Acka globt, den na (er) kauft het un der eso nit si Erbguet isch, 27,23 so soll dr Prieschta berechne, was sa(er) gilt bis zuem Erloßjohr, un na (er) soll de Summe am selbe Dag ge, daß sie däm HERRN heilig isch. 27,24 Aba im Erloßjohr soll dr Acka wida a den glange, vu däm ma (er) nen kauft het, däm ma (er) als si Erbguet ghärt . 27,25 Alli Schätzige solle bassiere nohch rem Gwicht vum Heiligtum; ä Lot aba het zwanzig Gramm.

Mehr ibas Üslese

27,26 D (a) (b) Erschtgiburt unda d Viecher, de däm HERRN au sunscht kert, soll nemads globe, s isch ä Schtier odr Schof; s ghärt däm HERRN. 27,27 Isch´s aba vudrecktes Vieh, so soll ma´s ablese nohch dr Schätzig un driba üsä d fünfte Deil ge. Will ma´s nit ablese, so wird´s vukauft nohch dr Schätzig.

27,28 Ma soll Gebanntes nit vukaufe odr ablese, des öbber (ebber) däm HERRN durch ä Bann gweiht het, vu allem, was si isch, s sin Mensche, Viecher odr Erbäckere; denn alles Gebannte isch ä Hochheiliges däm HERRN. 27,29 Ma soll au kei gebannte Mensch loskaufe; er soll des Todes schterbe. (a) (b)

27,30 Alle (a) (b) (c) Zehnte im Land, vum Ertrag vum Land un vu d Fricht dr Baim, ghäre däm HERRN un solle däm HERRN heilig si. 27,31 Will aba öbber (ebber) si Zehnte ablese, der soll d fünfte Deil driba nüs ge. 27,32 Un alle (a) Zehnte vu Rinda un Schof, alles, was unda däm Hirteschtab ddurchgoht, jedes zehnte dvu soll heilig si däm HERRN. 27,33 Ma soll nit froge, ob´s guet odr schlecht isch, ma soll's au nit üswechsle. Wenn´s aba öbber (ebber) üswechslet, soll beides heilig si un darf nit abglest wäre.

27,34 Des sin de Gebote, de dr HERR däm Moses bifohle het fir de Israelite uf däm Berg Sinai. (a) (b) (c)

Des isch ä Bäitrag vum Dietmar Wiesler fir me Evagelium im Netz (Copyright) Dez. 1999