Fertig sit däm:04.01.2021 07:52:18
Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)

S ERSCHTE BUECH SAMUEL

S´1. Kapitel

Hannas Gebet un Samuel kummt uf d Welt

1,1 S war ä Ma vu Ramatajim- Zofim, vum Berg Ephraim, der het (a) Elkana gheiße, ä Bue(Suhn) Jerohams, d Bue(Suhn) Elihuus, d Bue(Suhn) Tohuus, d Bue(Suhn) Zufs, ä Ephraimita. 1,2 Un na(er) het zwei Wieba; eini hieß Hanna, di andre Peninna. Peninna aba het Kinda ka, un Hanna het keini Kinda ka. (a) 1,3 Der Ma goht jährlich nuf vu sinere Schtadt, um azbäte un däm HERRN Zebaoth z opfare in (a) Silo. Dert aba ware Hofni un Pinhas, de beide Buebä(Sühn) vum Eli, Prieschta des HERRN. 1,4 Wenn etze dr Dag kumme isch, daß Elkana gopfert het, git da(er) sinem Wieb Peninna un alle ihre Sehn un Techtare Schtickli vum Opfafleisch. 1,5 Aba Hanna git da(er) ä extra Schtuck; denn na(er) het Hanna leb(lieb), obwohl d HERR ihre Lyb (Ranze) vuschlosse het. 1,6 Un ihri Widasacherin kränkte un reizte sie sehr (sölli) , wel d HERR ihre Lyb (Ranze) vuschlosse het. 1,7 So goht´s all Johr; wenn sie nufzoge sin zuem Huus des HERRN, kränkte sälli sie. Dann(Dnoh) hiilt Hanna un het nigs gässe. 1,8 Elkana aba, ihr Ma, sait zue ihre: Hanna, wurum hiilsch dü, un wurum issesch dü nigs? Un wurum isch di Herz so truurig? Bin ich dir nit me wert als zehn Buebä(Sühn)?

1,9 Do schtoht Hanna uf, nohchdäm sie in Silo gässä un trunke hän. Eli aba, dr Prieschta, hockt uf nem Schtuehl am Pfoschte vu d Dire vum Tempel des HERRN. 1,10 Un sie war vu Herze truurig un bätet zuem HERRN un hiilt sehr (sölli) 1,11 un vuspricht ä Gelübde un sait: HERR Zebaoth, wirsch dü des Elend dinere Magd asäh un a mi denke un dini Magd nit vugässä un wirsch dü dinere Magd ä Bue(Suhn) ge, so (a) will ich nen däm HERRN ge si Läbä lang, un s soll (b) kei Schermessa uf si Schädel kumme. 1,12 Un als sie lang bätet vor rem HERRN, luegt Eli uf ihr Muul (Gosch); 1,13 denn Hanna schwätzt in ihrem Herze, nur ihri Lippe bewegte sich, ihri Schtimm aba het ma nit ghärt. Do meint Eli, sie wär bsofe, 1,14 un sait zue ihre: We lang willsch dü bsofe si? Gib d Wi vu dir, der dü trunke hesch! 1,15 Hanna aba git zantwort un sait: Nei, mi Herr! Ich bi ä truriges Wieb; Wi un schtarkes Gsöff ha ich nit trunke, sundern mi Herz vor rem HERRN üsgschittet. 1,16 Dü sollsch di Magd nit fir ä zuchtloses Wieb halte, denn ich ha üs minem große Kumma un Herzeleid so lang gschwätzt. 1,17 Eli git antwort un sait: Gang hi mit Friide; der Gott Israels wird dir de Bitte erfille, de dü a nen grichtet hesch.

1,18 Sie sait: Loß di Magd Gnade find vor dine Auge. Do goht des Wieb ihren Wäg un ißt un luegt nimi so truurig drii. 1,19 Un am andere Morge mache sie sich freh uf. Un als sie abätet hän vor rem HERRN, kehre sie wida um un kumme heim nohch Rama. Un Elkana erkennt Hanna, si Wieb, un (a) d HERR denkt a sie. 1,20 Un Hanna ward schwanga; un als de Däg um ware, gebar sie ä Bue(Suhn) un het nen Samuel gheiße; denn, so sait sie, ich hab nen des HERRN erbetet.

1,21 Un als der Ma Elkana nufzeht mit sinem ganze Huus, um des jährliche Opfa däm HERRN z opfare un si Gelübde zue erfille, 1,22 zeht Hanna nit mit nuf, sundern sait zue ihrem Ma: Wenn des Bebli entwöhnt isch, will ich nen bringe, daß sa(er) vor rem HERRN erschint un dert fir imma blieb. 1,23 Ihr Ma Elkana sait zue ihre: So doe, we dir's gfallt! Bleib, bis dü nen entwöhnt hesch; dr HERR aba beschtätige, was sa(er) gsait het. So bliebt des Wieb un schtillt ihren Bue(Suhn), bis sie nen entwöhnt het. 1,24 Nohchdäm sie nen entwöhnt het, nimmt sie nen mit sich nuf nohch Silo, dzue (a) ä dreijährige Schtier, ä Scheffel Mehl un ä Krueg Wi un bringt nen in des Huus des HERRN. Des Bebli war aba noh jung. 1,25 Un sie schlachtete d Schtier un bringt des Bebli zue Eli. 1,26 Un sie sait: Ach, Herr, so wohr dü läbsch, mi Herr: ich bi des Wieb, des do bi dir gschtande isch, um zuem HERRN z bäte. 1,27 Um des Bebli ha ich bätet. Etze het dr HERR mir de Bitt erfillt, de ich a nen grichtet ha. 1,28 Drum (a) gib ich nen däm HERRN wida si Läbä lang, wel la(er) des HERRN erbete isch. Un sie bätet dert d HERRN a.


S´2. Kapitel

2,1 Un Hanna bätet un sait: Mi Herz isch frehlich in däm HERRN, mi Haupt isch erhöht in däm HERRN. Mi Muul (Gosch) het sich wiet ufdoe gege mini Feinde (Gegna), denn i(ich) fräie mi iba di Heil.

2,2 S isch nemads heilig we dr HERR, (a) üßa dir isch keina, un isch kei (b) (c) (d) Fels, we unsa Gott isch. 2,3 Len äicha großes Rehme un Trotze, freches Gswätz kummt ma nit üs äirem Muul (Gosch); denn dr HERR isch ä Gott, der´s merkt, un vu nem wäre Tate gwogen (abgwoge). 2,4 D Boge vu d Schtarke isch vubroche, un di Schwache sin umgirtet mit Schtärki. 2,5 De wo satt ware, meße um Brot dene (bättle), un de Hunga glitte hän, hungare nimi. D Unfruchtbari het siebä uf d Welt brocht, un de vieli Kinda het, welkt dhi. 2,6 Dr HERR (a) bringt um un macht lebändig, fihrt nab zue d Dote un (b) wida uffe. 2,7 Dr HERR macht arm un macht rich; er (a) macht niedrig un macht hoch. 2,8 Er (a) hebt uf d Diirftige üs däm Schtaub un holt d Arme hoch üs d Asche, daß sa(er) nen setzt unda d Firschte un d Thron dr Ehri erbe losst.

Denn dr Welt Grundfeschte sin des HERRN, un er het d Bode druf bschtimmt. 2,9 Er wird bhüe (bheete) de Feß vu sine Heilige, aba de Gottlose solle znicht wäre in dr Finschtanis; denn (a) viel Macht hilft nemandes. 2,10 De mit däm HERRN motze, solle zgrund go. Dr Högschte im Himmel wird sie zerschmettere, dr HERR wird richte dr Welt End. Er wird Macht ge sinem Kenig un hoch hebe des Haupt vu sinem Gsalbte.

2,11 Un Elkana goht heim noh Rama in si Huus; des Bebli aba war däm HERRN Dena vor rem Prieschta Eli.

D Bosget vu d Buebä(Sühn) vum Eli

2,12 Aba de Buebä(Sühn) vum Eli ware ruchlosi Männa (Manne); de froge nit nohch rem HERRN 2,13 (a) (b) noh dnohch, was däm Prieschta zueschtoht dät vum Volk her. Wenn öbber (ebber) ä Opfa bringe het welle, so isch vum Prieschta d Knecht kumme, wenn des Fleisch noh kocht het, un het ä Gabel mit dräi Zacke in sinere Hand 2,14 un schticht in d Tiegel odr Kessel odr Pfanne odr Hafe, un was sa(er) mit d Gabel herzoge het, des nimmt d Prieschta fir sich. So hän sie´s gmacht mit allene in Israel, de derthi kumme nohch Silo. 2,15 Eso, bvor sie des Fett in Rauch ufgoh len, kummt vum Prieschta d Knecht un sait zue däm, der des Opfa bringt: Gib ma(mir) Fleisch fir d Prieschta zuem Brotis, denn na(er) will nit abkochtes Fleisch vu dir nähmä, sundern rohes. 2,16 Wenn dann(dnoh) öbber (ebber) zue nem gsait het: Loß erscht des Fett in Rauch ufgoh un nimm dann(dnoh), was di Herz begehrt, so sait da(er) zue nem: Dü sollsch ma(mir)'s etzed ge; wenn nit, so nihmt ich's mit Gwalt. 2,17 So war de Sind vu d Männa (Manne) sehr (sölli) groß vor rem HERRN; denn sie hän des Opfa des HERRN vuachtet.

2,18 Samuel aba war ä Knecht (Diena) vor rem HERRN, un des Bebli war umgirtet mit nem leinenen Prieschtaschurz. 2,19 Dozue macht nem sini Muetter ä kliens Oberkleid un bringt´s nem Johr fir Johr, wenn sie mit ihrem Ma nufgange isch, um des jährliche Opfa darzbringe. 2,20 Un Eli segnet Elkana un si Wieb un sait: Dr HERR gib dir Kinda vu däm Wieb anschtell vum Erbetene, wo sie des HERRN erbete het. Un sie gehn zruck a ihr Platz. 2,21 Un dr HERR suecht Hanna heim, daß sie schwanga ward, un sie gebar noh dräi Buebä(Sühn) un zwei Techtare. Aba des Bebli Samuel (a) isch ufgwachse bi däm HERRN.

2,22 Eli aba war sehr (sölli) alt wore. Wenn na(er) alles gwar wore isch, was sini Buebä(Sühn) ganz Israel adoe hän un daß sie (a) bi d Wieba schlofe, de vor d Dire vu d Schtiftshitte dene, 2,23 sait da(er) zue nene: Wurum den ihr solchi bese Sache, vu däne i(ich) her im ganze Volk? 2,24 Nit doch, mini Buebä(Sühn)! Des isch kei guetes Gschwätz, vum däm i(ich) her schwätze in däm HERRN Volk. 2,25 Wenn öbber (ebber) (a) gege ä Mensch sindigt, so ka´s Gott entschiede. Wenn aba öbber (ebber) gege d HERRN sindigt, wer soll´s dann(dnoh) fir nen entschiede? Aba sie ghorche d Schtimm vu ihrem Vada (Babbe) nit; denn dr HERR war gwillt, sie zue umzbringe. 2,26 Aba des Bebli Samuel (a) nimmt imma me zue a Altr un Gunscht bi däm HERRN un bi d Mensche. 2,27 S kummt aba ä Ma Gottes zue Eli un sait zue nem: So sait´s dr HERR: Ich ha mi zeigt (offenbart) däm Huus vu dinem Vada (Babbe), als d Israelite noh in Ägypte däm Huus vum Pharao ghärt hän, 2,28 un hab's ma(mir) üsgwählt üs alle Schtämm Israels zuem Prieschtatum, (a) um uf minem Altar z opfare un Räuchawerk zue vubrenne un d Prieschtaschurz vor ma(mir) z trage, un i(ich) ha däm Huus vu dinem Vada (Babbe) alli (b) Fiiropfa Israels ge. 2,29 Wurum träte ihr denn mit Feß mi Schlachtopfa un Schpeiseopfa, de ich fir mi Wohnig bifohle ha? Un dü ehrsch dini Buebä(Sühn) me als mich, daß ihr äich mäschte vum Beschte alla Opfa vu minem Volk Israel. 2,30 Drum sait dr HERR, d Gott Israels: Ich hab gsait, (a) di Huus vu dinem Vada (Babbe) Huus solle imma vor ma(mir) herlaufe. Aba etze sait dr HERR: S isch`s fern vu mir! (b) Sundern wer mich ehrt, denn will ich au ehre; wer aba mich vuachtet, der soll au(wida) vuachtet wäre. 2,31 Lueg, (a) s wird de Ziit kumme, daß ich di Arm un d Arm vum Huus vu dinem Vada (Babbe) abhaue will, daß ses kei Alte ge wird in dinem Huus 2,32 un daß dü di Feind im Heiligtum säh wirsch bi allem Guete, des Israel ha wird, un s wird nemads alt wäre in dinem Vada (Babbe) si Huus imma. 2,33 Doch nit jede will ich dir vu minem Altar üsrotte, daß nit dini Auge vuschmachte un di Seele sich grämt. Aba d greschte Deil vu dinem Huus soll schterbe, wenn sie Männa wore sin. 2,34 Un des soll dir ä Zeiche si, des iba dini beide Buebä(Sühn), Hofni un Pinhas, kumme wird; (a) a einem Dag wäre sie beidi schterbe. 2,35 Ich aba (a) (b) will ma(mir) ä treue Prieschta mache, der wird doe, we´s minem Herz un minare Seele gfallt. Däm will ich ä bschtändiges Huus baue (bäue), daß sa(er) vor minem Gsalbte imma hergoht. 2,36 Un wer ibrig isch vu dinem Huus, der wird kumme un vor däm aneknie um ä Silbaschtickle odr ä Scheibe Brot un wird sage: Loß mi doch Adeil ha am Prieschtaamt, daß i(ich) ä Bisse Brot z ässä ha.


S´3. Kapitel

Samuels Bruefig

3,1 Un zue der Ziit, als des Bebli Samuel däm HERRN dent unda Eli, (a) war des HERRN ä Wort selte, un s git kum noh Offenbarige. 3,2 Un s isch gschehe (bassiert) zue d selbe Ziit, daß Eli lit(schloft) a sinem Platz, un sini Auge hän agfange, schwach z wäre, so daß sa(er) nimi säh ka. 3,3 (a) D Lampe Gottes war noh nit vulosche. Un Samuel het sich im Heiligtum des HERRN naglegt, wo de Lade Gottes war. 3,4 Un dr HERR reft Samuel. Er aba git zantwort: Lueg, do bi ni(ich)! 3,5 un lauft zuem Eli un sait: Lueg, do bi ni(ich)! Dü hesch mi gruefe. Er aba sait: I(Ich) ha nit gruefe; gang wida hi un lege di schlofe. Un na(er) goht hi un legt sich schlofe. 3,6 Dr HERR reft abamols: Samuel! Un Samuel schtoht uf un goht zuem Eli un sait: Lueg, do bi ni(ich)! Dü hesch mi gruefe. Er aba sait: I(Ich) ha nit gruefe, Bue(Suhn); gang wida hi un lege di schlofe. 3,7 Aba Samuel het d HERRN noh nit erkennt, un des HERRN ä Wort war nem noh nit klar (offenbart). 3,8 Un dr HERR reft Samuel wida, zuem drittenmol. Un na(er) schtoht uf un goht zuem Eli un sait: Lueg, do bi ni(ich)! Dü hesch mi gruefe. Do het Eli gmerkt, daß dr HERR des Bebli reft, 3,9 un sait zue nem: Gang wida hi un lege di schlofe; un wenn dü gruefe wirsch, so sag: Red, HERR, denn di Knecht härt. Samuel goht hi un legt sich a si Platz.

3,10 Do kummt dr HERR un kummt dzue un reft we dvor: Samuel, Samuel! Un Samuel sait: Red(Schwätz), denn di Knecht härt. 3,11 Un dr HERR sait zue Samuel: Lueg, ich wir ebis doe in Israel, wovu jeda, wo´s härä wird, beidi Ohre gälle wäre. 3,12 An däm Dag will ich iba Eli kumme losse, was ich gege si Huus gsait ha; ich will`s afange un z end bringe. 3,13 Denn ich ha's nem agsait(aditet), daß ich si Huus fir imma richte will um d Schuld wille, daß sa(er) wißt het, we sich sini Buebä(Sühn) schändlich vuhalte hän, un nene nit gwehrt het. (a) 3,14 Drum ha ich däm Huus Eli gschwore, daß de Schuld vum Huus Eli nit gsühnt wäre soll, nit mit Schlachtopfa noh mit Schpeiseopfa fir imma.

3,15 Un Samuel lit bis an d Morge un doet dann(dnoh) de Direne uf am Huus des HERRN. Samuel aba firchtet sich, Eli azsage, was nem gsait (offenbart) worde war. 3,16 Do reft nen Eli un sait: Samuel, mi Bue(Suhn)! Er git zantwort: Lueg, do bi ni(ich)! 3,17 Er sait: Was war des fir ä Wort, des er dir gsait het? Vuschwieg ma(mir) nigs. Gott doet dir des un jenes, wenn dü ma(mir) ebis vuschwiegsch vu all däm Wort, des sa(er) dir gsait het. 3,18 Do het nem Samuel alles gsait un vuschwieg nem nigs. Er aba sait: S isch dr HERR; (a) er doet, was nem wohlgfällt.

3,19 Samuel aba isch rah gwachse, un dr HERR war mit nem un het keins vu all sinene Wort uf d Bode (Erde) flege lo. 3,20 Un ganz Israel vu Dan bis Beerscheba erkennt, daß Samuel dmit beträut war, Prophet des HERRN z si. 3,21 Un dr HERR erschient wida zue Silo, denn dr HERR offenbart sich Samuel zue Silo durch si Wort. *Un Samuels Wort erging zue ganz Israel. *Abweichendi Vuszählig schtatt 3,21 : 4,1.


S´4. Kapitel

D Bundeslade wird Israel gnumme

4,1 Un s isch gschehe (bassiert) zue dr Ziit, daß de Philista sich sammle zuem Kampf gege Israel. Israel aba zeht üs, d Philista entgegä, in d Kampf un lagrete sich bi Eben-Eser. D Philista aba hän sich glageret bi Afek 4,2 un schtelle sich Israel gegeiba uf. Un dr Kampf breitet sich üs, un Israel wird vu d Philista gschla. Sie hän in dr Feldschlacht öbbe vierduusig Männa erschlage. 4,3 Un als des Volk ins Laga kummt, sage di Älteschte Israels: Wurum het uns(üs) dr HERR hiit vor d Philista gschla? Len uns(üs) (a) (b) de Lade vum Bund des HERRN zue uns(üs) hole vu Silo un len sie mit uns(üs) zeh, dmit er(da) uns(üs) errette üs d Hand unsera Feinde (Gegna). 4,4 Do schickt des Volk nohch Silo un het vu dert de Lade vum Bund des HERRN Zebaoth hole glo, (a) (b) der wo iba d Cherubim thront. S ware aba beidi Buebä(Sühn) vum Eli bi dr Lade vu d Abmachig mit Gott, Hofni un Pinhas. 4,5 Un als de Lade vum Bund des HERRN in des Laga kummt, jauchzte ganz Israel mit gewaltigem Jauchze, so daß d Bode bebt het. 4,6 Als aba de Philista des Jauchze ghärt hän , sage sie: Was isch des fir ä gwaltiges Jauchze im Laga vu d Hebräer? Un als sie erfahre hän, daß de Lade des HERRN ins Laga kumme isch, 4,7 firchte sie sich un sage: Gott isch ins Laga kumme, un refe: Wehe uns(üs), denn des isch bisher noh nit bassiere! 4,8 Wehe uns(üs)! Wer will uns(üs) errette üs d Hand vu däne mächtige Götta? Des sin de Götta, de Ägypte gschla hän mit allaläi Ploog in dr Wüschte. 4,9 So sin etze schtark un sin Männa, ihr Philista, dmit ihr nit dene mehn d Hebräe, (a) we sie äich dent hän! Sin Männa un kämpft! 4,10 Do ziehe de Philista in d Kampf, un Israel wird gschla, un jeda isch in si Zelt gflohe. Un de Niedalage war sehr (sölli) groß, un s falle üs Israel drißigduusig Männa Fueßvolk. 4,11 Un d Lade Gottes wird wäggnumme, un (a) beidi Buebä(Sühn) vum Eli, Hofni un Pinhas, kumme um.

Elis Tod

4,12 Do lauft eina vu Benjamin üs däm Heerlaga un kummt am selbe Dag nohch Silo un het sini Kleida vurisse un Dreck uf si Kopf gschtrait. 4,13 Un lueg, als sa(er) hikumme isch, hockt Eli uf sinem Schtuehl un git acht nooch d Schtroß hi; denn si Herz het um de Lade Gottes bangt. Un als der Ma in de Schtadt kummt, doet er's kund, un di ganz Schtadt brellt lut. 4,14 Un als Eli des lute Brellä ghärt het, het da(er) gfrogt: Was isch des fir ä große Krach? Do kummt der Ma schnell un het´s Eli gsait. 4,15 Eli aba war achteninzig Johr alt, un (a) sini Auge ware so schwach, daß sa(er) nimi luege ka. 4,16 Der Ma aba sait zue Eli: I(Ich) kumm vum Heerlaga un bi hiit üs d Schlacht gflohe. Er sait aba: We isch's gange, Bue(Suhn)? 4,17 Do git dr Laufbursch(Bote) zantwort: Israel isch gflohe vor d Philista, un des Volk isch härt gschla, un di beide Buebä(Sühn), Hofni un Pinhas, sin tot; un de Lade Gottes isch wäg. 4,18 Als sa(er) aba vu dr Lade Gottes schwätzt, flegt Eli ruckwärts vum Schtuehl an Dire un bricht sich d Hals un schtirbt, denn na(er) war alt un ä schwerer Ma. Er het aba Israel vierzig Johr grichtet.

4,19 Sini Schwiegadochta aba, vum Pinhas s Wieb, war schwanga un soll bald gibäre. Als sie dvu ghärt het, daß de Lade Gottes wäg isch un ihr Schwiegavada un ihr Ma tot ware, kauert sie sich ane un gibirt; denn ihri Wehe ibafalle sie. 4,20 Un als sie im Schterbä lit, sage de Wieba, de um sie gschtande sin: (a) Fircht di nit, dü hesch ä Bue(Suhn) gibore ! Aba sie antwortet nit un nimmt's au nimi zue Herze. 4,21 Un sie heiße des Bebli (a) Ikabod, des isch «D (b) Herrlichkeit isch wäg üs Israel!" - wel de Lade Gottes wäg war, un wägä ihrem Schwiegavada un ihrem Ma. 4,22 Drum sait sie: D Herrlichkeit isch wäg üs Israel; denn d Lade Gottes isch wäg.


S´5. Kapitel

D Bundeslade bi d Philista

5,1 D Philista aba hän de Lade Gottes wäggnumme un bringe sie vu Eben-Eser nohch Aschtot. 5,2 Dann(Dnoh) nähmä sie de Lade Gottes un bringe sie in des Huus (a) Dagons un schtelle sie näbe Dagon. 5,3 Un als de Lit vu Aschtot am andere Morge sich freh ufmache un in des Huus Dagons kumme, sähn sie Dagon uf sinem Gsicht liege uf däm Bode vor d Lade des HERRN. Un sie nähmä Dagon un schtelle nen wida a si Platz. 5,4 Aba als sie am andere Morge sich wida freh ufmache, find sie Dagon abamols uf sinem Gsicht uf däm Bode vor d Lade des HERRN liege, aba si Schädel un sini beide Händ(Pfode) abgschla uf d Schwelle, so daß d Ramze (Lyb) ällei dogläge isch. 5,5 Drum träte de Prieschta Dagons un alli, de in Dagons Huus gehn, nit uf (a) de Schwelle Dagons in Aschtot bis uf dän Dag.

5,6 Aba de Hand des HERRN lit schwer uf d Lit vu Aschtot, un er bringt Vuderbe iba sie un (a) schlat sie mit besi Biile(Büüle), Aschtot un si Biet(Gäu, Gau). 5,7 Als aba de Lit vu Aschtot sähn, daß ses so zuegot, sage sie: Len de Lade vum Gottes Israels nit bi uns(üs) bliebe; denn si Hand lit zue härt uf uns(üs) un unsam Gott Dagon. 5,8 Un sie schickte hi un vusammle alli Firschte dr Philista zue sich un sage: Was solle ma(mir) mit d Lade vum Gott Israels mache? Do antwortete sie: Len de Lade vum Gott Israels nohch (a) Gat trage. Un sie trage de Lade vum Gott Israels derthi. 5,9 Als sie aba de Lade derthi trage hän, entschtoht in dr Schtadt ä sehr (sölli) großi Angscht durch de Hand des HERRN; denn er schlat de Lit in d Schtadt, klei un groß, so daß a nene Biile üsbroche sin. 5,10 Do schickte sie de Lade Gottes nohch (a) Ekron. Als aba de Lade Gottes nohch Ekron kummt, brellä de Lit vu Ekron: Sie hän de Lade vum Gott Israels hertrage zue mir, dmit sie mich tot macht un mi Volk! 5,11 Do schickte sie hi un vusammle alli Firschte vu d Philista un sage: Schicke de Lade vum Gott Israels zruck a ihr Platz, dmit sie mich un mi Volk nit tot macht. Denn s kummt ä tödlichi Angscht iba de ganzi Schtadt; de Hand Gottes lit schwer uf nare(ihr). 5,12 Un de Lit, de nit schterbe, wäre gschla mit Biile, un des Gschrei (Geblär) dr Schtadt schtiegt uf gen Himmel.


S´6. Kapitel

D Bundeslade kummt zruck

6,1 So war de Lade des HERRN siebä Monet im Land vu d Philista. 6,2 Un de Philista hän ihri Prieschta un Wahrsaga gruefä un sage: Was solle ma(mir) mit d Lade des HERRN mache? Len uns(üs) wisse, we ma(mir) sie zue ihrem Platz schicke solle! 6,3 Sie sage: Welle ihr de Lade vum Gott Israels zruckschicke, so schicke sie nit ohni ä Gabe, sundern gän nem ä Sühnegabe; so das sa(ihr) gsund wäre, un s wird äich kundwäre, wurum sini Hand nit vu äich abloßt. 6,4 Sie aba sage: Was isch de Sühnegabe, de ma(mir) nem ge solle? Sie antwortete: Fünf goldeni Biile(Büüle) un fünf goldeni Mies nohch dr Zahl vu d (a) fünf Firschte vu d Philista, denn s isch ei un dieselbe Ploog gsi iba äich alli un iba äiri Firschte. 6,5 So mache etze Abbilda äira Biilene(Büüle) un äira Mies, de äicha Land zgrund grichtet hän, daß ihr däm Gott Israels de Ehri gän. Vielliecht wird sini Hand lichta wäre iba äich un iba äira Gott un iba äicha Land. 6,6 Wurum (a) vuschtocke ihr äicha Herz, we de Ägypta un dr Pharao ihr Herz vuschtockt hän? Isch's nit so: als dr HERR sini Macht a nene bwaist het, (b) len sie sie zeh, so daß sie go kenne? 6,7 So len etze ä näji(naii) Karre mache un nähme zwei säugendi Keh, uf de noh kei Joch kumme isch; schpanne sie a d Karre un len ihri Kälba dheim bliebe. 6,8 Aba de Lade des HERRN nähme un schtelle sie uf d Karre, un de Sach üs Gold, de ihr nem zue d Sühnegabe gän, den in ä Käschtli dnäbe. So schicke sie hi un len sie go. 6,9 Un luege zue: Gehn sie d Wäg nuf in ihr Land uf Bet-Schemesch zue, so het Er uns(üs) des groß Übel adoe; wenn nit, so wisse ma(mir), daß nit sini Hand uns(üs) troffe het, sundern uns(üs) zuefällig widafahre isch.

6,10 So häns de Lit gmacht un nähmä zwei säugendi Keh un schpannte sie a ä Karre un bhalte ihri Kälba dheim 6,11 un schtelle de Lade des HERRN uf d Karre, dzue des Käschtli mit d goldene Mies un mit d Abbilda ihra Biilene(Büüle). 6,12 Un de Keh gehn gradewegs uf (a) Bet-Schemesch zue, imma uf dselbe Schtroß, un brelle immafurt un wiche nit nohch Rechts noh nohch Links; un de Firschte dr Philista gehn nene nohch bis zuem Biet(Gäu, Gau) vu Bet- Schemesch. 6,13 De Lit vu Bet-Schemesch aba schniide ebe d Weize im Grund, un als sie ihri Auge ufhebe, sähn sie de Lade un freue sich, sie z säh. 6,14 Dr Karre aba kummt uf d Acka Joschuas vu Bet-Schemesch un schtoht dert schtill. Un dert lit ä große Schtei (Wackes). Do schpaltete sie des Holz vum Karre un opfate de Keh däm HERRN zuem Brandopfa. 6,15 D Levite aba hobe de Lade des HERRN rab samt däm Käschtli, des dnäbe schtoht un worin de Sache üs Gold ware, un schtelle sie uf d große Schtei (Wackes). Un de Lit vu Bet- Schemesch opfate däm HERRN am selbe Dag Brandopfa un Schlachtopfa. 6,16 Als aba de fünf Firschte vu d Philista des gsähne hän, ziehe sie am selbe Dag wida nohch Ekron.

6,17 Des sin de goldene Biilene(Büüle), de de Philista däm HERRN als Sühnegabe erschtattet hän: fir Aschtot eini, fir Gaza eini, fir Aschkelon eini, fir Gat eini un fir Ekron eini; 6,18 un goldeni Mies nohch dr Zahl alla Schtädt vu d Philista unda d fünf Firschte, dr feschte Schtädt un dr Derfa (Käffa). Un Ziige isch dr große Schtei (Wackes), uf däm sie de Lade des HERRN gschtellt hän. Na(Er) lit bis uf dän Dag uf däm Acka Joschuas vu Bet-Schemesch.

D Lade kummt nohch Kirjat-Jearim

6,19 Aba de Buebä(Sühn) Jechonjas freute sich nit mit d Lit vu Bet-Schemesch, well (a) (b) sie de Lade des HERRN gsäh hän. Un dr HERR schlat unda ne siebzig Männa. Do trait des Volk Leid, daß sa(er) des Volk so härt gschla het. 6,20 Un de Lit vu Bet-Schemesch sage: Wer ka bschtoh vor rem HERRN, däm heilige Gott? Un zue wäm soll la(er) vu uns(üs) wägzeh? 6,21 Un sie schickte Laufbursch(Bote) zue d Lit(Bürga) vu (a) Kirjat-Jearim un len nene sage: D Philista hän d Lade des HERRN zruckbrocht; kumme rab un hole sie zue äich nuf. (b)

S´7. Kapitel

7,1 Do kumme de Lit vu Kirjat-Jearim un hän de Lade des HERRN uffe brocht un bringe sie ins Huus Abinadabs uf däm Hiigel, un si Bue(Suhn) Eleasar (a) weihte sie, daß sa(er) iba de Lade des HERRN wache doet. 7,2 Aba vum däm Dag a, (a) do de Lade des HERRN zue Kirjat-Jearim bliebt, isch ä langi Ziit vugange; s wäre zwanzig Johr. Dann(Dnoh) wendet sich des ganze Huus Israel zuem HERRN. (b) (c)

7,3 Samuel aba sait zuem ganze Huus Israel: Wenn ihr äich vu ganzem Herze zuem HERRN umkehre wen, so (a) (b) den de fremde Götta un de Astarten vu äich wäg un richte äicha Herz zuem HERRN un dene nem ällei, so wird da(er) äich errette üs dr Hand vu d Philista. 7,4 Do hän de Israeliten de Baale un Astarten vu sich wäg un dene däm HERRN ällei. (a) 7,5 Samuel aba sait: Vusammle ganz Israel in (a) (b) (c) Mizpa, daß i(ich) fir äich zuem HERRN bät. 7,6 Un sie kumme zsämme in Mizpa un (a) schöpfte Wassa un gosses üs vor rem HERRN un faschtete a dämselbe Dag un sage dert: Mir hän a däm HERRN gsindigt. So richtete Samuel d Israelite bi (zue) Mizpa.

7,7 Als aba d Philista ghärt hän , daß d Israelite zsämmekumme ware in Mizpa, zehge de Firschte dr Philista nuf gege Israel. Un d Israelite hän´s ghärt un firchte sich vor d Philista. 7,8 (a) (b) (c) (d) (e) Un sie sage zue Samuel: Loß nit ab, fir uns(üs) z brelle zuem HERRN, unsam Gott, daß sa(er) uns(üs) hilft üs dr Hand vu d Philista. 7,9 Samuel nimmt ä Milchlamm un opfart däm HERRN ä Brandopfa - als Ganzopfa - un brellt zuem HERRN fir Israel, un dr HERR erhert nen. 7,10 Un während Samuel des Brandopfa gopfart het, kumme de Philista rah zuem Kampf gege Israel. Aba dr HERR lost´s dunnere mit großem Krach (Schall) iba d Philista am selben Dag un (a) (b) (c) (d) (e) schreckt sie, daß sie vor Israel gschla wäre. 7,11 Do zehge de Männa (Manne) Israels üs vu Mizpa un hän d Philista nohch gjagt un schlen sie bis undahalb vu Bet-Kar. 7,12 Do nimmt Samuel ä Schtei (Wackes) un schtellt nen uf zwische Mizpa un Schen un het nen «Eben-Eser»* gheiße un sait: Bis dona het uns(üs) dr HERR ghulfe. *d. . Schtei (Wackes) dr Hilfe.

7,13 So wäre de Philista demuetigt un kumme nimi in des Biet(Gäu, Gau) Israels. Un d Hand des HERRN lit schwer uf d Philista, solang Samuel läbt. 7,14 Au eroberte Israel de Schtädt zruck, de de Philista ne gnumme hän, vu Ekron bis Gat samt ihrem Biet(Gäu, Gau); de rettet Israel üs dr Hand vu d Philista. Un Israel het Friide mit d Amoriter.

7,15 Samuel aba (a) (b) richtet Israel si Läbä lang 7,16 un zeht Johr fir Johr umä un kummt nohch Bethel un Gilgal un Mizpa. Un wenn na(er) Israel in alle däne Derfa (Käffa) grichtet het, 7,17 kummt da(er) wida nohch (a) Rama - denn do war si Huus -, un dert richtet er Israel. Au het da(er) dert däm HERRN ä Altar baut.


S´8. Kapitel

8,1 Als aba Samuel alt wore war, het da(er) sini Buebä(Sühn) als Richta iba Israel igsetzt. 8,2 Si erschtgeborena Bue(Suhn) het Joel gheiße un dr andere Abija, un sie ware Richta zue (a) Beerscheba. 8,3 Aba sini Buebä(Sühn) wandelte nit in sinene Wäg, sundern suechte ihri Vorteil un (a) nähmä Gschenkli un vubiege des Recht. 8,4 Do vusammle sich alli Älteschte Israels un kumme nohch (a) Rama zue Samuel 8,5 un sage zue nem: Lueg, dü bisch alt wore, un dini Buebä(Sühn) wandle nit in dinene Wäg. So (a) (b) (c) setz etze ä Kenig iba uns(üs), wo uns(üs) richtet, we nen alli Heide hän. 8,6 Des gfallt Samuel garnit, daß sie sage: Gib uns(üs) ä Kenig, wo uns(üs) richtet. Un Samuel bäte zuem HERRN. 8,7 Dr HERR aba sait zue Samuel: Ghorch dr Schtimm vum Volks in allem, was sie zue dir gsait hän; denn sie hän nit dich, sundern mich vuworfe, (a) (b) (c) (d) (e) (f) daß ich nimi Kenig iba sie si soll. 8,8 Sie den dir, we sie imma doe hän vu däm Dag a, do ich sie üs Ägypte gfihrt ha, bis uf dän Dag, daß sie mich vulo un andere Götta dent hän. 8,9 So ghorch etze ihra Schtimm. Doch warn sie un vuzehl(vukünd) nene des Recht vum Kenig, der iba sie herrsche wird.

8,10 Un Samuel het alli Wort des HERRN däm Volk gsait, des vu nem ä Kenig forderet, 8,11 un sait: Des wird des Kenigs Recht si, der iba äich herrsche wird: Äiri Buebä(Sühn) wird da(er) nähmä fir sini Kärre un sini Gschpann, un daß sie vor sinem Karre her laufe, 8,12 un zue Hauptlit iba duusig un iba fuchzig, un daß sie nem si Acka bschtelle un sini Ernte isammle, un daß sie sini Kregswaffe mache un was zue sinene Kärre ghärt . 8,13 Äiri Techtare aba wird da(er) nähmä, daß sie Salbe mache, koche un bache. 8,14 Äiri beschte Äcker un Wiberg un Elgärte wird da(er) nähmä un sinene Große ge. 8,15 Dozue vu äire Kornfelder un Winberge wird da(er) d Zehnte nähmä un sinene Kämmera un Große ge. 8,16 Un äiri Knecht un Mägd un äiri beschte Rinda un äiri Esel wird da(er) nähmä un in si Denscht schtelle. 8,17 Vu äire Herde wird da(er) d Zehnte nähmä, un ihr mehn sini Knecht si. 8,18 Wenn ihr dann(dnoh) brelle den zue sellare Ziit iba äire Kenig, den ihr äich üsgwählt hän, so wird äich dr HERR zue dselbe Ziit nit härä.

8,19 Aba des Volk weigert sich, uf de Schtimm Samuels z härä, un sie sage: Nei, sundern ä Kenig soll iba uns(üs) si, 8,20 daß ma(mir) au sin we alli Heide, daß uns(üs) unsa Kenig richtet un vor uns(üs) her üszieht un unsari Kreg fihr!

8,21 Un als Samuel alli Wort vum Volks ghärt het, het da(er) sie vor d Ohre des HERRN gsait. 8,22 Dr HERR aba sait zue Samuel: Ghorch ihra Schtimm un mach ne ä Kenig. Un Samuel sait zue d Männa (Manne) Israels: Gehn hi, jeda einzelne in sini Schtadt.


S´9. Kapitel

Saul suecht Eselinnen un kummt zue Samuel

9,1 S war ä Ma vu Benjamin, mit Name Kisch, ä Bue(Suhn) Abïls, vum Bue(Suhn) Zerors, d Bue(Suhn) Bechorats, d Bue(Suhn) Afiachs, d Bue(Suhn) vumä Benjaminita, ä agsähene Ma. 9,2 Der het ä Bue(Suhn) mit Name Saul; sella war ä junge, schene Ma, un s war nemads unda d Israelite so schen we er, ä Kopf länga als alles Volk. 9,3 S het aba Kisch, dr Vada (Babbe) Sauls, d Eselinne vulore. Un na(er) sait zue sinem Bue(Suhn) Saul: Nimm eina vu d Knecht mit dir, mach di uf, gang hi un suech de Eselinne. 9,4 Un sie gehn durch des Bergland Ephraim un durch des Biet(Gäu, Gau) vu Schalischa un find sie nit; sie gehn durch des Biet(Gäu, Gau) vu Schaalim, un sie ware nit do; sie gehn durchs Biet(Gäu, Gau) vu Benjamin un finde sie nit. 9,5 Als sie aba ins Biet(Gäu, Gau) vu Zuf kumme, sait Saul zuem Knecht, der bi nem war: Kumm, loß uns(üs) wida heimgoh; (a) mi Vada (Babbe) kennt sich sunscht schtatt um de Eselinne um uns(üs) sorge. 9,6 Der aba sait: Lueg, s isch ä berehmte Ma Gottes in däre Schtadt; alles, was sa(er) sait, des trifft ii. Etze loß uns(üs) dohi go; villicht sait da(er) uns(üs) unsar Wäg, den ma(mir) go solle. 9,7 Saul aba sait zue sinem Knecht: Wenn ma(mir) scho higehn, was bringe ma(mir) däm Ma? Denn des Brot in unsam Sack isch gässä(vuzehrt), un ma(mir) hän keini Gabe, de ma(mir) däm Ma Gottes bringe kennte. Was hän ma(mir) sunscht? 9,8 Dr Knecht git Saul abamols antwort un sait: Lueg, i(ich) ha ä Viertel- Silbataler bi ma(mir); selle wen ma(mir) däm Ma Gottes ge, daß sa(er) uns(üs) unsar Wäg sait. 9,9 *Saul sait zue sinem Knecht: Dü hesch recht (gschwätzt); kumm, loß uns(üs) go! Un als sie higehn zue dr Schtadt, wo d Ma Gottes war, *d Zsammehang erfordert de vorgnummeni Umschtellig vum Vers. 9,10 un d Ufgang zue d Schtadt nufschtiege, träfe sie ä paar Maidli, de rusgange sin, um Wassa z schepfe. Zue däne sage sie: Isch dr Seher do? - 9,11 *Vorziite het ma in Israel gsait, wenn ma goht, Gott z bfroge: Kumm, len uns(üs) zuem (a) (b) (c) Seher go! De de ma etzed Prophete nennt, de het ma vorziite Seher gheiße. - 9,12 Do sage sie nene: Ja, er war grad vor dir do; schick di, denn na(er) isch hiit in d Schtadt kumme, wel des Volk hiit ä Opfafescht het uf dr Hechi. 9,13 Wenn ihr in d Schtadt kumme, so den ihr nen finde, bvor ra(er) nufgoht uf d Hechi, um z ässä. Denn des Volk wird nit ässä, bis sa(er) kummt; er segnet erscht des Opfa, dnohch ässä de, de glade sin. Drum gehn nuf, denn etzed den ihr nen treffe. 9,14 Un als sie nuf zue d Schtadt kumme un in d Schtadt iträte, lueg, do kummt Samuel üsä nene entgegä un wott uf d Hechi go.

Samuel salbt Saul zuem Kenig

9,15 Aba dr HERR het Samuel s Ohr ufdoe ä Dag, bvor Saul kummt, un het gsait: 9,16 Morge um de Ziit will ich ä Ma zue dir schicke üs däm Land Benjamin, den sollsch dü zuem Firschte salbe iba mi Volk Israel, daß sa(er) mi Volk errett üs dr Philista Hand. Denn ich ha des Elend vu minem Volk gsähne, un si Brellä isch vor mi kumme. 9,17 Als etze Samuel Saul luegt, doet nem dr HERR kund: Lueg, des isch dr Ma, vu däm ich dir gsait ha, daß sa(er) iba mi Volk herrsche soll. 9,18 Do kummt Saul uf Samuel zue im Door un sait: Sage ma(mir), wo isch do des Huus vum Seher? 9,19 Samuel git Saul zantwort: Ich bi dr Seher. Gang vor mir nuf uf d Hechi, denn (a) ihr solle hiit mit mir ässä; morge freh will ich dir des Geleit ge, un uf alles, was dü uf däm Herze hesch, will ich dir Antwort ge. 9,20 Un um de Eselinne, de dü vor dräi Däg vulore hesch, sorg di etzed nit; sie sin gfunde. Wem ghärt denn alles, was wertvoll isch in Israel? Ghert´s nit dir un däm ganze Huus vu dinem Vada (Babbe)? 9,21 Saul git zantwort: Bin i(ich) nit ä Benjaminita un üs nem dr klienschte Schtämm Israels, un (a) isch nit mi Gschlecht des gringschte unda alle Gschlechta vum Schtamm Benjamin? Wurum saisch dü mir des? 9,22 Samuel aba nimmt Saul un si Knecht un fihrt sie in d Halle un het sich anekockt de obena unda di Igladene; un des ware öbbe driißig Männa. 9,23 Un Samuel sait zue däm Koch: Gib des Schtuck her, des i(ich) dir ge ha un däbi bifehlt ha, dü solltscht´s bi dir zruckbhalte. 9,24 Do trait dr Koch ei Keule uf un d Fettschwanz. Un na(er) legt sie Saul vor un sait: Lueg, do isch des Ibriggebliebene, leg´s vor di hi un iß; denn wo ich des Volk iglade ha, isch´s fir dich ufbwahrt (ufghebt) worde fir de Schtund. So ißt Saul a däm Dag mit Samuel. 9,25 Un als sie rabgange ware vu d Hechi dr Schtadt, mache sie Saul ä Laga uf däm Dach, 9,26 un na(er) legt sich schlofe. Un als de Morgeröti ufgoht, reft Samuel zuem Dach nuf un sait zue Saul: Schtand uf, daß ich dich geleite! Un Saul schtoht uf, un beidi gehn mitänanda üsä, er un Samuel. 9,27 Un als sie rabkume a des End dr Schtadt, sait Samuel zue Saul: Sag däm Knecht, daß sa(er) uns(üs) vorusgoh soll - un na(er) goht vorus -, dü aba schtand etzed schtill, daß ich dir kunddoe, was Gott gsait het.

S´10. Kapitel

10,1 Do nimmt Samuel d Krueg mit El un goß ses uf si Kopf (Schädel) un schmutzt (küsst) nen un sait: Lueg, dr HERR het di zuem Firschte iba si Erbdeil gsalbt. 10,2 Wenn dü etzed vu ma gohsch, so wirsch dü zwei Männa (Manne) finde bi däm (a) Grab Rahels a dr Grenze Benjamins bi Zelzach; de wäre zue dir sage: D Eselinne sin gfunde, de dü z sueche üsgzoge bisch; aba lueg, di Vada (Babbe) het de Esel nimi im Sinn (Gmeht) un sorgt sich um äich un sait: Was soll i(ich) wägä minem Bue(Suhn) doe? 10,3 Un wenn dü vu do wida gohsch, wirsch dü zue d Eiche Tabor kumme; dert wäre di dräi Männa (Manne) treffe, de nufgehn zue Gott nohch Bethel. Eina trait dräi Beckli, dr andere dräi Brot, dr dritte ä Krueg mit Wi. 10,4 Un sie wäre di fründlig greße un dir zwei Brot ge. De sollsch dü vu ihre Händ(Pfode) aneh. 10,5 Dnohch wirsch dü nohch Gibea Gottes kumme, wo de Wache vu d Philista isch; un wenn dü dert in de Schtadt kummsch, wird dir ä Schar vu Prophete begegne, de vu d Hechi rabkumme, un vor nene her Harfe un Pauke un Flöte un Zither, un sie wäre in Vuzickig(Wahn) si. 10,6 Un dr (a) Geischt des HERRN wird iba di kumme, daß dü mit tene in Vuzickig(Wahn) grotsch; do wirsch dü umgwandelt un ä andere Mensch wäre. 10,7 Wenn bi dir etze de Zeiche itreffe, so doe, was dir vor d Händ(Pfode) kummt; denn Gott isch mit dir. 10,8 Dü sollsch aba vor mir nabgoh nohch Gilgal; lueg, do will ich zue dir rabkumme, um Brandopfa un Dankopfa z opfare. (a) Siebä Däg sollsch dü warte, bis ich zue dir kumm un dir kunddoe, was dü doe sollsch.

10,9 Un als Saul sich wendet, um vu Samuel wägzgoh, git nem Gott ä anderes Herz, un alli de Zeiche träfe ii a dämselbe Dag. 10,10 (a) Un als sie nohch Gibea kumme, lueg, do kummt nem ä Prophetenschar entgegä, un dr Geischt Gottes grotet iba nen, daß sa(er) mit tene in Vuzickig(Wahn) grotet. 10,11 Als sie sähn, daß sa(er) mit d Prophete in Vuzickig(Wahn) war, sage alli, de nen freher kennt hän, undaänanda: Was isch mit däm Bue(Suhn) vum Kisch gschehe (bassiert)? Isch Saul au unda d Prophete? 10,12 Un eina vu dert sait: Wer isch denn scho ihr Vada (Babbe)? Doher isch des Schprichli kumme: Isch Saul au unda d Prophete?

10,13 Un als sini Vuzickig(Wahn) ufghert het, kummt da(er) nohch Gibea. 10,14 S sait aba Sauls Oheim zue nem un zue sinem Knecht: Wo sin ihr higange? Er git zantwort: D Eselinne z sueche; un als ma(mir) sähn, daß sie nit do ware, gehn ma(mir) zue Samuel. 10,15 Do sait dr Oheim Sauls: Sag ma(mir), was het äich Samuel gsait? 10,16 Saul git zantwort sinem Oheim: Er het uns(üs) gsait, daß de Eselinne gfunde sin. Aba was Samuel vum Kenigrich gsait het, het da(er) nem nit gsait.

Saul wird als Kenig äschtimiert

10,17 Samuel aba reft des Volk zsämme zuem HERRN nohch (a) Mizpa 10,18 un sait zue d Israelite: Des sait dr HERR, dr Gott Israels: Ich ha Israel üs Ägypte gfihrt un äich üs d Hand dr Ägypta errettet un üs dr Hand alla Kenigrich, de äich agfeindet(agriffe) hän. 10,19 Ihr aba hän hiit (a) äiren Gott vuworfe, der wo äich üs alla äira Not un Vufolgig ghulfe het, un hän gsait: Nei, setz vielme ä Kenig iba uns(üs)! Also(Alla hopp), so träte etze vor d HERRN nohch äire Schtämm un Däusendschafte! 10,20 Als etze Samuel alli Schtämm Israels rahträte glo het, (a) (b) flegt des Los uf d Schtamm Benjamin. 10,21 Un als sa(er) d Schtamm Benjamin rahträte glo het mit sinene Gschlechta, flegt des Los uf des Gschlecht Matri, un als sa(er) des Gschlecht Matri rahträte glo het, Ma fir Ma, flegt des Los uf Saul, d Bue(Suhn) vum Kisch. Un sie suechte nen, aba sie find nen nit. 10,22 Do bfrogte sie abamols d HERRN: Isch denn sella Ma ibahaupt herkumme? Dr HERR git zantwort: Lueg, er het sich bi däm Troß vuschteckt. 10,23 Do laufe sie hi un holte nen vu dert. Un als sa(er) unda des Volk kummt, war ra(er) ä Kopf länga als alles Volk. 10,24 Un Samuel sait zue allem Volk: Do sähn na(ihr), wen dr HERR üsgwählt het; sellem isch keina gli im ganze Volk. Do (a) jauchzt des ganzi Volk un sait: Es läbe d Kenig! 10,25 Samuel aba doet däm Volk (a) des Recht vum Königtum kund un schribt's in ä Buech un legt´s vor rem HERRN ane. Un Samuel entloßt des ganze Volk, jede in si Huus.

10,26 Au Saul goht heim nohch Gibea, un mit nem gehn de vum Heer, däne Gott des Herz agrihrt het. 10,27 Aba ä baar ruchlosi Lit sage: (a) Was soll sella uns(üs) helfe? Un sie hän nen vuachtet un bringe nem kei Gschenk. Aba na(er) doet, als hät er's nit ghert.


S´11. Kapitel

Sauls Sieg iba de Ammonita

11,1 S zeht aba uffe Nahasch, vu d Ammonita, un belageret Jabesch in Gilead. Un alli Männa (Manne) vu Jabesch sage zue Nahasch: Schleß ä Abmachig (Abkumme) mit uns(üs), so wen ma(mir) dir hörig (undatan) si. 11,2 Aba Nahasch, dr Ammonita, git tene zantwort: Des soll dr Abmachig (Abkumme) si, den i(ich) mit äich schleße will, daß ich äich allene des rechte Aug üsschtech un bring dmit Schmach iba ganz Israel. 11,3 Do sage zue nem di Älteschte vu Jabesch: Gib uns(üs) siebä Däg, daß ma(mir) Laufbursch(Bote) in des ganze Biet(Gäu, Gau) Israels schicke; isch dann(dnoh) nemads do, wo uns(üs) rettet, so wen ma(mir) zue dir nusgoh. 11,4 Do kumme de Laufbursch(Bote) nohch Gibea Sauls un sage den Schpruch (des Wort) vor d Ohre vum Volk. Do het des ganze Volk sini Schtimm erhobe un hiilt. 11,5 Un lueg, do kummt Saul vum Feld hinda d Rinda her un het gfrogt: Was isch mit däm Volk, daß ses hiilt? Do vuzehle sie nem d Schpruch (des Wort) vu d Männa (Manne) vu Jabesch. 11,6 Do grotet d (a) Geischt Gottes iba Saul, als sa(er) de Worte ghärt het, un si Wuet (Zorn) isch sehr (sölli) . 11,7 Un er nimmt ä Paar Rinda un (a) vuschtickelt sie un schickt dvu in des ganze Biet(Gäu, Gau) Israels durch de Laufbursch(Bote) un het sage glo: Wer nit mit Saul un Samuel üszeht, mit däm sine Rinda soll ma ebeso vufahre. Do flegt dr Schrecke des HERRN uf des Volk, so daß sie üszoge sin we ei Ma. 11,8 Un na(er) muschtert sie bi Besek, un de vu Israel ware draihundatduusig Männa un de Männa (Manne) Judas drißigduusig. 11,9 Un na(er) het d Laufbursch(Bote) gsait, de kumme ware: So sage d Männa (Manne) vu Jabesch in Gilead: Morge soll äich Hilfe kumme, wenn de Sunne afangt, heiß z scheine. Als de Laufbursch(Bote) heimkumme un des d Männa (Manne) vu Jabesch vuzehle, wäre sie froh. 11,10 Un de Männa (Manne) vu Jabesch len d Ammonita sage: Morge wen ma(mir) zue äich nusgoh, daß ihr mit uns(üs) alles den, was äich gfallt. 11,11 Aba am andere Morge deilt Saul des Volk in dräi Heerhuufe, un sie kumme ins Laga um de Ziit vu d Morgewache un schlen de Ammonita, bis d Dag heiß wird; de aba ibrigbliebe sin, wäre vudeilt, so daß vu nene nit zwei binanda bliebe.

11,12 Do sait des Volk zue Samuel: Wer sin de, de gsait hän: (a) Sollte Saul iba uns(üs) herrsche? Gen sie her, de Männa (Manne), daß ma(mir) sie umbringe. 11,13 Saul aba sait: S soll an däm Dag nemads schterbe; denn (a) dr HERR het hiit Heil ge in Israel.

11,14 Samuel sait zuem Volk: Kummt, len uns(üs) nohch (a) Gilgal go un dert des Kenigrich ernaiere. 11,15 Do goht des ganze Volk nohch Gilgal, un sie mache Saul dert zuem Kenig vor rem HERRN in Gilgal un opfare Dankopfa vor rem HERRN. Saul aba un alli Männa (Manne) Israels freute sich dert gar sehr (sölli) .


S´12. Kapitel

Samuel legt si Richtaamt ab

12,1 Do sait Samuel zue ganz Israel: Lueg, i(ich) (a) ha äira Schtimm ghorcht in allem, was ihr ma(mir) gsait hän, un (b) ha ä Kenig iba äich bschtimmt. 12,2 Lueg, etze wird äira Kenig vor äich herzehn; ich aba bi alt un grau wore, un mini Buebä(Sühn) sin bi äich. I(Ich) bi vor äich hergange vu klei a bis Hiit (bis uf dän Dag). 12,3 Do schtand i(ich). Etze träte gege mi uf vor rem HERRN un sinem Gsalbte! (a) Wem si Rind odr Esel hab ich gnumme, wäm hab ich Gwalt odr Unrecht doe? Üs wäm sinare Hand hab ich ä Gschenk agnumme, um ma(mir) dmit d Auge blende z losse? I(Ich) will's äich zruckge. 12,4 Sie sage: Dü hesch uns(üs) nit Gwalt noh Unrecht doe un vu nemads ebis gnumme. 12,5 Er sait zue nene: Dr HERR isch äich gegeiba Ziige un hiit au si Gsalbte, daß ihr nigs in minare Hand gfunde hän. Sie sage: Ja, Ziige soll sie si.

12,6 Un Samuel sait zuem Volk: Dr HERR isch's, wo Moses un Aaron igsetzt un äiri Vädare üs Ägypteland gfihrt het. 12,7 So träte etze her, daß i(ich) mit äich recht vor rem HERRN wägä alle Wohltate des HERRN, de na(er) fir äich un äire Vädere doe het. 12,8 Als Jakob nohch Ägypte kumme war, (a) brüellte äiri Vädare zuem HERRN, un dr HERR schickt Moses un Aaron, um äiri Vädare üs Ägypte z fihre un sie in däm Land huuse z losse. 12,9 Aba als sie d HERRN, ihr Gott, vugäße, vukauft er sie in de Hand (a) Siseras, däm Feldhauptmann vu Hazor, un in de Hand dr (b) (c) Philista un in de Hand vum (d) Kenig vu Moab; de kämpfte gege sie. 12,10 Un sie brellä zuem HERRN un sage: (a) (b) (c) (d) Mir hän gsindigt, daß ma(mir) d HERRN vulo un d Baalen un d Astarten dent hän; etze aba errett uns(üs) üs dr Hand unsera Feinde (Gegna), so wen ma(mir) dir dene. 12,11 Do schickt dr HERR Jerubbaal, (a) Barak, (b) Jeftah un (c) Samuel un rettet äich üs dr Hand äira Feinde (Gegna) ringsum un het äich sicha huuse glo. 12,12 Als ihr aba gsäh hän, daß (a) Nahasch, dr Kenig vu d Ammonita, gege äich zeht, hän ihr zue ma(mir) gsait: Nei, sundern (b) ä Kenig soll iba uns(üs) herrsche, obwohl doch dr HERR, äira Gott, äich Kenig isch. 12,13 Etze, do isch äira Kenig, den ihr üsgwählt un erbete hän; denn lueg, dr HERR het ä Kenig iba äich bschtimmt. 12,14 Mechte ihr doch d HERRN firchte un nem dene un sinere Schtimm folge un däm Muul (Gosch) des HERRN nit unghorsam si, un mechte ihr un äira Kenig, wo iba äich herrscht, däm HERRN, äirem Gott, folge! 12,15 Den(Werde) ihr aba dr Schtimm des HERRN nit folge, sundern sinem Muul (Gosch) unghorsam si, so wird de (a) Hand des HERRN gege äich si we gege äiri Vädare.

12,16 So träte etze dzue un luege, was dr HERR Großes vor äire Auge doe wird. 12,17 Isch nit etzed d Weizeernte? Ich will aba d HERRN aruefe, daß er´s soll dunndere un rägne losst, dmit ihr innewerde un sähn, daß ihr doe hän, was däm HERRN mißflallt, als ihr äich ä Kenig erbetet hän. 12,18 Un wo Samuel d HERRN areft, het´s dr HERR dundere un rägne lo a dämselbe Dag. Do firchtet des ganze Volk d HERRN un Samuel gar sehr (sölli) 12,19 un sait zue Samuel: Bitt fir dini Knecht d HERRN, di Gott, daß ma(mir) nit schterbe; denn zue alle unsare Sinde hän ma(mir) noh des Unrecht doe, daß ma(mir) uns(üs) ä Kenig erbetet hän. 12,20 Samuel aba sait zuem Volk: Firchte äich nit! Ihr hän zwar all des Unrecht doe, doch wieche nit des HERRN ab, sundern dene däm HERRN vu ganzem Herze 12,21 un gehn nit d nichtige Götze nohch; denn (a) sie nutze nigs un kenne nit errette, wel sie (b) nichtig sin. 12,22 Dr HERR vuschtoßt si Volk nit wägä sinem große Name nit; denn s het däm HERRN gfalle, (a) äich zue sinem Volk z mache. 12,23 S isch aba au fern vu mir, mich am HERRN dodurch zue vusindige, daß ich dvu abloß, (a) (b) (c) fir äich z bäte un äich z lehre d guete un richtige Wäg! 12,24 Nur (a) firchtet d HERRN un dene nem treu vu ganzem Herze; denn luege doch, welch großi Sache er fir äich doe het. 12,25 Werde ihr aba Unrecht doe, so sin ihr un äira Kenig vulore si.


S´13. Kapitel

D Afang vum Kreg gege d Philista

13,1 Saul war. . . Johr alt, wo na(er) Kenig wird, un zwei Johr* regierte er iba Israel. *D Angab iba des Altr Sauls isch üsgfalle; fir de Regierungsziit Sauls find sich vuschiedeni ibalieferige; vgl. Apg 13,21. 13,2 Er bschtimmt sich draiduusig Männa (Mann) üs Israel. Zweiduusig ware mit Saul in Michmas un uf däm Berg vu Bethel un eiduusig mit Jonatan zue Gibea in Benjamin. Des ibrigi Volk aba entloeßt er, jede in si Zelt. 13,3 Do erschlat Jonatan de Wache vu d Philista, de in Gibea war; un de Philista hän ghärt, daß de Hebräer abgfalle ware. Saul aba het de Trumpete (Trumpete (Päpere)) blose losse im ganze Land. 13,4 Un ganz Israel het ghärt: Saul het de Wache vu d Philista erschlage, un Israel het sich in Vuruef brocht bi d Philista. Un alles Volk wird zsämmegruefe, um Saul nohch Gilgal z folge.

13,5 Do sammle sich de Philista zuem Kampf mit Israel, draiduusig Kärre, sechsduusig Gschpann un Fueßvolk, so viel we Sand am Ufa vum Meer, un ziehe uffe un lagerete sich bi Michmas, öschtlich vu Bet-Awen. 13,6 Als aba de Männa (Manne) Israels sähn, daß des Volk in Gfahr un Vufolgig war, vukroche sie sich in de Höhlene un Klufte un Felse un Gwölbe un Gruebene. 13,7 S gehn aba au Hebräer durch de Furte vum Jordan ins Land Gad un Gilead.

Saul aba war noh in Gilgal; un alles Volk, des nem folgt, war voll Angscht. 13,8 Do het er gwartet (a) siebä Däg bis zue der Ziit, de vu Samuel bschtimmt war. Un als Samuel nit nohch Gilgal kummt, fangt des Volk a vu Saul wägzlaufe. 13,9 Do sait da(er): Hole ma(mir) her des Brandopfa un des Dankopfa. Un na(er) bringt des Brandopfa dar. 13,10 Als sa(er) aba des Brandopfa gmacht het, lueg, do kummt Samuel. Do goht nem Saul entgegä, um nem d Segensgrueß z ge. 13,11 Samuel aba sait: Was hesch dü doe? Saul git zantwort: I(Ich) ha gsäh, daß des Volk vu ma(mir) afangt wägzlaufe, un dü bisch nit kumme zue d abgmachte Ziit, derwil doch de Philista sich scho in Michmas vusammlet hän. 13,12 Do ha i (ich) denkt: Etze wäre de Philista zue ma(mir) rabkumme nohch Gilgal, un i(ich) ha de Gnade des HERRN noh nit gsuecht; do ha ich's gwagt un ha s Brandopfa gopfat. 13,13 Samuel aba sait zue Saul: Dü hesch dumm ghandlet un nit des Gebot des HERRN, vu dinem Gottes, des sa(er) dir bifohle het nit ghalte. Er hätt di Kenigrich bschtätigt iba Israel fir un fir. 13,14 Aba etze wird di Kenigrich nit bschtoh. (a) (b) Dr HERR het sich ä Ma gsuecht nohch sinem Herze, un dr HERR het nen bschtellt zuem Firschte iba si Volk; denn dü hesch des Gebot des HERRN nit ghalte.

13,15 Un Samuel macht sich uf un goht vu Gilgal nuf un zeht si Wäg. De Ibrige vum Volk aba ziehe hinda Saul her däm Kregsvolk entgegä vu Gilgal nuf nohch Gibea in Benjamin. Un Saul muschtert des Volk, des bi nem war, öbbe sechshundat Ma. 13,16 Un Saul un si Bue(Suhn) Jonatan un des Volk, des bi nene war, bliebe in Gibea in Benjamin. D Philista aba hän sich bi Michmas glageret. 13,17 Do ziehe üs däm Laga vu d Philista dräi Heerhuufe, des Land zue vuheere. Eina drillt sich in Richtung uf Ofra ins Biet(Gäu, Gau) vu Schual; 13,18 dr andere drillt sich in Richtung uf Bet-Horon; dr dritte drillt sich in Richtung uf des Biet(Gäu, Gau), des nohch rem Dal Zeboïm dr Wüschte zue gläge isch. 13,19 S war aba kei (a) Schmied im ganze Land Israel z finde; denn de Philista hän denkt, de Hebräer kennte sich Schwerta un Schpieß mache. 13,20 Un ganz Israel mueß nabzeh zue d Philista, wenn öbber (ebber) ä Pfluegschar, Hacke, Beil odr Sense z schärfe het. 13,21 Ds Schärfen aba isch gmacht wore fir ä Zweidrittellot Silba bi Pfluegschare, Hackene, Gable, Beil um de Schtachle gerad z mache. 13,22 Als etze dr Dag vum Kampf kumme isch, wird kei Schwert noh Schpieß gfunde in dr Hand vum ganze Volk, des mit Saul un Jonatan war; nur Saul un si Bue(Suhn) hän Waffe. 13,23 Aba ä Wache vu d Philista zeht rah gege d enge Wäg vu Michmas.


S´14. Kapitel

Jonatans Heldetat un Israels Sieg

14,1 S isch gschehe (bassiert) an eme Dag, daß Jonatan, d Bue(Suhn) Sauls, zue sinem Waffeträga sait: Kumm, loß uns(üs) durego zue d Wache vu d Philista, de do änne isch. Aba sinem Vada (Babbe) het da(er) nigs gsait. 14,2 Saul aba hockt am Rande vum Biet(Gäu, Gaues) vu Gibea unda däm Granatepfelbaum, wo in Migron schtoht; un de Lit bi nem ware öbbe sechshundat Mann. 14,3 Un Ahija, d Bue(Suhn) Ahitubs, vum Brueda (a) Ikabods, d Bue(Suhn) vum Pinhas, d Bue(Suhn) vum Eli, vum Prieschta des HERRN zue Silo, trait d (b) Prieschtaschurz. S Volk wußt aba nit, daß Jonatan wäggange war. 14,4 S ware aba an däm enge Wäg, wo Jonatan ribazgoh suecht zue d Wache vu d Philista, zwei Felseklippe, di eint uf däre Site, di andre gegeiba; di eint heißt Bozez, di anda Senne. 14,5 Di eint Felseklippe schtoht im Norde gegeiba Michmas un di anda im Süde gegeiba Geba. 14,6 Un Jonatan sait zue sinem Waffeträga: Kumm, loß uns(üs) durigo zue d Wache vu d Unbeschnittene! Vielliecht wird dr HERR ebis fir uns(üs) doe, denn (a) (b) s isch däm HERRN nit schwer, durch viel odr weng z helfe. 14,7 Do git nem si Waffeträga zantwort: Doe alles, was in dinem Herz isch; gang nur hi! Lueg, ich bi mit dir, we di Herz will. 14,8 Jonatan sait: Also los (Alla hopp), ma(mir) gehn zue d Männa (Manne) duri un zeigä uns(üs) ne. 14,9 Den(Wäre) sie dann(dnoh) zue uns(üs) sage: Schtehn schtill, bis ma(mir) zue äich herkumme!, so wen ma(mir) an unsam Platz schtohbliebe un nit zue nene nufgoh. 14,10 Den(Wäre) sie aba sage: Kumme zue uns(üs) uffe!, so wen ma(mir) zue nene nufschtiege; dann(dnoh) het sie dr HERR in unsari Händ(Pfode) ge. Sell soll uns(üs) zuem Zeiche si. 14,11 Als sie sich etze beidi dr Wache vu d Philista zeigt hän, sage de Philista: Lueg, de Hebräer sin üs d Löcha vorkumme, in de sie sich vukroche hän. 14,12 Un de Männa (Manne) dr Wache refe Jonatan un sinem Waffeträga zue un sage: Kumme uffe zue uns(üs), so wen ma(mir)'s äich scho lehre! Do sait Jonatan zue sinem Waffeträga: Schtieg ma(mir) nohch! Dr HERR het sie in de Händ(Pfode) Israels ge. 14,13 Un Jonatan klettert mit Händ(Pfode) un Feß nuf un si Waffeträga nem nohch. Do flege sie uf d Bode vor Jonatan, un si Waffeträga hinda nem tötet sie. 14,14 So trifft d erschte Schlag, wo Jonatan un si Waffeträga gmacht het, ungfähr zwanzig Mann öbbe uf nem halbe Schtuck Acka, wo ä Joch Rinda pfluegt (acheret). 14,15 Un s entschtoht ä (a) Schrecke (Angscht) im Laga un uf däm freie Feld; un des ganze Kregsvolk, de Wache un de schtriefende Rottene vuschrekä; un d Bode erbebt. Un so isch ä Gottesschrecke kumme.

14,16 Un de Wächta Sauls zue Gibea in Benjamin sähn, we des Gwimmel dr Philista hi un her wogt. 14,17 Do sait Saul zuem Volk, des bi nem war: Zählt un luege, wer vu uns(üs) wäggange isch! Un als sie zehlte, lueg, do ware Jonatan un si Waffeträga nit do. 14,18 Do sait Saul zue Ahija: Bring d (a) Efod her(ra)! Denn na(er) trait d Efod in sellare Ziit vor Israel. 14,19 Un als Saul noh mit däm Prieschta schwätzt, wird des Gwimmel im Laga dr Philista imma greßa. Un Saul sait zuem Prieschta: Loß ses si! 14,20 Un Saul un des ganze Volk, des bi nem war, sammle sich un kumme zuem Kampfplatz. Un lueg, (a) (b) do goht vu jedäm s Schwert gege d andere, un s war ä sehr (sölli) großes Gwimmel. 14,21 Au de Hebräer, de dvor bi d Philista gsi sin un mit nene ins Feld zoge ware, gehn iba zue däne vu Israel, de mit Saul un Jonatan ware. 14,22 Un als alli Männa (Manne) vu Israel, de sich uf däm Berg Ephraim vukroche hän, ghärt hän , daß d Philista abhaue , jagte sie hinda ne her im Kampf. 14,23 So half dr HERR Israel an däm Dag. Un dr Kampf breitet sich üs bis Bet- Awen.

14,24 Un als de Männa (Manne) Israels in Vufolgig kumme an däm Dag, belegt Saul des Volk mit sinem Fluech un schwört: Vufluecht isch jeda, wo ebis ißt bis zuem Obend, bis ich mi an minem Feinde (Gegna) grächt ha! Do ißt des ganze Volk nigs. 14,25 S ware aba Honigwabe uf däm Feld, 14,26 un als des Volk hikummt zue d Wabe, lueg, do floß dr Honig. Aba nemads nimmt dvu ebis mit dr Hand in si Muul (Gosch); denn des Volk firchtet d Schwur. 14,27 Jonatan aba het nit ghärt , daß si Vada (Babbe) des Volk mit nem Schwur belegt het. Un na(er) schtreckt si Bengel(Schtäckä) üs, wo er in sinere Hand het, un taucht de Schpitze in d Honig un fihrt sini Hand zuem Muul (Gosch); do schtrahlte sini Auge. 14,28 Do hebt eina üs däm Volk a un sait: Di Vada (Babbe) het des Volk mit nem Fluech belegt un gschwore: Vufluecht isch jeda, wo hiit ebis ißt! So isch des Volk etze matt wore. 14,29 Do sait Jonatan: Mi Vada (Babbe) bringt des Land ins Ungliick; luege, we schtrahlend sin mini Auge wore, wel ich ä weng vu däm Honig koschtet ha. 14,30 Gwiß, hätt doch des Volk hiit gässä vu d Beute vu sine Feinde (Gegna), de s gmacht het! Wär dann(dnoh) de Niedalage dr Philista nit noh greßa wore? 14,31 Sie schlen aba de Philista an däm Dag vu Michmas bis nohch Ajalon. Un des Volk wird sehr (sölli) matt.

14,32 Un des Volk fallt iba de Beute her, un sie nähmä Schof un Rinda un Kälber un schlachtete sie, daß des Bluet uf d Bode gfloße isch, un (a) ässä des Fleisch iba däm Bluet. 14,33 Do het ma Saul gsait: Lueg, des Volk vusindigt sich am HERRN; denn s ißt des Fleisch iba däm Bluet. Er sait: Ihr hän gfrevelt; wälze her zue ma(mir) ä große Schtei (Wackes). 14,34 Un Saul sait wida: Vudeile äich unda des Volk un sage ne, daß jeda si Schtier un si Schof zue ma(mir) bringe soll, un schlachtet's do un ässä dann, dmit ihr äich nit a däm HERRN vusindigt mit däm Ässä iba däm Bluet. Do bringt alles Volk, jeda, was sa(er) het, noh in d Nacht her, un sie schlachtete s dert. 14,35 Un Saul baut däm HERRN ä Altar. Des war dr erschte Altar, wo er däm HERRN baut het.

14,36 Un Saul sait: Len uns(üs) noh in d Nacht nabzeh d Philista un sie beraube, bis ses lichte Morge wird, un len nemads vu nene ibrig. Do sage sie: Doe alles, was dir gfallt! Aba dr Prieschta sait: So len uns(üs) erscht do vor Gott träte. 14,37 Un Saul (a) (b) bfrogt Gott: Soll i(ich) nabzeh d Philista nohch? Willsch dü sie in Israels Händ(Pfode) ge? Aba na(er) git nem a däm Däg nit antwort. 14,38 Do sait Saul: Len herkumme alli Obaschte vum Volk un forschet un luege, a wäm hiit de Schuld liet. 14,39 Denn so weh dr HERR läbt, dr Heiland Israels: au wenn sie bi minem Bue(Suhn) Jonatan wär, so soll la(er) schterbe! Aba nemads üs däm ganze Volk git nem antwort. 14,40 Un na(er) sait zue ganz Israel: Träte ihr uf de Site a, ich un mi Bue(Suhn) Jonatan wen uf d andere Site aträte. Des Volk sait zue Saul: Doe, was dir gfallt. 14,41 Un Saul sait zuem HERRN: Gott Israels, wurum hesch dü dinem Knecht hiit nit gantwortet? (a) (b) (c) (d) Liet de Schuld bi mir odr bi minem Bue(Suhn) Jonatan, HERR, Gott Israels, so gib des Los «Lecht»; liet de Schuld aba an dinem Volk Israel, so gib des Los «Recht». Do flegt des Los uf Jonatan un Saul, aba des Volk goht fräi üs. 14,42 Saul sait: Werft des Los iba mich un mi Bue(Suhn) Jonatan! Do flegt des Los uf Jonatan. 14,43 Un Saul sait zue Jonatan: Sag ma(mir), (a) was hesch dü doe? Jonatan het´s nem un gsait: I(Ich) ha ä weng Honig koschtet mit dr Schpitze vum Schtab, den i(ich) in minare Hand gha ha; lueg, ich bi bereit z schterbe. 14,44 Do sait Saul: Gott doe ma(mir) des un des; Jonatan, dü mueß des Todes schterbe! 14,45 Aba des Volk sait zue Saul: Sollt Jonatan schterbe, der des große Heil in Israel brocht het? So isch`s nit! So weh dr HERR läbt: s soll kei Hoor vu sinem Kopf uf d Bode flege, denn Gott het hiit durch nen ghulfe. Un so löst des Volk Jonatan üs, so daß sa(er) nit schterbe mueß. 14,46 Aba Saul het vu d Philista ab glo un zeht nuf, un d Philista ziehe in ihr Land.

Sauls Krege. Sini Familie

14,47 Als Saul de Königsherrschaft iba Israel gregt het, kämpft er gege alli sini Feinde (Gegna) ringsum: gege d Moabita, d Ammonita, d Edomiter, gege d Kenig Zobas un gege de Philista. Un wo na(er) sich hinwendet het, do gwinnt er d Sieg. 14,48 Un na(er) het tapferi Tate vollbrocht un schlat de Amalekiter un rettet Israel üs dr Hand alla, de´s üsplünderte. 14,49 (a) Sauls Buebä(Sühn) ware: Jonatan, Jischwi, Malkischua. Un sini zwei Techtare hieße: di erschtgeborene Merab un di jingere Michal. 14,50 Un Sauls Wieb hieß Ahinoam un war ä Dochta vum Ahimaaz. Un (a) si Feldhauptmann hieß Abner, ä Bue(Suhn) Ners, der Sauls Oheim war. 14,51 (a) Kisch, Sauls Vada (Babbe), un Ner, Abners Vada (Babbe), ware Buebä(Sühn) Abïls.

14,52 S war aba d Kreg gege d Philista schwer, solang Saul gläbt het. Un wo Saul ä tapfere un rüschtige Ma sieht, den nimmt da(er) in si Denscht.


S´15. Kapitel

Saul wird vuworfe

15,1 Samuel sait zue Saul: (a) Dr HERR het mi gschickt, daß i(ich) di zuem Kenig salbe soll iba si Volk Israel; so her etze uf de Wort des HERRN! 15,2 (a) (b) Des sait dr HERR Zebaoth: Ich ha dra denkt, was Amalek Israel adoe het un we s nem d Wäg vuwert het, als Israel üs Ägypte zohge isch. 15,3 So zeh etze hi un schla Amalek un vollschtreck d Bann a nem un a allem, was ses het; vuschon sie nit, sundern mach alli Männa un Wieba tot, Kinda un Säuglinge, Rinda un Schof, Kamel un Esel. 15,4 Do bot Saul des Volk uf, un na(er) muschterte sie zue Telem: zweihundertduusig Männa Fußvolk un zehnduusig Männa üs Juda. 15,5 Un als Saul zue dr Schtadt vu d Amalekiter kummt, legt da(er) ä Hindahalt im Dal. 15,6 Un Saul het d (a) Keniter sage lo: Gehn, weiche un zehn wäg vu d Amalekiter, daß i(ich) äich nit mit tene ufrieb; denn ihr hän Barmherzigkeit an allene Israelite doe, als sie üs Ägypte zohge sin. Do ziehe de Keniter furt vu d Amalekiter. 15,7 Do schlat Saul de Amalekiter vu Hawila bis nohch Schur, des vor Ägypte lit, 15,8 un nimmt Agag, d Kenig vu Amalek, lebändig gfange, un an allem Volk vollschtreckt da(er) d Bann mit d Schärfi vum Schwert. 15,9 Aba Saul un des Volk vurschonte Agag un di beschte Schof un Rinda un des Maschtvieh un de Lämma un alles, was vu Wert war, un sie wen d Bann nit dra vollschtrecke; was aba nigs taugt het un gring war, dodra vollschtreckte sie d Bann.

15,10 Do gschah des HERRN ä Wort zue Samuel: 15,11 S (a) reut mi, daß ich Saul zuem Kenig gmacht ha; denn na(er) het sich vu ma(mir) abgwandt un mini Bifehle nit erfillt. Doriba wird Samuel zornig un brellt zuem HERRN di ganz Nacht. 15,12 Un Samuel macht sich freh uf, um Saul am Morge z träffä. Un nem wird vurote(agsait,aditet), daß Saul nohch (a) Karmel kumme isch un sich ä Siegeszeiche ufgrichtet hätt un wiedazog un nohch Gilgal nabkumme isch. 15,13 Als etze Samuel zue Saul kummt, sait Saul zue nem: Gsegnet bisch dü des HERRN! Ich ha des HERRN Wort erfillt. 15,14 Samuel git zantwort: Un was isch des fir ä Blöke vu Schof, des zue mine Ohre kummt, un ä Brülle vu Rinda, des ich her? 15,15 Saul sait: Vu d Amalekiter het ma sie brocht; denn des Volk het di beschte Schof un Rinda vuschont, um sie z opfare däm HERRN, dinem Gott; a däm andere hän ma(mir) d Bann vollschtreckt. 15,16 Samuel aba git Saul zantwort: Halt a, i(ich) will dir sage, was dr HERR mit ma(mir) de Nacht gschwätzt het. Er sait: Sag a! 15,17 Samuel sait: Isch's nit so: Obscho dü vor dir selba (a) gring warsch, so bisch dü doch d Kopf vu d Schtämm Israels; denn dr HERR het di zuem Kenig iba Israel gsalbt. 15,18 Un dr HERR schickt dich uf d Wäg un sait: Zieh hi un vollstrecke d Bann a d Frevla, d Amalekiter, un kämpf mit tene, bis dü sie vutilgt hesch! 15,19 Wurum hesch dü dr Schtimm des HERRN nit ghorcht, sundern hesch di an de Beute gmacht un doe, was däm HERRN mißflallt? 15,20 Saul git antwortet Samuel: I(Ich) ha doch dr Schtimm des HERRN ghorcht un bi d Wäg zoge, der mi dr HERR gschickt het, un ha Agag, d Kenig vu Amalek, herbrocht un a d Amalekiter d Bann vollschtreckt. 15,21 Aba des Volk het vu dr Beute gnumme Schof un Rinda, des Beschte vum Gebannte, um s däm HERRN, dinem Gott, z opfare in Gilgal. 15,22 Samuel aba sait: Meinsch dü, daß dr HERR Gfalle het am Brandopfa un Schlachtopfa gliechwe am Horche uf de Schtimm des HERRN? Lueg, Ghorche isch bessa als Opfa un Ufmerke (Achtha) bessa als des Fett vu Widder. (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) 15,23 Denn nit pariere isch Sinde we Zaubarai, un Widaschtrebe isch we Abgöttarai un Götzedenscht. Wel dü des HERRN Wort vuworfe hesch, (a) het er di au vuworfe, daß dü nimi Kenig bisch. 15,24 Do sait Saul zue Samuel: Ich ha gsindigt, well ich des HERRN d Bifehl un di Wort ibaträte ha; denn i(ich) ha des Volk gfirchtet un ghorcht uf sini Schtimm. 15,25 Un etze, vugib ma(mir) de Sinde un kehr mit ma(mir) um, daß ich d HERRN abät. 15,26 Samuel sait zue Saul: Ich will nit mit dir umkehre; denn dü hesch des HERRN Wort vuworfe, un dr HERR het di au vuworfe, daß dü nimi Kenig iba Israel bisch. 15,27 Un als sich Samuel umedrillt het, um wägzgoh, packt nen Saul bim Zipfel vu sinem Rock; aba der riß ab. 15,28 Do sait Samuel zue nem: (a) D HERR het des Kenigrich Israels hiit vu dir grisse un nem andere ge, der bessa isch als dü. 15,29 Au legt sella nit, der Israels Ruehm isch, un s greut nen nit; denn (a) er isch nit ä Mensch, daß nen ebis greue kennt. 15,30 Saul aba sait: I(Ich) ha gsindigt; aba ehr mi doch etzed vor d Älteschte vu minem Volk un vor Israel un kehr mit ma(mir) um, daß i(ich) d HERRN, di Gott, abät. 15,31 Do kehrt Samuel um un folgt Saul, un Saul bät d HERRN a.

15,32 Un Samuel sait: Hole Agag, d Kenig vu Amalek, zue ma(mir)! Un Agag goht hi zue nem zitternd un sait: Gwiß, bitta isch dr Tod! 15,33 Samuel aba sait: We di Schwert Wieba ihra Kinda bschtohle het, so soll au di Muetter dr Kinda bschtohle si unda d Wieba. Un Samuel haut d Agag in Schtickli vor rem HERRN in Gilgal. 15,34 Un Samuel goht hi nohch Rama; Saul aba zeht nuf in si Huus zue Gibea Sauls. 15,35 Un Samuel sieht Saul forta nimi bis zue sellem Dag vu sinem Tod. Aba doch trait Samuel Leid um Saul, wel´s d HERRN greut het, daß sa(er) Saul zuem Kenig iba Israel gmacht het.


S´16. Kapitel

David wird zuem Kenig gsalbt

16,1 Un dr HERR sait zue Samuel: We lang hiilsch dü wägäm Saul, (a) den ich vuworfe ha, daß sa(er) nimi Kenig isch iba Israel? Fiill (Füll) di Horn mit El un gang hi: ich will di schicke zuem Bethlehemiter Isai; denn unda sinene Sehn hab ich ma(mir) eina zuem Kenig üsgsuecht (ersäh). 16,2 Samuel aba sait: We ka ich higo? Saul wird's härä un mi umbringe. Dr HERR sait: Nimm ä jungi Chueh mit dir un sag: Ich bi kumme, däm HERRN z opfare. 16,3 Un dü sollsch Isai zuem Opfa lade. Do will ich di wisse losse, was dü doe sollsch, daß dü ma(mir) der salbsch, wo ich dir nenne wir.

16,4 Samuel doet, we nem dr HERR gsait het, un kummt nohch Bethlehem. Do vuschrecke di Älteschte vu d Schtadt un gehn nem entgegä un sage: Bediitet di Kumme Heil? 16,5 Na(Er) sait: Ja, s bediitet Heil! I(Ich) bi kumme, däm HERRN z opfare; heiligt äich un kummt mit ma(mir) zuem Opfa. Un na(er) heiligt d Isai un sini Buebä(Sühn) un het sie zuem Opfa glade. 16,6 Als sie etze kumme, sieht da(er) d Eliab a un het denkt: Gwiß, do schtoht vor räm HERRN si Gsalbte. 16,7 Aba dr HERR sait zue Samuel: Sieh nit uf si Ussäh un si große Wuchs; ich ha nen vuworfe. Denn dr HERR luegt nit uf des, woruf ä Mensch luegt. Ä Mensch luegt, was vor d Auge isch; (a) (b) dr HERR aba luegt des Herz a. (c) 16,8 Do reft Isai d Abinadab un het nen bi Samuel vorbäigo glo. Un na(er) sait: Au den het dr HERR nit üsgwählt. 16,9 Do het Isai Schamma vorbäigo glo. Na(Er) aba sait: Au dene het dr HERR nit üsgwählt. 16,10 So het Isai (a) sini siebä Buebä(Sühn) bi Samuel vorbäigo glo; aba Samuel sait zue Isai: (b) Dr HERR het keine vu nene üsgwählt. 16,11 Un Samuel sait zue Isai: Sin des vu d Bebli alli? Er aba sait: S isch noh ibrig (a) dr jingschte; lueg, er hüete (heete) de Schof. Do sait Samuel zue Isai: Schick na un loß nen hole; denn ma(mir) wäre uns(üs) nit naehocke, bis sa(er) doherkummt. 16,12 Do schickt da(er) hi un het nen hole lo. Un na(er) war bruun, mit schene Auge un het ä gueti Gschtalt gha. Un dr HERR sait: Los (Uf), salb nen, denn der isch's. 16,13 Do nimmt Samuel si Elhorn un (a) (b) (c) salbt nen midde unda sinene Breda. Un dr Geischt des HERRN grotet iba David vu däm Dag a un wietahi. Samuel aba macht sich uf un goht nohch Rama. 16,14 Dr Geischt des HERRN aba wicht vum Saul, un ä bese Geischt des HERRN ängschtigt nen. 16,15 Do sage di Große Sauls zue nem: Lueg, ä bese Geischt vu Gott ängschtigt dich. 16,16 Unsa Herr bfehl etze sinene Knecht, de vor nem schtehn, daß sie ä Ma sueche, wo uf dr Harfe guet schpiele ka, dmit da(er) mit sinere Hand druf schpielt, wenn dr bese Geischt Gottes iba di kummt, un´s bessa mit dir wird. 16,17 Do sait Saul zue sinene Lit: Luege äich um nohch nem Ma, der wo mit Saiteschpiel kundig isch, un hole nen zue ma(mir). 16,18 Do git eina vu d junge Männa (Manne) antwort un sait: I(Ich) ha ä Bue(Suhn) Isais gsähne, vum Bethlehemiters, der isch des Saiteschpiel ka, ä tapferer Ma un tichtig im Kampf, schlau(vuschtändig) in sinere Red un schen gschtaltet, un dr HERR isch mit nem. 16,19 Do schickt Saul Laufbursch(Bote) zue Isai un het nem sage lo: Schick zue ma(mir) di Bue(Suhn) David, der wo bi d Schof isch. 16,20 Do nimmt Isai ä Esel un Brot un ä Schluuch Wi un ä Ziegebeckli un schickt´s Saul durch si Bue(Suhn) David. 16,21 So kummt David zue Saul un dent vor nem. Un Saul gwinnt nen sehr (sölli) leb, un na(er) wird si Waffeträga. 16,22 Un Saul schickt zue Isai un het nem sage lo: Loß David mir dene, denn er het Gnade gfunde vor minene Auge. 16,23 Sooft etze dr bese Geischt vu Gott iba Saul kummt, nimmt David d Harfe un schpielt druf mit sinere Hand. So wird´s Saul lichta, un s wird bessa mit nem, un dr bese Geischt wicht vu nem.


S´17. Kapitel

David un Goliat

17,1 D Philista sammle ihri Heere zuem Kampf un kumme zsämme bi Socho in Juda un lagerete sich (a) zwische Socho un Aseka bi Efes- Dammim. 17,2 Un Saul un de Männa (Manne) Israels kumme zsämme un lagerete sich im Eichgrund un hän sich zuem Kampf gege de Philista griischtet. 17,3 Un de Philista sin uf nem Berg gegeiba gschtande un d Israelite uf nem Berg däre Site, so daß des Dal zwische ne war. 17,4 Do (a) kummt üs d Reihe vu d Philista ä Riese* üsä mit Name Goliat üs (b) Gat, sechs Elle un ä Handbreit groß. *Wörtlich: Vorkämpfer zwischen den Fronten. 17,5 Der het ä iserne Helm uf sinem Kopf un ä Schuppepanza a, un des Gwicht vu sinem Panza war fünfduusig Lot Ise (Erz), 17,6 un het iserni Schiene a sine Bei un ä iserne Wurfschpieß uf sinere Schulta. 17,7 Un d Schaft vu sinem Schpieß war we ä (a) Weberbaum, un de iserni Schpitze vu sinem Schpieß wog sechshundat Lot, un si Schildträga goht vor nem her. 17,8 Un na(er) schtellt sich hi un reft däm Heer Israels zue: Was sin ihr üsgzoge, äich zuem Kampf z riischte? Bin ich nit ä Philista un ihr Sauls Knechte? Erwähle einä unda äich, der zue ma(mir) rabkumme soll. 17,9 Vumag ga(er) gege mich z kämpfe un erschlet da(er) mich, so wen ma(mir) äiri Knecht si; vumag aba ich iba nen z siege un erschla ich nen, so solle ihr unsari Knecht si un uns(üs) dene. 17,10 Un d Philista sait: Ich ha hiit iba des Heere Israel (a) (b) (c) abgläschtert, wo ich gsait ha: Gen ma(mir) ä Ma un len uns(üs) mitänanda kämpfe.

17,11 Wo Saul un ganz Israel de Red vum Philista ghärt hän , vuschrecke sie un firchte sich sehr (sölli) .

17,12 David aba war d Bue(Suhn) vu sellem Efratiters üs Bethlehem in Juda, der wo Isai hieß. Der het acht Buebä(Sühn) un war zue Sauls Ziit scho z alt, um unda de Kregslit z go. 17,13 Aba de dräi elteschte Buebä(Sühn) Isais ware mit Saul in d Kreg zoge, un sie hieße: Eliab, dr erschtgeborene, Abinadab, dr zweite, un Schamma, dr dritte. 17,14 Un David war dr jingschte; de dräi elteschte aba ware Saul gfolgt. 17,15 Un David goht ab un zue vu Saul wäg nohch Bethlehem, um de Schof vu sinem Vada (Babbe) z hüete (heete). 17,16 Aba d Philista kummt üsä freh am Morge un obends un schtellt sich hi, vierzig Däg lang. 17,17 Isai aba sait zue sinem Bue(Suhn) David: Nimm fir dini Breda d Scheffel greschteti Kerner un de zehn Brot un bring sie schnell ins Laga zue dine Breda; 17,18 un de zehn frischi Käs bring däm Hauptma un lueg nohch dine Breda, ob's ne guet goht, un bring au ä Pfand vu nene mit. 17,19 Saul un sie un alli Männa (Manne) Israels sin im Eichgrund un kämpfe gege de Philista.

17,20 Do macht sich David freh am Morge uf un het de Schof nem Hüeter ibaloße, lud uf un goht hi, we nem Isai bifohle het, un kummt zuem Laga. Des Heer aba war üszoge un het sich ufgschtellt zuem Kampf, un sie erhobe des Kregsgschrei. 17,21 Un Israel un de Philista hän sich ufgschtellt, Schlachtreihe gege Schlachtreihe. 17,22 Do losst David si Bagasch, de na(er) trait het, bi d Wache vum Tross un lauft zuem Heer, kummt hi un het sini Breda gfrogt, ob's ne guet goht. 17,23 Un als sa(er) noh mit tene schwätzt, lueg, do kummt dr Riese mit Name Goliat uffe, d Philista vu Gat, vum Heer vu d Philista un schwätzt deselbä Wort, un David het´s ghärt. 17,24 Un wer vu Israel den Ma sieht, flieht vor rem un firchtet sich sehr (sölli) . 17,25 Un de Männa (Manne) vu Israel sage: Hän ihr den Ma rufkumme gsäh? Na(Er) kummt uffe, um läschtert iba Israel ab. Wer nen erschlet, sella will dr Kenig sehr (sölli) rich mache un nem sini Dochta ge un will sinem Vada (Babbe) Huus freimache vu Laschte in Israel. 17,26 Do sait David zue d Männa (Manne), de bi nem gschtande sin: Was wird ma däm ge, der wo dän Philista erschlet un de Schand vu Israel abwendet? Denn wer isch der unbschnittene Philista, der des Heer vum lebändige Gott vuschpottet? 17,27 Do het nem des Volk we dvor gsait: Des un des wird ma däm ge, der wo nen erschlet. 17,28 Un wo Eliab, si älteschte Brueda, nen schwätze ghärt het mit d Männa (Manne), wird da(er) wetig(zornig) iba David un sait: Wurum bisch dü herkumme? Un wäm hesch dü de wenige Schof dert in dr Wüschte ibalosse? Ich kenn di Vumessenheit wohl un d Bosget vu dinem Herz. Dü bisch nur kumme, um däm Kampf zuezluege. 17,29 David antwortet: Was hab ich denn gmacht? Ich ha doch nur gfrogt! 17,30 Un na(er) drillt sich vu nem wäg zue nem andere un frogt, we na(er) dvor gfrogt het. Do git antwortet nem des Volk we´s erschtemol.

17,31 Un wo sie (a) de Worte ghärt hän , de David gsait het, bringe sie´s vor Saul, un na(er) het nen hole lo. 17,32 Un David sait zue Saul: Deswege soll keina d Muet sinken lo; di Knecht wird higo un mit däm Philista kämpfe. 17,33 Saul aba sait zue David: Dü kasch nit higo, um mit däm Philista kämpfe; denn dü bisch z jung dzue, der aba isch ä Kregsma vu klei uf. 17,34 David aba sait zue Saul: Di Knecht hüetete de Schof vu sinem Vada (Babbe); un isch dann(dnoh) ä Löwe odr ä Bär kumme un schleipft ä Schof wäg vu d Herde, 17,35 so bi ich nem nohch glaufe, ha uf nen igschla un rettet´s üs sinem Muul. Wenn na(er) aba uf mich losgange isch, ha ich nen packt bi sinem Bart un ha nen tot gschla. 17,36 So het di Knecht d Löwe un d Bär erschla, un däm unbschnittene Philista soll´s we einem vu nene ergoh; denn na(er) het des Heer vum lebändige Gott vuschpottet. 17,37 Un David sait: Dr HERR, der mich vum Löwe un Bär errettet het, sella wird mich au errette vu däm Philista. Un Saul sait zue David: Gang hi, dr HERR isch mit dir! 17,38 Un Saul legt David sini Rischtung a un het sich setzt nem ä iserne Helm uf si Kopf un legt nem ä Panza a. 17,39 Un David girtet Sauls Schwert iba sini Rischtung un meht sich vugeblich, dmit z go; denn na(er) het´s noh ne vusuecht. Do sait David zue Saul: Ich ka so nit go, denn ich bi's nit gwehnt; un er legt´s ab 17,40 un nimmt si Bengel(Schtäckä) in d Hand un wählt fünf glatti Schtei (Wackes) üs säm Bach un doet sie in de Hirtedasche, de nem als Köcher dent, un nimmt de Schleuder in d Hand un goht däm Philista entgegä.

17,41 D Philista aba kummt imma necha an David rah, un si Schildträga goht vor rem her. 17,42 Als etze dr Philista ufsieht un David aluegt, vuachtet er nen; denn na(er) war noh jung, un na(er) war (a) bruun un schen. 17,43 Un dr Philista sait zue David: Bin ich denn ä Hund, daß dü mit nem Schtecke zue ma(mir) kummsch? Un dr Philista vufluecht d David bi sinem Gott 17,44 un sait zue David: Kumm her zue mir, ich will di Fleisch d Vegel unda däm Himmel ge un d Tierli uf fäm Feld. 17,45 David aba sait zue däm Philista: Dü kummsch zue ma(mir) mit Schwert, Lanze un Schpieß, ich aba kummt zue dir im Name des HERRN Zebaoth, vum Gott des Heers Israel, den dü vuschpottet hesch. 17,46 Hiit wird dich dr HERR in mini Hand ge, daß ich dich erschlag un dir d Schädel abhau un gib dini Lych un de Lyche vum Heer dr Philista hiit d Vegel unda däm Himmel un däm Wild uf dr Erde, dmit alli Welt innewird, daß Israel ä Gott het, 17,47 un dmit di ganz Gmeind innewird, daß dr HERR nit durch Schwert odr Schpieß hilft; denn (a) (b) (c) dr Kreg isch des HERRN, un na(er) wird äich in unsari Händ(Pfode) ge.

17,48 Als sich etze dr Philista ufgmacht het un dahergange isch un sich David gnähert het, lauft David schnell vu d Schlachtreihe däm Philista entgegä. 17,49 Un David doet si Hand in de Hirtedasche un nimmt ä Schtei (Wackes) rüs un schleuderet nen un het d Philista an d Schtirn troffe, daß d Schtei (Wackes) in sini Schtirn fahrt un na(er) uf d Bode flegt uf si Gsicht. 17,50 So het David d Philista ibawunde mit Schleuder un Schtei (Wackes) un het troffe un tötet nen. David aba het kei Schwert in sinere Hand. 17,51 Do lauft er hi un kummt zuem Philista un nimmt däm si Schwert un zeht s üs dr Scheide un tötete nen vollends un haut nem d Schädel dmit ab. Als aba de Philista sähn, daß ihr Schtärkste tot war, haue ab sie.

17,52 Un de Männa (Manne) Israels un Judas mache sich uf, erhebe des Kampfgschrei un jage d Philista nohch, bis nohch Gat un bis an de Doore Ekrons. Un de Philista bliebe erschlage liege uf däm Wäg vu Schaarajim bis nohch Gat un Ekron. 17,53 Un d Israelite kehre um vu d Vufolgig vu d Philista un pliinderte ihr Laga. 17,54 David aba nimmt vum Philista d Schädel un bringt nen nohch Jerusalem, sini Waffen aba legt er in si Zelt.

17,55 Wo Saul aba David däm Philista entgegego sieht, sait da(er) zue Abner, sinem Feldhauptmann: Wem si Bue(Suhn) isch der Junge? Abner sait: Bi dinem Läbä, Kenig: ich weiß ses nit. 17,56 D Kenig sait: So frog dnohch, wäm si Bue(Suhn) dr junge Ma isch. 17,57 Wo etze David zruckkummt vum Sieg iba d Philista, nimmt nen Abner un bringt nen vor Saul, un na(er) het vum Philista d Schädel in sinere Hand. 17,58 Un Saul sait zue nem: Wem si Bue(Suhn) bisch dü, Bue? David sait: Ich bi ä Bue(Suhn) vu dinem Knechts Isai, vum Bethlehemiter.


S´18. Kapitel

David gwinnt Jonatan zuem Fründ(Freund)

18,1 Als David ufghert het, mit Saul z schwätze, vubindet sich des Herz Jonatans mit däm Herz David, un Jonatan gwinnt nen leb(lieb) we si eignes Herz. 18,2 Un Saul (a) nimmt nen an däm Dag zue sich un (b) het nen nit wida in si Vada (Babbe) Huus zruckgo lo. 18,3 Un Jonatan schloß mit David (a) (b) ä Abmachig (Abkumme), denn (c) (d) (e) er het nen leb(lieb) we si eignes Herz. 18,4 Un Jonatan zeht si Rock üs, dden er aka het, un git nen David, dzue sini Rischtung, si Schwert, si Boge un si Gurt.

Sauls Ifersucht uf David

18,5 Un David zeht in d Kampf un richte alles recht üs, wohi Saul nen au schickt. Un Saul het nen iba d Kregslit gsetzt, un s gfallt allem Volk guet un au d Große Sauls.

18,6 S isch gschehe (bassiert), als David zruckkummt vum Sieg iba de Philista, daß de (a) Wieba üs alle Schtädt Israels rüsgange sin mit Gesang un Reige däm Kenig Saul entgegä unda Jauchze, mit Pauke un mit Zimble. 18,7 Un de Wieba singe im Reige un sage: (a) (b) Saul het duusig erschlage, aba David zehnduusig. 18,8 Do ergrimmte Saul sehr (sölli) , un des Wort mißflallt nem, un na(er) sait: Sie hän David zehnduusig ge un mir duusig; däm wird noh des Kenigrich zuefalle (ge). 18,9 Un Saul sieht David schreg a vu däm Dag a un vorzues.

18,10 Am andere Dag kummt dr (a) bese Geischt vu Gott iba Saul, un na(er) grotet in Raserei in sinem Huus; David aba schpielt uf d Saite mit sinere Hand, we na´s(er´s) jede Dag doet. Un Saul het ä Schpieß in d Hand 18,11 un (a) (b) nimmt d Schpieß un het denkt: Ich will David an de Wand schpieße. David aba wicht nem zweimol üs. 18,12 Un Saul firchtet sich vor David; denn dr HERR war mit nem, aba vu Saul war er gwiche. 18,13 Do entfernt nen Saul üs vu sinere Nechi un het nen zuem Obaschte iba duusig Mann gsetzt. Un David zeht üs un i vor rem Kregsvolk 18,14 un (a) richtet all si Sach recht üs, un dr HERR war mit nem. 18,15 Als etze Saul sieht, daß David alles so guet glingt, graut´s nem vor David. 18,16 Aba ganz Israel un Juda het David leb(lieb), denn na(er) zeht üs un i vor rene her.

David gwinnt Sauls Dochta als Wieb

18,17 Un Saul sait zue David: Lueg, mi älteste Dochta Merab will i(ich) dir als Wieb ge; si nur ä tapfere Ma un fihr des HERRN Kreg. Denn Saul het denkt: Mini Hand soll nit gege nen si, sundern de Hand vu d Philista. 18,18 David aba antwortet Saul: (a) Wer bi ich? Un was isch mini Sippe, des Gschlecht vu minem Vada (Babbe), in Israel, daß ich vum Kenig d Schwiegasuhn wäre soll? 18,19 Als aba de Ziit kummt, daß Merab, de Dochta Sauls, David ge wäre soll, wird sie däm Adrïl vu Mehola als Wieb ge.

18,20 Aba Michal, Sauls Dochta, het David leb(lieb). Als des Saul vurote(agsait,aditet) wird, war´s nem recht. 18,21 Un Saul het sich gsait: Ich will sie nem ge, dmit sie nem zuem Fallschtrick wird un d Händ(Pfode) dr Philista gege nen sin. Un Saul sait zue David: Hiit in zwei Johr kasch dü mi Schwiegasuhn wäre. 18,22 Un Saul bifehlt sinene Große: schwätze mit David heimlich un sage: Lueg, dr Kenig het Gfalle a dir, un alli sini Große liebe dich; so wir etze (a) Schwiegasuhn vum Kenig. 18,23 Un di Große Sauls sage de Wort vor d Ohre David. David aba sait: Dünkt äich des ä Geringes, vum Kenig Schwiegasuhn z wäre? Ich bi nur ä arme, gringe Ma. 18,24 Un di Große Sauls sage´s nem wida un sage: De Wort het David gsait. 18,25 Saul sait: So sage zue David: Dr Kenig will kei andere Bräutpries als hundat Vorhütt vu d Philista, um a d Feinde (Gegna) vum Kenig Vugeltig z ebe. Aba Saul trachtet dnohch, David umzbringe durch de Händ(Pfode) vu d Philista. 18,26 Do sage sini Große David de Red, un s dünkt David guet, Schwiegasuhn vum Kenig z wäre. 18,27 Un de Ziit war noh nit um, do macht sich David uf un zeht hi mit sinene Männa (Manne) un erschlet unda d Philista zweihundat Mann. Un David bringt ihri Vorhütte däm Kenig in volla Zahl, um vum Kenig Schwiegasuhn z wäre. Do git nem Saul sini Dochta Michal als Wieb.

18,28 Als aba Saul sieht un gmerkt het, daß dr HERR mit David war un daß sini Dochta Michal nen liebhet, 18,29 do (a) firchtet sich Saul noh me vor David un wird si Feind si Läbä lang. 18,30 Un sooft de Firschte dr Philista in d Kampf ziehe, richte David me gege sie üs als alli Große Sauls, wenn sie üszoge sin, so daß si Name hoch globt wird.


S´19. Kapitel

Jonatan rettet David vor Saul

19,1 Saul aba schwätzt mit sinem Bue(Suhn) Jonatan un mit alle sinene Große dvu, daß sa(er) David umbringe wott. Aba Jonatan, Sauls Bue(Suhn), (a) het David sehr (sölli) leb(lieb) 19,2 un het s nem wida gsait un sait: Mi Vada (Babbe) Saul trachtet dnohch, dich umzbringe. Etze, so hüet di morge freh un vuschteck di un blieb vuborge. 19,3 Ich aba will nusgoh un mi näbe mi Vada (Babbe) schtelle uf fäm Feld, wo dü bisch, un iba dich mit minem Vada (Babbe) schwätze; un was ich erfahr, will ich dir kunddoe. 19,4 Un Jonatan schwätzt des Beschte vu David mit sinem Vada (Babbe) Saul un sait zue nem: S vusindig sich dr Kenig nit an sinem Knecht David, denn er het sich nit an dir vusindigt, un si Denscht isch dir sehr (sölli) nitzlig. 19,5 Na(Er) het si Läbä risskiert un (a) d Philista erschlage, un dr HERR het großes Heil fir ganz Israel brocht. Des hesch dü gsähne un dich driba gfräit. Wurum willsch dü dich denn an unschuldigem Bluet vusindige, daß dü David ohni Grund umbringsch? 19,6 Do het Saul uf de Schtimm Jonatans ghärt un gschwore: So weh dr HERR läbt: er soll nit schterbe! 19,7 Do reft Jonatan David un het nem alli de Wort gsait un bringt nen zue Saul; un David dent nem we freher.

Michal rettet David

19,8 S erhob sich aba wida ä Kampf, un David zeht üs un kämpfte gege de Philista un schlat sie so härt, daß sie vor nem ab haue. 19,9 Aba d bese Geischt des HERRN kummt iba Saul, un Saul hockt in sinem Huus un het si Schpieß in d Hand. David aba schpielt mit dr Hand uf d Saite. 19,10 Un Saul trachtet dnohch, David mit däm Schpieß a d Wand z schpieße. Er aba wicht üs vor Saul, un dr Schpieß fahrt in d Wand. David aba flieht un enkummt. In sellere Nacht aba 19,11 schickt Saul Laufbursch(Bote) zue David Huus, (a) nen z bewache, um nen am Morge umzbringe. Doch Michal, David Wieb, het´s ihrem Ma gsait un sait: Wenn dü nit de Nacht di Läbä rette wirsch, so mueß dü morge schterbe. 19,12 Do het nen Michal durchs Fenschta nab glo, daß sa(er) flieht un verwitsche ka. 19,13 Dann(Dnoh) nimmt Michal des (a) Götzebild un legt´s ufs Bett un ä Gflecht vu Ziegehoor zue sinem Kopf un deckt ä Häß(Kleid) druf. 19,14 Do schickt Saul Laufbursch(Bote), um David z holen. Sie aba gsait: Er isch krank. 19,15 Saul schickt abamols Laufbursch(Bote), nohch David z luege, un sait: Hole nen her zue mir samt däm Bett, daß sa(er) umbrocht wird! 19,16 Als etze de Laufbursch(Bote) kumme, lueg, do lit des Götzebild im Bett un des Gflecht vu Ziegehoor bi sinem Kopf. 19,17 Do sait Saul zue Michal: Wurum hesch dü mich bschiese un mi Feind verwitsche losse? Michal antwortet Saul: Er het gsait zue mir: Loß mi go, odr i(ich) macht di tot!

David flieht zue Samuel

19,18 David aba flieht un ka verwitsche un kummt zue Samuel nohch Rama un het nem alles gsait, was nem Saul adoe het. Un na(er) goht mit Samuel, un sie bliebe bi Najot. 19,19 Un´s wird Saul vurote(agsait,aditet): Lueg, David isch bi Najot in Rama. 19,20 Do schickt Saul Laufbursch(Bote), um David z hole. Un sie sähn (a) de Schar vu d Prophete in Vuzickig(Wahn) un Samuel an ihra Schpitze. Do kummt dr Geischt Gottes uf de Laufbursch(Bote) Sauls, so daß au de in Vuzickig(Wahn) grotte. 19,21 Als des Saul vurote(agsait,aditet) wird, schickt da(er) anderi Laufbursch(Bote); de grotte au in Vuzickig(Wahn). Do schickt da(er) d dritte Laufbursch(Bote); sella grottet au in Vuzickig(Wahn). 19,22 Do goht da(er) selba nohch Rama. Un als sa(er) zuem große Brunne kummt, der in Sechu isch, het da gfrogt: Wo sin Samuel un David? Do wird nem gsait: Lueg, bi Najot in Rama. 19,23 Un na(er) macht sich vu dert uf nohch Najot in Rama. Un dr Geischt Gottes kummt au iba nen, un na(er) goht rumm in Vuzickig(Wahn), bis sa(er) nohch Najot in Rama kummt. 19,24 Do zeht au er sini Kleida üs un war in Vuzickig(Wahn) vor Samuel un flegt hi un lit nackt d ganze Dag un di ganz Nacht. Drum sait ma: Isch Saul au unda d Prophete?

´20. Kapitel

David un Jonatan bfeschtige ihri Freundschaft

20,1 David aba floh vu Najot in Rama un kummt un schwätzt mit (vor) Jonatan: Was hab ich nur doe? Wo isch mi Schuld? Was hab i(ich) gsindigt vor dinem Vada (Babbe), daß sa(er) ma(mir) nohch rem Läbä trachtet? 20,2 Er sait zue nem: So isch`s nit; dü sollsch nit schterbe. Lueg, mi Vada (Babbe) doet nigs, weda Großes noh Kleines, ohni´s mir kundzdoe. Wurum soll denn mi Vada (Babbe) des vor ma(mir) vuberge? S isch nit so. 20,3 Do antwortet David un schwoert: Di Vada (Babbe) weiß sehr wohl, daß ich Gnade vor dine Auge gfunde ha; drum het da denkt: Jonatan soll des nit wisse, s kennt nen bekümmere. Gwiß, so we dr HERR läbt un so we dü läbsch: s isch nur ei Schritt zwische mir un däm Tod! 20,4 Jonatan sait zue David: Ich will fir di doe, Herz was begehrsch. 20,5 David sait zue Jonatan: Lueg, morge isch Näimond; do soll ich mit däm Kenig am Disch hocke; aba loß mi, daß ich mi uf däm Feld vuschteck bis zuem Obend vum dritte Dag. 20,6 Wird di Vada (Babbe) nohch mir froge, so sag: David het mich bittet, daß sa(er) nohch Bethlehem, zue sinere Schtadt, go dirft; denn dert isch des jährliche Opfafescht fir des ganze Gschlecht. 20,7 Wird da(er) sage: S isch recht, so schtoht´s guet um dinem Knecht; wird da(er) aba ergrimme, so wirsch dü merke, daß Beses bi nem bschlosse isch. 20,8 So doe etze Barmherzigkeit an dinem Knecht, denn (a) dü hesch mit dinem Knecht ä Abkumme im HERRN gschlosse. Liegt aba ä Schuld uf mir, so töt dü mich; wurum willsch dü mich zue dinem Vada (Babbe) bringe? 20,9 Jonatan sait: So isch`s nit, daß ich´s dir nit sage soll, wenn ich merk, daß bi minem Vada (Babbe) bschlosse isch, Beses iba dich z bringe. 20,10 David aba sait zue Jonatan: Wer wird ma(mir)'s sage, wenn dir di Vada (Babbe) ebis Härtes als antwort git? 20,11 Jonatan sait zue David: Kumm, loß uns(üs) üsä ufs Feld go! Un sie gehn beidi üsä ufs Feld. 20,12 Un Jonatan sait zue David: Bim HERRN, däm Gott Israels: wenn ich mi Vada (Babbe) üsforsch morge un am dritte Dag, daß ses guet schtoht mit David, un wenn ich dann(dnoh) nit hinschick zue dir un´s dir nit kunddoet, 20,13 so doe dr HERR däm Jonatan des un des. Wenn aba mi Vada (Babbe) Beses gege dich sinnt, so will ich´s dir au kunddoe un dich zeh lo, daß dü mit Friide wäggo kasch. Un dr HERR isch mit dir, we na(er) mit minem Vada (Babbe) gsi isch. 20,14 Dü aba sollsch de Barmherzigkeit des HERRN an mir doe, solang ich läb, un wenn ich schtirb, 20,15 so nimm de Barmherzigkeit nemols furt vu minem Huus. Un wenn dr HERR de Feinde (Gegna) David üsrotte wird, Mann fir Mann, üs däm Land, 20,16 so mög dr Name Jonatans nit üs glescht wäre näbe däm Huus David! Vielmeh mög dr HERR Rache nähmä nur an d Feinde (Gegna) Davids! 20,17 Un Jonatan het etze au David schwöre lo bi sinere Lebi (Liebe) zue nem; denn na(er) het nen so leb(lieb) we si eignes Herz.

20,18 Un Jonatan sait zue nem: Morge isch Näimond; do wird ma dich vumisse, wenn di Platz leer bliebt. 20,19 Am dritte Dag wirsch dü erscht recht vumißt wäre. Dü aba kumm an d Platz, wo dü dich vuschreckt hesch am Dag sellere Tat, un hock di dert näbe d Schteihufä. 20,20 So will ich noh sellere Site dräi Pfiel scheße, als ob ich nohch nem Ziel scheße dät. 20,21 Un ich will des Bebli hinschicke: Gang, suech de Pfiel! Wenn ich zuem Bebli sag: Lueg, de Pfiel liege herwärts vu dir, hole sie!, so kumm; denn s schtoht guet um dich un s isch kei Gfahr, so we dr HERR läbt. 20,22 Sag ich aba zuem Bebli: Lueg, de Pfiel liege hiwärts vu dir!, so gang (hi); denn dr HERR bfiehlt dir fortzgoh. 20,23 Fir des Wort aba, des dü un ich mitänanda gschwätzt hän: lueg, dfir schtoht dr HERR zwische mir un dir ebiglig.

Sauls Wuet uf Jonatan wägäm David

20,24 David vuschteckt sich uf däm Feld. Un als dr Näimond kummt, kocke sich dr Kenig an d Disch, um z ässä. 20,25 Un dr Kenig hockt an sinem Platz, we na(er)´s gwohnt war, an dr Wand, un Jonatan hockt gegeiba; Abner aba het sich an de Site Sauls anekockt. Davids Platz aba war leer. 20,26 Un Saul het an däm Dag nigs gsait; denn na(er) het denkt: S isch nem ebis widafahre, so daß sa(er) (a) nit rein isch. 20,27 Am andere Dag aba nohch rem Näimond, als Davids Platz leer bliebt, sait Saul zue sinem Bue(Suhn) Jonatan: Wurum isch d Bue(Suhn) Isais nit z Disch kumme, geschtern nit au hiit nit? 20,28 Jonatan antwortet Saul: Er het mich sehr (sölli) bittet, daß sa(er) nohch Bethlehem go dirft, 20,29 un sait: Loß mi higo, denn unsa Gschlecht het z opfare in dr Schtadt, un mi Brueda het ma(mir)'s selba bifohle. Hab ich etze Gnade vor dine Auge gfunde, so loß mi higo un mini Breda säh. Drum isch scha(er) nit an d Disch vum Kenig kumme. 20,30 Do kummt dr Zorn (Wuet) Sauls iba Jonatan, un na(er) sait zue nem: Dü Bue(Suhn) funare ehrlose Muetter! Ich weiß ganz genau, daß dü d Bue(Suhn) Isais erkore hesch, dir un dinere Muetter, de dich gibore het, als Schand! 20,31 Denn solang d Bue(Suhn) Isais läbt uf Erde, wirsch dü un au di Kenigrich nit bschtoh. So schick etze hi un loß nen herhole zue mir, denn na(er) isch ä Kind des Todes. 20,32 Jonatan antwortet sinem Vada (Babbe) Saul un sait zue nem: Wurum soll la(er) schterbe? Was het da(er) doe? 20,33 Do (a) zückt Saul d Schpieß nohch nem, um nen zue durchbohre. Do het Jonatan gmerkt, daß ses bi sinem Vada (Babbe) fescht bschlosse war, David umzbringe, 20,34 un schtoht vum Disch uf in grimmigem Zorn (Wuet) un ißt am zweite Dag nohch däm Näimond nigs; denn na(er) war truurig um David, un daß nem si Vada (Babbe) dän Schimpf andoe het.

David Abschied vu Jonatan

20,35 Am Morge goht Jonatan üsä ufs Feld, wohi er David bschtellt het, un ä Bebli mit nem. 20,36 Un na(er) sait zue däm Bebli: Lauf un suech ma(mir) de Pfiel, de ich scheße doe! Un als des Bebli lauft, scheßt er ei Pfeil iba nen hi. 20,37 Un als des Bebli an d Platz kummt, wohi Jonatan d Pfeil gschosse het, reft nem Jonatan nohch un sait: Dr Pfeil lit hiwärts vu dir. 20,38 Un Jonatan reft abamols däm Bebli nohch: Schell, schick di un halt di nit uf! Do het des Bebli Jonatans Pfeil ufghobe un bringt nen zue sinem Herrn. 20,39 Des Bebli aba het nigs gmerkt; nur Jonatan un David wußte um de Sach. 20,40 Do git Jonatan sini Waffe däm Bebli, des er bi sich het, un sait zue nem: Gang un trag sie in d Schtadt. 20,41 Un als des Bebli wäggange war, schtoht David uf hinda däm Schteihufä un flegt uf si Agsicht uf d Erde un buckt sich dräimol ane, un sie küßte änanda un hiilä mitänanda, David aba am allameischte. 20,42 Un Jonatan sait zue David: Gang wäg mit Friide! Fir des, was ma(mir) beidi gschwore hän im Name des HERRN, dfir schtoht dr HERR zwische mir un dir, zwische mine Nohchkumme un dine Nohchkumme in Ewigkeit.

S´21. Kapitel

21,1 *Un David macht sich uf un goht sinar Wäg; Jonatan aba goht in d Schtadt. *Abweichend schtatt 21,1-16: 20,43 - 21,15.

David bi d Prieschta (Pfarra) vu Nob

21,2 Un als David nohch (a) Nob kummt zuem Prieschta Ahimelech, vuschreckt Ahimelech, als sa(er) David entgegengange isch, un sait zue nem: Wurum kummsch dü ällei un isch kei Ma mit dir? 21,3 David sait zue däm Prieschta Ahimelech: Dr Kenig het ma(mir) ä Sach bifohle un het zue ma(mir) gsait: Nemad darf au nur des Gringschte vu der Sach wisse, in der ich di gschickt ha un de ich dir bifohle ha. Drum hab ich mini Lit a der un der Platz bschiede. 21,4 Hesch dü etze ebis bi dr Hand, öbbe fünf Brot, odr was sunscht do isch, des gib ma(mir) in mi Hand. 21,5 Dr Prieschta git zantwort David: I(Ich) ha kei gwehnliches Brot bi dr Hand, sundern nur (a) heiliges Brot; nur meße de Lit sich (b) vu d Wieba fernghalte ha. 21,6 David git däm Prieschta zantwort: Sicha, Wieba ware uns(üs) scho etlichi Däg vuwehrt. Wo ich üszoge war, war dr Lyb dr Lit nit rein, obwohl´s nur um ä gwehnliches Vorhabe goht; um weviel me wäre sie hiit am Lyb rein si. 21,7 Do (a) git nem dr Prieschta vum heilige Brot, wel kei anderes do war als de Schaubrot, de ma vor rem HERRN nur wägnimmt, um frisches Brot ufzlege an däm Dag, an däm ma des andere wägnimmt.

21,8 S war aba am selbe Dag ä Ma vu d Große Sauls dert (a) (b) igschlosse vor rem HERRN mit Name (c) Doëg, ä Edomiter, der iba de Schäfa (Hirte) Sauls gsetzt war. 21,9 Un David sait zue Ahimelech: Isch nit do bi dir ä Schpieß odr ä Schwert? Ich ha mi Schwert un mini Waffe nit mit ma gnumme, denn de Sach vum Kenig war pressant. 21,10 Dr Prieschta sait: (a) Des Schwert vum Philista Goliat, wo dü im Eichgrund erschla hesch, des isch do, in ä Mandel gwicklet, hinda däm (b) Efod. Willsch dü des, so nimm´s, denn s isch kei anderes do als des. David sait: Sinesglieche git´s nit; gib ma(mir)'s!

David flieht zuem Kenig Achisch vu Gat

21,11 Un David macht sich uf un isch a däm Dag vor Saul gflohe un kummt zue Achisch, däm Kenig vu (a) Gat. 21,12 Aba di Große vum Achisch sage zue nem: Isch des nit David, dr Kenig vum Land, wo sie im Reige gsunge hän: (a) Saul het duusig gschla, David aba zehnduusig? 21,13 Un David nimmt sich de Wort zue Herze un firchtet sich sehr (sölli) vor Achisch, däm Kenig vu Gat. 21,14 Un na(er) (a) schtellt sich vuruckt vor ihre Auge un tobt unda ihre Händ(Pfode) un isch gege de Pforte vum Door grennt un het in si Bart geifert. 21,15 Do sait Achisch zue sinene Große: Ihr sähn jo, daß der Ma vuruckt isch; wurum hän ihr nen zue mir brocht? 21,16 Hab i(ich) z wengi Wahnsinnige, daß ihr dän herbrocht hän, bi mir z tobe? Soll der in mi Huus kumme?

S´22. Kapitel

David wird Afihra eina Bandi ( Bagasch)

22,1 David goht vu do wäg un (a) rettet sich in de Höhli (b) Adullam. Als des sini Breda ghärt hän un des ganze Huus vu sinem Vada (Babbe), kumme sie zue nem dohi. 22,2 Un (a) s sammle sich bi nem allaläi Männa (Manne), de in Not un Schulde un vubittaten Herz ware, un na(er) wird ihr Oberschte; un s ware bi nem öbbe vierhundat Männa. 22,3 Un David goht vu do nohch Mizpe ins Land vu d (a) (b) Moabita un sait zuem Kenig vu Moab: Loß mi Vada (Babbe) un mi Muetter bi äich bliebe, bis ich erfahr, was Gott mit ma(mir) doe wird. 22,4 Un na(er) bringt sie vor d Kenig vu Moab, un sie bliebe bi nem, solang David uf dr Bergfeschte war. 22,5 Aba dr Prophet Gad sait zue David: Bleib nit uf dr Bergfeschte, sundern gang hi (a) ins Land Juda. Do goht David wäg un kummt nohch Jaar-Heret.

Saul nimmt Rache a d Prieschta (Pfarra) vu Nob

22,6 Un s kummt vor Saul, daß David un de Männa (Manne), de bi nem ware, vu sich rede mache. Un Saul hockt in Gibea unda däm Tamariskenbaum uf d Hechi, d Schpieß in d Hand, un alli sini Große sin um nen gschtande. 22,7 Do sait Saul zue sinene Große, de um nen gschtande sin: Häre, ihr Benjaminiter! Wird dr Bue(Suhn) Isais äich alle au Äcker un Wiberg ge un äich alli zue Obaschte iba duusig un iba hundat mache, 22,8 daß ihr äich alli vuschwore hän gege mich un daß nemads do isch, der´s ma(mir) zue Ohre brächt, daß (a) mi Bue(Suhn) sich mit däm Bue(Suhn) Isais vubunde het? Isch nemads unda äich, der sich um mich grämt un der´s ma(mir) zue Ohre brocht hät, daß mi Bue(Suhn) mi Knecht gege mich ufghetzt het, daß sa(er) ma(mir) nohchschtellt, we´s etzed am Dag isch? 22,9 (a) (b) Do git Doëg antwort, dr Edomiter, der unda d Große Sauls schtoht, un sait: Ich ha d Bue(Suhn) Isais gsäh, we na(er) nohch Nob kummt zuem Ahimelech, däm Bue(Suhn) Ahitubs. 22,10 Der bfrogt d HERRN fir nen un git nem Wegzehrig un des Schwert vum Philista Goliat. 22,11 Do schickt dr Kenig hi un het d Prieschta Ahimelech ruefä lo, d Bue(Suhn) Ahitubs, un des ganze Huus vu sinem Vada (Babbe), d Prieschta, de zue Nob ware. Un sie kumme alli zuem Kenig. 22,12 Un Saul sait: Här, dü Bue(Suhn) Ahitubs! Er sait: Do bi ni, mi Herr. 22,13 Un Saul sait zue nem: Wurum hän ihr äich vuschwore gege mich, dü un d Bue(Suhn) Isais, daß dü nem Brot un ä Schwert ge un Gott fir nen bfrogt hesch, dmit da(er) sich gege mich Schtellt un ma(mir) nochschtellt, we´s etzed am Dag isch? 22,14 Ahimelech git däm Kenig antwort un sait: Wer isch unda alle dine Knecht so treu we David, dzue (a) vum Kenig Schwiegasuhn un dr Oberschte dinere Lybwache un gehrt in dinem Huus? 22,15 Hab ich denn hiit erscht agfange, Gott fir nen z bfroge? Des liet fern vu mir! Dr Kenig leg sowas sinem Knecht nit als Lascht a noh minem Vada (Babbe) si Huus; denn di Knecht het vu alldäm nigs gwißt, nigs Kleines noh Großes. 22,16 Aba dr Kenig sait: Ahimelech, dü mueß schterbe, dü un s ganze Huus vu dinem Vada (Babbe)! 22,17 Un dr Kenig sait zue sinere Lybwache, de um nen schtoht: Träte rah un bringe de Prieschta des HERRN um; denn ihri Hand isch mit David, un obwohl sie gwißt hän, daß sa(er) uf d Flucht war, hän sie ma(mir)'s nigs zue Ohre brocht! Aba de Männa (Manne) vum Kenig wen ihri Händ(Pfode) nit a de Prieschta des HERRN lege, sie z erschlage. 22,18 Do sait dr Kenig zue Doëg: Kumm dü rah un erschla de Prieschta! Doëg, dr Edomiter, kummt rah un erschlet de Prieschta, daß an däm Dag fünfunachtzig Männa (Manne) schterbe, de d leinene Prieschtaschurz trage. 22,19 Au (a) Nob, de Schtadt vu d Prieschta, schlat da(er) mit dr Schärfi vum Schwert, Mann un Wieb, Kinda un Säugling, Rinda un Esel un Schof, mit dr Schärfi vum Schwert.

22,20 S enkummt aba ei Bue(Suhn) Ahimelechs, d Bue(Suhn) Ahitubs, der hieß Abjatar, un floh zue David 22,21 un vukindet nem, daß Saul d Prieschta des HERRN umbrocht het. 22,22 David aba sait zue Abjatar: Ich wußt´s scho an däm Dag, als dr Edomiter (a) Doëg dert war, daß er's Saul vurote wird. Ich bi schuldig am Läbä alla üs däm Huus vu dinem Vada (Babbe). 22,23 Blieb bi mir un fircht di nit. Denn der, der mir nohch rem Läbä trachtet, der trachtet au dir nohch rem Läbä; dü bisch bi mir in Sicherheit. (a)


´23. Kapitel

David in Keïla

23,1 Un s wird David vurote(agsait,aditet): Lueg, d Philista kämpfe gege (a) Keiëla un räibere d Tenn. 23,2 Do bfrogt David d HERR un sait: Soll ich nüszeh un de Philista schla? Un dr HERR sait zue David: Zeh hi, dü wirsch de Philista schla un Keïla rette! 23,3 Aba de Männa (Manne) bi David sage zue nem: Lueg, ma(mir) firchte uns(üs) scho do in Juda un wen etze nüszeh nohch Keïla gege des Heer vu d Philista? 23,4 Do bfrogt David wida d HERR, un dr HERR git nem zantwort: Hopp (Uf), zeh nohch Keïla , denn ich will de Philista in dini Händ(Pfode) ge! 23,5 So zeht David mit sinene Männa (Manne) nohch Keïla un kämpft gege de Philista un trieb tene ihri Viecha wäg un schlat sie härt. So het David de Lit vu Keiëla grettet.

23,6 Als aba Abjatar, d Bue(Suhn) Ahimelechs, zue David gflohe war, zeht da(er) mit rab nohch Keïla un bringt d (a) Efod mit. 23,7 Do wird Saul vurote(agsait, aditet), daß David nohch Keïla kumme isch, un Saul het denkt: Gott het nen in mini Händ(Pfode) ge, denn na(er) isch igschlosse, etze wo na(er) in ä Schtadt mit Door un Riegel kumme isch. 23,8 Un Saul het des ganze Kregsvolk ufruefe glo, zuem Kampf nabzgoh nohch Keïla, dmit sie David un sini Männa (Manne) blagerte. 23,9 Als aba David gmerkt het, daß Saul Beses gege nen im Sinne het, sait da(er) zuem Prieschta Abjatar: (a) Bring d Efod her! 23,10 Un David sait: HERR, Gott Israels, di Knecht het ghärt , daß Saul dnohch vulangt, nohch Keïla z zeh, um de Schtadt z vuderbe um minetwegä. 23,11 Wäre mich de Birga vu Keïla ibage in sini Händ(Pfode)? Un wird Saul rabkumme, we di Knecht ghärt het? Des vuzehl(vukünd), HERR, Gott Israels, dinem Knecht! Un dr HERR sait: Na(Er) wird rabkumme. 23,12 David het wida gfrogt: Wäre de Birga vu Keïla mich un mini Männa (Manne) ibage in de Händ(Pfode) Sauls? Dr HERR sait: Ja. 23,13 Do macht sich David uf samt sinene Männa (Manne), öbbe sechshundat, un sie ziehe furt vu Keïla un schtriefte do un dert umä. Als etze Saul vurote(agsait,aditet) wird, daß David üs Keiëla gflohe war, sieht(schtoht) da(er) ab vu sinem Zug.

David in dr Wüschte Sif

23,14 David aba bliebt in dr Wüschte, uf d Bergfeschte; un zwar bliebt er im Bergland, in dr Wüschte Sif. Un Saul suecht nen di ganz Ziit; aba Gott git nen nit in sini Händ(Pfode). 23,15 Un als David sieht, daß Saul üsgzoge war, um nem nohch rem Läbä z trachte, bliebt er in dr Wüschte Sif in Horescha. 23,16 Do macht sich Jonatan, Sauls Bue(Suhn), uf un goht hi zue David nohch Horescha un schtärkt si Vuträue uf Gott 23,17 un sait zue nem: Fircht di nit! (a) Sauls, minem Vadas (Babbe), Hand wird di nit finde, un (b) dü wirsch Kenig wäre iba Israel, un ich wir d Zweite nohch dir si; au mi Vada (Babbe) weiß des wohl au. 23,18 Un sie schlosse beidi (a) ä Abmachig (Abkumme) mitänanda vor rem HERRN. David bliebt in Horescha, aba Jonatan zeht wida heim.

23,19 Aba de (a) (b) Sifiter ziehe zue Saul nuf nohch Gibea un sage: David hebet (haltet) sich bi uns(üs) vuborge uf d Bergfesten in Horescha in Gibea-Hachila, des südlich lit vu Jeschimon. 23,20 Isch's etze, Kenig, dines Herzes Vulange nabzkumme, so kumm; ma(mir) wen nen in des Kenigs Händ(Pfode) ibage. 23,21 Do sait Saul: Gsegnet sin ihr des HERRN, daß ihr äich wägä mir erbarmt hän! 23,22 So gehn etze un gän wida acht, daß ihr wißt un sähn, an welem Platz si Fueß weilt un wer nen dert gsähne het; denn ma het mir gsait, daß er sehr (sölli) lischtig isch. 23,23 Beobachte un erkundet jede vuschteckte Plätzli, wo na(er) sich vukriecht, un kumme wida zue mir, wenn ihr gwiß sin, so will ich mit äich zeh. Isch scha(er) im Land, so will ich nen ufschpiire unda alle Däusendschafte Judas. 23,24 Do mache sie sich uf un gehn vor Saul her nohch (a) Sif. David aba un sini Männa (Manne) ware in dr Wüschte Maon, in d Schtäppe südlich vu Jeschimon. 23,25 Als etze Saul nazeht mit sinene Männa (Manne), David z sueche, wird´s David vurote(agsait,aditet). Un na(er) goht zuem Felse nab, der wo in dr Wüschte Maon isch. Als des Saul ghärt het, jagt er David nohch in de Wüschte Maon. 23,26 Un Saul goht uf d eine Site vum Berg, David mit sinene Männa (Manne) uf d andere Site vum Berg. David aba schickt sich, Saul zue vutwitsche, während Saul samt sinene Männa (Manne) David un sini Männa (Manne) umschtellt het, um sie z fange. 23,27 Aba s kummt ä Laufbursch(Bote) zue Saul un sait: Kumm schnell, denn d Philista sin ins Land igfalle. 23,28 Do het Saul dvu ab glo, David nohchzjage, un zeht hi, d Philista entgegä. Drum nennt ma d Platz Sela-Machlekot*. *des heißt vermutlich «Trennungsfelsen».


S´24. Kapitel

David vuschont Saul in d Höhle vu En-Gedi

24,1 Un David zeht vu dert nuf un bliebt in d Bergfeschte bi (a) En- Gedi. 24,2 Als etze Saul zruckkummt vu d Vufolgig dr Philista, wird nem gsait: Lueg, David isch in d Wüschte En-Gedi. 24,3 Un Saul nimmt draiduusig üsgwählti Männa (Manne) üs ganz Israel un zeht hi, David samt sinene Männa (Manne) z sueche, in Richtung uf de Schteinbockfelse. 24,4 Un als sa(er) kummt zue d Schafhürde am Wäg, war dert ä Höhle, un Saul goht inä, um sini Feß zue zdecke. (a) David aba un sini Männa (Manne) hocke hinte in d Höhle. 24,5 Do sage de Männa (Manne) Davids zue nem: Lueg, des isch d Dag, wo dr HERR zue dir gsait het: Lueg, ich will di Feind in dini Händ(Pfode) ge, daß dü mit nem doesch, was dir gfallt. Un David schtoht uf un het läise ä Zipfel vum Rock Sauls ab gschnitte. 24,6 Aba dnohch schlat nem si Herz, daß sa(er) d Zipfel vum Rock Sauls abgschnitte het, 24,7 un na(er) sait zue sinene Männa (Manne): Des loss dr HERR fern vu mir si, daß ich des doe soll un (a) mi Hand a mi Herr leg, d Gsalbte des HERRN; denn na(er) isch d Gesalbte des HERRN. 24,8 Un David wiest sini Männa (Manne) vu sich mit härte Wort un het sie nit an Saul sich vugriefe glo.

Als aba Saul sich ufgmacht het üs d Höhle un si Wäg goht, 24,9 macht sich au David uf nem nohch un goht üs d Höhle un reft Saul nohch un sait: Mi Herr un Kenig! Saul luegt sich um. Un David buckt sich zuer Erde un flegt nah. 24,10 Un David sait zue Saul: Wurum hersch dü uf des Gschwätz dr Mensche, de do sage: David suecht di Ungliick? 24,11 Lueg, hiit hän dini Auge gsähne, daß di dr HERR in mi Hand ge het in d Höhle, un ma het mir gsait, daß ich di umbringe soll. Aba ich ha di vuschont; denn ich ha denkt: Ich will mi Hand nit an mi Herr lege; denn na(er) isch d Gesalbte des HERRN. 24,12 Vada (Babbe), lueg doch do d Zipfel vu dinem Rock in minare Hand! Daß ich d Zipfel vu dinem Rock abgschnitte ha un dich nit umbrocht ha, dra erkenne un sieh, daß mini Händ(Pfode) rein sin vu Bosget un Empörig. Ich ha mi nit an dir vusindigt; aba dü jagsch ma(mir) nohch, um ma(mir) des Läbä z neh. 24,13 Dr HERR wird Richta si zwische mir un dir un mi a dir räche, aba mi Hand soll dich nit arihre; (a) (b) 24,14 we ma sait nohch rem alte Schprichli: Vu Bese kummt Beses; aba mi Hand soll dich nit arihre. 24,15 Wem zeht dr Kenig vu Israel nohch? Wem jagsch dü nohch? Einem tote Hund, nem einzelne Floh! 24,16 Dr HERR isch Richta un richte zwische mir un dir un sieht dri un fihrt mi Sach, daß sa(er) ma(mir) Recht schafft gege dich!

24,17 Als etze David de Wort zue Saul gsait het, sait Saul: Isch des nit di Schtimm, Bue(Suhn) David? Un Saul erhob sini Schtimm un hiilt 24,18 un sait zue David: Dü bisch Grechter als ich, dü hesch ma(mir) Guetes erwiese; ich aba ha dir Beses erwiese. 24,19 Un dü hesch ma(mir) hiit zeigt, we dü Guetes an mir doe hesch, als mi dr HERR in dini Händ(Pfode) ge het un dü mich doch nit umbrocht hesch. 24,20 Wo isch öbber (ebber), der si Feind findet un losst nen mit Friide si Wäg go? Dr HERR vugeld dir Guetes fir des, was dü hiit a ma(mir) doe hesch! 24,21 Etze lueg, (a) i(ich) weiß, daß dü Kenig wäre wirsch un des Kenigrich iba Israel durch dini Hand Bschtande ha wird. 24,22 So schwör ma(mir) etze bi däm HERRN, daß dü mi Gschlecht nohch mir nit üsrotte un mi Name nit üslesche wirsch üs minem Vada (Babbe) Huus. 24,23 Un David schwor´s Saul. Do zeht Saul heim. David aba mit sinene Männa (Manne) zeht nuf uf de Bergfeschte.


S´25. Kapitel

Samuels Tod

25,1 Un (a) Samuel schtirbt, un ganz Israel vusammlet sich un hebet (haltet) nem de Toteklage. Un sie bierdige nen in sinem Huus zue Rama.

David un Abigajil David aba macht sich uf un zeht nab in d Wüschte Maon.

25,2 Un s war ä Ma in (a) Maon, der het sini Arbet in Karmel, un sella Ma het ä sehr (sölli) großes Vumöge un het (bsaß) draiduusig Schof un duusig Ziege. Un s isch gsii (gschehe (bassiert)), daß sa(er) ebe sini Schof gschore het in Karmel. 25,3 Sella Ma hieß Nabal, si Wieb aba hieß Abigajil. Un sie war ä Wieb mit Vuschtand un schenem Gsicht, sella Ma aba war grob un boshaft in sinem Doe un war eina vu Kaleb.

25,4 Als etze David in d Wüschte ghärt het, daß Nabal sini Schof schur het, 25,5 schickt da(er) zehn vu sinene Lit üs un sait zue nene: Gehn nuf nohch Karmel, un wenn ihr zue Nabal kumme, so greßt nen fründlig in minem Name 25,6 un sage zue minem Brueda: Friide isch mit dir un dinem Huus un mit allem, was dü hesch! 25,7 Ich ha ghärt , daß dü Schofschur hesch. Etze, dini Schäfa (Hirte) sin mit uns(üs) zsämme gsi; ma(mir) hän nene nigs zleid doe, un sie hän nigs vumißt, solang sie in Karmel gsi sin. 25,8 Frog dini Lit dnohch, de wäre's dir sage. Un loß mini Lit Gnade find vor dinene Auge, denn mir sin a nem Feschtdag kumme. Gib dine Knecht un dinem Bue(Suhn) David, was dü in d Hand hesch. 25,9 Un als de Lit Davids hikumme ware un in Davids Name alli de Wort mit Nabal gschwätzt hän un ruhig warte, 25,10 git Nabal d Knecht David zantwort: Wer isch David? Un wer isch dr Bue(Suhn) Isais! S git etzed vieli Knecht, de ihre Herre dvuglofe sin. 25,11 Sollt ich mi Brot un mi Wassa nähmä un mi Fleisch, des ich fir mini Schera gschlachtet ha, un Lit ge, vu däne ich nit weiß, wo sie her sin? 25,12 Do drille sich de Lit David um un gehn ihr Wäg. Un als sie zue nem zruckkume, sage sie nem des alles. 25,13 Do sait David zue sinene Männa (Manne): Giirte sich jeda si Schwert um! Un jeda girtletet sich si Schwert um, un au David girtletet sich si Schwert um, un öbbe vierhundat Männa ziehe nem nohch, aba zweihundat bliebe bi däm Troß.

25,14 Aba dr Abigajil, Nabals Wieb, het´s eina vu d Lit gsait un sait: Lueg, David het Laufbursch(Bote) gschickt üs dr Wüschte, unsaren Herr z greße, er aba het sie abrielt. 25,15 Aba de Männa (Manne) sin uns(üs) doch sehr (sölli) nitzlig gsi un hän uns(üs) nigs zleid doe, un ma(mir) hän nigs vumißt, solang ma(mir) mit tene umherzoge, wenn ma(mir) uf däm Feld ware, 25,16 sundern sie sin we Muurene um uns(üs) gsi Dag un Nacht, solang ma(mir) de Schof in ihra Nechi gheetet hän. 25,17 So bedenk etze un lueg zue, was da doesch; denn s isch gwiß ä Unheil bschlosse iba unsaren Herr un iba si ganzes Huus. Er aba isch ä heillose Mensch, däm nemads ebis z sage träut.

25,18 Do schickt sich Abigajil un nimmt zweihundat Brot un zwei Kreg Wi un fünf zuebereiteti Schof un fünf Maß Röschtkorn un hundat Rosinekueche un zweihundat Fiegekueche un het alles uf Esel glade 25,19 un sait zue ihre Lit: Gehn vor ma(mir) her; lueg, ich will gli druf hinda äich her kumme. Un sie het ihrem Ma Nabal nigs dvu gsait. 25,20 Un als sie uf däm Esel gritte isch un abezoge war im Schutz vum Berg, lueg, do kummt David mit sinene Männa (Manne) ihr entgegä, so daß sie uf sie schtoßt. 25,21 David aba het denkt: Etze ha ich alles umsunscht beheetet, was der do in d Wüschte het, so daß nigs vumißt wird vu allem, was sa(er) het; un er vugilt ma(mir) Guetes mit Besem! 25,22 Gott doet David des un noh me a, wenn ich nem bis zuem lichte Morge eine ibrigloss, wo männlich isch, vu allem, was sa(er) het. 25,23 Als etze Abigajil David sieht, schtiegt sie schnell vum Esel un flegt vor David ane un buckt sich bis zuer Erde 25,24 un flegt nem vor d Feß un sait: Ach, mi Herr, uf mich ällei flegt de Schuld! Loß di Magd schwätze vor dine Ohre un her de Wort dinere Magd! 25,25 Mi Herr ägeret sich nit iba Nabal, däne heillose Mensch; denn we si Name, so isch scha(er): er heißt «Tor», un Dümmi isch bi nem. Ich aba, di Magd, ha de Lit vu minem Herr nit gsähne, de dü gschickt hesch. 25,26 Etze aba, mi Herr, so weh dr HERR läbt un so weh dü selba läbsch: dr HERR het di dvor bwahrt, in Bluetschuld z grote un dir mit eigena Hand z helfe. So solle dini Feinde (Gegna) un alli, de minem Herr schlechtes wen, we Nabal wäre! 25,27 Do isch de Segensgabe, de di Magd minem Herr brocht het; des soll d Lit ge wäre, de minem Herr folge. 25,28 Vugib dinere Magd de Amaßig! Dr HERR wird minem Herr ä (a) bschtändiges Huus baue (bäue), denn dü firsch des HERRN Kreg. S mag nigs Beses an dir gfunde wäre di Läbä lang. 25,29 Un wenn sich ä Mensch ufmache wird, dich z jage un dir nohch räm Läbä z trachte, so soll des Läbä vu minem Herr ibunde si im (a) Bündli vu d Lebändige bi däm HERRN, dinem Gott, aba des Läbä diner Feinde (Gegna) soll la(er) furtschleudere mit d Schleuda. 25,30 Wenn dann(dnoh) dr HERR minem Herr all des Guete doe wird, was sa(er) dir zuegsait het, un dich zuem (a) Firschte bschtellt het iba Israel, 25,31 so wird des Herz vu minem Herr fräi si vum Aschtoß un Ärganis, daß dü unschuldiges Bluet vuschittet un dir selba ghulfe hesch. Un wenn dr HERR minem Herr wohldoe wird, so wollesch dü an di Magd denke. 25,32 Do sait David zue Abigajil: Globt isch dr HERR, der Gott Israels, der dich hiit mir entgegägschickt het, 25,33 un gsegnet isch di Schläui, un gsegnet bisch dü, daß dü mich hiit dvu zruckghalte hesch, in Bluetschuld z grote un ma(mir) mit eigena Hand z helfe. 25,34 Gwiß, so weh dr HERR, der Gott Israels, läbt, der mi dvor bwahrt het, schlechtes an dir z doe: wärsch dü nit schnell mir begegnet, so wär däm Nabal bis zuem lichte Morge nit eina, der männlich isch, ibrigbliebe. 25,35 Also nimmt David üs ihra Hand, was sie nem brocht het, un sait zue ihre: Zieh mit Friide nuf in di Huus; lueg, ich ha uf dini Schtimm ghärt un di Asähe wida hergschtellt.

25,36 Als aba Abigajil zue Nabal kummt, lueg, do het da(er) ä Ässä zuebreitet(zwäg gmacht) in sinem Huus we vu nem Kenig s Ässä, un si Herz war gueta Dinge, un er war sehr (sölli) bsofe. Sie aba het nem nigs gsait, nit weng noh viel, bis an d lichte Morge. 25,37 Als ses aba Morge wore un d Ruusch vu Nabal gwiche war, het nem sini Wieb alles gsait. Do erschtirb si Herz in sinem Lyb (Ranze), un er war we ä Schtei (Wackes). 25,38 Un nohch zehn Däg schlat dr HERR d Nabal, daß sa(er) schtirbt. 25,39 Als David ghärt het, daß Nabal tot war, sait da(er): Globt isch dr HERR, der mi Schmach grächt het an Nabal un si Knecht abghalte het vu eina bese Tat! Dr HERR het däm Nabal sini besi Tat uf si Kopf zruck ge.

Und David schickt hi un het Abigajil sage lo, daß sa(er) sie als Wieb nähmä wott. 25,40 Un als de Knecht Davids zue Abigajil nohch Karmel kumme, schwätze sie mit ihr un sage: David het uns(üs) zue dir gschickt, daß sa(er) dich als Wieb nihmt. 25,41 Sie schtoht uf un flegt ane uf ihr Agsicht uf d Bode un sait: Lueg, dini Magd isch bereit, d Knecht vu minem Herr z dene un ihri Feß z wäsche. 25,42 Un Abigajil macht sich schnell uf un het sich sich uf ä Esel kockt, un ihri fünf Mägd gehn hinda ihre her. Un sie zeht d Laufbursch(Bote) Davids nohch un wird sini Wieb.

25,43 Au het David Ahinoam vu Jesreel als Wieb gnumme; sie wäre beidi sini Wieba. 25,44 Saul aba het sini Dochta Michal, David Wieb, (a) Palti, däm Bue(Suhn) vum Lajisch üs Gallim, ge.


S´26. Kapitel

David vuschont Saul zuem zweitenmol

26,1 De Lit vu Sif aba kumme zue Saul nohch Gibea un sage: David haltet sich uf däm Hiigel Hachila vuborge, der wo Jeschimon gegeiba lit. (a) (b) 26,2 Do macht sich Saul uf un zeht nab zue d Wüschte Sif un mit nem draiduusig üsgwählti Männa (Mann) üs Israel, um David in d Wüschte Sif z sueche. 26,3 Un Saul lagert sich uf däm Hiigel Hachila, der wo Jeschimon gegeiba lit am Wäg. David aba haltet sich in d Wüschte uf. Un als sa(er) gmerkt het, daß Saul nem nohchkumt in d Wüschte, 26,4 schickt da(er) Kundschafta üs un wird gwar, daß Saul wirklich kumme isch. 26,5 Un David macht sich uf un kummt an d Platz, wo Saul si Laga gha het, un sieht d Platz, wo Saul lit mit sinem Feldhauptmann Abner, däm Bue(Suhn) Ners. Saul aba lit im innerschte Lagaring un des Kregsvolk um nen her. 26,6 Do hebt David a un sait zue Ahimelech, däm Hetita, un zue Abischai, däm Bue(Suhn) vu d Zeruja, däm Brueda Joabs: Wer will mit ma(mir) nab zue Saul ins Laga? Abischai sait: Ich will mit dir nab. 26,7 So kummt David mit Abischai in d Nacht zuem Laga. Un lueg, Saul lit un schloft im innerschte Lagaring, un si Schpieß schteckt in dr Erde zue sinene Häupten. Abner aba un des Volk sin um nen her gläge. 26,8 Do sait Abischai zue David: Gott het di Feind hiit in di Hand ge; (a) so will ich nen etze mit sinem Speer uf d Bode schpieße mit nem Mol, daß ses keis zweites me bruuch. 26,9 David aba sait zue Abischai: Doe nem nigs zleid; denn wer kennt d Hand an d Gsalbte des HERRN lege un ungschtroft bliebe? 26,10 Wida sait David: So weh dr HERR läbt: (a) dr HERR wird nen schla, wenn sini Ziit kummt, daß sa(er) schtirb, odr er wird in d Kreg zeh un umkumme. 26,11 Des loss dr HERR fern vu mir si, daß ich mi Hand soll an d Gsalbte des HERRN lege. Nimm etze d Schpieß zue sinene Häupten un d Wassakrueg un loß uns(üs) go. 26,12 So nimmt David d Schpieß un d Wassakrueg zue Häupten Sauls, un sie gehn wäg, un s war nemads, der wo s sieht odr gmerkt het odr der wo ufwacht, sundern sie schlofe alli; denn s war ä (a) defä Schlof des HERRN uf sie gfalle.

26,13 Als etze David uf d andere Site ribakumme war, schtellt da(er) sich uf d Gipfel vum Berg vu wietem, so daß ä wietes Feld zwische nene war. 26,14 Un David reft zuem Kregsvolk un zue Abner, däm Bue(Suhn) Ners, un sait: Antwortesch dü nit, Abner? Un Abner git zantwort: Wer bisch dü, daß dü so brellsch zuem Kenig hi? 26,15 Un David sait zue Abner: Bisch dü nit ä Ma? Un wer isch dir gli in Israel? Wurum hesch dü denn di Herr, d Kenig, nit bwacht? Denn s isch eina vum Volk inekumme, di Herr, d Kenig, umzbringe. 26,16 Des war nit recht, was dü doe hesch. So weh dr HERR läbt: ihr sin Kinda des Todes, wel ihr äiren Herr, d Gsalbte des HERRN, nit bwacht hän! Etze lueg doch nohch, wo d Schpieß vum Kenig isch un d Wassakrueg, der wo zue sinene Häupten war. 26,17 Do erkennt Saul de Schtimm Davids un sait: Isch des nit di Schtimm, mi Bue(Suhn) David? David sait: S isch mi Schtimm, mi Herr un Kenig. 26,18 Un sait wida: Wurum vufolgt denn mi Herr si Knecht? Was hab ich doe? Un was isch Beses in minare Hand? 26,19 So her doch etze mi Herr, dr Kenig, de Wort vu sinem Knechts: Reizt di d HERR gege mich, so len ma nen (a) ä Schpeiseopfa schmecken; den's aba Mensche, so sin sie vufluecht vor rem HERRN, wel sie mich hiit vuschtoße un nit an däm (b) Erbdeil des HERRN teilha hän losse un schwätze: (c) Gang hi, den andere Götta! 26,20 So fließt etze mi Bluet nit uf d Bode wiet wäg vorem Agsicht des HERRN! Denn dr Kenig vu Israel isch jo üsgzoge, z sueche ä einzelne Floh, we ma ä Räbhöhn jagt uf d Berge. 26,21 Un Saul sait: Ich ha gsindigt; kumm wida, mi Bue(Suhn) David, ich will dir etze nigs Beses me doe, wel mi Läbä hiit in dine Auge diir gsi isch. Lueg, ich ha dummes un arges unrecht doe. 26,22 David git zantwort: Lueg, do isch dr Schpieß vum Kenig; s kummt eina vu d junge Lit riba un holt nen. 26,23 Dr HERR aba wird jedäm si Grechtigkeit un Treui zruck ge. Denn dr HERR het dich hiit in mi Hand ge, ich aba wott mi Hand nit an d Gsalbte des HERRN lege. 26,24 Un lueg, we hiit di Läbä in minene Auge wert gachtet gsi isch, so wärde mi Läbä wert gachtet in d Auge des HERRN, un er errette mich üs alla Not! 26,25 Saul sait zue David: Gsegnet bisch dü, mi Bue(Suhn) David; dü wirsch's üsfihre un z end bringe (vollende). Un David zeht si Schtroß; Saul aba kehrt zruck an si Platz.


S´27. Kapitel

David bi d Philista

27,1 David aba het denkt in sinem Herz: (a) Ich wär doch a mä Dag Saul in de Händ flege; s git nigs Besseres fir mi, als daß ich vertwitsch ins Philistaland. Dann(Dnoh) wird Saul dvu ablosse, mich fernahi z sueche im ganze Biet(Gäu, Gau) Israels, un ich wir sinene Händ(Pfode) vertwitsche. 27,2 Un David macht sich uf un zeht hi mit d sechshundat Männa, de bi nem ware, zue Achisch, däm Bue(Suhn) Maochs, däm Kenig vu Gat. 27,3 Un David bliebt bi Achisch in Gat mit sinene Männa (Manne), jeda mit sinem Huus; David au mit sinene (a) beide Wieba, Ahinoam, dr Jesreeliterin, un Abigajil, Nabals Wieb, dr Karmeliterin. 27,4 Un als Saul vurote(agsait,aditet) wird, daß David nohch Gat gflohe isch, suecht da(er) nen nimi.

27,5 Un David sait zue Achisch: Hab i(ich) Gnade vor dine Auge gfunde, so mag ma mir ä Plätzli ge in eina vu d Schtädt uf däm Land, daß ich drin huus(wohn); wurum soll di Knecht in dr Kenigsschtadt bi dir huuse? 27,6 Do git nem Achisch an däm Dag (a) Ziklag. Drum ghärt Ziklag d Kenige vu Juda bis uf dän Dag. 27,7 De Ziit aba, de David im Philistaland gwohnt het, war ä Johr un vier Monet. 27,8 David zeht nuf mit sinene Männa (Manne) un flallt ins Land vu d Geschuriter un Girsiter un Amalekiter i; denn de ware vu alters her de Bwohna vum Land bis hi nohch Schur un Ägypteland. 27,9 Un sooft David in des Land igfalle isch, losst da (er) kei Ma noh ä Wieb läbä un nimmt mit Schof, Rinda, Esel, Kamele un Kleida un kehrt wida zruck. Kummt da(er) dann(dnoh) zue Achisch 27,10 un Achisch sait: Wo sin ihr hiit igfalle?, so sait David: In des Südland Judas, odr: In des Südland vu d Jerachmeeliter, odr: In des Südland dr Keniter. 27,11 David aba losst kei Ma noh ä Wieb läbend nohch Gat kumme; denn na(er) het denkt: Sie kennte uns(üs) vurote. So doets David, un des war sini Art, solang er im Philistaland gwohnt het. 27,12 Un Achisch glaubts David; denn na(er) het denkt: Na(Er) het sich in Vuruef brocht bi sinem Volk Israel; drum wird da(er) fir imma mi Knecht si.


S´28. Kapitel

28,1 Un gschehe (bassiert)e zue d Ziit, daß de Philista ihr Heer sammle, um in d Kampf z goh(zeh) gege Israel. Un Achisch sait zue David: Dü sollsch wisse, daß dü un dini Männa (Manne) mit ma(mir) üszehe solle im Heer. 28,2 David sait zue Achisch: jawohl, dü sollsch erfahre, was di Knecht doe wird. Achisch sait zue David: So will ich dich zue minem Lybwächter setzä fir di ganz Ziit.

Saul bi d Totebeschwörerin in En-Dor

28,3 (a) Samuel aba war gschtorbe, un ganz Israel het nem de Toteklage ghalte un nen bierdigt in sinere Schtadt Rama. Un (b) Saul het de Geischtabeschwörer un Zeicheditta üs säm Land vutriebe.

28,4 Als etze de Philista sich vusammle un rakumme un sich bi (a) Schunem lagere, vusammlet Saul au ganz Israel, un sie lagere sich uf däm Berg Gilboa. 28,5 Als aba Saul des Heer vu d Philista sieht, firchtet er sich, un si Herz vuzwiflet(vuzagt) sehr (sölli) . 28,6 Un na(er) bfrogt d HERRN; aba dr HERR git nem nit antwort, nit durch Traim noh durch des (a) (b) Los «Lecht» noh durch Prophete. 28,7 Do sait Saul zue sinene Getreue: Sueche ma(mir) ä Wieb, des (a) Toti bschwöre ka, daß ich zue nare(ihr) gang un sie bfrog. Sini Männa (Manne) sage zue nem: Lueg, in En-Dor isch ä Wieb, des ka Toti bschwöre. 28,8 Un Saul macht sich unkenntlich un zeht anderi Kleida a un goht hi un zwei Männa (Manne) mit nem, un sie kumme bi Nacht zuem Wieb. Un Saul sait: Wahrsag ma(mir), wel dü Geischta bschwöre kasch, un hole ma(mir) uffe, wen i(ich) dir nenn. 28,9 Des Wieb sait zue nem: Lueg, dü weisch doch selba, was Saul doe het, we na(er) de Geischtabeschwörer un Zeicheditta üsgrottet het im Land; wurum willsch dü ma(mir) denn ä Falle schtelle, daß ich umbrocht wir? 28,10 Saul aba schwor nare(ihre) bi däm HERRN un sait: So weh dr HERR läbt: s soll di in der Sach kei Schuld treffe. 28,11 Do sait des Wieb: Wär soll i(ich) dir denn rufhole? Er sait: Hol ma(mir) Samuel uffe! 28,12 Als etze des Wieb gmerkt het, daß ses um Samuel goht, brellt sie lut un sait zue Saul: Wurum hesch dü mich bschiese? Dü bisch Saul. 28,13 Un d Kenig sait zue nare(ihre): Fircht di nit! Was siehsch dü? Des Wieb sait zue Saul: Ich sieht ä Geischt rufschtiege üs dr Erde. 28,14 Er sait: We isch scha(er) gschtaltet? Sie sait: S kummt ä alta Ma uffe un isch azogä mit nem Priesterrock. Do erkennt Saul, daß ses Samuel war, un buckt sich mit sinem Agsicht uf d Bode un legt sich ane. 28,15 Samuel aba sait zue Saul: Wurum hesch dü mi Rueh gschtert, daß dü mich rufschtiege lossesch? Saul sait: Ich bi in großa Not, de Philista kämpfe gege mich, un Gott isch vu mir gwiche un git ma(mir) kei antwort, nit durch Prophete noh durch Traim; drum hab ich di ruefä losse, daß dü ma(mir) kunddoesch, was ich doe soll. 28,16 Samuel sait: Wurum willsch dü mich bfroge, do doch d HERR vu dir gwiche un di Feind wore isch? 28,17 Dr HERR het dir adoe, was sa(er) durch mich gsait het, un het (a) des Kenigrich üs dinere Hand grisse un David, dinem Nächschte, ge. 28,18 Wel dü dr Schtimm des HERRN nit ghorcht un si grimmige Zorn (grimmigi Wuet) nit an Amalek vollschtreckt hesch, drum het dr HERR dir des etzed adoe. 28,19 Dozue wird dr HERR mit dir au Israel in de Händ(Pfode) vu d Philista ge. (a) Morge wirsch dü mit dine Sehn bi mir si. Au wird dr HERR des Heer Israels in de Händ(Pfode) vu d Philista ge. 28,20 Do flegt Saul uf d Bode, so lang we er war, un grotet in großi Angscht iba de Wort Samuels. Au war kei Kraft me in nem; denn na(er) het nigs gässä d ganze Dag un di ganz Nacht. 28,21 Un des Wieb kummt zue Saul un siehtt, daß sa(er) sehr (sölli) erschrocke war, un sait zue nem: Lueg, di Magd het uf dini Schtimm ghärt, un ich ha mi Läbä ufs Schpiel gsetzt, als ich de Wort ghärt het, de dü zue ma(mir) gsait hesch. 28,22 So här dü etze au uf de Schtimm dinere Magd! Ich will dir ä Bissen Brot vorsetze, daß dü issesch un zue Kräfte kummsch un di Wäg(Schtroß) go kasch. 28,23 Er aba weigert sich un sait: Ich will nit ässä. Do netigt nen sini Männa (Manne) un des Wieb, bis sa(er) uf sie ghärt het. Un na(er) schtoht uf vum Bode un het sich ufs Bett kockt. 28,24 Des Wieb aba het im Huus ä gmäschtetes Kalb; des schlachtet sie schnell un nimmt Mehl un knetet´s un bacht (a) ungsiirtes Brot 28,25 un het´s Saul un sinene Männa (Manne) vor gsetzt. Un als sie gässä hän, sin sie ufgschtande un gehn furt noh in dr Nacht.


´29. Kapitel

David wird vu d Philista zruckgschickt

29,1 D Philista aba vusammle ihr ganzes Heer bi Afek, un Israel lagert sich an d Quelle bi (a) Jesreel. 29,2 Un de (a) Firschte vu d Philista ziehe dher mit ihre Hundatschafte un Däusendschaften. David aba un sini Männa (Manne) ziehe hintaher mit Achisch. 29,3 Do sage de Obaschte vu d Philista: Was solle de Hebräer? Achisch sait zue nene: Des isch David, dr Knecht Sauls, vum Kenig vu Israel, (a) der wo etze bi mir gsi isch Johr un Dag; ich ha nigs a nem gfunde sit da Her (der Ziit), do na(er) abgfalle isch, bis hiit. 29,4 Aba de Obaschte vu d Philista wäre zornig uf nen un sage zue nem: Schick den Ma zruck! Na(Er) soll an d Platz zruckgo, der dü nem agwiese hesch, dmit da(er) nit mit uns(üs) hizeht zuem Kampf un unsa Feind wird im Kampf. Denn womit kennt da(er) sinem Herrn ä greßere Gfalle doe als mit d Häupta (Kepf) unsera Männa (Manne)? 29,5 Isch des denn nit sella David, vu däm sie gsunge hän im Reige: (a) Saul het duusig gschla, David aba zehnduusig? 29,6 Do reft Achisch David un sait zue nem: So weh dr HERR läbt: ich halt dich fir redlich, un daß dü mit mir üs- un izögescht im Heer, dät ma(mir) guet gfalle, denn i(ich) ha nigs Arges an dir gschpirt sit der Ziit, do dü zue ma(mir) kumme bisch, bis hiit; aba dü gfallsch d Firschte nit. 29,7 So kehr etze um un zeh hi mit Friide, dmit dü nit doesch, was d Firschte vu d Philista nit gfallt. 29,8 David aba sait zue Achisch: Was hab ich doe, un was hesch dü gschpirt an dinem Knecht sit der Ziit, wo ich dir dent ha, bis hiit, daß ich nit mitzieh darf un kämpf gege de Feinde vu minem Herrn, vum Kenig? 29,9 Achisch git David zantwort: Ich weiß ses jo(wohl); denn (a) dü bisch ma(mir) leb(lieb) we ä Engel Gottes. Aba de Obaschte vu d Philista hän gsait: Loß nen nit mit uns(üs) nufzeh in d Kampf! 29,10 So mach di etze freh am Morge uf mit d Knecht vu dinem Herr, de mit dir kumme sin; mache äich freh am Morge uf un zehn wäg, sobald´s Dag isch. 29,11 Do mache sich David un sini Männa (Manne) freh am Morge uf, um wägzzehe un ins Philistaland zruckzkehre. D Philista aba zehe nuf nohch Jesreel.

S´30. Kapitel

David Sieg iba de Amalekiter

30,1 Als etze David mit sinene Männa (Manne) am dritte Dag nohch (a) Ziklag kummt, ware de Amalekiter igfalle ins Südland un in Ziklag un hän Ziklag ignumme un mit Fiir vubrennt 30,2 un hän d Wieba un alles, was in d Schtadt war, klei un groß, gfangegnumme. Sie hän aba nemads umbrocht, sundern sie wäggfihrt un ware abzoge. 30,3 Als etze David mit sinene Männa (Manne) zue d Schtadt kummt un sieht, daß sie mit Fiir vubrennt war un ihri Wieba, Buebä(Sühn) un Techtare gfange ware, 30,4 hebe David un de Lit, de bi nem ware, ihri Schtimm un hiilä, bis sie nimi hiile kenne. 30,5 Au de (a) beide Wieba Davids ware gfangegnumme wore: Ahinoam, de Jesreeliterin, un Abigajil, Nabals, vum Karmeliters, Wieb. 30,6 Un David grotet in großi Not, wel d Lit nen schteinige wen; denn de Seele vum ganze Volk war vubittat, jeda wägä sinene Buebä(Sühn) un Techtare.

David aba schtärkt sich in däm HERRN, sinem Gott, 30,7 un sait zue däm Prieschta Abjatar, däm Bue(Suhn) Ahimelechs: (a) Bring mir d Efod her! Un als Abjatar d Efod zue David brocht het, 30,8 bfrogt David d HERRN un sait: Soll ich däre Schar nohchjage, un wir ich sie ihole? Er sait: Jag ihr nohch! Dü wirsch sie ihole un di Gfangene befreie. 30,9 Do zeht David hi mit d sechshundat Ma, de bi nem ware. Un als sie an d Bach Besor kumme, bliebe etlichi zruck. 30,10 David aba un vierhundat Mann jage d Schar nohch; de zweihundat Mann aba, de zruckbliebe sin, ware z med, um iba d Bach Besor z go.

30,11 Un sie find ä Ägypta uf fäm Feld; sella fihre sie zue David un gän nem Brot z ässä un Wassa z trinke 30,12 un gän nem ä Schtuck Fiegekueche un zwei Rosinekueche. Un als sa(er) gässä het, kummt da(er) wida zue sich; denn na(er) het in dräi Däg un dräi Nächt nigs gässä un kei Wassa trunke. 30,13 David sait zue nem: Zue wäm ghersch dü? Un woher bisch dü? Na (Er) sait: Ich bi ä junge Ägypta, vumä Amalekiters d Knecht, un mi Herr het mi zruckglo; denn ich bi vor dräi Däg krank wore. 30,14 Mir sin igfalle in des Südland vu d (a) Kreta un in Juda un in des Südland (b) Kalebs un hän Ziklag mit Fiir vubrennt. 30,15 David sait zue nem: Willsch dü mich hifihre zue däre Schar? Na(Er) sait: Schwör ma(mir) bi Gott, daß dü mich nit umbringe noh in minem Herr Hand ibage wirsch, so will ich dich hifihre zue däre Schar. 30,16 Un na(er) fihrt nen hi. Un lueg, sie hän sich üsbreitet iba des ganze Land, ässä un trinke un fierte ä Fescht wägä all d große Beute, de sie mitgnumme hän üs däm Philistaland un üs Juda. 30,17 Un David schlat sie vum Morge bis zuem Obend vum nägschte Dag, so daß keina vu nene entkummt üßa vierhundat junge Männa (Manne); de schtiege uf de Kamel un haue ab. 30,18 So gwinnt David alles zruck, was de Amalekiter gnumme hän, au sini beidi Wieba, 30,19 un s fehlt nigs, weda klei noh groß, weda Buebä(Sühn) noh Techtare noh Beute noh alles, was sie sich gnumme hän; David bringt alles zruck 30,20 un nimmt de Schof un Rinda, un sie triebe des Vieh vor David her un sage: Des isch Davids Beute.

30,21 Un als David zue d zweihundat Männa (Manne) kummt, de z med gsi ware, um David z folge, un am Bach Besor bliebe ware, gehn sie David entgegä un de Lit, de mit nem ware. Un David kumme zue nene un gre;ße sie fründlig. 30,22 Do sage besi un heillose Lit unda d Männa (Manne), de mit David zoge ware: Wel sie nit mit uns(üs) zoge sin, soll ma ne nigs ge vu d Beute, de mir zruckgwunne hän; sundern jeda nihmt nur sini Wieb un sini Kinda mit sich un goht si Wäg. 30,23 Do sait David: Ihr sollt des nit so doe, (mini) Breda, mit däm, was uns(üs) dr HERR ge het; er het uns(üs) bhetet un de Schar, de iba uns(üs) kumme war, in unsari Händ(Pfode) ge. 30,24 Wer soll in däre Sach uf äich härä? (a) We d Adeil derjenige, de in d Kampf zoge sin, so soll au d Adeil derjenige si, de bim Troß bliebe sin; jeda soll d gliche Adeil ha. 30,25 Un so bliebt´s wietahi vu däm Dag a; un na(er) macht´s zue na Satzig un Recht fir Israel bis uf dän Dag.

30,26 Un als David nohch Ziklag kummt, schickt da(er) vu d Beute di Älteschte in Juda, sinene Freunde, un het sage lo: Do hän ihr ä Segensgabe üs d Beute dr Feinde (Gegna) des HERRN, - 30,27 nämlich däne zue Betul, däne zue Rama im Südland, däne zue Jattir, 30,28 däne zue Aroër, däne zue Sifmot, däne zue Eschtemoa, 30,29 däne zue Karmel, däne in d Schtädt vu d Jerachmeeliter, däne in d Schtädt vu d Keniter, 30,30 däne zue Horma, däne zue Bor-Aschan, däne zue Atach, 30,31 däne zue Hebron un alle Derfa (Käffa), wo David mit sinene Männa (Manne) üs- un igange war.


´31. Kapitel

S End Sauls un sinene Buebä(Sühn)

(vgl. 1. Chr 10,1-12)

31,1 D Philista aba kämpfte gege Israel, un de Männa (Manne) Israels haue ab vor d Philista un bliebe erschlage liege uf däm Berg Gilboa. 31,2 Un de Philista ware hinda Saul un sinene Sehn her un erschlen Jonatan un Abinadab un Malkischua, de Buebä(Sühn) Sauls. 31,3 Un dr Kampf tobt sehr (sölli) um Saul, un de Bogeschütze find nen, un na(er) wird schwer vuwundet vu d Schütze. 31,4 Do sait Saul zue sinem Waffeträga: (a) Zeh di Schwert un erschtich mich dmit, daß nit de Unbschnittene kumme un mich erschteche un ihr Schpott mit ma(mir) triebä. Aba si Waffeträga wott nit, denn na(er) firchtet sich sehr (sölli) . Do nimmt Saul des Schwert un wirft sich inä. 31,5 Als etze si Waffeträga sieht, daß Saul tot war, wirft au er sich in si Schwert un schtirbt mit nem. 31,6 So schterbe Saul un sini dräi Buebä(Sühn) un si Waffeträga un alli sini Männa (Manne) mitänanda a däm Dag. 31,7 Als aba de Männa (Manne) Israels, de gegeiba d Ebene un gege d Jordan hi wohne(husse), sähn, daß de Männa (Manne) Israels gflohe un Saul un sini Buebä(Sühn) tot ware, vuloße sie d Schtädt un haue ab au. Do kumme d Philista un huuse drin.

31,8 Am andere Dag kumme de Philista, um di Erschlagene üszplindere, un find Saul un sini dräi Buebä(Sühn), we sie gfalle uf däm Berg Gilboa gläge sin. 31,9 Do haue sie nem si Schädel ab un nähmä nem sini Rischtung ab un schickte sie im Philistaland umä, um´s zue vuzehle im Huus ihra Götze un unda däm Volk. 31,10 Un sie lege sini Rischtung in des Huus vu d Astarte, aba (a) sini Lyche hänge sie uf an dr Muure vu Bet- Schean. 31,11 Als de Lit vu Jabesch in Gilead ghärt hän , was de Philista Saul adoe hän, 31,12 mache sich alli schtrietbare Männa (Manne) uf un gehn di ganz Nacht durch un nähmä d Lychnam Sauls un vu sinene Buebä(Sühn) vu d Muure zue Bet-Schean un bringe sie nohch Jabesch un salbte sie dert. 31,13 Un sie nähmä ihri Knochä(Bei) un bierdige sie unda däm Tamariskebaum bi Jabesch un (a) faschtete siebä Däg.


Letschte Änderungen 04.01.2021 07:52:18 by Dietmar Wiesler (Copyright)
Des isch ä Bäitrag vum Dietmar Wiesler fir me Evagelium im Netz (Copyright) Dez. 1999